ÖĞRETMENLER İÇİN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİYLE İLGİLİ MESLEKİ ÖZ-YETERLİK ÖLÇEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 17, 20.12.2024

M. Abdulbaki Karaca , Hakan Sarı

https://doi.org/10.69485/tseji.1486116

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki ilkokul, ortaokul ve liselerde kaynaştırma eğitiminin yer aldığı okullarda görev yapan öğretmenler için kaynaştırma eğitimiyle ilgili mesleki öz-yeterlik ölçeği geliştirmektir. Öğretmenler, yansız atama yöntemiyle belirlenmiştir. Kaynaştırma eğitimiyle ilgili mesleki öz-yeterliklerini ölçmek üzere tasarlanan bu ölçek, geçerlilik ve güvenilirlik açısından detaylı bir incelemeden geçirilmiştir. Sonuç olarak, ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .97 olarak belirlenmiştir ve 7 farklı faktörden oluşan bir yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi, öğretmenler için hazırlanan bu ölçeğin seçilen örneklem ile iyi bir uyum sağladığını ve önemli bulgular sunduğunu göstermiştir. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi konusundaki mesleki öz-yeterliliklerini değerlendirmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, mesleki özyeterlik, özel gereksinimli öğrenci, öğretmen

Etik Beyan

Araştırma 2018 yılında tamamlanan yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Bu nedenle etik kurul kararı istenmemektedir.

PROFESSIONAL SELF-EFFICACY SCALE FOR TEACHERS RELATED TO INCLUSIVE EDUCATION

Öz

The aim of this study is to develop a professional self-efficacy scale regarding inclusive education for teachers working in primary, secondary and high schools in Turkey where inclusive education is provided. Teachers were determined by the impartial appointment method. This scale, designed to measure professional self-efficacy regarding inclusive education, has been examined in detail in terms of validity and reliability. As a result, the Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale was determined as .97 and it was determined that it had a structure consisting of 7 different factors. The confirmatory factor analysis showed that this scale prepared for teachers had a good fit with the selected sample and provided important findings. The findings of the research reveal that it is a valid and reliable tool that can be used to evaluate teachers' professional self-efficacy in inclusive education.

Anahtar Kelimeler

Inclusive education, professional self-efficacy, student with special needs, teacher

