COVID-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE VELİLERİN ÖĞRETMEN KAVRAMINA YÖNELİK GELİŞTİRMİŞ OLDUKLARI METAFORLAR

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1426 - 1446, 28.09.2022

Bayram Gökbulut Ahmet Naci Çoklar

https://doi.org/10.24315/tred.988370

Öz

Covid-19 pandemi süreci, eğitim süreçlerinde de hızlı ve önemli değişimlere neden olmuştur. Bu süreçte özellikle uzaktan eğitim uygulamaları etkisini göstermiş, dijital teknolojiler yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamıştır. Yeni teknolojilerin kullanımı öğrenci, öğretmen ve veliler için bir uyum süreci gerektirmiştir. Pandemi nedeniyle ev ortamlarının sınıf ortamına dönüşmesiyle birlikte veliler eğitim öğretim sürecinin içerisine daha çok dahil olmuşlardır. Bu durum velilere yeni sorumlulukları da beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu süreçte velilerin öğretmene yönelik algılarındaki değişiklik araştırma konusu olarak önemli görülmüş ve metaforlar aracılığı ile araştırılmıştır. 2020-2021 eğitim öğretim yılı sonunda Zonguldak ilinde farklı eğitim kademelerinden toplam 275 öğrenci velisinin katılımı ile gerçekleştirilen araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde MaxQDA analiz programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrenci velileri öğretmenleri 74 farklı metafor ile tanımlamışlardır. Bu metaforlar 11 kategori altında toplanmıştır. Öğrenci velilerinin mezuniyet durumlarına göre (ilkokul, ortaokul, lise, üniversite) tanımladıkları metaforlar arasında ise farklılıklar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Veliler, öğretmen, metafor, pandemi.

Kaynakça

• Alım, M., ŞAHİN, İ. F. Ve Meral, E. (2018). Coğrafya öğretmen adaylarının (pedagojik formasyon) öğretmen kavramına ilişkin algıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1113-1127.
• Altınok, V. (2021). Farklı Eğitim Kademelerindeki Öğretmenlerin Görev ve Sorumluluklarına İlişkin Algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 441-475.
• Argon, T., & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 80-95.
• Aslan, O. (2019). Velilerin ‘Öğretmen’ kavramına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4(8),78- 95.
• Ateş, Ö. T. (2016). Öğrencilerin öğretmen ve okul metaforları. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 78-93.
• Bıyıklı, C., & Özgür, A. O. (2021). Öğretmenlerin senkron uzaktan eğitim sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin çözüm önerileri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 110-147.
• Bilgin, O., & Yesilyurt, E. (2021). Perceptions of University Students about Coronavirus: A Metaphor Analysis Study. Psycho-Educational Research Reviews, 118-127.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavrami ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin Görüşleri. Türk eğitim bilimleri dergisi, 6(4), 693-712.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma deseni (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Çelik, Ö., Yorulmaz, A. ve Çokçalışkan, H. (2019). Öğretmen genel yeterlikleri açısından sınıf öğretmenleri ve öğretmen adaylarının kendilerini değerlendirmeleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 203-215. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548342
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 269-283.
• Doğanay, A & Sarı, M . (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi “öğretmenlerin eğitim felsefeleri” . Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (3) , 0-0.
• Şule, E. G. Ü. Z., & Öntaş, T. (2018). Ortaokul öğrencilerinin “öğretmen” kavramına ilişkin kullandıkları metaforlar. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 79-91.
• Erişti, B. (2008). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. I.K.Yurdakul (Ed.), Öğretmenlikte meslekî gelişim içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No:2592.
• Ertem, H. Y. & Gökalp, G. (2020). Velilerin okul iklimi ve veli katılımı algılarının velilerin eğitim durumu ve çocuklarının öğrenim kademesine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 78-91.
• Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1-15.
• Gencer, M. (2020). Öğrenci ve velilerin öğretmen kavramına ilişkin metaforik algıları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(44), 805-825.
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 13-21.
• Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli Yaklaşımlarının Öğretmen Performansına Etkisi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(4), 1012-1034.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-9.
• Kılcan, B. (2017). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kılıç, D. B. Ç. (2017). Müzik öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin metaforları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1099-1118.
• Kıral, E. (2015). Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen metaforları. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 57-65.
• Koçyiğit, M., Erdem, C., & Eğmir, E. (2020). Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine İlişkin Öz Değerlendirmeleri Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 774-799.
• Kotaman, H. (2008). Türk ana babalarının çocuklarının eğitim öğretimlerine katılım düzeyleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 135-149.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (G.Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı - MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf adresinden 5 Temmuz 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 187-193.
• Öncü, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. Ankara: MEB Yayını.
• Örücü, D. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin sınıfa ve sınıf yönetimine ilişkin metaforik bakışları: Karşılaştırmalı bir durum çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 342-352.
• Özbaş, M., & Badavan, Y. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin okul-aile ilişkileri konusunda yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler. Eğitim ve Bilim, 34(154).
• Saban, A, Koçbeker, B. N. ve Saban A. (2006) “Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.
• Saban, A. (2006). Functions of metaphor in teaching and teacher education: A review essay. Teaching Education, 17(4), 299-315.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 55(55), 459-496.
• Sarı, T., & Nayır, F. (2020). Pandemi Dönemi Eğitim: Sorunlar ve Fırsatlar. Electronic Turkish Studies, 15(4), 959-975.
• Tümkaya, S. (2017). Velilerin okulda eğitime katılım türlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 83-98.
• Türk Dil Kurumu – TDK (2019). Türk dil kurumu sözlükleri, 5 Temmuz 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• Uysal, H. & Yorulmaz, A. (2020). İlkokul birinci sınıf öğrenci velilerinin “İlkokul” ve “Sınıf Öğretmeni” kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 6(1), 92-106.
• Yenen, E.T. ve Kılınç, H.H. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2767-2787. https://doi.org/10.7884/teke.4325
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 503-522.
• Yurdakul, I. K. (2008). Öğretmenlikte meslekî gelişimi etkileyen faktörler ve karşılaşılan sorunlar. Öğretmenlikte meslekî gelişim içinde. I.K.Yurdakul (Ed.), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No:2592.
• Yükseköğretim Kurulu - YÖK. (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları uygulama yönergesi. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmenyetistirme-lisans-programlari adresinden 5 Temmuz 2021 tarihinde erişilmiştir.