Virtual Reality and Journalism: New Roles New Quests

Yıl 2023, , 66 - 81, 31.01.2023

Muzaffer Şahin , Zakir Avşar

https://doi.org/10.37679/trta.1222677

Öz

The relationship between journalism and technology is always active and continuous. The transition from traditional media to digital media influences journalism, news production processes, broadcasting, and audience preferences. The winds of change in digital, virtual reality, Metaverse, and 360-degree imaging with drones and glasses observing the virtual world are enabling journalism to evolve. The most important addition to the verbal and visual interaction process brought by the digital world is the inclusion of body interaction in virtual reality. In this article, situation analysis is made about the experiences of journalism in virtual reality with a descriptive approach. It is concluded that the techniques used by the journalists such as virtual reality, their access to news sources, and their immersion in news presentation create an opportunity to turn to new roles and quests, but it is still in the early stages in terms of investments to be made in the field and journalism.

Anahtar Kelimeler

Virtual Reality, Journalism, Virtual Journalism, Drone Journalism, 360 Degree Camera

Sanal Gerçeklik ve Gazetecilik: Yeni Roller Yeni Arayışlar

Öz

Gazetecilik ve teknoloji ilişkisi her zaman aktif olup süreklilik arz eder. Geleneksel medyadan dijitale geçiş, gazeteciliği, haber üretim süreçlerini, yayıncılığı ve kitle tercihlerini çoklu etki altına almaktadır. Dijitaldeki değişim rüzgârları; sanal gerçeklik, metaverse, dronelarla yapılan 360 derece çekimler ve sanal dünyayı izleyen gözlükler gazeteciliğin evrilmesine neden olmaktadır. Dijitalin getirdiği sözel ve görsel etkileşim sürecine en önemli ilave sanal gerçeklikte beden etkileşiminin de dahil olmasıdır. Bu makalede betimleyici bir yaklaşımla gazeteciliğin sanal gerçekliğe yönelik deneyimleri hakkında durum tespiti yapılmaktadır. Sanal gerçeklikle birlikte gazetecinin kullandığı tekniklerin haber kaynaklarına erişimi ve haber sunumundaki sürükleyicilik bakımından yeni rol ve arayışlara yönelme fırsatı doğurduğu, ancak hem alana yapılacak yatırımlar hem de gazetecilik açısından henüz başlangıç aşamasında olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanal Gerçeklik, Gazetecilik, Sanal Gazetecilik, Drone Gazeteciliği, 360 Derece Kamera

