ULUSAL ÖZEL EĞİTİM KONGRESİ BİLDİRİLERİNDEKİ ARAŞTIRMA EĞİLİMLERİ: BİR İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 2, 535 - 554, 18.08.2019

Cem Aslan Ufuk Özkubat

Öz

Bu
çalışmada; 2007–2017 yılları arasında Türkiye'de düzenlenen Ulusal Özel Eğitim
Kongreleri'nin bildiri kitapçıklarında basılan bildiriler incelenmiştir.
Böylelikle, özel eğitim bildirilerindeki genel araştırma eğilimlerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda on bir Ulusal Özel Eğitim
Kongresi ile birlikte bu kongrelerin bildiri kitapçıklarında basılan 1742
bildiri çalışmanın kapsamını oluşturmuştur. Çalışmada, bildirileri sistematik
olarak kodlamak ve sınıflamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen
Bildiri İnceleme Formu kullanılmıştır. Çalışmada, içerik analizine yer
verilmiştir. Bunu yaparken bildiriler; yıl, yazar sayısı, yetersizlik grubu,
örneklem grubu, araştırma modeli, veri toplama aracı, veri analiz yöntemi ve
konu kategorileri altında incelenmiştir. Elde edilen bulgular, ifade edilen
değişkenler açısından raporlaştırılmıştır. Son olarak, bulgular alanyazın
çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, içerik analizi, araştırma eğilimleri, bildiri, özel eğitim kongresi

