İşgörenlerin İş Motivasyonunun Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Ankara’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 23 - 37, 25.05.2015

Mustafa Yıldırım Ömer Emre Arslan

Öz

This study attempts to describe the relationship between external and internal motiva-tions level of employees working in five-star hotels in Ankara and their organizational commitments level. Besides, it searches for the extent to which sub-dimensions of work motivation can predict sub-dimensions of organizational commitment. Within this con-text, a survey study was conducted over 462 employees working in five-star hotels in Ankara. Data for collected for employee motivation and organizational commitment was analyzed by using descriptive analysis (arithmetic mean, standard deviation, correlation analysis), Cronbach’s Alpha (α) for the reliability of the expressions in the scale, and Kolmogorov-Smirnov (K-S) test for normal distribution of the answers given to the ex-pressions in the scale. Moreover, multi-linear regression analysis was conducted to find the extent to which external and internal motivation factors explain sub-dimensions of organizational commitment and to test the hypotheses of the research. Consequently, the study found that internal motivation factors are significant predictor of emotional, con-tinuity and normative commitments. On the other hand, external motivation factors could only meaningfully explain the emotional commitment in this study. Based on these findings, the study concludes with suggestions to the hotel managers.

Anahtar Kelimeler

Work Motivation, Organizational Commitment, Hotel Management

İşgörenlerin İş Motivasyonunun Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Ankara’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Öz

Bu çalışma, Ankara’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin dışsal ve içsel iş motivasyon düzeyleriyle, örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi ve iş motivasyonu alt boyutlarının örgütsel bağlılık alt boyutlarını yordayıp yordamadı-ğını ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu kapsamda Ankara il merkezinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 462 işgörene anket uygulanmıştır. İş motivasyonu ve örgütsel bağlılığa yönelik olarak toplanan veriler, betimsel istatistikler (aritmetik ortala-ma, standart sapma, korelasyon analizi) ve ölçekteki ifadelerin güvenirliğine ilişkin Cronbach’s Alpha (α), ölçekteki ifadelere verilen cevapların normal dağılıma uygunluğuna yönelik de Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi uygulanarak analiz edilmiştir. Ayrıca dış ve iç motivasyon faktörlerinin örgütsel bağlılığın alt boyutlarını yordayıp yordamadığına belirlemek ve araştırma hipotezlerini test etmek için “Çoklu Doğrusal Regresyon” analizi yapılmıştır. Sonuç olarak içsel motivasyon faktörlerinin duygusal, devamlılık ve normatif bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulgulanmıştır. Dışsal motivasyon faktörleri ise bu çalışmada sadece duygusal bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olmuştur. Bu sonuçlar-dan hareketle otel yöneticilerine birtakım öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

