Spatial Accessibility of Physically Disabled Students in Campus Areas: Pamukkale University Prof. Dr. Fuat Sezgin Library Building

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 3, 314 - 333, 30.09.2022

Sebnem Ertas Besır Ayşe Yaren Söğüt Zuhal Kaynakcı Elinç

https://doi.org/10.24146/tk.1063604

Öz

Purpose: The aim of the study is to examine an exemplary building in the light of the necessary standards for the library building, which is located in the campus areas and is an everyday use point for all students, to be spatially accessible for physically disabled individuals.
Method: In the study, compliance of the circulation venues of the Pamukkale University Fuat Sezgin Library building according to the IFLA report and TSE Turkish Standards 9111 “The Requirements of Accessibility in Buildings for People with Disabilities and Mobility Constraints” determined for disabled individuals was documented by on-site studies and explained with examples. In addition, in the “Access to libraries for persons with disabilities” IFLA report, items covering physically disabled people within the title of “Physical Access” were selected from the standards established for the accessibility of disabled people in libraries. Since the building entrance was examined in the research, the “Access to materials and services” title in the IFLA report was not addressed.
Findings: Prof. Dr. Fuat Sezgin Library Building has an outdoor ramp slope of 8% and a ramp width of 240 cm. The automatic door width at the main entrance of the building is 160 cm. The disabled crossing gate in the card passing system in the library building is 90 cm. The door widths of the elevators in the building are 90 cm, and the stair widths are 200 cm. The main corridor widths of the library building are 220 cm, and the intermediate corridors are at least 220 cm. The width of the automatic doors in the building is 130 cm and the existing card reading systems on the door edges are 110 cm high. In addition, the ramp slope in the interior was measured as 7% and the ramp width was 145 cm.
Implications: Libraries, one of the most essential structures in campus areas, must be designed considering disabled individuals. Evaluated according to the IFLA report and TSE Turkish Standards 9111, Prof. Dr. Fuat Sezgin Library Building entrance space was taken into consideration and the designs made to facilitate the access of the disabled individuals were examined. As a result of this examination, inferences have been made about the spaces and building elements used to design the library buildings in accordance with the disabled people.
Originality: In the study that deals with the spatial accessibility of individuals with physical disabilities, Prof. Dr. Fuat Sezgin Library Building is an original study, since it makes inferences about the space and building elements used to make library buildings accessible.

Anahtar Kelimeler

Library, accessibility, physically disabled, campus area

Fiziksel Engelli Öğrencilerin Kampüs Alanlarında Mekânsal Erişilebilirliği: Pamukkale Üniversitesi Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphane Binası Giriş Mekânı

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı, kampüs alanları içerisinde bulunan ve bütün öğrenciler tarafından ortak kullanım noktası olan kütüphane binasının fiziksel engelli bireyler açısından mekânsal olarak erişilebilir olması için gerekli standartlar ışığında örnek bir yapının incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmada Pamukkale Üniversitesi Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphane binasının dolaşım mekânlarının engelli bireyler için belirlenmiş TSE Türk Standartları 9111 “Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Bireyler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri”ne uygunluğu incelenmektir. Ayrıca “Access to libraries for persons with disabilities” IFLA (Kütüphane Dernekleri Uluslararası Federasyonu) raporunda engelli bireylerin kütüphanelerdeki erişilebilirliği için belirlenen standartlardan “Fiziksel Erişim” başlığı içerisindeki fiziksel engelli bireyleri kapsayan maddeler seçilmiştir, bina girişi incelendiğinden raporda bulunan “Materyallere ve hizmetlere erişim” başlığı ele alınmamıştır.
Bulgular: Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphane Binası'nda dış mekânda bulunan rampa eğimi %8, rampa genişliği 240 cm'dir. Bina ana girişinde bulunan otomatik kapı genişliği 160 cm’dir. Kütüphane binası içerisinde kartlı geçiş sisteminde bulunan engelli geçiş kapısı 90 cm'dir. Binadaki asansörlerin kapı genişlikleri 90 cm, merdiven genişlikleri 200 cm’dir. Kütüphane binası ana koridor genişlikleri 220 cm, ara koridorlar ise en az 220 cm’dir. Bina içerisinde bulunan otomatik kapıların genişlikleri 130 cm olup kapı kenarlarındaki mevcut kart okutma sistemleri de 110 cm yüksekliktedir. Ayrıca iç mekânda bulunan rampa eğimi %7, rampa genişliği de 145 cm olarak ölçülmüştür.
Sonuç: Kampüs alanlarındaki en önemli yapılardan biri olan kütüphaneler engelli bireyler göz önüne alınarak tasarlanmalıdır. TSE Türk Standartları 9111’e ve IFLA raporuna göre değerlendirilen Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphane Binası giriş mekânı ele alınarak engelli bireylerin erişimlerini kolaylaştırmak için yapılan tasarımlar incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda kütüphane binalarının engelli bireylere uygun şekilde tasarlanabilmesi için kullanılan mekânlar ve yapı elemanlarına yönelik çıkarımlarda bulunulmuştur.
Özgünlük: Fiziksel engelli bireylerin mekânsal erişilebilirliklerini ele alan çalışmada Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphane Binası değerlendirilerek, kütüphane binalarının erişilebilir yapılar olabilmesi için kullanılan mekân ve yapı elemanlarına yönelik çıkarımlarda bulunulması dolayısıyla özgün bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Kütüphane, erişilebilirlik, fiziksel engelli, kampüs alanı

