TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDE İLK ARA TATİL: OKUL PAYDAŞLARINA GÖRE GÜÇLÜ VE ZAYIF YANLAR

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1718 - 1736, 28.09.2022

Yurdagül Doğuş

https://doi.org/10.24315/tred.1081943

Öz

Bu araştırmada Türk Milli Eğitim Sistemi içerisinde 2019 yılı Kasım ayında ilk kez uygulanan ara tatilin güçlü ve zayıf yanlarına ilişkin okul paydaşlarının görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Temel nitel araştırma deseninin benimsendiği araştırmanın çalışma grubunu yirmi dokuz katılımcı oluşturmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yüz yüze görüşmelerle elde edilmiş ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre öğrencilerin akademik eksiklerini gidermelerine, sosyal-kültürel-sportif etkinliklere katılabilmelerine, okula olumlu tutum geliştirebilmelerine olanak tanıması; öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine, olumlu iş yeri arkadaşlığı kurabilmelerine katkı sağlaması; velilerin aile ilişkilerini güçlendirmesine fırsat sunması ara tatilin güçlü yanlarıdır. Ayrıca ara tatilin bir örgüt olarak okul için örgüt iklimine ve örgütsel öğrenmeye destek olması ara tatilin güçlü yanlarındandır. Ancak ara tatilin öğrenciler için öğrenme ve motivasyon kaybına neden olması, fırsat eşitsizliği oluşturması; öğretmenler için planlamadaki yetersizlik nedeniyle verimsiz seminer ve etkinlik programının uygulanması; veliler için bazı dezavantajlar nedeniyle fırsat eşitsizliğine yol açması gibi zayıf yanları bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ara tatil, öğrenme kaybı, eğitimde fırsat eşitliği, örgütsel öğrenme

THE FIRST MID-TERM BREAK IN THE TURKISH EDUCATION SYSTEM: STRENGTHS AND WEAKNESSES ACCORDING TO SCHOOL STAKEHOLDERS

Öz

In this research, it is aimed to determine the opinions of school stakeholders on the strengths and weaknesses of the mid-term break, which was implemented for the first time in November 2019 in the Turkish National Education System. The study group of the research, in which the basic qualitative research design was adopted, consists of twenty-nine participants. In the research, the data were collected in face-to-face interviews through a semi-structured interview form. The obtained data were analyzed by content analysis. According to the findings of the research, the strengths of the mid-term break are that it allows students to overcome their academic deficiencies, participate in social-cultural-sportive activities, and develop a positive attitude towards school; contributes to teachers' professional and personal development and establishing positive workplace friendships; provides an opportunity to facilitate parents' daily lives and strengthen family relationships. In addition, breaks have strengths such as supporting a positive organizational climate and organizational learning for schools which are organizations. However, the mid-term break has weaknesses as it causes loss of learning and motivation, creates inequality of opportunity for students; implementation of an inefficient seminar and activity program for teachers due to the inadequacy of planning; for parents, inequality of opportunity because of some disadvantages.

