GENÇLERİN YEŞİL ÜRÜNLERE İLİŞKİN TUTUMLARININ BAZI DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 2, 557 - 580, 05.08.2018

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Sarıtaş

Öz

Çevresel duyarlılığın birer yansıması
olarak doğal kaynakların sürekliliği ve korunması önem arz etmektedir. Yeşil
pazarlama, yeşil tüketici, yeşil ürün kavramları ile çevreye duyarlı ürünler
konusunda tüketicilerin bilinç düzeyi arttırılmaya çalışılarak, satın alma
davranışlarında çevre bilinci ve çevre dostu ürün kullanma eğilimlerini
arttırmak hedeflenmektedir. Bu araştırmanın gelişmekte olan sanayi
bölgesinde belirli bir eğitim seviyesine sahip genç kesimi temsil etmekte olan,
ilerde orta ve üst düzey uluslararası şirketlerde çalışabileceği düşünülen,
uluslararası ticaret bölümü öğrencilerinin çevreye karşı duyarlılıklarının bazı demografik değişkenlere
göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Yeşil pazarlama faaliyetleri
çerçevesinde katılımcıların çevreye duyarlı ürünleri kullanma eğilimlerinin
demografik değişkenlere göre farklılık olup olmadığını tespit etmek için
bağımsız örneklem t testi ve varyans analizi kullanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre; çevreye duyarlı ürün bilinci ölçeği alt
boyutlarından ekolojik bilinç ile yaş değişkeni arasında, çevreye duyarlı ve
geri dönüşümlü ürünler kullanma eğilimi ile sınıf düzeyleri değişkeni arasında,
çevresel sorumluluk bilinci ile sınıf düzeyleri değişkeni arasında bir
farklılık tespit edilirken diğer değişkenler arasında bir farklılaşma
saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil tüketici, yeşil ürün, yeşil pazarlama

EXAMINING THE ATTITUDES OF YOUNG PEOPLE TOWARDS GREEN PRODUCTS ACCORDING TO SOME DEMOGRAPHIC VARIABLES

Öz

Green consumer,
green product, green marketing, environmental sensitive products

As
reflections of environmental sensitivity the continuity and saving of natural
sources present importance. It is aimed increasing the use of nature friend
crops and environment minds of consumers at buying habits with the conceptions
of “green consumer”, “green marketing” and “green crops”. Fast urbanization
after the revolution at industry section brought the environmental damages and
pollution. This resaarch was done to identify whether teh sensifivity of the
students, who are students at international trade department and thought that
they would work at developing and in future middle and upper international companies,
would show differences or not according to demographic varieties. In terms of green
marketing activities, independent equation t-test and variance analyses were
used to determine whether the tendencies of participants wing environmentally
based products had difference according to the demographic variables. According
to the research findings it was determined that there was a differentiation
between the tendency of using environmentally sensitive products and class level
variables, and between environmental consciousness and class level but there
was no difference between the other variables.

