ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN GİRİŞİMCİLİK DÜZEYLERİ İLE GİRİŞİMCİLİK BECERİSİNİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KAZANDIRILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 1190 - 1211, 27.09.2021

Salih Eroğlu Handan Deveci

https://doi.org/10.24315/tred.784710

Cited By: 2

Öz

Dünyada ekonomik kalkınma ve toplumsal dönüşümü gerçekleştirebilmek için insanların girişimcilik becerilerine sahip olması oldukça önemlidir. Bu anlamda bireylerin küçük yaşlardan itibaren girişimcilikle ilgili bilgi ve becerilerle donatılması gerekmektedir. İlk ve ortaokul programlarında yer alan sosyal bilgiler dersi, ekonomik, toplumsal, teknolojik pekçok konu ile ilişki içinde olup bireyin toplumsallaşmasına yardımcı olan bir derstir. Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin girişimcilik düzeyleri ile sosyal bilgiler dersinde girişimcilik becerisi kazandırılmasına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Bu araştırmada karma yöntem tasarımlarından kısmen karma sıralı baskın statülü tasarım kullanılmıştır. Araştırmaya 2017-2018 öğretim yılı bahar döneminde 5. sınıf düzeyindeki 1050 ortaokul öğrencisi ve 17 sosyal bilgiler öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, ölçek ve yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanmıştır. Öğrencilerin girişimcilik düzeyleri ortaya konulurken aritmetik ortalama, değişkenler arasındaki farkı belirlemek için t testi ve varyans analizi uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanan veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin girişimcilik düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında öğrencilerin girişimcilik düzeyleri ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Öğrencilerin girişimcilik düzeyleri ile sosyoekonomik düzey, kardeş sayısı, annenin eğitim durumu ve babanın eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenleri sosyal bilgilerin girişimcilik becerisini kazandırmaya uygun bir ders olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırma sonunda, uygulamaya ve araştırmaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Girişimcilik, Beceri

