Discourse and Semiotic Analysis of "Gegen Vorurteile" Advertising Film in the Context of Integration and Prejudice

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 10, 714 - 741, 31.07.2020

Eylem Şentürk Kara Fatma Nisan

Öz

Turks’ integration into Germany is one of the most discussed topics in German public opinion in recent years. Especially because of the language problem Turks don’t or can’t integrated to German society. This situation comes to the agenda at every turn. Nowadays third, fourth even fifth generation Turkish immigrants continue their lives in Germany. Unlike the first generation despite their command of the German language there is still serious prejudice against them in German society.

For the first time in 2005, a German telephone company was founded under the name of Ay Yıldız for Turks living in Germany. With the slogan Gegen Vorurteile (against prejudices) Wir sind mehr als man mit uns verbindet (we are more when you connect with us) Ay Yıldız company emphasized the prejudices against Turkish immigrants that still exist in Germany in the commercial film released in 2017.

The aim of this research is to analyze prejudices about the Turks living in Germany from the perspective of German society in this advertising film. Also to analyze what they mean and what purpose they are presented in the context of integration and prejudice. In the scope of the research the advertising film was examined using discourse analysis and semiotic analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Integration, Prejudice, Semiotic Analysis, Discourse Analysis, Turkish immigrants, immigration

“Gegen Vorurteile” Adlı Reklam Filminin Entegrasyon ve Ön Yargı Bağlamında Söylemsel ve Göstergebilimsel Açıdan Analizi

Öz

Son yıllarda Türklerin Almanya entegrasyonu Alman kamuoyunda en fazla tartışılan konulardan biridir. Özellikle Türklerin yaşadıkları dil problemi nedeniyle Alman toplumuna yeterince entegre olmadıkları ya da olamadıkları her fırsatta gündeme gelmektedir. Günümüzde üçüncü ve dördüncü hatta beşinci nesil Türk göçmenler Almanya’da yaşamlarını sürdürmekte ve bu kişiler birinci nesilden farklı olarak Alman diline hâkim olmalarına rağmen Alman toplumunda onlara yönelik hâlen ciddi ön yargılar bulunmaktadır.

2005 yılında ilk defa, Almanya’da yaşayan Türklere yönelik Ay Yıldız adıyla bir Alman telefon şirketi kurulmuştur. 2017 yılında yayınlanan reklam filminde Ay Yıldız şirketi “Gegen Vorurteile” (Ön yargılara karşı) “Wir sind mehr als man mit uns verbindet” (Bizimle bağlandığınızda daha fazlasıyız) sloganıyla Türk göçmenlere yönelik hâlen Almanya’da var olan ön yargılara vurgu yapmıştır. Bu araştırmanın amacı, söz konusu reklam filminde Alman toplumu perspektifinden Almanya’da yaşayan Türklerle ilgili ne tür ön yargıların olduğu, bunların ne anlama geldiği ve ne amaçla sunulduğunun entegrasyon ve ön yargı bağlamında analiz edilmesidir. Araştırma kapsamında reklam filmi hem söylem analizi hem de göstergebilimsel analiz kullanılarak incelenmiştir. Reklamda günümüzde Almanya’da değişmesi gereken Türk algısının altı çizilmiş, bu bağlamda eleştirel bir söylem geliştirildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Entegrasyon, Göstergebilim, Söylem Analizi, Göçmenlik, Ön Yargı, Türk Göçmenler

