AVRUPA BİRLİĞİ VATANDAŞLIĞI VE EĞİTİMİ

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 2, 407 - 433, 06.08.2017

Erdoğan Kaya

Öz

Vatandaşlığa yönelik tanımların genelinde devlet ile birey arasındaki ilişkiler dikkate alınmaktadır. Ancak vatandaşlık kavramının politik, sosyal, ekonomik ve küresel gelişmelere bağlı olarak değiştiği gözlenmektedir. Örneğin devlet otoritesine bağlı edilgen vatandaşlık anlayışının, özellikle demokratik ülkelerde aktif vatandaşlık yönünde değişmeye başladığı görülmektedir. Ayrıca günümüz vatandaşlarının bir ülkeye bağımlılıklarının da azaldığı gözlenmektedir. Bu yüzden, vatandaşlık sadece yerel bir kavram olmaktan çıkmış, evrensel bir anlam kazanmıştır. Özellikle 1990’lı yıllarda çeşitli vatandaşlık türlerinden sıkça söz edilir olmuştur. Mobil vatandaşlık, ekolojik vatandaşlık ve dünya vatandaşlığı bunlardan sadece birkaçıdır. Bunlara Avrupa Birliği vatandaşlığı da eklenebilir. Alanyazında bu kavramla; Avrupalılaşma, Avrupalılık, Avrupa farkındalığı, Avrupa boyutu ve Avrupa kimliğinin benzer anlamlarda kullanıldığına da tanık olunmaktadır. Bu bağlamda makalede öncelikle Avrupa kimliği ve Avrupa Birliği vatandaşlığı nedir? sorusuna yanıt aranmaktadır.

AB, vatandaşlık eğitimine yönelik olarak ulus devletlerin politikalarıyla uğraşmak zorunda kalmaktadır. Çünkü Avrupa’daki ülkelerde tamamıyla benzer olmayan bir eğitim yapısı vardır. Ancak küresel ve ulusal eğitim politikaları karşılıklı etkileşim içindedir. Çeşitli farklılıklara karşın AB’nin uluslarüstü politikaları belirlerken ısrarla vatandaşlık eğitimi üzerinde durması, üye ülkelerin de bunu önemsemelerine neden olmuştur. Ancak günümüzde pek çok araştırmada, önemli bir kesimin aidiyet olarak daha çok ulusal vatandaşlığını öne çıkardıkları görülmektedir. Bu bağlamda eğitim ve medyadan işlevsel bir biçimde yararlanılması gerektiği anlaşılmakta ve makalede Avrupa Birliği vatandaşlığı ve eğitimine yönelik çalışmalar da incelenmektedir.