Teşekkür

Bu makale için Pamukkale Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığından fotoğraf çekimi ve ölçü almak için izin alınmıştır. Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada Etik Kurul izni gerekmemiştir.

Kaynakça

• Aykara, A. (2011). Kaynaştırma Eğitimi Sürecindeki Bedensel Engelli Öğrencilerin Sosyal Uyumlarını Etkileyen Etmenler ve Okul Sosyal Hizmeti. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(1), 63-84.
• Baris, M. E. ve Uslu, A. (2009). Accessibility for the disabled people to the built environment in Ankara, Turkey. African Journal of Agricultural Research, 4(9), 801-814.
• Bodaghi, N. B., ve Zainab, A. N. (2013). Accessibility and facilities for the disabled in public and university library buildings in Iran. Information development, 29(3), 241-250.
• Çınar, N. Y. ve Barış, M. E. (2010). Üniversite Kampüslerindeki Peyzaj Erişilebilirliğinin Engelliler Açısından İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1-134.
• Demirtaş, Z. (2019). Uluslararası Antlaşmalar Çerçevesinde Engellilerin Eğitim Hakkı. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, (2), 39-59.
• Gümüş, D. Ç. (2014). Erişilebilirlik Mevzuatı ve Erişilebilir Asansörlerin Özellikleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Asansör Sempozyumu, İzmir. 21-25.
• Hacıhasanoğlu, I. (2003). Evrensel tasarım. Tasarım+ Kuram, 2(3), 93-101.
• Lifchez, R., ve Winslow, B. (1981). Design for independent living: The environment and physically disabled people. Univ of California Press.
• Pamukkale Üniversitesi Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphanesi. (2021). Resmî Web Sitesi: https://kutuphane.pau.edu.tr/. 18 Ekim 2021 tarihinde https://kutuphane.pau.edu.tr/tarihce adresinden erişildi.
• Papasotiriou, M., ve Windle, J. (2012). The social experience of physically disabled Australian university students. Disability & Society, 27(7), 935-947.
• Talay, İ., Akpınar, N., Belkayalı, N. ve Bektaş, Y. (2008). Engelli Çocukların Çocuk Oyun Alanlarından Yararlanma Olanaklarının Araştırılması. TÜBİTAK Projesi Kesin Raporu. Proje Numarası: 106K184, Ankara, 1-295.
• TSE 9111/ Kasım 2011: Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri. (Bu standart iptal edilen TS 9111-Nisan 1991 standardı yerine çıkartılmıştır.), 1-132.
• WHO. (2011). World Report On Disability. Understanding Disability, Chapter 1, 3-17.
• Yavuz, H. (2019). Eğitim Yapılarının Erişilebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi: Sakarya İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-129.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020, 3 Aralık). Resmî Web Sitesi: www.engelsiz.yok.gov.tr. 25 Eylül 2021 tarihinde https://engelsiz.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/engelsiz-erisim-engelsiz-egitim.aspx adresinden erişildi.
• Zhang, X., Tlili, A., Nascimbeni, F., Burgos, D., Huang, R., Chang, T. W., ve diğerleri (2020). Accessibility within open educational resources and practices for disabled learners: A systematic literature review. Smart Learning Environments, 7(1), 1-19.