Anahtar Kelimeler

mid-term break, learning loss, equality of opportunity in education

Kaynakça

• Adıgüzel, A. & Karadaş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. YY Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-66.
• AÇSHB (2019). Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2016. https://www.aile.gov.tr/media/35811/taya-2016.pdf
• Aksoy-Kürü, S. & Kayış, A. (2020). Örgütsel politika algısı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Örgütsel yalnızlığın aracılık etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 41-57. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.2021.153
• Alparslan, M.A., Çiçek, H. & Soydemir, S. (2015). Birey-örgüt uyumunu güçlendiren öncül: İşyeri arkadaşlığı. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 32, 175-194.
• Arı, A. (2004). Yaz tatili öğrenme kaybı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 243-258.
• Avrupa Komisyonu (2021). Avrupa Parlamentosuna, Konseye, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesine ve Bölgeler Komitesine Sunulan Komisyon Bilgilendirmesi (Gayri resmi tercüme), Komisyon iç çalışma dokümanı 2021 Türkiye Raporu, https://www.ab.gov.tr/siteimages/2021_trkiye_raporu_tr.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Aydoğan, İ. (2019). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olarak okul iklimi algıları. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi: İstanbul.
• Aygen, M. (2019). Devlet eylemi olarak kamu politikaları: Avrupa Birliğine uyum sürecinde Türkiye’nin eğitim politikası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 259-276.
• Ayık, A., Savaş, M. & Çelikel, G. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul iklimi ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 203-220.
• Babaoğlan, E. (2017). Yozgat’ta öğrenci başarısı: Başarı engelleri ve başarıyı artırmak için yapılabilecekler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 23-40.
• Bahçetepe, Ü. & Giorgetti, F.M. (2015). Akademik başarı ile okul iklimi arasındaki ilişki. Istanbul Journal of Innovation in Education, 1(3), 83-101.
• Bakan, İ., Okumuş, M.T. & Kutluk, M.R. (2020). İşyeri arkadaşlığı, mesleki tatmin, iş stresi ilişkisi: Bir alan araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 258-273. https://doi.org/10.33437/ksusbd.725311
• Baz, B. (2021). COVID-19 Salgını Sürecinde Öğrencilerin Olası Öğrenme Kayıpları Üzerine Bir Değerlendirme. Temel Eğitim Dergisi, 3(1), 6-19. https://doi.org/10.52105/temelegitim.3.1.3
• Bilyay, Ş. & Kayalar, F. (2019). MEB’nın yeni ara tatil uygulaması ile ilgili okul yöneticilerinin görüşlerinin incelenmesi. BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 101-105.
• Burç, G.& Karakuyu, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin dönem içerisinde ilk kez uygulanan ara tatil uygulaması hakkında görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(70), 745-752. https://doi.org/10.17719/jisr.2020.4132
• Canales, A. & Maldonado, L. (2018). Teacher quality and student achievement in Chile: Linking teachers' contribution and observable characteristics. International Journal of Educational Development, 60, 33-50.
• Creswell, J.W. (2017). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çağlar, F. & Kayalar, F. (2019). İlk ve orta dereceli okullarda uygulamaya konulan yeni ara tatilin verimliliği konusunda öğretmenlerin görüşleri. BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 501-505.
• Doğan, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin ara tatillere yönelik görüşleri. Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar-III, (Ed. Osman Köse & Yasemin Ulutürk Sakarya), 241-252. Ankara: Berikan.
• Dönmez, Ş. (2018). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 1-17.
• Dönmez, Ş. & Taylı, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 1-17.
• Enterieva, M. & Sezgin, F. (2020). Öğretim zamanı tuzakları ölçeği (ÖZTO) ve öğretim zamanının etkililiği ölçeğinin (ÖZEÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. TÜBAV Bilim, 13(1), 95-110.
• European Commission/EACEA/Eurydice (2021). The organisation of school time in Europe, primary and general secondary education-2021/22. Eurydice Facts and Figures. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Engzell, P., Frey, A. &Verhagen, M. D. (2021). Learning loss due to school closures during the COVID-19 pandemic. PNAS, 118(17), https://doi.org/10.1073/pnas.2022376118