Kaynakça

• Alver, Füsun (2001): Alman Basınında Türkler ve Türkiye, Kurgu, Anadolu Üniversitesi İle-tişim Bilimleri Fakultesi Dergisi No:18, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 135-155.
• Ayata, İmran (1999): Almanya’da Göçmen Kültürü: Resmî Dışlanma ile Vesayetçi Çokkültürcülük Arasında, Toplum ve Bilim Sayısı: 82, Güz, 6-22.
• Boos-Nünning, Ursula (1995): Wie Mädchen türkischer Herkunft zu Außenseiterinnen gema-cht werden, Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung (WZB), 54-61.
• Bucerius, Sandra Meike (2008): Drogendealer im Spannungsfeld zwischen islamischen Wer-ten, Alltag in Deutschland und Kriminalität. Drug Dealers Between Islamic Values, Everyday Life in Germany and Criminal Activity. Lucius & Lucius Ver-lag Stuttgart Zeitschrift für Soziologie, Jg. 37, Heft 3, Juni 2008, 246–265.
• Büker, Seçil (1991): Sinemada Anlam Yaratma, Ankara: İmge Kitabevi.
• Büyükkantarcıoğlu, S. Nalan (2012): Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi, Haberi Eleştirmek, Ömer Özer (Ed.), Konya: Literatürk Yayınları, 161- 197.
• Clemens, Gabriele; Reinfeldt, Alexander; Wille, Gerhard (2008): Geschichte der europäischen Integration: ein Lehrbuch. Paderborn: Schöningh. Çulcu, Murat (1993): Neonazizmin Suçüstü Tutanakları, Eti Yayınları, İstanbul.
• Dervişoğlu, Efnan (2016) Fakir Baykurt’un Almanya öykülerinde Türkiye Göçmenlerinin Yaşamı ve Sorunları, Türk Göçü 2016 Seçilmiş Bildiriler – 2, Yazgan, Pınar ve Fethiye Tilbe (Ed.)., London: Transnational Press London.
• Deutsche Welle (2015): ‘Doğuda yabancı düşmanlığı daha fazla’, https://www.dw.com/ tr/do%C4%9Fuda-yabanc%C4%B1-d%C3%BC%C5%9Fmanl%C4%B1%-C4%9F%C4%B1-daha-fazla/a-18683060 (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• Esser, Hartmut (2003): What Substance Is There to the term ‘Leitkultur’, Cuperus, René; Duffek, Karl; Kandel, Johannes (Ed.), The Challenge of Diversity, European Social Democracy Facing Migration, Integration and Multiculturalism, In-nsbruck: StudienVerlag, etc., 47–58.
• Fegter, Susann (2013): Von raufenden Jungs und türkischen Jungmännern. Oder: Wie männliche Aggressivität Erziehungswirklichkeiten in der Migrationsgesel-lschaft ordnet. file:///C:/Users/biltek/Downloads/18910-19817-1-PB.pdf, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Finans.Haberler.com (2018): Gurbete Gidişin 58’inci Yılı, https://www.haberler.com/gurbete-gidisin-58-inci-yili-11385528-haberi/, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Fiske, John (2003): İletişim Çalışmalarına Giriş, Çev: Süleyman İrvan, Ankara: Bilim ve Sa-nat Yayınları.
• Focus ONLİNE (2019): Wie viele Ausländer Hartz IV beziehen - und wo sie herkommen https://www.focus.de/finanzen/videos/grosse-staatenuebersicht-wie-viele-auslaender-tatsaechlich-hartz-iv-kassieren-und-wo-sie-herkommen_id_7208179.html, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Geißler, Rainer (2005): Die Mediale Integration von ethnischen Minderheiten. In: Geißler, Rainer; Pöttker, Horst (Ed.): Massenmedien und die Integration ethnischer Minderheiten in Deutschland. Problemaufriss – Forschungsstand – Bibli-ographie. Bielefeld. Transcript, 71–81.
• Geißler, Rainer; Pottker, Horst (2006): Integration durch Massenmedien: Medien und Migration im internationalen Vergleich. Bielefeld: Transcript.
• Göksu, Turkut (2000): İşçilikten Vatandaşlığa: Almanya’daki Türkler, Ankara: Özen Yayımcılık.
• Gönültaş, Bahattin (2019): Almanya’nın doğusunda ‘yabancı düşmanlığı’ ve ‘İslamo-fobi’ tehlikesi, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanyanin-dogusun-da-yabanci-dusmanligi-ve-islamofobi-tehlikesi/1640721, (Erişim Tarihi: 10.03.2020).
