FİKİR VE SANAT ESERLERİNİN TEKNİK GEREKLİLİK NEDENİYLE GEÇİCİ ÇOĞALTILMASI

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 29 - 50, 30.06.2022

Pelin Karaaslan

https://doi.org/10.55027/tfm.1035113

Cited By: 1

Öz

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na (FSEK) göre bir eseri çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir (m. 22). Çoğaltma, eserin işaret, ses veya görüntü nakil ya da tekrarına yarayan bir araca tespit edilerek insan duyularıyla doğrudan veya dolaylı olarak algılanabilir hale getirilmesidir. Mevcut düzenlemeye göre tespitin sürekli veya geçici olması, çoğaltma hakkı bakımından önem arz etmez. Böylece eser sahiplerine geniş çaplı bir koruma sağlanmıştır. Ancak teknik gereklilikten kaynaklanan geçici çoğaltmaların da çoğaltma hakkı kapsamında yer alması, bilgi toplumunun bazı gereklilikleri ile bağdaşmamaktadır. Bu nedenle Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na teknik gereklilikten kaynaklanan geçici çoğaltmalar için bir istisna hükmü eklenmesi gündemdedir. Bu çalışmada, getirilmesi planlanan hükmün uygulama koşulları incelenmiş ve mevcut düzenlemeler çerçevesinde sorunun çözümü için başka hangi yollara başvurulabileceği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi toplumu, telif hakkı istisnaları, çoğaltma hakkı, geçici çoğaltma, arızi çoğaltma

VORÜBERGEHENDE VERVIELFÄLTIGUNG VON GEISTIGE UND KÜNSTLERISCHE WERKE AUFGRUND TECHNISCHER NOTWENDIGKEIT

Öz

Nach dem Gesetz über geistige und künstlerische Werke ist das Recht zur Vervielfältigung eines Werkes ein ausschließliches Recht des Urheberrechtsinhabers (Art. 22). Vervielfältigung bedeutet, das Werk den menschlichen Sinnen unmittelbar oder mittelbar wahrnehmbar zu machen, indem es an einem Mittel festgelegt wird, das der Übertragung oder Wiederholung eines Zeichens, Tons oder Bildes dient. Nach dem geltenden Recht ist es unerheblich, ob die Vervielfältigung dauerhaft oder nur vorübergehend ist. Dadurch wird den Urheberrechtsinhabern ein umfassender Schutz geboten. Dass aber auch vorübergehende Vervielfältigungen, die aus technischer Notwendigkeit erfolgen, in den Umfang des Vervielfältigungsrechts fallen, ist mit Bedürfnissen der Informationsgesellschaft nicht vereinbar. Aus diesem Grund ist geplant, im Gesetz über geistige und künstlerische Werke eine Ausnahmeregelung für technisch notwendigen vorübergehenden Vervielfältigungen einzuführen. In dieser Studie werden die Anwendungsbedingungen des Entwurfs untersucht und weitere Lösungsansätze im Rahmen der geltenden Regelungen diskutiert.

Anahtar Kelimeler

Informationsgesellschaft, Ausnahmen vom Urheberrecht, Vervielfältigungsrecht, flüchtige Vervielfältigung, begleitende Vervielfältigung

TEMPORARY REPRODUCTION OF LITERARY AND ARTISTIC WORKS DUE TO TECHNICAL REQUIREMENTS

Öz

According to the Law on Intellectual and Artistic Works, the right of reproduction of a work is an exclusive right of the copyright owner (Art.22). Reproduction means making the work directly or indirectly perceptible by human senses by fixing it to a tool that is used for the transmission or repetition of a sign, sound or image. Whether the determination is permanent or temporary is irrelevant according to the applicable regulation for the right of reproduction. Thus, a wide-ranging protection is provided to the owners of the works. However, the inclusion of temporary reproductions arising from technical requirements in this context is incompatible with some requirements of the information society. For this reason, in the draft text regarding the amendments envisaged to be made in the Law on Intellectual and Artistic Works, an exception provision has been introduced for reproductions arising from technical necessity. In this study, the application conditions of the draft provision are examined and other ways to solve the problem within the framework of current regulations are discussed.

Anahtar Kelimeler

Information society, copyright derogations, reproduction rights, transient reproduction, incidental reproduction