İş Motivasyonu, Örgütsel Bağlılık, Otel İşletmeciliği

Kaynakça

• Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma
• Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Verim- lilik Dergisi, 457, 110-121. Ağca, V. & Ertan, H. (2008). Duygusal Bağlılık İçsel
• Motivasyon İlişkisi:Antalya’da Beş Yıldızlı Otellerde Bir İnceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2), 135-156. Aktan, C. C. (2003). Değişim Çağında Yönetim. (Birinci
• Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık. Altındiş, S. (2011). Job Motivation And Organizational
• Commitment Among The Health Professionals: A Qu- estionnaire Survey. African Journal of Business Manage- ment, 5(21), 8601-8609.
• Ateiga, N. (2007). Örgütlerde Mutlak güç; “Motivas- yon…” Y. D. Ertürk (Editor). Halkla İlişkiler Alanına
• Örgütsel Davranış Yansımaları. (Birinci baskı). Anka- ra: Nobel Yayıncılık, 245-255. Barutçugil, İ. (2002). Organizasyonlarda Duyguların
• Yönetimi. (Birinci Baskı). İstanbul: Kariyer Yayıncılık. Bassett-Jones, N. & Lloyd, C. G. (2005). Does Herz- berg’s Motivation Theory Have Staying Power? The Journal of Management Development, 24(10), 929-943.
• Bergman, M. E. (2006). The Relationship Between Af- fective and Normative Commitment: Review And Re- search Agenda. Journal of Organizational Behavior. 27, 645–663.
• Bolat, O. İ. & Bolat, T. (2008). Otel İşletmelerinde Ör- gütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişki- si. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi- si, 11(19), 75-94.
• Budak, G. (2008). Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları
• Yönetimi. (Birinci Baskı). İzmir: Barış Yayınları Fakül- teler Kitabevi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karade- niz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntem- leri. (Onuncu Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Can, H., Akgün, A. & Kavuncubaşı, S. (1995). Kamu ve Özel Kesimde Personel Yönetimi. Ankara: Siyasal Ya- yınları.
• Çiftçi, B., Dolgun, U., Kağnıcıoğlu, D., Çolak, A., Serin- kan, C. ve Özler, D. (2007). İnsan Kaynakları Yönetimi.
• U. Dolgun. (Editor). (Birinci Baskı). Ankara: Ekin Ki- tabevi. Demirel, Y. (2008). Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık
• Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, Yönetim ve Ekonomi, 15(2), 179-194. Deniz, M. (2005). İşletme Yönetiminde Motivasyon.
• M. Tikici. (Editor). Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler. (Birinci Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık. ss.126-172. Durna, U. & Eren, V. (2005). Üç Bağlılık Unsuru Ek- seninde Örgütsel Bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), 210-219.
• Dündar, S., Özutku, H. & Taşpınar, F. (2007). İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivas- yonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 1-18. 
• Eren, E. (1998). Örgütsel Davranış ve Yönetim
• Psikolojisi. (Beşinci Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık. Fraenkel, J. & Wallen, N.E. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education. 7. Edition, New York: McGraw-Hill.
• Futrell, C. M. (1977). The Impact of Manager’s Job
• Characteristics and Performance on Satisfaction, In- volvement, and Intrinsic Motivation. Journal of Mana- gement, 3, 27-33. Gökçe, G., Şahin, A. & Bulduklu, Y. (2010). Herzberg’in
• Çift Faktör Kuramı ve Alt Gelir Gruplarında Bir Uygu- lama: Meram Tıp Fakültesi Örneği. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,  14,(20), 233-246. Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mu- kayesesi ve Değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış, 2(1), 37-55.
• Günel, O. D. (2009). Turizm Sektöründe Mevsimsellik
• Sorunu ve Mevsimlik İstihdamın Sektör Çalışanlarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Konaklama İşletmeleri Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Güzel, O. (2010). Turizm Öğrencilerinin Staj Döne- minde Edindikleri Motivasyonun Herzberg Teorisine
• Göre Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma, Jour- nal of Yasar University, 20(5), 3415-3429.
• Hançer, M. (2004). İşletmelerde Verimliliği Arttırma ve İnsan Kaynakları. (Birinci Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Hitt, Michael A R., Middlemist, D. & Mathis, R.L. (1989).
• Management Concepts and Effective Practice. (Third Editi- on), San Francisco: West Publishing Company. İbrahim, H. (2005). İş Doyumunu Etkileyen Değişkenler ve Bir Uygulama. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik Dergisi, 149, Temmuz-Ağustos-Eylül, 62-85.
• İnce, M. & Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradig- ma: Örgütsel Bağlılık. (Birinci Baskı). Çizgi Kitabevi.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and Social Organi- zation: A Study of Commitment Mechanism in Utopi- an Communities. American Sociological Rewiev, 33(4), 499-5
• Karatepe, S. (2005). Örgütlerde İletişim-Güdüleme
• İlişkisi. (Birinci Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi. Kaş, L. (2012). Herzberg’in İçsel Ve Dışsal Motivasyon logy, (69), 372-378.
• Etmenleri İle İşgörenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasın- dological Considerations. Journal of Applied Psycho- daki İlişki: Belek’teki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Theory of Organizational Commitment: Some Metho- Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Moon, M. J., (2000). Organizational Commitment Re
• Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. visited in New Public Management: Motivation, Orga- Katz, D. & Kahn, R.L. (1977). Örgütlerin Toplumsal
• Psikolojisi. (Çev. H. Can. ve Y. Bayar), Ankara: Doğan Basımevi. Kaya, N. & Selçuk, S. (2007). Bireysel Başarı Güdüsü
• Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?, Doğuş Üniver- sitesi Dergisi, 8(2), 175-190. Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. (On İkinci Baskı).
• İstanbul: Beta Yayıncılık. Kurt, T. (2005). Herzberg’in Çift Faktörlü Güdüleme
• Kuramının Öğretmenlerin Motivasyonu Açısından Çözümlenmesi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 285-299. Kuruüzüm, A., Irmak, S. & Çetin, E.İ. (2010). İşe
