ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİ KAPSAMINDA MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ ZİHİNLERİNDE ALGILADIKLARI ÖĞRETMEN PROFİLLERİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLME DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 783 - 801, 11.05.2021

Gülşah Gerez Cantimer , Sare Şengül

https://doi.org/10.24315/tred.713173

Cited By: 1

Öz

Öğretmen adaylığı süreci her öğretmenin meslek hayatına başlamadan önce edindiği duygusal ve bireysel zor bir deneyimdir. Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi kapsamındaki deneyimleri ile gözlemledikleri ve zihinlerinde oluşturdukları öğretmenlik algısı önemli olup gelecekteki mesleki hayatlarına yansıyacaktır. Bu nedenle çalışmanın amacı; öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında matematik öğretmen adaylarının zihinlerinde algıladıkları öğretmen profillerini gerçekleştirebilme düzeylerinin incelenmesidir. Çalışmanın katılımcılarını; Sakarya ilinde bir devlet ortaokulunda, 2017-2019 yılları arasında üç farklı dönemde staj uygulamalarına katılan 11 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak tasarlanan araştırmada, öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemek için “Öğretmenlik Algısı Değerlendirme Formu” ve yapılan gözlemler için de “Uygulama Öğretmeninin Aday Öğretmeni Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, öğretmen adaylarının hayallerindeki öğretmen profili; sevilen, yeterli mesleki bilgiye sahip, motivasyon ve öğrenme ortamlarını zenginleştirebilme becerileri ile öğrenciye fayda sağlayan biri olması gerektiği yönündedir. Öğretmen adaylarının zihinlerinde oluşturdukları öğretmen algısına yakın bir öğretmen profili sergilemeye gayret ettikleri belirlenmiştir. Özellikle öğretmen adaylarının plan yapma, ders hazırlığı, öğretim yöntemlerinden yararlanma ve iletişim kategorilerinde başarılı iken sınıf yönetiminde zorlandıkları gözlenmiştir. Ayrıca, öğretmen adaylarının öğretmen olma süreçlerine kadar gözlemledikleri öğretmen rollerinden etkilendikleri ve kendilerine rol model öğretmenlik algısı geliştirdikleri belirlenmiştir. Çalışma bulguları ışığında bu konuda araştırma yapacaklara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Matematik öğretimi, Öğretmenlik uygulaması, Matematik öğretmen adayları, Öğretmen profilleri, İçerik analizi

