İLKOKULLARDA ÜCRETSİZ OLARAK DAĞITILAN YARDIMCI KAYNAK KİTAPLAR İLE İLGİLİ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1163 - 1179, 15.09.2024

Hamdi Karaman , Ömer Yılar

https://doi.org/10.7884/teke.1472323

Öz

Bu araştırmada ilkokullarda 2022-2023 eğitim öğretim yılında MEB tarafından ücretsiz bir şekilde dağıtılan yardımcı kaynak kitaplar ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ilkokullarda çalışan 20 sınıf öğretmeni ile görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında öğretmen görüşlerine göre; yardımcı kaynak kitapların konu anlatımı yetersiz, örnek sayısı az ve kitaplar öğrenci düzeyinin üzerindedir. Bunlarla beraber yardımcı kaynaklar içindeki metinler ve sorular, uzun ve sıkıcı tasarlanmıştır. MEB tarafından dağıtılan yardımcı kaynaklar ile özel yayınevleri tarafından basılan yardımcı kaynakları karşılaştıran öğretmenlere göre özel kaynakların soru kalıbı, etkinlik örnekleri, ilgi çekiciliği, ölçme ve değerlendirme kapsayıcılığı daha fazladır.

Anahtar Kelimeler

Yardımcı kaynak kitaplar, ders kitapları, öğretmen görüşü, ilkokul.

TEACHER OPINIONS ON AUXILIARY RESOURCE BOOKS DISTRIBUTED FREE OF CHARGE IN PRIMARY SCHOOLS

Öz

This research aimed to examine the opinions of classroom teachers about the supplementary resource books distributed free of charge by the Ministry of Education in the 2022-2023 academic year in primary schools. Phenomenology, one of the qualitative research methods, was used in the research. Within the scope of the research, interviews were held with 20 classroom teachers working in primary schools. Looking at the research results, according to teachers' opinions; The explanation of the subject in the supplementary reference books is insufficient, the number of examples is low and they are above the student's level. In addition, the texts and questions in the supplementary resources are designed to be long and boring. According to teachers who compared the auxiliary resources distributed by the Ministry of Education with the auxiliary resources published by private publishing houses, private resources are more comprehensive in terms of question patterns, activity examples, attractiveness, and measurement and evaluation.

Anahtar Kelimeler

Auxiliary resource books, textbooks, teacher opinion, primary school.