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• AVRUPA KOMİSYONU [AK]. (2000). Socrates eğitim alanında topluluk faaliyet programı başvuru rehberi (2000-2006). Lüksemburg: Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Bürosu.
• BARNETT, C. (2001). Culture, policy, and subsidiarity in the European Union: from symbolic identity to the governmentalisation of culture. Political Geography 20, 405–426.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü (BSTBABDİGM)(2013). HORIZON 2020 Araştırma ve Yenilik için Avrupa Birliği Çerçeve Programı 22.10.2013 tarihinde http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/horizon-2020-sunum-04072012144910.pdf adresinden edinilmiştir.
• BONNET, G. (2004). Evaluation of education in the European Union: policy and methodology. Assessment in Education. 11 (2), 179-191.
• BUHARİ, D. (2009). Turkey-EU Relations: The Limita¬tions of Europeanisation Studies, The Turkish Year¬book of International Relations, Vol: 40.
• BURÇOĞLU, N.K. (2005). Avrupa ve Avrupalılık. Akademik Araştırmalar Dergisi, 23, 9-20.
• CANSEVER, B.A. (2009). Avrupa Birliği Eğitim Politikaları ve Türkiye’nin Bu Politikalara Uyum Sürecinin Değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 2009, 1 (1), 222-232.
• COLLINS, C. D. (1998). “EU Social Policies”, European Union. Fifth edition. (Ed.: A. M. El-Agraa). Wiltshire: Prentice Hall Europe, 389-422.
• ÇİLİNGİR, S. (2007). Avrupa Kimliği ve Ulus-Devlet Modeli. Yönetim ve Ekonomi
• Araştırmaları Dergisi, 7 (1), 44-52.
• DOMINIQUE, B. (1999). “Analysis of the Concept of European Dimension”, European Education, 31(1), 64-95.
• ESPEN D.H. Olsen (2008) The origins of European citizenship in the first two decades of European integration, Journal of European Public Policy, 15(1), 40-57.
• ERCAN, B. ve ERCAN, A. (2015). Avrupa Bütünleşme Sürecinde Avrupa Birliği Sosyal Politikası ve Avrupa Vatandaşlığı İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (41), 407-420.
• ERSOY, A. F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• ERTL, H. (2006). European Union policies in education and training: the Lizbon agenda as a turning point? Comparative Education. 42 (1), 5–27.
• European Union (EU). (1992). Treaty on European Union. Official Journal C 191, 29 July 1992. http://eurlex.europa.eu/en/treaties/dat/11992M/htm/11992M.html#0001000001 adresinden 07.07.2013 tarihinde alınmıştır.
• European Commission (EC). (2008). LLP General Call for Proposals 2008-2010-Part I Strategic Priorities. (erişim tarihi 10.01.2008) (http://ec.europa.eu/education/ programmes/llp/call08/prior_en.pdf.)EC (European Commission) (2013). European Union Citizenship Report Flash Eurobarometer 365 Fieldwork: November 2012 Publication: February 2013.
• European Union (EU). (1997). “European Citizenship Education in EU”, 1997. http://www.europa.eu.int. adresinden 09.01.2004. tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2004). European Citizenship Education in EU, http://www.europa.eu.int. adresinden 09.01.2004.tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2008) The Treaty on The Functioning of the European Union, EU citizenshiphttp://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:115:0047: 0199:EN:PDF adresinden 07.07.2013 tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2010). EU Citizenship Report 2010, http://ec.europa.eu/justice/citizen/files/com_2010_603_en.pdf
• European Union (EU). (2013a). EU citizenship and free movement, http://ec.europa.eu/justice/citizen/voting-rights/index_en.htm adresinden 07.07.2013 tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2013b). EU citizenship, http://ec.europa.eu/justice/citizen/index_en.htm adresinden 22.07.2013 tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2013c) Kid’s Corner, http://europa.eu/kids-corner/index_en.htm adresinden 22.07.2013 tarihinde alınmıştır.
• European Union (EU). (2016). EU Citizenship Portal. http://ec.europa.eu/citizenship/index_en.htm
• European Union (EU). (2015). Your Europe. http://europa.eu/youreurope/citizens/index_en.htm adresinden 02.10.2015 tarihinde alınmıştır.
• FLOURIS, G. ve PASIAS, G. (2003). A critical appraisal of curriculum reform in Greece (1980-2002). European Education. 35 (3), 73-90.
• GÜNDÜZLER, U. (2012). AB Vatandaşlığının Avrupa Bütünleşmesindeki Yeri. MHB, 32(2).
• GÜLTEKİN, M. ve ANAGÜN, Ş.S. (2006). Avrupa Birliginin Egitimde Kaliteyi Belirleyici Alan ve Göstergeleri Açısından Türk Eğitim Sisteminin Durumu Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2006/2.
• JACOBS, F. G. (2007). Citizenship of the European Union—A Legal Analysis. European Law Journal, 13(5), ss.591–610.
• Kostakopoulou, D. (2013). European Unıon Cıtızenshıp: Wrıtıng The Future http://aei.pitt.edu/7943/1/kostakopoulou-d-10b.pdf
• KEATING, A. ORTLOFF, D.H. & PHILIPPOU, S. (2009). Citizenship education curricula: the changes and challenges presented by global and European integration, Journal of Curriculum Studies, 41:2, 145-158.
• LATİFAOĞLU, E. ve GERGER, O. Ş. (2007). Lizbon Süreci Bilgilendirme Toplantısı Raporu. (erişim tarihi 13.03.2007) (http://digm.meb.gov.tr/belge/AB_LizbonSureci)
• LAWN, M. (2003). The ‘Usefulness’ of Learning: the struggle over governance, meaning and the European education space. Discourse: studies in the cultural politics of education, 24 (3), 325-336.
• LICATA, L., & KLEIN, O. (2002). Does European citizenship breed xenophobia? European
• identification as a predictor of intolerance towards immigrants. Journal of Community and Applied Social Psychology, 12, 1-15.
• MARTIN, J. L. O. ve Fernandez, D. M. (2006). A framework for teaching practice in the European context. International Journal of Learning. 13 (7), 135-143.
• MAYER, F. C. ve Palmovski, J. (2004). “European Identities and the EU – The Ties that Bind the Peoples of Europe”, Journal of Common Market Studies, 42 (3), 573-598.
• NATTERER, A. (2001). Europa im Schulbuch. Grevenbroich: Omnia.
• NOORDERHAVEN, N. G. ve HALMAN L. C. J. M. (2003). Does Intercultural Education Lead to More Cultural Homogeneity and Tolerance? Intercultural Education, 14 (1), 67-76.
• Office for Official Publications of the European Communities (OOPEC). (2007). Key competences for lifelong learning European Reference framework. (erişim tarihi 10.04.2007) (http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/publ/pdf/ll-learning/keycomp_ en. pdf.)
• ORTLOFF, D.H. (2005) Becoming European: A Framing Analysis of Three Countries’ Civics Education Curricula, European Education, 37(4), 35-49.
• PÉPIN, L. (2007). The history of EU cooperation in the field of education and training: how lifelong learning became a strategic objective. European Journal of Education, 42 (1), 121-132.
• SAĞLAM, M., ÖZÜDOĞRU, F. ve ÇIRAY, F. (2011). Avrupa Birliği Eğitim Politikaları Ve Türk Eğitim Sistemi’ne Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Aralık 2011, 8, (1), 87‐109.
• WALKENHORST, H. (2005). The changing role of EU education policy - a critical assessment. Paper for the EUSA Ninth Biennial International Conference, Austin, Texas.
• YAZGAN, H. (2013). Bir Kavramsal Çerçeve Olarak “Avrupalılaşma”: Kapsam, Gereklilik ve Sınırlar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2012, 12 (4), 123-140.