Kaynakça

• Alkan, V. (2017). Bir sistematik derleme çalışması: ‘Öğretmenlik uygulaması’. Yıldız Journal of Educational Research, 2(1), 1-23.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Baki, A. ve Gökçek, T. (2007). Some clues regarding to teacher model adopted by preservice mathematics teachers. Hacettepe Unıversity Journal of Education, (32), 22-31.
• Baki, M., Çelik, D., Güler, M. ve Sönmez, N. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının öğrenciyi tanıma bilgilerinin incelenmesi: Bir ders analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 143-152.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (5. baskı). Ankara: PegemA Yayınları.
• Bandura, A. (1971). Vicarious and self-reinforcement processes. The Nature of Reinforcement, 228-278.
• Boz-Yaman, B. ve Tarım, Ş. D. (2017). Matematik öğretmeni adaylarının mesleki gelişimlerine dair görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(1), 1-38.
• Bullough Jr, R. V. (2011). Ethical and moral matters in teaching and teacher education. Teaching and Teacher Education, 27(1), 21-28.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methology] (8. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Darling-Hammond, L. (1999). Target Time Toward Teachers. Journal of Staff Development, 20(2), 31-36.
• Dewey, J. (1938). Education and experience. N.Y.: Simon and Schuster.
• Dursun, Ö. Ö. ve Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik öğretim adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 159-178.
• Eraslan, A. (2008). Fakülte-okul işbirliği programı: Matematik öğretmeni adaylarının okul uygulama dersi üzerine görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 95-105.
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının" öğretmenlik uygulaması" üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1).
• Feiman-Nemser, S. (1990). Conceptual orientations in teacher education. Issue Paper 90-2.
• Gay, L. R. (1987). Educational research competencies for analysis and application (3rd ed.). Columbus: Merrill Publishing Company.
• Gökçe, E. ve Demirhan, C. (2005). Öğretmen eğitiminde yenilikçi yaklaşım mı yoksa geleneksel bir anlayış mı? Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 187-195.
• Görgen, İ., Çokçalışkan, H. ve Korkut, Ü. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları, uygulama öğretmenleri ve uygulama öğretim üyeleri açısından işlevselliği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 56-72.
• Hart, L. C. (2006). Standards-friendly lessons in university methods courses. Teaching Children Mathematics, 13(4), 211- 215.
• Hascher, T., Cocard, Y. ve Moser, P. (2004). Forget about theory-practice is all? Student teachers' learning in practicum. Teachers and teaching, 10(6), 623-637.
• Hawley, W. D. (1993). New Goals and Changed Roles: Re-Visioning Teacher Education. Educational Record, 74(3), 26-31.
• Haydn, T. A. ve Barton, R. (2007). Common needs and different agendas: How trainee teachers make progress in their ability to use ICT in subject teaching. Some lessons from the UK. Computers & Education, 49(4), 1018-1036.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavas, A. B. ve Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 13-21.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1), 1-14.
• Kırbıyık, H. (1995). Fen ve matematik öğretmenlerinin eğitimi. Uluslararası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı Bildirileri, 27, 176-186.
• Koemer, M., Rust, F. O. C., & Baumgartner, F. (2002). Exploring roles in student teaching placements. Teacher Education Quarterly, 29(2), 35-58.
• Leikin, R., & Levav-Waynberg, A. (2008). Solution spaces of multiple-solution connecting tasks as a mirror of the development of mathematics teachers’ knowledge. Canadian Journal of Science, Mathematics, and Technology Education, 8(3), 233-251.
• McDonald, M., Kazemi, E., Kelley-Petersen, M., Mikolasy, K., Thompson, J., Valencia, S.W., & Windschitl, M. (2014). Practice makes practice: Learning to teach in teacher education. Peabody Journal of Education, 89(4), 500-515.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in Education: Evidence-Based Inquiry, MyEducationLab Series. Pearson.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (Second edition). London: Sage Publications.
• Özkılıç, R., Bilgin, A. ve Kartal, H. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7(3), 726-737. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 132-139.
• Rosenblatt, L M. (1978). The reader, the text, the poem: The transactional theory of the literary work. Carbondale: Southern Illinois University Press.
• Sezen Yüksel, N. (2017). Öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni değerlendirmelerinin uygulama deneyimine göre incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 16(62), 1048-1062.
• Sigler, E. A., & Saam, J. (2006). Teacher candidates’ conceptual understanding of conceptual learning: From theory to practice. Journal of Scholarship of Teaching and Learning, 6(1), 118-126.
• Soylu, Y. (2012). Öğretmenlik uygulaması derslerinin sınıf öğretmeni adaylarının matematik derslerinde öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabilme başarılarına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 195, 166-178.
• Stanulis, R. N., & Jeffers, L. (1995). Action research as a way of learning about teaching in a mentor/student teacher relationship. Action in Teacher Education, 16(4), 14-24.
• Tall, D., & Vinner, S. (1981). Concept image and concept definition in mathematics with particular reference to limits and continuity. Educational studies in mathematics, 12(2), 151-169.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. ve Özçakmak, H. (2015). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 127-136.
• YÖK (Yükseköğretim Kurulu) (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/YeniOgretmen-Yetistirme-LisansProgramlari/Ilkogretim_Matematik_Lisans_Programi.pdf (Erişim Tarihi: 02/11/2019).
• Zeichner, K. (2010). Rethinking the connections between campus courses and field experiences in college- and university-based teacher education. Journal of Teacher Education, 6 (1-2), 89- 99. doi:org/10.1177/0022487109347671.