Kaynakça

• Abdul-Muhmin, A. G. (2007). Explaining Consumers Willingness to be Environmetally Friendly, International Journal of Consumer Studies, 31(3), 237- 247.
• Alkibay, S. (2001). Yeşil Pazarlama Faaliyetlerine Tüketicinin İlgisi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (4), 76-93.
• Aracıoğlu, B. ve Tatlıdil, R. (2009). Tüketicilerin satın Alma Davranışlarında Çevre Bilincinin Etkileri, Ege Akademik Bakış, 9(2), 435-461.
• Aslan, F. (2007). Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Kafkas Üniversitesi Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ay, C. ve Ecevit, Z. (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler, Akdeniz İİBF Dergisi, (10), 238-263.
• Babekoğlu, Y. (2000). Tüketicilerin Demografik Özellikleri ve Bireysel Tutumlarının Sorumlu Tüketim Davranışları Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Boztepe, A. (2012). Green Marketting and its İmpact on Consumer Buying Behavior, European Journal of Economic and Political Studies, 5(1), 5-21.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni,SPSS Uygulamaları ve Yorum, Ankara.
• Chan, R. Y.K, ve Lorett B.Y. L. (2000). Antecedents of Green Purchases: A Survey in China, Journal of Marketing, 17 (14), 338-357.Chen, T. B. ve Chai, L. T. (2010). Attitude Towards the Environment and Green Products: Consumers Perspective, Management Science and Engineering, 4(2), 27 - 39.
• Çabuk, S. ve Nakıboğlu, B. (2003). Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,12(12), 39-54.
• Çabuk, S., Nakıboğlu, B. ve Keleş, C. (2008). Tüketicilerin Yeşil (ürün) Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 85-102.
• Çoban, S. ve Sönmez, Y. (2014). Yeşil Pazarlama Karmasına Yönelik Tüketici Tutumlarının Demografik Özelliklere Göre Farklılaşması: Ahi Evran Üniversitesi örneği, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 65-82.
• Demirbaş, A. (1999). Yeşil Pazarlama ve Tüketicinin Yeşil Pazarlamaya Yaklaşımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Deng, J., Gordon, J. W. ve Guy, S. (2006). A Comparison of Environmental Value Sand Attitudes Between Chinese in Canadaan Danglo- Canadians, Environment and Behavior, 38(1), 22-47.
• Diamantopoulos, A., Bodo B. S., Rudolf R. S. ve Greg M. B. (2003). Can Socio-Demographics Still Play a Role in Profiling Green Consumers? A Review of the Evidence and an Empirical Investigation”, Journal Business Research, 56(6), 465-480.
• Durali, H. (2002). Pazarlama Çevre İlişkisi ve Anadolu Üniversitesi Öğrencilerinin Tüketici Olarak Çevreye İlgili Tutum ve Davranışlarını Belirlemeye Yönelik bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Durmuş, B. Yurtkoru, S. E. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi İstanbul: Beta Yayınları.
• D’Souza, C. Mehdi, T., Eter, L. ve Roman, P. (2006). Green Decisions: Demographics and Consumer Understanding of Environmental Labels, International Journal of Consumer Studies, 31(4), 371-376.
• Elkington, J. (1994). Toward the Sustainable Corporation: Win-Win-Win Business Strategies for Sustainable Development, California Management Review, (36), 90-100.
• Gedik, T. Kurutkan, N. M. ve Çil, M. (2014). Yeşil Pazarlama Algısı ve Yeşil Satın Alma Davranışı: Düzce Üniversitesi Örneği, Ormancılık Dergisi, 10 (1), 1-13.
• Gilg, A., Stewart, B. ve Nicholas, F. (2005). Green Consumption or Sustainable lifestyles? ıdentifying the sustainable consumer, Futures, 37, 481-504.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karaca, Ş. (2013). Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Ege Akademik Bakış, 13(1), 99-111.Keleş, C. (2007). Yeşil Pazarlama Tüketicilerin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi İle İlgili Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kızıloğlu, R., Kızılaslan, H. ve Gökçe, C. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Yeşil Gıda Ürünleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları Üzerine Araştırma, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (6), 19-30.
• Leblebici, L. (2008). Yeşil Pazarlama ve Kayseri’deki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Lewis-Beck, M. S. (1994). Factor Analysis and Related Techniques, Singapore: Sage Publications.
• Mainieri T., Barnett E.G., Valdero T.R., Unipan J.B., ve Oskamp S. (1997). Green Buying: The Influence of Environmental Concern on Consumer Behavior”, The Journal of Social Psychology, 137 (2), 189-204
• Mostafa, M. M. (2007). A Hierarchical Analysis of The Gren Consciousness of The Egyptian Consumer, Psychology& Marketing, 24(59), 445–473.
• Moon, W., Wojciech J. F., Bernard, B. ve Ilona, S. (2002). Willingness to Play for Environmental Practices: Implication for Eco-Labeling, Land Economics, 78(1), 88-102.
• Nakıboğlu, B. (2003). Çevreci Pazarlama Anlayışı ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi İle İlgili Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Adana.
• Newell, S. J. ve Corliss L. G. (1997). Racial Differences in Consumer Environmental Concern, The Journal of Consumer Affairs, 31(1), 53-69.
• Odabaşı, Y. (1992). Yeşil Pazarlama-Kavram Ve Gelişmeler, Pazarlama Dünyası, (36), 4–9.
• Önce, G. ve Marangoz, M. (2002). Ekolojik Ürünlere Karşı Tüketici Davranışlarının İncelenmesi, 21. Yüzyılın Pazarlama Paradigması Bildiriler Kitabı, 79-93.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi.
• Peattıe, K. (2001). Towards Sustainability: The Third Age of Green Marketing, Marketing Review,(2), 129–146.
• Shen, S. J. ve Saijo T. (2008). Reexamining The Relations between socio-demographicCharacteristics and Individual Environmental Concern: Evidence From Shanghai Data, Journal of Environmental Psychology, 28(1), 42–50
• Sönmez, Y. (2014). Tüketicinin Yeşil Pazarlama Uygulamalarıyla İlgili Tutum Ve Davranışları Ahi Evran Üniversitesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Nevşehir.
• Straughan, R. ve James A. R. (1999). Environmental Segmentation Alternatives: A Look at Green Consumer Behavior in The New Millennium”, Journalof Consumer Marketing, 16(6), 558-575.
• Şahin, A., Meral, H. ve Aytop Y. (2016). Yeşil Pazarlamada Tüketici Algısı: Kahramanmaraş Kent Merkezi Örneği, Anadolu Tarım Bilgileri Dergisi,(31), 60-71. Şua, E. (2012). Yeşil Pazarlama ve Tüketicilerin Çevre Dostu Ürünleri Kullanma Eğilimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Tilikidou, I. Ve Antonia D. (2001). Utilization of Selected Demographics and Psychographics in Understanding Recycling Behaviour a Focus on Materialism, GMI 34.
• Uydacı, M. (2002). Yeşil Pazarlama-İş Ahlakı ve Çevresellik Açısından Yaklaşımlar, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Yeniçeri, T. (2009). Tüketicilerin Çevre Bilinci ve çevreye Duyarlı Satın Alma Davranışlarına Yönelik Bir Pilot Araştırma, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (11), 311-326.
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktug, P. ve Göbekli, İ. (2002). Ortaögretim ve Üniversite Ögrencilerinin Çevre ve Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler, Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162
• Zınkhan, G. M. ve Les, C. (1995). Green Advertising and The Reluctant Consumer, Journal of Advertising, 24(2), 1-6.