Kaynakça

• Akyürek, Ç. ve Şahin, Ç. (2013). İlkokul öğretmenlerinin girişimcilik becerisine ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi. Ekev Akademi Dergisi, 17(57), 51-68.
• Akyüz, K. C., Gedik, T., Akyüz, İ. ve Yıldırım, İ. (2006). Rize ilindeki lise ve üniversite öğrencilerinin girişimcilik yeteneklerinin incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 233-246.
• Anagün, Ş. S. ve Atalay, N. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının girişimcilik becerisine ilişkin yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 298-313.
• Armut, B. ve Kılınç, M. (2018). 4. sınıf sosyal bilgiler öğretmen adaylarının girişimcilik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Field Education, 4(1), 39-56.
• Arpacı, İ. (2015). Eğitim fakültesinde verilen girişimcilik dersinin öğretim etkinliğinin öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 138-154.
• Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 3(2), 1-11.
• Aydın, E. ve Öner, G. (2016). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 497-515.
• Bacanak, A. (2013). Fen ve teknoloji dersinin öğrencilerde girişimcilik becerisinin gelişimine etkisi üzerine öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 609-629.
• Baki, A. ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
• Bilge, H. ve Bal, V. (2012). Girişimcilik eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 131-148.
• Borasi, R. and Finnigan, K. (2010). Entrepreneurial attitudes and behaviors that can gelp prepare successful change-agents in education. The New Educator, 6(1), 1-29.
• Curth, A. (2011). Mapping of teachers’ preparation for entrepreneurship education (Ed. Daniela Ulicna). Final Report, Framework Contract No EAC 19/06, Dg Education and Culture, J 3025 8322.
• Çelik, A., İnce, M. ve Bozyiğit, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetlerini etkileyen ailesel faktörleri belirlemeye yönelik bir çalışma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 113-124.
• Çetinkaya Bozkurt, Ö. (2011). Dünyada ve Türkiye’de girişimcilik eğitimi: Başarılı girişimciler ve öğretim üyelerinden öneriler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Deveci, H. (2015). Çocuklara girişimcilik kazandırmada sosyal bilgilerin rolü: Bir araştırma örneği. Ankara: Pegem A Akademi.
• Deveci, İ. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilgi ve uygulama boyutu açısından girişimcilik kavramı hakkındaki algıları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 266-288.
• Deveci, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-47.
• Deveci, İ. ve Çepni, S. (2015). Öğretmen adaylarına yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 92-112.
• Dahlstedt, M. and Hertzberg, F. (2012). Schooling entrepreneurs: Entrepreneurship, governmentality and education policy in Sweden at the turn of the millennium. Journal of Pedagogy, 3(2), 242-262.
• Doğaner, E. A. (2014). Girişimcilik okulu. İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• Doğaner, M. ve Altunoğlu, A. E. (2010). Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 103-110.
• Eser, G. ve Yıldız, M. L. (2015). Türkiye’de girişimcilik araştırmalarının odağı nedir? Yazın üzerine bir inceleme. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(43), 91-117.
• Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2009). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerini kazandırmadaki etkililiğinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 8(1), 39-49.
• Heinonen, J. and Poikkijoki, S. A. (2006). An entrepreneurial-directed approach to entrepreneurship education: Mission impossible?. Journal of Management Development, 25(1), 80-94.
• Hess, F. M. (2007). The case for educational entrepreneurship: Hard truths about risk, reform, and reinvention. Phi Delta Kappan, 89(1), 21-30.
• Hietanen, L. (2013). Entrepreneurial way of acting as a method in student teachers’ compulsory music course. Proceedings Book for the Conference on Enabling Teachers for Entrepreneurship Education (ENTENP2013), Potugal.
• Huerta de Soto, J. (2010). Socialism, economic calculation and entrepreneurship. Edward Publishing Inc.
• İrmiş, A. ve Barutçu, E. (2012). Öğrencilerin kendilerini girişimci bir kişiliğe sahip görmelerini ve iş kurma niyetlerini etkileyen faktörler: Bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 1-25.
• Isenberg, D. J. (2011). Başarılı girişimcilik (Çev: M. İnan). İstanbul: Mess Yayınları. Orijinal adı: Harvard Business Review on Succeeding As An Entrepreneur.
• İşcan, Ö. F. ve Kaygın, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 443-462.
• Karabulut, A. T. (2009). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik özelliklerini ve eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 26(1), 331-356.
• Kılıç, R., Keklik, B. ve Çalış, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma: Bandırma İİBF işletme bölümü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 423-435.
• Leech, N. L. and Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Quality & Quantity, 43(2), 265-275.
• Leffler, E. (2009). The many faces of entrepreneurship: A discursive battle for the school arena. European Educational Research Journal, 8(1), 104-116.
• Low, M. B. and MacMillan. I. C. (1988). Entrepreneurship: Past research and future challenges. Journal of Management, 14(1), 139-161.
• Mars, M. M. (2016). The meaning and relevancy of innovation and entrepreneurship: An exploration of agriculture teacher preparation and perspectives. Journal of Agricultural Education, 57(3), 55-69.
• Memduhoğlu, H. B. ve Şahin, M. (2017). Öğretmen adaylarının girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(25), 297-307.
• Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri (İzmir Menemen örneği). Turkish Studies, 8(7), 355-362.
• Ocak, G. ve Su, A. (2016). Öğretmen adaylarının girişimcilik düzeylerinin değerlendirilmesi. Asya Öğretim Dergisi, 4(1), 1-16.
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Yılmaz, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinde ailesel faktörlerin etkisi üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 27- 47.
• Öz Ceviz, N., Tektaş, M., Yayla, A., Tektaş, N., Sarıkaş, A. ve Polat, Z. (2016). Meslek yüksekokullarında öğrenim gören gençlerin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(37), 319-331.
• Pan, V. L. ve Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. NWSA-Education Sciences, 10(2), 125-138.
• Patır, S. ve Karahan, M. (2010). Girişimcilik eğitimi ve üniversite öğrencilerinin girişimcilik profillerinin belirlenmesine yönelik bir alan araştırması. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 27-44.
• Pazarcık, Y. (2016). Üniversitelerimiz girişimci yetiştirebiliyor mu?: Üniversite öğrencilerinin girişimcilik algısını/eğilimini/özelliklerini ölçen araştırmaların sonuçsal bir değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37), 140-169.
• Salik, N. ve Kaygın, E. (2016). Demografik değişkenler açısından üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: Kafkas Üniversitesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 145-162.
• Seikkula-Leino, J., Ruskovaara, E., Hannula, H. and Saarivirta, T. (2012). Facing the changing demands of Europe: Integrating entrepreneurship education in Finnish teacher training curricula. European Educational Research Journal, 11(3), 382-399.
• Selanik Ay, T. ve Acar, Ş. (2016). Sınıf öğretmenlerinin girişimcilik becerisi kazandırmaya yönelik görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 960-976. Semerci, N. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim programlarındaki ortak temel becerilere ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 47-54.
• Sobel, R. S. and King, K. A. (2008). Does school choice increase the rate of youth entrepreneurship?. Economics of Education Review, 27(4), 429-438.
• Suleymanov, F., Özcan, Y. Ş. ve Genç, K. Y. (2018). Girişimci kişilik özelliklerinin girişimcilik eğilimindeki etkisi: Giresun Üniversitesi işletme bölümü lisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(8), 34-48.
• Suryanti, H. H. S. (2013). The problem based learning (PBL) based entrepreneurship learning model development to improve the life skills of the teacher training students in private universities throughout solo raya. Dewantara, International Journal of Education, 1(1), 1-15.
• Taysı, K. ve Canbaz, S. (2014). Önlisans öğrencilerinin girişimcilik özelliklerini ve eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Electronic Journal of Vocational Colleges, 59-67.
• Özdemir, H. Ö. ve Toker, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinin girişimciliklerinde eğitim düzeyi ve cinsiyetin etkisi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 159-172.
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Yılmaz, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinde ailesel faktörlerin etkisi üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 27- 47.
• Uygun, K. ve Er, A. R. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin girişimcilik özelliklerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 136-157.
• Venkataraman, S. (1997). The distinctive domain of entrepreneurship research. Advances in Entrepreneurship, Firm Emergence and Growth, 3, 119-138.
• Yener, M. ve Aykol, S. E. (2009). Girişimcilik değerleri ve örgütsel vatandaşlık kavramı üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-271.
• Yüksel, H., Cevher, E. ve Yüksel, M. (2015). Öğrencilerin girişimci kişilik özellikleri ile girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 143-156.
• Zulfiqar, S., Sarwar, B., Chandia, K. E., Aziz, S. and Khan, M. K. (2019). An analysis of influence of business simulation games on business school students’ attitude and intention toward entrepreneurial activities. Journal of Educational Computing Research, 57(1), 106-130.