Kaynakça

• Altun, M., Arslan, Ç. & Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine bir çalışma. Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 131-147.
• Akman, B. (2017). İlkokul öğretmenlerinin yardımcı ders kitapları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Languages' Education and Teaching, 5(2), 246-265.
• Bakar, E., Keleş, Ö., & Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 41-50.
• Batmaz, O., Cevahir Batmaz, M. & Kılıç, A. (2021). Covid-19 salgın döneminde sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersi öğretimine yönelik görüşleri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 1665-1677.
• Binbaşıoğlu, C. (1999). İlkokuma ve yazma öğretiminin ve alfabe kitaplarının tarihsel gelişimi. Eğitim ve Bilim, 24(114).
• Bozkurt, E. & Ateş, B. (2021). İlkokul matematik dersinde kullanılan yardımcı kaynak kitaplara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Turkish Journal of Educational Studies, 8(2), 109-128.
• Brown, T. L., & Battles, J. (2019). Teachers' perceptions of the usefulness of supplementary materials in elementary education. Journal of Educational Research. 112(3), 366-378.
• Ceran, D. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarına ilişkin metaforları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 121-140.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in Education (5th Editio). Routledge Falmer.
• Creswell, J. W. & Clark, V. L. P. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks.
• Çalışkan, E. & Özcan, M. (2018). Examining the attitudes of primary school teachers towards supplementary reading books. European Journal of Educational Research, 7(1), 137-149.
• Çetin, I. (2016). Nitel İçerik Analizi. M. Y. Özden & Levent Durdu (Ed.), Eğitimde Üretim Tabanlı Çalışmalar İçin Nitel Araştırma Yöntemleri (125-148). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dervişoğlu, R. & Aydın, S. (2016). An evaluation of primary school teachers' views on supplementary reading books. Journal of Education and Training Studies, 4(6), 180-192.
• Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Erbasan, Ö. & Erbasan, Ü. (2020). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretimi sürecinde karşılaştığı sorunlar. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 113-125.
• Ersoy, A. F. (2016). Fenomenoloji. Saban, A. ve Ersoy, A. (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri. (ss. 51- 110). Anı Yayıncılık.
• Gill, Michael J. (2014). The possibilities of phenomenology for organizational research. Organizational Research Methods, 17(2), 118-137. DOI: 10.1177/1094428113518348
• Gün, C. K. (2009). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf matematik ders kitabına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneş, M. H. & Çelikler, D. (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersine yönelik öğrenci görüşleri. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(5), 81-90.
• Güngör, H. & Çavuş, H. (2015). İlkokul 4. sınıf matematik dersi “kesirler” konusunun öğretiminde öğretmenin yardımcı kitap kullanımının öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 251-271.
• Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
• Haşıloğlu, M.A., Güler, H. & Durmaz, E. (2020). Ortaokul sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretmenlerinin yardımcı kitap kullanma nedenleri ile ilgili görüşleri. EKEV Akademi Dergisi, 24(83), 565-578.
• Işık, C. (2008). İlköğretim ikinci kademesinde matematik öğretmenlerinin matematik ders kitabı kullanımını etkileyen etmenler ve beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 163-176.
• İzci, E. (2006). Öğretimde Araç ve Gereçler. M. Gürol (Dü.) içinde, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Hazırlama (s. 102). Akış Yayıncılık.
• Katipoğlu, M., & Katipoğlu, S. N. (2016). Matematik öğretmenlerinin öğrenci ders kitabı hakkındaki görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(3), 156-165.
• Kavaz, S. (2006). Analysis of high school physics textbooks [Master's thesis]. Middle East Technical University.
• Kaya, M. & Bacanak, A. (2013). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının düşünceleri: fen okuryazarı birey yetiştirmede öğretmenin yeri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2013), 209-228.
• Mazlum, Ö. & Mazlum, S. F. (2016). İlköğretim 4. sınıf ders kitaplarının görsel tasarımına yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4(1), 1-18.
• MEB. (2012). Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2022). İlkokul Ders Kitapları. https://www.meb.gov.tr/kitaplar/ilkokul.
• Mete, F., Çiçek, S. & Asar, A. (2022). Türkçe ders kitaplarındaki dil bilgisi konuları: Yapılandırmacı yaklaşım öncesi ve sonrası. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 363-384.
• Özel, İ. & Alnıaçık, Ü. (2017). Eğitim yayıncılığı sektöründe tutundurma faaliyetlerinin değerlendirilmesi: Öğretmenler üzerinde bir araştırma. International Review of Economics and Management, 5(4), 23-41
• Özmantar, M., Dapgın, M., Çırak Kurt, S. & İlgün, Ş. (2017). Mathematics teachers’ use of source books other than textbooks: reasons, results and implications. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 741-758.
• Özmen, H. ve Karamustafaoğlu, O. (Ed.) (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık
• Patton, M.Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri [Qualitative research and evaluation methods] (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Sarıkaya, B. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki (5, 6, 7 ve 8. sınıf) etkinliklerin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (64), 563-580.
• Sarıtaş, M. (2009). Öğretimde Yararlanılan Araç-Gereçler ve Etkili Kullanımı. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (s. 60). Pegem Akademi.
• Sevimli, E., & Kul, Ü. (2015). Matematik ders kitabı içeriklerinin teknolojik uygunluk açısından değerlendirilmesi: ortaokul örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 308-331.
• Smith, J. K., & Johnson, L. F. (2018). Exploring the ımpact of supplementary materials on student engagement in primary education. Elementary Education Online, 17(3), 1120-1135.
• Taş, H. & Minaz, M. B. (2018). Derslerde yardımcı kaynak kullanılmasının öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. SETSCI Conference Indexing System, 3(4), 582-589.
• Taşdemir, M. (1994). Okullarımızda kaynak, yardımcı kaynak (dergiler) problemi. Çağdaş Eğitim Dergisi, (203), 24-25
• Taşdemir, M., Taşdemir, F., Dağıstan, A., Dağdelen, S., Şahin, C. & Kılıç. E. (2018). MEB 5. sınıf matematik ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Journal of Research in Education and Teaching, 7(2), 68-79.
• Turan, A. C. (1994). Eğitim-öğretimde ünite dergilerinin yeri ve önemi. Çağdaş Eğitim Dergisi, (121), 24-25.
• Uluçınar Sağır, Ş. (2018). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri kılavuz kitap seçim kriterlerinin belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(2), 391-402
• Yıldırım, A. & Simsek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd Ed.). Thousand Oaks.