Kaynakça

• Açıkgöz, Ahunur (2021) İnternetten İndirilen Dijital Eserlerde Yayma Hakkının Tükenmesi İlkesi, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Ahlberg, Hartwig & Götting, Horst-Peter (Editörler) (2018) Urheberrecht Kommentar, 4. Aufl., München, C.H. Beck Verlag.
• Aksu, Mustafa (2019) ‘Avrupa Adalet Divanının Bazı Kararları Işığında Link Vermeden Dolayı Sorumluluğun Umuma İletim Hakkı Çerçevesinde Değerlendirilmesi’, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.1, C.18, s. 33-62.
• Arslanlı, Halil (1954) Fikri Hukuk Dersleri II-Fikir ve Sanat Eserleri, 1. Baskı, İstanbul, Sulhi Garan Matbaası.
• Ateş, Mustafa (2003) Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırılması, 1. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Ayiter, Nûşin (1981) Hukukta Fikir ve San’at Ürünleri, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Bozbel, Savaş (2015) Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Bozgeyik, Hayri (2019) Mimaride Telif Hakları, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Çelik, Emrah (2007) ‘Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında İnternet Ortamında Müzik Eserlerinin Sunumu Yolu ile Umuma İletim Hakkının İhlali’ (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dardağan, Esra & Akipek, Şebnem (2001) ‘Sanal Ortamda Gerçekleşen Telif Hakkı İhlâllerine Uygulanacak Hukuk’, S:3, C:50, s. 115 – 139.
• Demirbaş, Ali (2018) ‘Telif Hukukunda İnternet Linki ve Avrupa Adalet Mahkemesi’nin Svensson ve Bestwater Kararları’, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 2, C: 5, s. 169-186.
• Dietrich, Jannis P. (2021) Augmented Reality-Umgebungen im Urheberrecht, Unpublished DoctoralThesis, Humboldt-Universität zu Berlin, http://dx.doi.org/10.18452/22452.
• Dreier, Thomas & Schulze, Gernot (Editörler) (2018) Urheberrechtsgesetz, 6. Aufl., München, C.H. Beck Verlag.
• Durmaz, Gülşah (2016) ‘Çoğaltma Hakkı ve Sınırlandırılması’ (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ensthaler, Jürgen (2014) ‘Streaming und Urheberrechtsverletzung’, NJW, S:22, s. 1553-1558.
• Erel, N. Şafak (2008) Türk Fikir ve Sanat Hukuku, 3. Baskı, Ankara; İmaj Yayıncılık.
• Güneş, İlhami (2021) Uygulamada Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Helvacı, Serap & Atar, Eray Aksın (2016) ‘Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Üç Aşamalı Test’, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S:3, C: 22, s. 1289-1302.
• Hilgert, Felix (2017) ‘Augmented Reality-Ein 360-Blick auf alte Rechtsfragen in neuem Gewand’, Computer und Recht, S:7, s. 472-479.
• Kara Kılıçarslan, Seda (2015) Kişilik Hakkına Saldırıda Üstün Nitelikte Özel ve Kamusal Yarar, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
• Kılıçoğlu, Ahmet (2013) Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikrî Haklar, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Marly, Jochen (2014) ‘Bildschirmkopien, Cache-Kopien und Streaming als urheberrechtliche Herausforderungen’, EuZW, S:16, C:26 s. 616-619.
• Memiş, Tekin (2002) Fikri Hukuk Bakımından İnternet Ortamında Müzik Sunumu, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Oğuzman, Kemal & Öz, Turgut (2020) Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.II, 15. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Özden Merhacı, Selin (2018) ‘Fikri Haklara İlişkin Uluslararası
 Sözleşmelerde Üç Adım Testi ve Yorumlanması’, Terazi Hukuk Dergisi, S: 140, C.13, s. 24-34.
• Öztan, Fırat (2008) Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Öztrak, İlhan (1971) Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Rüther, Felix & Abarrientos, Nadine Carla (2015) ‘Streaming, Download und P2P – Was ist legal?’, InTeR, S:3, C:15, s. 124-132.
• Sarı, Onur (2018) ‘Sınai Mülkiyet Kanunu Bağlamında
 Patent Zorunlu Lisans Sistemi’, Terazi Hukuk Dergisi, S:148, C: 13, s. 75-88.
• Selvi, Özgür (2012) ‘Bilgi Toplumu, Bilgi Yönetimi ve Halkla İlişkiler’, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, S:3, C:1, s. 191-214.
• Spindler, Gerald & Schuster, Fabian (Editörler) (2019) Recht der elektronischen Medien, 4. Aufl., München, C.H. Beck Verlag.
• Stieper, Malte (2012) ‘Rezeptiver Werkgenuss als rechtmäßige Nutzung - Urheberrechtliche Bewertung des Streaming vor dem Hintergrund des EuGH-Urteils in Sachen FAPL/Murphy’, MMR S:1, s. 12-17.
• Sucker, Reinhard (2014) Der Digitale Werkgenuss im Urheberrecht, Tübingen, Mohr Siebeck.
• Suluk, Cahit & Karasu, Rauf & Nal, Temel (2021) Fikrî Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Tosun, Yalçın, ‘Caching ve Hukuksal Çözüm Önerileri’: Atamer, Yeşim (Derleyen) (2004) İnternet ve Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 539-560.
• Türkekul, Erdem, ‘İnternet Ortamında Fikir ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin sorunlar ve Çözüm Önerileri’: Atamer, Yeşim (Derleyen) (2004) İnternet ve Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 561-596.
• Türker, Güneş, ‘Bağlantılı Haklar ve Bu Hakların Fikrî Hukuk Alanındaki Yeri’: Yılmaztekin, Hasan Kadir&Günarslan, Banu Fatma (Editörler) (2020) Fikri Mülkiyet Hukuku Çalıştayı Bildiriler Kitabı 16-22 Aralık 2019, Ankara, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, s. 83-127.
• Wagner, Kristisna (2016) ‘Streaming aus der Sicht des Endnutzers – noch Graubereich oder bereits tiefschwarz?’ GRUR, S:9, s. 874-882.
• Wandtke, Artur Axel & Bullinger, Winfried (Editörler) (2019), Praxiskommentar zum Urheberrecht, 5. Aufl., München, C.H. Beck Verlag.
• Wandtke, Artur-Axel & v. Gerlach, Felix-Tessen (2013) ‘Die urheberrechtliche Rechtmäßigkeit der Nutzung von Audio-Video Streaminginhalten im Internet’, GRUR, S:7, s. 676-683.
• Yarsuvat, Duygun (1977) Türk Hukukunda Eser Sahibi ve Hakları, 1. Baskı, İstanbul, Sulhi Garan Matbaası.
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/DE/ALL/?uri=CELEX%3A32001L0029 (s.e.t. 28.11.2021). https://www.ratem.org/fsek-kanun-taslagi (s.e.t. 28.11.2021).