• Bağlılığı Etkileyen Faktörler: İmalat ve Hizmet Sektörle- rinde Karşılaştırmalı Bir Analiz. Bilig, 53, 183-198. Küçük, F. (2007). Çalışanların İşe Güdülenmesinde
• Herzberg’in Motivasyon-Hijyen Faktörlerinin Önemi: Belediye Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 75-94. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2011). Turizm Belgeli Te- sis İstatistikleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Değerlen- dirme Daire Başkanlığı.
• Lambert, S. J. (1991). The Combined Effects of Job and Family Characteristics on the Job Satisfaction, Job Invol- vement, and Intrinsic Motivation of Men and Women on.), New Jersey: Prentice Hall International Inc.
• Workers. Journal of Organizational Behavior, 12, 341-363. Sabuncuoğlu, Z. & Tuz, M. (2003). Örgütsel Psikoloji.
• Leonard, H. N., Beauvais L.L. & Scholl, W.R. (1999). (Dördüncü Baskı). Bursa: Furkan Ofset.
• Work Motivation: The Incorporation of Self-Con- cept-Based Processes, Human Relations, 52(8), 969-974. Mahaney, C. R. & Lederer, A. L. (2006). The Effect of
• Intrinsic and Extrinsic Rewards for Developers on In- formation Systems Project Success. Project Manage- ment Journal, 37(4), 42-54. Martella, R.C., Nelson, R. & Martella-Marchand, N.E. (1999). Research Methods: Learning to Become a Criti- cal Research Consumer. MA: Allyn&Bacon.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A Three-Component
• Conceptualization Of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89. nizational Culture, Sector, and Managerial Level. Pub- lic Performance & Management Review, 24(2), 177-194. Mottaz J. C. (1985). The Relative Importance of Intrin- sic and Extrinsic Rewards as Determinants of Wok Sa- tisfaction. The Sociological Quarterly, 26,(3), 365-385.
• Özdamar, K. (2001). Paket Programlar ve İstatistiksel
• Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler). (Dördüncü Baskı). Eskişehir: Kaan Yayınları Özdemir, S. & Muradova, T. (2008). Örgütlerde Moti- vasyon ve Verimlilik İlişkisi. Journal of Qafqaz Univer- sity, 24, 146-153.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Destek
• İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlen- mesine Yönelik Bir Araştırma, D.E.U.İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2), 113-130. Özgüven, İ. E. (2003). Endüstri Psikolojisi. (Birinci Bas- kı). Ankara: Sistem Ofset.
• Peker, O. & Aytürk, N. (2000). Etkili Yönetim Becerileri
• Öğrenilebilir ve Geliştirilebilir. (Birinci Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi. Perçin, S. N. & Özkul, E. (2009). Turizm İşletmelerin- de Örgütsel Bağlılık. Zeyyat Sabuncuoğlu. (Editor).
• Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış. Bursa: MKM Yayıncılık. Robbins, S. (1998). Organizational Behaviour. (8. Editi
• Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığının
• Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü. Eğitim ve Bilim. 35,(156), 142-159. Sığrı, Ü. (2007). İşgörenlerın Örgütsel Bağlılıklarının
• Meyer ve Allen Tipolojisiyle Analizi: Kamu ve Özel HOTELS LOCATED İN ANKARA Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Anadolu Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 261-278. Mustafa Yıldırım Şimşek, M. S., Akgemci, T. & Çelik, A. (2003). Davranış
• Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. (Üçüncü Bas- kı). Konya: Adım Ofset. Synder, E. E. & Spreitzer, E., (1984). Identity and Com- mitment to The Teacher Role. Teaching Sociology, 11(2), 151-166.
• Tekbalkan, M. (2010). Dış Kaynaklardan Yararlanan
• Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık İle İş Doyumu Ara- sındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Topaloğlu, M., Koç, H. & Yavuz, E. (2008). Öğretmen- lerin Örgütsel Bağlılığının Bazı Temel Faktörler Acısın- dan Analizi. Kamu-İş Dergisi, 9(4), 201-218.
• Turizm Bakanlığı (1989). Otelcilik ve Turizm Endüst- risinde İşgücü Araştırması. Ankara: Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. 2. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ünsar, A. S. (2011). Motivasyonun İşten Ayrılma Eği- limine Etkisi: Bir Alan Araştırması. Akademik Bakış 297) influence the moti-vation levels of employees.
• Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 25, Temmuz-Ağustos, 1-15. Vural, Z. B. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt Kültürü. (Bi- rinci Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yağcı, K. (2007). Meyer-Allen Örgütsel Bağlılık Modeli
• Yaklaşımıyla Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştır- ma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9,(3), 114-129. Yavuz, E. (2008). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik
• Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi. Ya- yımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yılmazer, A. (2010). Örgütsel Bağlılık ve Ekstra Rol
• & Coşkun, 2007: 54), working conditions (Karate- pe, 2005: 43; Aktan, 2003: 253), per-sonal lives of employees (Barutçugil, 2002: 222), status (Peker &
• Aytürk, 2000:297; Deniz, 2005: 162), the need for success (Kaya & Selçuk, 2007: 176), characteristics of a particular work (Eren, 1998: 416; Şimsek et al., 2003: 132), responsibility (Barutçugil, 2002: 218;
• Kurt, 2005: 293), promotions (Bu-dak, 2008: 510), rewards (Karatepe, 2005: 33; Özgüven, 2003: 156) and recognition (Eren, 1998: 420; Peker & Aytürk, 2000:
• & Eren, 2005: 210). Organizational commitment pro- vide long term relationship between individual and organization and provide to adopt organizational goal, decision, policy and application. (Sezgin, 2010: 146).
• Explor-atory correlational are applied to provide an understanding to an important event by analyzing the relationship between variables. These studies may also aim to determine the causal relationship be-tween two factors (Büyüköztürk et al. 2011: 227). On the other hand, predic-tive correlational studies embody two variables: predictive variable and criteria variable
• (Martella et al. 1999: 201; Fraenkel & Wallen, 2009).
• These studies aim to predict one of these variables by using the other variable and the relation-ship between these two variables (Büyüköztürk et al. 2011: 227).