• Gökbulut, Y. & Eroğlu, R. (2021). Öğrencilerin ara tatil uygulamasına bakışı: Turhal örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(17), 134-151, https://doi.org/10.46778/goputeb.953679
• Graham, A., McNamara, JK. & Van Lankveld, J. (2012). Closing the summer learning gap for vulnerable learners: An exploratory study of a summer literacy programme for kindergarten children at risk for reading difficulties. Early Child Development and Care. 181(5): 575–585.
• Gültekin, M., Aktay, E., G. ve Gültekin, I. (2018). İlköğretimde mesleki çalışma (seminer) dönemi uygulamaları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 482-513.
• Hefferon, K., & Boniwell, I. (2018). Pozitif psikoloji, kuram, araştırma ve uygulamalar. (T. Doğan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Helker, K. & Wosnitza, M. (2016). The interplay of students’ and parents’ responsibility judgements in the school context and their associations with student motivation and achievement. International Journal of Educational Research, 76, 34–49, https://doi.org/10.1016/j.ijer.2016.01.001
• Hoşgörür, V. & Polat, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okula devamsızlık nedenleri (Söke İlçesi örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 25-42.
• Jiang, Y., Rosenzweig, E. Q. & Gaspard, H. (2018). An expectancy-value-cost approach in predicting adolescent students' academic motivation and achievement. Contemporary Educational Psychology, 54, 139-152. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2018.06.005
• Kahyaoğlu, R. B. & Karataş, D. D. S. (2019). Mesleki gelişim eğitim seminerlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 201-220.
• Karip, E. (2019). Eğitimde Değişimi Değiştirmek Zorundayız. TEDMEM, https://tedmem.org/vurus/egitimde-degisimi-degistirmek-zorundayiz sayfasından erişilmiştir.
• Kaya, S. (2020). Türk eğitim sisteminde yeni dönem: Ara tatil. Turkish Studies-Education, 15(2), 1049-1059. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.40272
• Kaya, S. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin ara tatil hakkındaki görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 21-46. https://doi.org/10.33711/yyuefd.859357
• Kılıç, M. (2015). Aile ve serbest zaman ilişkisi: Düzce örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 27-49.
• Kıroğlu, K., Tut, E., Aydoğmuş, M. & Torun, N. (2021). Ara tatilin okuma yazma öğrenme sürecine yansımaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 451-469.
• Koç-Akran, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin ara tatil etkinliklerine ilişkin görüşleri. 3. Anadolu Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildirieri, 727-743.
• Kpolovie, P.J., Joe, A.I. & Okoto, T. (2014). Academic achievement hrediction: Role of interest in learning and attitude towards school. International Journal of Humanities Social Sciences and Education (IJHSSE), 1(11), 73-100.
• MEB, (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RGYlan-_26.07.2017.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden erişilmiştir
• MEB, (2019a). Bakan Selçuk, Yeni Eğitim-Öğretim Çalışma Takvimi Modeli’ni açıkladı. https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-yeni-egitim-ogretim-calisma-takvimi-modelini-acikladi/haber/18662/tr adresinden erişilmiştir.
• MEB (2019b). 2019, Ara tatilde okulların kapıları doğaya, spora, kültüre, sanata açılıyor. https://www.meb.gov.tr/ara-tatilde-okullarin-kapilari-dogaya-spora-kulture-sanata-aciliyor/haber/19647/tr adresinden erişilmiştir.
• MEB (2019c) Ara tatile özel etkinlik sitesi, http://www.meb.gov.tr/ara-tatile-ozel-etkinlik-sitesi/haber/19689/tr adresinden erişilmiştir.
• MEB (2019d). Öğretmenlerin 2019 Kasım dönemi mesleki çalışma programı. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_10/18193654_Mesleki_CalYYma.pdf adresinden erişilmiştir.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma, desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed.). İstanbul: Nobel.
• Mert, A. & Kahraman, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin aile ilişkileri ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1070-1081. https://doi.org/10.17860/mersinefd.441437
• Mert, A. & Özdemir, G. (2019). Öğretmenlerin Psikolojik Okul İklimi Algıları ile İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 91-109. https://doi.org/10.15869/itobiad.486817
