Samsun İli Sebze ve Meyve Üreticilerinin İyi Tarım Uygulamalarına (İTU) Yaklaşımı

Yıl 2019, Özel Sayı, 51 - 60, 24.12.2019

Mehmet Aydoğan Başak Aydın Necla Topçu Yunus Emre Terzi

https://doi.org/10.21657/topraksu.654804

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma Samsun ilindeki sebze ve meyve üreticilerinin İyi Tarım Uygulamalarından (İTU) haberdar
olma durumlarının belirlenmesi, İTU üretim sistemine bakış açılarının tespit edilmesi, İTU teknikleri
ile üretim yapmaya teşvik eden faktörlerin ortaya çıkartılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada
kullanılan veriler Samsun ili Bafra ve Çarşamba ilçelerindeki iyi tarım uygulamaları yapan ve yapmayan
üreticilerden yüz yüze yapılan anketler ile elde edilmiştir. Araştırma kapsamındaki üreticilerden basit
tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenmiş 210 üretici ile anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen
verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistik yöntemlerinden yararlanılmıştır. İTU üretim yöntemine
göre üretim yapan üreticilerin ve yapmayan üreticilerin sosyo-ekonomik özellikleri karşılaştırıldığında;
İTU ile üretim yapan çiftçilerin eğitim düzeyleri, ailedeki birey sayısı, yeniliklere karşı tutumları, tarım
sigortası yaptırma durumları, toplam arazi miktarı, sahip olunan büyükbaş hayvan sayısı, tarım dışı gelir
kaynakları, medyayı bilgi kaynağı olarak kullanma durumları ve informal bilgi kaynaklarını kullanma
durumları yapmayan üreticilere göre daha yüksek olduğu (p<0.05); üreticilerin yaş ortalamaları ve
tarımsal karar verme deneyimleri arasında ise istatistiki açıdan farklılıklar bulunmadığı tespit edilmiştir
(p>0.05). İyi tarım uygulamaları ile üretim yapan üreticilerin bu tekniği benimsemelerinde; İTU’nun
çevreye daha duyarlı olması (%34.7), üretilen ürünlerin konvansiyonel ürünlere göre daha kaliteli ve
sağlıklı olması(%23.6) ve destekleme ödemelerinin (%22.7) etkili olduğu tespit edilmiştir. İTU üretim
yöntemi ile üretim yapılmasının önündeki engeller arasında, İTU’nun konvansiyonel üretimden farklı
olmadığını düşünme (%25), konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmama (%20) ve İTU ile üretim
yapmanın daha maliyetli olması (%15) sayılabilir. İTU üreticilerinin bu tarım tekniği ile üretilen ürünlerden
gelecek dönemlerde yüksek getiri beklentisi (%25.9), Bafra ve Çarşamba ilçelerindeki sebze yetiştiriciliği
konusunda üreticilerin mevcut bilgi birikimi, araştırma bölgesinde ülkesel büyük ölçekli marketlerin satın
alma ve depolama tesislerinin bulunması İTU uygulamalarının yaygınlaştırılmasında güçlü argümanlar
olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

İyi tarım uygulamaları, meyve, sebze, Samsun

Approaches of Vegetable and Fruit Producers to Good Agricultural Practices (GAP) in Samsun Province

Öz

This study was conducted to determine the producers’ awareness of GAP, the viewpoints of producers

against to GAP, and to reveal the promoting factors producing with GAP. Bafra and Çarşamba Districts

were selected as research area because of the intensive Good Agricultural Practices (GAP). The first and main materials of the research is data obtained questionnaire through vegetable and fruit producers

in GAP and conventional vegetable and fruit producers. In the research, 210 producers were selected

with random sampling method. The descriptive statistics methods were used to evaluate the data. The

socioeconomic characteristics of the GAP producers and conventional producers were compared. The

GAP producers’ education level, household size, attİTUdes towards agricultural innovation, having

agricultural insurance, total land size, the presence of cattle, nonfarm income sources and information

sources are statistically different from conventional producers’ (p<0.05). The GAP producers’ average

ages and agricultural decision-making experiences are not statistically different from conventional

producers’ (p>0.05). According to GAP producers, the GAP is more sensitive to the environment

(34.7%), the vegetables and fruits have better quality and healthy to conventional vegetables and fruits

(23.6%). Another factor affected to adopt the GAP is supporting payments (22.7%). The quarter of the

conventional producers think there are no differences between the GAP and conventional production

systems. The 20% of the conventional producers have no idea about the GAP. According to 15% of

the conventional producers, the GAP production costs are higher than conventional production costs.