Kaynakça

• Çaba, D., (2018). Dijital Çağda Değişen Haber Sunumu: Gazetecilikte Sanal Gerçeklik Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 691-723. dergipark.org.tr/tr/download/article-file/456128 Erişim Tarihi: 22.10.2022
• Çetinkaya, A. (2019). Gazetecilik pratiğinin dönüşümü, haber üretiminde çoklu yetenek, “Dijital çağda habercilik” içinde, s. 143-174, Editörler: Zafer Özdemir, Aysel Çetinkaya, İstanbul, DER
• Dağ, H., Budak, E., (2022). Teknolojik gelişmelerin haber pratikleri üzerine etkisi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1 (10), 359 – 402, dergipark.org.tr/en/download/article-file/2028814 Erişim Tarihi: 22.10.2022
• Erken, F. (2019), Sanal gerçeklik teknolojileri ile izlenen haberlerin bellek ve anlama üzerine etkisi, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basın Yayın Ana Bilim Dalı, Aralık 2019, YÖK Tez Merkezi, https://tez.yok. gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Erişim Tarihi: 14.09.2019
• Euronews, (2021). İnternetin geleceği olarak görülen Metaverse nedir? Euronews, 18.12.2021, https://tr.euronews.com/next/2021/12/18/meta-universenedir- Metaverse-ile-ilgili-neler-biliniyor Erişim Tarihi: 25 Eylül 2022
• Geray, H., Başaran, F. (2016). Bağımlılığın yeniden üretimi, “İletişim ağlarında yeni hizmetler kapitalist çıkarlar, kamusal politikalar” içinde, s. 50-80, Editörler: Geray, H., Başaran, F., Aydoğan, A., Ankara, Ütopya
• Hall, R., Stahl, B. (2014). Metalaştırmaya Karşı, Üniversite, Bilişsel Kapitalizm ve Yeni Gelişen Teknolojiler, Çev. Banu Durdağ ve Hakan Yüksel, “Medya meta ve sermaye birikimi M@rks geri döndü” içinde s.151-192, , İstanbul, Notabene Bilişim
• Huiyue W., Tong C., Dan L., Yingxin L., Zhian Z. (2021). Immersive virtual reality news: A study of user experience and media effects, International Journal of Human-Computer Studies, 147 (2021), 102576, https://doi.org/10.1016/j. ijhcs.2020.102576. Erişim Tarihi: 12 Kasım 2022
• Kalsın, B. (2016). Habercilikte dijital videonun yükselişi ile birlikte ortaya çıkan yöntemlerve ‘vice news’ modeli, “Yeni medya araştırmaları-2” içinde, Editör; Mehmet Gökhan Genel, s. 199-218, Bursa, Ekin
• Künüçen, H.H., Samur, S. (2021). Dijital çağın gerçeklikleri: Sanal, artırılmış, karma ve genişletilmiş gerçeklikler üzerine bir değerlendirme, Yeni Medya, 2021(11), 37-62 . https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1974722 Erişim Tarihi: 21.11.2022
• Laughey, D. (2010). Medya çalışmaları teoriler ve yaklaşımlar, Çev. Ali Toprak, İstanbul, Kalkedon
• Manovich, L. (2017). Alan Key ve Evrensel Medya Makinesi, çev. Çağla Çavuşoğlu, “Yeni medya kuramları” içinde, s. 47-70, Editör: Filiz Aydoğan, İstanbul, DER
• Nazlı, A.K., Beşbudak, M., Akşit, O.O., (2022).
• Newton, C. (2021). Mark in the Metaverse, Theverge, https://www.theverge. com/22588022/mark-zuckerberg-facebook-ceo-Metaverse-interview Erişim Tarihi: 12.10.2022
• Özdemir, Z. (2019). Dijital dönüşümün gazetecilik mesleğine getirdiği yeni roller, “Dijital çağda habercilik” içinde, s. 117-141, Editörler: Zafer Özdemir, Aysel Çetinkaya, İstanbul, DER
• Pavlik, J. V. (2020). Drones, Augmented Reality and Virtual Reality Journalism: MappingTheir Role in Immersive News Content, Media and Comminication, 8 (3), 137-146, DOI10.17645/mac.v8i3.3031 Erişim Tarihi: 28.10.2022
• Pavlik, J. V. (2019a). Experiential media and transform, ing storytelling: A theoretical analysis. The Journal of Creative Industries and Cultural Studies, 3, 46– 67, /http://eprints.rclis.org/34381/1/JOCIS-3-46-67-John-V-Pavlik.pdf Erişim Tarihi: 21.10.2022