• Miles, M.B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Nunn, L. M. (2014). Defining student success: The role of school and culture. New Brunswick: Rutgers University Press.
• Özdemir, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: Ödev, okula bağlılık ve akademik motivasyonun rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-35.
• Özer, S. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu kapsamında eğitime verilen ara tatilin öğretmenlerin görüşleri açısından incelenmesi. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi IPCEDU-2020 Bildirileri, 915-919.
• Özgök, A. & Sarı, M. (2016). Ortaokul öğrencilerinin okula aidiyet duygusu ve arkadaşlık bağlılık düzeyi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 71-86.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün, S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
• RG, (2019a). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. 10.07.2019. Sayı: 30827.
• RG, (2019b). Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. 12.07.2019. Sayı: 30829.
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. &. Bakker, A.A. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71–92.
• Sezer, Ö. & Sumbas, E. (2018). Lise öğrencilerinin yaz tatillerini kullanım biçimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 173-189.
• Sezgin, F., Erdoğan, O. & Dağ, S. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin yaz tatili öğrenme kayıpları: Aile eğitim düzeyine ilişkin bir analiz. Milli Eğitim, 49(226), 35-52.
• Stern, M. (2012). Evaluating and promoting positive school attitude in adolescents. New York: Springer.
• Stewart, H. Watson, N. & Campbell, M. (2018). The cost of school holidays for children from lowincome families. Childhood, 25(4), 516-529. https://doi.org/10.1177/0907568218779130
• Şahin, A. & Atbaşı, Z. (2020). Olumlu okul iklimi oluşturmada öğretmenin rolünün incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 672-689. https://doi.org/10.31592/aeusbed.742972
• Şanlı, Ö., Altun, M. & Tan, Ç. (2015). Okula devamsızlık yapan öğrencilerin devamsızlık sebeplerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 161-177. https://doi.org/10.17755/esosder.91015
• Şenel, T. & Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. TÜBAV Bilim Dergisi, 9(4), 1-12.
• TEDMEM, (2020). 2019 Eğitim Değerlendirme Raporu, (Ed. Emin Karip). https://tedmem.org/download/2019-egitim-degerlendirme-raporu?wpdmdl=3403&refresh=62134fc6229be1645432774
• Toraman, E. & Kayalar, F. (2019). Ebeveynlerin MEB’nın yeni ara tatil uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 111-116.
• TUBİTAK, (2020). TR Dizin başvuru ve değerlendirme süreçleri. https://trdizin.gov.tr/kriterler/ adresinden erişilmiştir. TÜİK, 2020, İstatistiklerle aile, 2020. file:///C:/Users/Yurdag%C3%BCl%20Do%C4%9Fu%C5%9F/Downloads/%C4%B0statistiklerle_Aile_06.05.2021.pdf adresinden erişilmiştir.
• Usta, M. E., & Kahraman, S. (2021). Okullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel iklim ve örgütsel öğrenme algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 95-119. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.863250
• Uzun, K. & Kemerli, Ş. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin devamsızlık nedenleri: Fethiye İlçesi Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (2), 1-19.
• Yakıt, G. & Yalın-Uçar, M. (2020). Anadolu lisesi 11. sınıf öğrenci ve velilerin birinci ara tatile ilişkin görüşleri. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi IPCEDU-2020 Bildirileri, 163-178.
• Yavuzkurt, T. & Kıral, E. (2020). The relationship between workplace friendship and job satisfaction in educational organizations. International Journal of Progressive Education, 16(5), 404-425. https://doi.org/10.29329/ijpe.2020.277.25
• Yıldırım, A. & Şimsek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, V.A. & Kılıç, D. (2020). Öğretmenlerin sene başı, sene sonu ve ara dönem mesleki seminerler çalışmalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi IPCEDU-2020 Bildirileri, 1122.
• Yılmaz, E. & Aslan, H. (2013). Öğretmenlerin iş yerindeki yalnızlıkları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Journal of Education & Instruction, 3(3), 59-69.
• Yılmaz, H. (2020). Yeni ara tatil uygulamasına ilişkin eğitim yöneticileri ve öğretmenlerin görüşleri (Denizli ili Sarayköy İlçe örneği). (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi) Pamukkale Üniversitesi: Denizli.