The high return expectations (25.9%), the existing knowledge in vegetable production in Bafra and

Çarşamba districts, the presence of purchasing and storage facilities by national large-scale companies

are powerful factors in spreading of the GAP.

Anahtar Kelimeler

Fruit, good agricultural practices, Samsun, vegetable

Kaynakça

• Akdamar M (2004). Dünyada iyi tarım uygulamaları ve gerekçeleri. Türk Tarım Dergisi, 157: 38-39. Anonim (2015). Tarım ve Orman Bakanlığı Samsun İl Müdürlüğü istatistikleri. https://samsun.tarimorman.gov.tr/ Belgeler/Yayinlar/Tarimsal_strateji/samsun_tar_ve_yat_icin_ uygun_sektor_alanlar.pdf Erişim tarihi: 26.09.2015. Aydoğan M (2012). Samsun İlinde organik ve konvansiyonel fındık yetiştiricilerinin gübre kullanımı konusundaki bilgi kaynaklarının SNA ile karşılaştırılması. TEPGE Yayın No: 207, ISBN: 978-605-4672-06-6. Demiryürek K (2010). Organik tarımın Dünya ve Türkiye’deki durumu. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Poster, Şanlıurfa. Eraktan G (2001). Tarım politikası temelleri ve Türkiye’de tarımsal destekleme politikası. Uzel Yayınları, İstanbul. Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl AF, Demirci R (1995). Tarım ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:5, s. 298, Ankara. FAO (2002). Good agricultural practices. [http://www. fao.org/ag/magazine/GAP-V2-June02.pdf, Erişim Tarihi: 24.09.2014. Galdos AEBL (2004). Implementation of EUREPGAP standards in the agro – export sector of Peru: A case study. Master thesis, Institute of Agricultural Economics, University of Göttingen. GTHB (2014a). İyi tarım uygulamaları istatistikleri, İTU Değişim Oranları. http://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel- Uretim/Iyi-Tarim-Uygulamalari/Istatistikler, Erişim Tarihi: 25.09.2014. GTHB (2014b). İyi Tarım Uygulamaları İstatistikleri, En Fazla Üretimi Yapılan Ürünler. http://www.tarim.gov.tr/ Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi-Tarim-Uygulamalari/Istatistikler, Erişim Tarihi: 25.09.2014. Gül U, Köksal Ö (2004). Çiftçi örgütlerinde yayım eğitimi. TEAE-Bakış Dergisi, 5(4), Nisan. Jacobson SK, Sieving KE, Jones GA, Van Doorn A (2003). Assessment of farmer attİTUdes and behavioral intentions toward bird conservation on organic and conventional Florida farms. Conservation Biology, 17(2): 595-606. Karlı B (2001). Kooperatifçilik ve diğer örgütlenme modellerine ilişkin genel çerçeve. GAP Bölgesi kırsal kalkınmasında kooperatifçilik ve diğer örgütlenme modelleri (Atölye Çalışması 26-27 Aralık 2001), GAP-BKİ Türkiye Kooperatifleri, s.12, Ankara. Olhan E (1997). Türkiye’de bitkisel üretimde girdi kullanımının yarattığı çevre sorunları ve organik tarım: Manisa Örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmamış), Ankara, s. 190. Padel S (2008). Values of organic producers converting at different times: results of a focus group study in five European countries. Int. J. Agricultural Resources, Governance and Ecology, 7: 63-67. Resmi Gazete (2010). İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmelik. 07.12.2010 tarih ve 27778 sayılı Resmi Gazete. Serin V (2009). Effects of formal education and training on farmers’ income. European Journal of Social Sciences, 7(3). Zhou Y (2010). Factors affecting farmer’s decisions on fertilizer use: A case study for the Chaobai watershed in Northern China. The Journal of Sustainable Development, 4(1), 80–102.