YENİ BİR ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM PERSPEKTİFİ: ÖRGÜTLERE OTOPOYİYETİK YAKLAŞIM VE OKULLARA YÖNELİK OTOPOYİYEZ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1768 - 1780, 28.09.2022

Hasan Basri Memduhoğlu Tuba Yüce

https://doi.org/10.24315/tred.1103454

Öz

Bu çalışmanın amacı; özgün kimliğini koruyarak ve kendini yeniden üreterek var etme anlayışına dayalı örgütsel değişim anlayışını vurgulayan otopoyiyetik yaklaşıma ilişkin kavramsal bir çözümleme yapmak ve eğitim örgütlerinde otopoyiyez değişime ilişkin bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan toplam 250 öğretmenden oluşan bir çalışma grubu üzerinde yapılmıştır. Araştırmada geliştirilen Otopoyiyez Ölçeği iki alt ölçekten oluşmaktadır. Birinci alt ölçek “Otopoyiyez Anlayışı Benimseme Ölçeği”, ikinci alt ölçek “Okullarda Otopoyiyez Yaklaşım Ölçeği”dir. İki alt ölçeğin kapsam ve yapı geçerliliği için ayrı ayrı açımlayıcı faktör analizi yapılmış, sonuçlar doğrulayıcı faktör analiziyle sınanmıştır. Analizler sonucunda iki alt ölçekten oluşan Otopoyiyez ölçeğin, okullarda otopoyiyetik yaklaşımı öğretmenlerin ne düzeyde benimsediğini ve okullarda mevcut otopoyiyetik değişim düzeyini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değişim, örgütsel değişim, otopoyiyez, otopoyiyetik yaklaşım

A NEW ORGANIZATIONAL CHANGE PERSPECTIVE: AN AUTOPOIETIC APPROACH TO ORGANIZATIONS AND DEVELOPMENT OF AUTOPOIESIS SCALE FOR SCHOOL

Öz

This study is aimed at making a conceptual analysis of the autopoietic approach, which emphasizes organizational change based on the understanding of creating itself by preserving its original identity and by reproducing itself, and to develop a measurement tool for autopoietic change in educational organizations. The research has been conducted on a study group consisting of 250 teachers working in primary, secondary and high schools. The Autopoiesis Scale developed in the research consists of two subscales. The first subscale is "Adopting Autopoiesis Understanding Approach Scale", the second subscale is "Autopoiesis Approach Scale in Schools”. Exploratory factor analysis has been conducted separately for the content and construct validity of the two subscales, and then the results have been subjected to confirmatory factor analysis. As a result of the analyses, it has been determined that the Autopoietic Scale, which consists of two sub-scales, is a valid and reliable measurement tool that can measure the level of teachers' adoption of the autopoietic approach in schools and the current level of autopoietic change in schools.

Kaynakça

• Balyer, A. (2014). Eğitim yönetiminde farklı bir yaklaşım: otopoyiyez teorisi [A different approach in educational management: autopoiesis theory]. Kastamonu Journal of Education. 22(2), 605-618.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı [Factor analysis: Basic concepts and its use in scale development]. Journal of Educational Management. 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni. SPSS uygulamaları ve yorum [Handbook of data analysis for social sciences: Statistics, research design, SPSS and comments] Ankara: Pegem Publications.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö. & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması [The Validity and Reliability Study of the Turkish Version of the Motivation and Learning Strategies Scale]. Educational Sciences in Theory and Practice. 4 (2), 207-239.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri [Scientific Research Methods]. Ankara: Pegem Publications.
• Çobanoğlu, F. (2008). Değişim mantığını anlamak: akış ve dönüşüm olarak örgüt [Understanding the logic of change: organization as flow and transformation]. Pamukkale University Journal of Education Faculty. 23(23), 110-119.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları [Multivariate statistics for social sciences: SPSS and LISREL applications]. Ankara: Pegem Publications.
• Çolakoğlu, M. (2005). Eğitim örgütlerinde değişim ve liderlik [Change and leadership in educational organizations]. HAYEF Journal of Education, 2(1), 63-77.
• Ertong, G. (2011). Niklas Luhmann’ın sosyal sistemler kuramı ve güven tartışmaları bağlamında sağlık sistemi [Health system in the context of Niklas Luhmann's theory of social systems and discussions of trust]. Journal of Ankara University Institute of Social Sciences. 2(2), 3-26.
• Godin, S. (2007). Mor İnek [Purple Cow]. Ankara: Elma Publications.
• Goldspink, C. & Kay R. (2009). Autopoiesis and organizations: A biological view of organizational change and methods for its study.
• Hutcheson, G. & Sofroniou, N. (1999).The multivariate social scientist: Introductory statistics using generalized linear models. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Luhmann, N. (1986). The autopoiesis of social systems. Sociocybernetic Paradoxes, 172-192.
• Magalhaes, R. & Sanchez, R. (2009). Autopoiesis and the Organization of the Future. Introductory chapter to Autopoiesis in Organization Theory and Practice, edited by Rodrigo Magalhaes, PhD and Ron Sanchez, Emerald.
• Maturana, H. (2002). Autopoiesis, structural coupling and cognition: a history of these and other notions in the biology of cognition. Cybernetics & Human Knowing, 9(3-4), 5-34.
• Maturana, H. R. (1975). The organization of the living: A theory of the living organization. International journal of man-machine studies, 7(3), 313-332.
• Maturana, H. R. (2011). Ultrastability… Autopoiesis?. Cybernetics and Human Knowing, 18(1-2), 143-152.
• Maturana, H. R.,& Varela, F. J. (1991). Autopoiesis and cognition: The realization of the living(Vol. 42). Springer Science & Business Media.
• Memduhoğlu, H. B., & Yılmaz, K. (2013). Yönetimde yeni yaklaşımlar [New approaches in management]. Pegem Publications.
• Memduhoğlu, H. B., & Tanhan, F. (2013). Üniversite öğrencilerinin akademik başarılarını etkileyen örgütsel faktörler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması [The validity and reliability study of the scale of organizational factors affecting the academic achievement of university students]. Yüzüncü Yıl University Journal of the Faculty of Education. 10(1), 106-124.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor [Metaphor in Management and Organization Theories] Çev. Gündüz Bulut, MESS Publications.
• Ostrom CS, Martin WJ. & Zacharakis J. (2008). Autopoiesis and the cosmology of postmodern adult education. Adult Education Quarterly. 2008;58(4):299-317. doi:10.1177/0741713608318894
• Özdemir, S. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme [Organizational Innovation in Education]. Pegem Publication.
• Pamkowska, M. (2008). Autopoiesis in virtual organizations. Informatica Economica, 12(1), 33-9.
• Schatten, M. (2008). Autopoietic theory as a framework for biometrics. Interdisciplinary Description of Complex Systems: INDECS, 6(2), 74-79.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics (fourth edition). USA: Allyon and Bacon Press.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell L.S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston, MA, : Allyn & Bacon/Pearson Education.
• Toytok, E. H. (2016). Eğitimde yeni bir sistem: Otopoyiyez yaklaşımı [A new system in education: Autopoiesis approach]. Pegem Citation Indeks, 739-750.
• Varela, F. G., Maturana, H. R., & Uribe, R. (1974). Autopoiesis: the organization of living systems, its characterization and a model. BioSystems 5. 187-196. North-Holland Publishing Company.
• Whitaker, R. (1995). Self-organization, autopoiesis, and enterprises. Retrieved on May, 21, 2019.