Kaynakça

• Aksayan, S., & Cimete, G. (1999). Sözel ve poster bildirisi hazırlama, sunma ve değerlendirilmesine ilişkin bir rehber. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekoukul Dergisi, 2(1), 1-10.Alper, A., & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology 8(2), 124-135.Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009, Mayıs). Eğitim bilimleri alanında yayınlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. Paper presented at Turkey International Congress of Educational Research, Çanakkale-Turkey. Aslan, C. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknolojilere yönelik tutumları. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 102-120.Aslan, C., & Karasu, N. (2018). Sabit bekleme süreli öğretimle gerçekleştirilen çalışmaların etkililiğinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 21-40.Aydın, A., Erdağ, C., & Sarıer, Y. (2010). Eğitim yönetimi alanında yayınlanan makalelerin konu, yöntem ve sonuçlar açısından karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 37-58.Aydın, A., & Uysal, Ş. (2011). Türkiye’de ve yurt dışında eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin konu, yöntem ve sonuçlar açısından değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 177-201.Aypay, A., Çoruk, A., Yazgan, A. D., Tunçer, B., Emran, B., Attila, Ş. M., vd. (2010). The status of research in educational admininstration: An analysis of educational administartion journals, 1999-2007. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 59-77.Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish mathematics education research: From 1998 to 2007. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.Balcı, A., & Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: kuram ve uygulamada eğitim yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 325-343.Baş, T. (2005). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir? (3. baskı). Ankara: Seçkin.Burns, N., & Grove, S. K. (1993). The practice of nursing research conduct, critique, and utilization (2nd ed.). Philadelphia: W.B. Saunders Company.Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.Chang, Y. H., Chang, C. Y., & Tseng, Y. H. (2010). Trends of science education research: An automatic content analysis. Journal of Science Education and Technology, 19(4), 315-331.Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York: Routledge.Creswell, J., W., Clark, V. L. P., Gutmann, M. L., & Hanson, W. E. (2003). Advanced mixed methods research designs. In A. Tashakkori & C. Teddlie (Eds.), Handbook of mixed methods in social & behavioral research (pp. 209-240). Thousand Oaks, CA: Sage.Coşkun, İ., Dündar, Ş., & Parlak, C. (2014). Türkiye’de özel eğitim alanında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (2008-2013). Ege Eğitim Dergisi, (15)2, 375-396.Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, 23-45.Çalışkan-Tür, F., & Aksay, E. (2012). Acil tıp uzmanlarının uluslararası yayın üretimi: Amaç sadece doçentlik mi? Türkiye Acil Tıp Dergisi, 12(2), 77-81.Çiltaş, A., Güler, G., & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580. Çitil, M. (2017). Türkiye'de özel eğitim tarihsel, politik ve yasal gelişmeler. Ankara: Vize.Demirkıran, V., & Özkubat, U. (2014, Eylül). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocukları işe yerleştirme uygulamaları: Ereğli down kafe ve özel gençler sanat evi projesi. Paper presented at 24th National Special Education Congress, Trakya University, Edirne, Turkey.Demirok, M. S., Bağlama, B., & Beşgül, M. (2015). A content analysis of the studies in special education area. Procedia - Social and Behavioral Sciences 197, 2459-2467.Diken, İ. H., Bozkurt, F., & Güldenoğlu, B. (2009). Türkiye kaynaklı özel eğitimde makale bibliyografyası (1990-2009). Ankara: Maya.Diken, İ. H., Ünlü, E., & Karaaslan, Ö. (2008). Zihinsel yetersizlik ve yaygın gelişimsel bozukluk alanlarında lisansüstü tez bibliyografyası. Ankara: Maya.Diken, İ. H., Görgün, B., Öğülmüş, K., Kurnaz, E., & Baki, K. (2016). Zihin yetersizliği ve otizm spektrum bozukluğu alanlarında lisansüstü tez bibliyografisi 2008-2015. Ankara: Eğiten.Doğanay Bilgi, A., & Özmen, E. R. (2014). The impact of modified multi-component cognitive strategy ınstruction in the acquisition of metacognitive strategy knowledge in the text comprehension process of students with mental retardation. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(2), 707-714.Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.Falkingham, L. T., & Reeves, R. (1998). Context analysis-A technique for analysing research in a field, applied to literature on the management of R&D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. vd. (2012a). Türkiye'de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. vd. (2012b). Türkiye'deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 443-460.Gül, S. O., & Diken, İ. H. (2009). Erken çocuklukta özel eğitime ilişkin Türkiye’de gerçekleştirilmiş lisansüstü tez çalışmalarının gözden geçirilmesi. International Journal of Early Childhood Special Education, 1(1), 46-78.Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). Content analysis of the studies in instructional technologies area. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 42(2), 93-111.Herdman, E. A. (2006). Derleme makale yazımında, konferans ve bildiri sunumu hazırlamada pratik bilgiler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 2-4.İncekara, S. (2009). Uluslararası alanda coğrafya eğitimi araştırmaları ve Türkiye’den örnekler: Mevcut durum ve gelecek yönler. Doğu Coğrafya Dergisi, 21, 123-136.Karabulut, A. (2015). Anla ve çöz stratejisinin hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin matematik problemi çözme becerisindeki etkisinin belirlenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.Kargın, T. (2003). Cumhuriyetin 80. yılında özel eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 160, 106-116.Kayhan, M., & Koca, S. A. Ö. (2004). Matematik eğitiminde araştırma konuları: 2000-2002. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 72-81.Keselman, H. J., Huberty, C. J., Lix, L. M., Olejnik, S., Cribbie, L. A., Donauhe, B., et al. (1998). Statistical practices of educational researchers: An analyses of their ANOVA, MANOVA, and ANCOVA analyses. Review of Educational Research, 68(3), 350-386.Köse, E. Ö., Gül, Ş., & Konu, M. (2014). Türkiye’de sosyal bilimler veri tabanında taranan biyoloji eğitimi araştırmalarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 265-276.Küçükoğlu, A., Taşgın, A., Ozan, C., & Kaya, H. İ. (2011, Mayıs). Sınıf öğretmenliği lisansüstü eğitim uygulamalarına ilişkin bir araştırma. Paper presented at 10th National Classroom Teacher Education Symposium, Sivas, Turkey. Küçüközyiğit, M. S., Aslan, C., Karasu, N., & Çitil, M. (2016, Mayıs). Türkiye'de görme engellilerin eğitimi alanında gerçekleştirilmiş lisansüstü tezlerin gözden geçirilmesi: İçerik analizi. Paper presented at Effective Leadership and Management in Inclusive Schools: Teacher Training and Vocational Education, Arts and Sports Congress, Necmettin Erbakan University, Konya, Turkey. Lee, M. H., Wu, Y. T., & Tsai, C. C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 1999-2020.Mason, C., Thormann, M. S., O'Connell, M., & Behrmann, J. (2004). Priority issues reflected in general and special education association journals. Exceptional Children, 70(2), 215-229.Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.Özkardeş, O. G. (2013). Türkiye'de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 123-153.Özkubat, U., & ve Özmen, E. R. (2018). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin matematik problemi çözme süreçlerinin incelenmesi: Sesli düşünme protokolü uygulaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(1), 155-180.Özkubat, U., Karasu, N., Yılmaz, B., & Altun, N. (2014, Eylül). Türkiye'de özel eğitim alanına ilişkin araştırma eğilimleri: 2004-2014 dönemi lisansüstü tezlerin içerik analizi. 24. Ulusal Özel Eğitim Kongresi'nde sunulan bildiri, Trakya Üniversitesi, Edirne.Özmen, R. (2006). The effectiveness of modified cognitive strategy instruction in writing on mildly mentally retarded Turkish students. Exceptional Children, 72(3), 281-294.Sarı, H. (Ed.). (2017). Özel eğitim alanında yapılmış kategorik tez çalışmaları. Ankara: Nobel. Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C., & Yılmaz, B. Y. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(41), 49-60.Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173),430-453.Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Paper presented at 12th Academic Informatics Conference, Uşak University, Uşak, Turkey.Sözbilir, M., Gül, Ş., Okçu, B., Yazıcı, F., Kızılaslan, A., Zorluoğlu, S. L., vd. (2015). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik fen eğitimi araştırmalarında eğilimler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 218-241.Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education [Special issue], 1-22.Sözbilir, M., Kutu, H., & Yasar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon & D. Jorde (Eds.), The world of science education: Handbook of research in Europe (pp. 1-35). Rotterdam: Sense Publishers.Staton, A. Q. S., & Wulff, D. H. (1984). Research in communication and instruction: Categorization and synthesis. Communication Education, 33(4), 377-391.Suri, H., & Clarke, D. (2009). Advancements in research synthesis methods: From a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research, 79(1), 395-430.Tarman, B., Acun, İ., & Yüksel, Z. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi alanındaki tezlerin değerlendirilmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 9(3), 725-746.Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S. vd. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008). http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/6199/Binder1.pdf?show.Tekin-İftar, E. (Ed.). (2012). Eğitim ve davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.Tiryakioğlu, Ö. (2014). Content analysis of the articles published in the Ankara University Special Education Journal within the years 2004-2013. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 143, 1164-1170.Ulutaş, F., & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.Varışoğlu, B., Şahin, A., & Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.Yıldırım, İ. (2000). Çağdaş eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: PDREM.Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin.Yıldız, N. G., Melekoğlu, M. A., & Paftalı, A. T. (2016). Türkiye’de özel eğitim araştırmalarının incelenmesi. İlköğretim Online, 15(4), 1076-1089. Yilmaz, K., & Altinkurt, Y. (2012). An examination of articles published on preschool education in Turkey. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 3227-3241.Yücedağ, T., Erdoğan, A. (2011). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 825-838.