• Handelblatt (2010): Jeder Fünfte kann kaum Deutsch, https://www.handelsblatt.com/po-litik/deutschland/tuerken-mit-sprachproblemen-jeder-fuenfte-kann-ka-um-deutsch/3415072.html?ticket=ST-77707-utObkei5hcadqtbjtdoQ-ap2, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Handelblatt (2011): "Boah, ey, der Sarrazin!" https://www.handelsblatt.com/politik/ deutschland/thilo-sarrazin-an-bahnhoefen-sind-mir-junge-maenner-of-fenbar-tuerkischer-herkunft-aggressiv-begegnet/4552846-2.html?tic-ket=ST-72108-kyHVma3aJHHgFtgNa9yo-ap5, (Erişim Tarihi: 08.03.2020).
• İnceoğlu, Yasemin ve Çoban, Savaş (2016): “Şimdi Haberler”, Haber Okumaları, Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, 17-64.
• İnceoğlu, Yasemin ve Çomak, Nebahat, (2009): Metin Çözümlemeleri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Güz, Nukhet, Küçükerdoğan, Rengin, Sarı, Nilüfer, Küçükerdoğan, Bülent, Zeybek, Işık, (2002): Etkili İletişim Terimleri, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Ergi, İrfan (1996): “Almanya’da Yaşayan Türkiye’li Göçmenler ve Yığınsal İletim”, (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo-TV Bölümü, Yayınlanmamış Lisansüstü Tezi), İstanbul.
• Kálnoky, Boris (2012): Wie reiche Türken den deutschen Staat ausnehmen https://www.welt.de/politik/ausland/article106347585/Wie-reiche-Tuerken-den-deutschen-Staat-ausnehmen.html, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Kramer, Sarah (2016): Jeder Vierte Hartz-IV-Empfänger ist Ausländer, https://www.ta-gesspiegel.de/wirtschaft/hartz-iv- jeder-vierte-hartz-iv-empfaenger-ist-a-uslaender/13955964.html, (Erişim Tarihi: 11.12.2019).
• Külahçı, Ahmet (2010): Almanya’daki Türkler Almanca öğrenmeli https://www.hurriyet.com.tr/gundem/almanya-daki-turkler-almanca-ogrenme-li-16075290, (Erişim Tarihi: 10.03. 2020).
• Leggewie, Claus ve Şenocak, Zafer (1993): Deutsche Türken, Hamburg: Rowohlt Verlag.
• Lexikon der Sozialen Arbeit (1997): İntegration, Baden-Baden: Nomos.
• Martin, Philip L. (1991): The Unfinished Story: Turkish Labour Migration to Western Euro-pe with Special Reference to the Federal Republic of Germany. Geneva: International Labour Organization.
• Matter, Max, (2002): Türkisches Leben in Deutschland zwischen Integration und Paral-lelgesellschaft, Neue Heimat Deutschland: Aspekte der Zuwanderung, Akkulturation und emotionalen Bindung, Hartmut Heller (Ed.), Erlangen: Published Version.
• Milliyet (2010): Türk düşmanı kitap yok satıyor, https://www.milliyet.com.tr/dunya/turk-dusmani-kitap-yok-satiyor-1286227, (Erişim Tarihi: 08.03. 2020).
• Mora, Necla (2009): Alman kültüründe düşman imgesi, Altkitap Online Yayınevi.
• Mora, Necla (2011): Alman kültüründe düşman imgesi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özver, Nuran (1994): Edebiyat üzerine, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Parsa, Seyide ve Parsa Alev Fatoş (2004): Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Perspektif.eu (2019): Almanya’da hangi sosyal yardımlardan kimler faydalanabilir? https:// perspektif.eu/2019/05/21/almanyada-hangi-sosyal-yardimlardan-kim-ler-faydalanabiliyor/, (Erişim Tarihi: 08.03. 2020).
• Philip, Peter (2004): Almanya’da “paralel toplum korkusu” https://www.dw.com/tr/almanyada-paralel-toplum-korkusu/a-2521655, (Erişim Tarihi: 08.03. 2020).
• Prevezanos, Klaudia (2011): „Deutsch-türkisches Anwerbeabkommen“. Online verfügbar: http://www.dw-world.de/dw/article/0,,15469701, 00.html, (Erişim Tarihi: 11.12. 2020).
• Rifat, M., (2005): XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, Mehmet (2009): Göstergebilimin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları.
• Rühl, Stefan (2009): Grunddaten der Zuwandererbevölkerung in Deutschland. Working paper der Forschungsgruppe des Bundesamtes 27, Teil 6, Nürnberg. Bun-desamt für Migration und Flüchtlinge, http://www.bamf.de/SharedDocs/ Anlagen/DE/ Publikationen/WorkingPapers/wp27grunddaten.pdf?__blo-b=publicationFile, (Erişim Tarihi: 13.09.2020).