• Pavlik, J. V. (2019b). Journalism in the age of virtual reality: How experiential media are transforming news. New York, NY: Columbia University Press
• Pavlik J. V. (2013). Yeni medya ve gazetecilik, Çev. Müge Demir, Berrin Kalsın, Ankara, Phoenix
• Philips, A. (2020). Yeni köyün eski sakinleri, Çev. Begüm Erginbay, “Yeni medya eski haber dijital çağda gazetecilik ve demokrasi” içinde, s. 143-164, Editör: Natalie Fenton, çev. Editörleri: Ahmet Faruk Çeçen ve Sekan Bulut, Ankara, Doruk
• Poster, M. (2017). Postmodrn gerçeklikler, çev. Ömer Aydınlıoğlu, “Yeni medya kuramları” içinde, s. 111-128, Editör: Filiz Aydoğan, İstanbul, DER
• Reis, A.B., Coelho, A.F.V.C.C. (2018). Virtual reality and journalism, A gateway to conceptualizing immersive journalism, in “Digital Journalism”, 6(8), s. 1090-1100, DOI: 10.1080/21670811.2018.1502046 Erişim Tarihi: 18 Kasım 2022
• Rocha, G., Pase, A.F. (2018). Virtual reality and journalism: A historical review (1992- 2018), Symposium on Virtual and Augmented Reality, s. 122-132, DOI: 10.1109/SVR.2018.00028 Erişim Tarihi: 17 Kasım 2022
• Şahoğlu, C.T., Polat, B. (2018). Transmedya, Kollektif Anlatı ve Kent: Pokemon Go Örneği,Yeni Düşünceler, 9, 114-129
• Şimşek, İ., Can, T. (2019). Yüksek öğretimde sanal gerçeklik kullanımı ile ilgili yapılan araştırmalara yönelik içerik analizi, Folklor/Edebiyat, 25(97), 77-90. DOI: 10.22559/folklor.928 Erişim Tarihi: 28.11.2022
• TRT Haber, (2022). Metaverse nedir nasıl girilir? Metaverse’te her şeyi yapmak mümkün müdür? TRT Haber web, 22.03.2022, https://www.trthaber.com/haber/ guncel/Metaverse-nedir-nasil-girilir-Metaversete-her-sey-yapmakmumkun-mu-665940.html Erişim Tarihi: 18 Ekim 2022
• Üren, Ç. (2022). Metaverse ve sanal gerçeklik teknolojileri gazeteciliği nasıl dönüştürecek? Independent Türkçe, 04 Eylül 2022, https://www. indyturk.com/node/548561/ya%C5%9Fam/Metaverse-ve-sanalger% C3%A7eklik-teknolojileri-gazetecili%C4%9Fi-nas%C4%B1ld% C3%B6n%C3%BC%C5%9Ft%C3%BCrecek Erişim Tarihi: 15 Eylül 2022
• Wakefield, J. (2015). Virtual reality looks for a role in journalism, BBC News, 01 April 2015 https://www.bbc.com/news/technology-32052296 Erişim Tarihi: 15 Ekim 2022
• Wu, H.Y., Cai, T., Liu, Y.X., Luo, D., Zhang, Z.A. (2021). Design and development of an immersive virtual reality news application: a case study of the SARS event, in Multimedya tools and applications, 80 (2), s. 2773-2796, DOI: 10.1007/ s11042-020-09863-w Erişim Tarihi: 16 Ekim 2022
• Yetkin, B. (2022). Yeni bir tür olarak sürükleyici gazetecilik: Metaverse gazeteciliğine doğru, Akdeniz İletişim Fakültesi Dergisi, (Kasım özel sayısı), s. 105-125, DOI: 10.31123/AKİL.1144071 Erişim Tarihi: 20 Kasım 2022
• Yılmaz, M. B. (2018). Sanal Gerçeklik Haberin Anlatım Gücünü Artırmak İçin Nasıl Kullanılabilir?, Newslab, 30.09.2018, https://www.newslabturkey. org/2018/09/30/sanal-gerceklik-haber/ Erişim Tarihi: 05.09.2022 YÖK Ulusal Tez Merkezi, (2022). tez.yok.gov.tr Erişim Tarihi: 11 Kasım 2022
• Yöndem, T., Karadağ, G.H., (2019). Artırılmış Gerçeklikle Değişen Haber Sunumu, e-Journal of New Media / Yeni Medya Elektronik Dergi, January 2019, 22-44 https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/614045 Erişim Tarihi: 23 Ekim 2022
• Yüksel, O. (2017). Bilişim teknolojileri ve yeni medya, yeni dünya, “Tüm boyutlarıyla internet haberciliği” içinde, Editör: Berrin Kalsın, s. 243-278
• Metaverse Evreninde Yer Alan Bazı Uygulamalar Üzerine Tematik Bir Analiz, TRT Akademi, 7(16), 1096-1119 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2530350 Erişim Tarihi: 18.10.2022