• Sessar, Klaus (2008): Herrschaft und Verbrechen. Kontrolle der Gesellschaft durch Kriminalisierung und Exklusion, Berlin: LIT Verlag.
• Şahin, Sedat (2012): Almanya’ya Türk Vatandaşlarının Göçünün 51. Yılı Kazanımlar Ve Tehditler, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/DrSedatSahin.pdf, (Erişim Tarihi: 11.12. 2020).
• Şahinöz, Cemil (2020): Statistiken –Türken in Deutschland https://books.google.com.tr/ books?id=uMXcDwAAQBAJ&pg=PA28&dq=t%C3%BCrken+1+million+-deutsche+pass&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjTgOnZt4vpAhUqlosKHYtyDS-YQ6AEIJzAA#v=onepage&q=t%C3%BCrken%201%20million%20deutsc-he%20pass&f=false, (Erişim Tarihi: 11.12. 2020).
• Şekeroğlu, Mehmet (1998): Alman Demokratlarına Mektuplar, İstanbul: Pencere Yayınları.
• Şen, Faruk (1993): 1961-1993: Almanya’da Türklerin Bir Tarihçesi. Deutsche Türken, Das Ende der Geduld, Zafer Şenocak, ve Claus Leggewie (Ed.), Hamburg: Rowohlt Publishing.
• Şen, Faruk (2006): „Almanya’daki Türkler – Entegrasyon ve Gettolaşma”, http://www.konrad.org.tr/Medya%20Mercek/13faruk.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
• Şen, Faruk (2008): „Neue Heimat“, http://www.tagesspiegel.de/medien-news/Huerriyet;art15532,2522603, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
• Sputnik (2018): Türkiye’de parası bulunan gurbetçiye yapılan yardım kesilecek. https:// tr.sputniknews.com/turkiye/201801031031658409-turk-gurbetci-alman-ya-yardim-ceza/, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
• T.C. Berlin Büyük Elçiliği Çalışma ve Güvenlik Müşavirliği (2020): İşsizlik Sigortası, http:// www.calisma.de/index.php?option=com_k2&view=item&layout=item&i-d=25&Itemid=19, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
• Telefonica.de (2018): Die Geschichte von Telefónica Deutschland, https://www.tele-fonica.de/unternehmen/zahlen-fakten/geschichte.html, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
• Tepav (2019): İstanbul’da Suriyeliler ve Savaş Sonrası Suriye Gettoları, Ankara: TEPAV Bi-nası, https://www.tepav.org.tr/upload/mce/2019/haberler/tepav_istan-bulda_suriyeliler_ve_savas_sonrasi_suriye_gettolari.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2020).
• Toksöz, Gülay (2006): Uluslararası Emek Göçü. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2020): Enterasyon, https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi:18.03.2020).
• van Dijk, Teun A. (2003): Critical discourse analysis, The Handbook of Discourse Analy-sis, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton Deborah Schiffrin, (Ed.), Oxford: BlakwellPublishing, 352-372.
• van Dijk, Teun A. (2007): Bir Söylem Olarak Haberin Disiplinler Arası Çözümlemesi, Medya Metinlerini Çözümlemek, Gülseren Şendur Atabek ve Ümit Atabek (Der.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• van Dijk, Teun A., (2015): Söylem ve İdeoloji Çokalanlı Bir Yaklaşım, Söylem ve İdeoloji, Nurcan Ateş (Çev.), Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (Haz.), 2. Baskı, İstan-bul: Su Yayınları, 15-100.
• von Paczensky, Susanne, (1978): Vorwort Die verkauften Bräute. Türkische Frauen zwisc-hen Kreuzberg und Anatolien, Andrea Baumgartner-Karabak ve Gisela Lan-desberger (Ed.), Reinbek, 7- 9.
• Woellert, Franziska; Kröhnert, Steffen; Sippel, Lilli; Klingholz, Reiner (2009): Ungenutz-te Potenziale. Zur Lage der Integration in Deutschland. Berlin-Institut für Bevölkerung und Entwicklung. Berlin. Online verfügbar: http://www.ber-lin-institut.org/fileadmin/user_ upload/Zuwanderung/Integration_RZ_ online.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2020).