Kaynakça

• Avramidis, E., Bayliss, P., & Burden, R. (2002). Inclusion in action: An in-depth case study of an effective inclusive secondary school in the south-west of England. International Journal of Inclusive Education, 6, 143–163.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.
• Bayar, A. (2015). Kaynaştırma uygulamalarında öğretmen yeterliği ölçeği'nin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Kırsehir Education Faculty, 16(3), 71-85.
• Baykoç-Dönmez, N., Avcı, N., & Aslan, N. (1997). Entegrasyona katılan ve katılmayan bireylerin entegrasyona ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Özel Eğitim Günleri. Eskişehir: Karatepe Yayınları.
• Brownell, M. T., Ross, D. D., Colon, E. P., & McCallum, C. L. (2005). Critical features of special education teacher preparation: A comparison with general teacher education. The Journal of Special Education, 38, 242–252.
• Bürli, A. (2002). Die zukunft der Schweizer heilpeadagogik hat schon begonen. Schweizerische Zeitschrift für Heilpeadagogik, 2(2), 5-15.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (18. Baskı.). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Canakay, E. U. (2020). Kaynaştırma eğitimine yönelik müzik öğretmeni özyeterliği ölçeği geçerlik-güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 195-209.
• Cheney, D. & Barringer, C. (1995). Teacher competence, student diversity, and staff training for the inclusion of middle school students with emotional and behavioral disorders, Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 3(3), 174-182.
• Diken, İ. H. (2006). Preservice Teachers’ Efficacyan Dopinion Stowardınclusion Of Students With Mental Retardation. Eurasian Journal of Educational Research, 23, 72-81.
• Donnely, (2010). Teacher Education for Inclusion, European Agency for Development in Special Needs Education.
• Donnely, V. & Watkins, A. (2011). Teacher education for inclusion in Europe, Unesco IBE.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: SAGE Yayınları
• Goe, L. & Stickler L.M. (2008). Teacher quality and student achivement: making the most of recent research. Washington, D.C.: National Comprehensive Center for Teacher Quality.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri [Opinions and suggestions of preschool teachers about inclusion]. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Harwey, M.W., Yssel, N., Bauserman, A.D. & Merbler J.B (2010), Preservice teacher preparation for inclusion an exploration of higher education teacher-training institutions, Remedial and Special Education Journal, 31(1), 24-33.
• Hollender, I. (2011). The development and validation of a teacher efficacy for inclusion scale. (Unpublished Doctoral Dissertation). The City University of New York. UMI Microform Number: 3443933.
• Kaiser, H. F. (1974). Analysis of factorial simplicity. Psychometrika, 39, 31‐36.
• Karaca, M. A. (2018). Kaynaştırma eğitimi programının öğretmenlerin kaynaştırma uygulamalarındaki mesleki yeterliliklerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, İ. (2005). Anasınıfı öğretmenlerinin kaynaştırma (entegrasyon) eğitimi uygulamalarında yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kline, R. B. (1998). Principles and practices of structural equation modeling. New York: The Guilford Press. Kuzgun Y, & Sevim SA (2004). Kadınların çalışmasına karşı tutum ve dini yönelim arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 37 (1): 14-27.
• Little, M. E., & Robinson, S. M. (1997). Renovating and refurbishing the field experience structures for novice teachers. Journal of Learning Disabilities, 30, 433–441.
• Meral, B.F. & Bilgic, E. (2012). Kaynaştırmada öğretmen yeterliği ölçeğinin Türkçe uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 92, 253-263.
• Metin, N., (1992), Okul öncesi dönemde özürlü çocuklar için kaynaştırma programları, Özel Eğitim Dergisi 1(2), 34-36.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmenlik Mesleki Genel Yeterlikler, Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021). Millî Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2020/21 [National Education Statistics: Formal Education 2020/21]. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı: Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2015) Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulamaları Kılavuz Kitapçığı, Ankara: Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• OECD (2007). Reviews of National Policies for Education: Basic Education in Turkey Background Report. (doi: 10.1787/9789264030206-en ). OECD, Paris.
• Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmetiçi eğitim programına ilişkin görüşleri, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Özgür, İ. (2011). İlköğretimde Kaynaştırma. Adana: Karahan Kitabevi.
• Özmentes, G. (2006). Development of the attitude scale towards music class. Elementary Education, 5(1), 23-29.
• Reed, F., & Monda-Amaya, L. E. (1995). Preparing pre-service general educators for inclusion: A survey of teacher preparation programs in Illinois. Teacher Education and Special Education, 18, 262–274.
• Rief, S. F., & Heimburge, J. A. (1996). How to reach & teach all students in the inclusive classroom: ready-to-use strategies, lessons, and activities for teaching students with diverse learning needs. United States: Center for Applied Research.
• Sarı, H. & Pürsün, T. (2016), Özel Eğitimde Etkili Kaynaştırma ve Bütünleştirme, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sarı, H. (2003). Özel Eğitime Muhtaç Öğrencilerin Eğitimleriyle İlgili Çağdaş Öneriler. 2. Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık
• Sarı, H. (2002). Özel Eğitime Muhtaç Çocukların Eğitimleriyle İlgili Öneriler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Sharma, U., Loreman, T., & Forlin, C. (2012). Measuring teacher efficacy to implement inclusive practices. Journal of research in special educational needs, 12(1), 12-21.
• Sönmez, N. & Bıçak, B. (2017). Özel gereksinimli çocukların kaynaştırılmasına yönelik öğretmen yeterliği ölçeğinin Türkçe uyarlaması. International Online Journal of Educational Sciences, 9 (1), 156- 173. doi: http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2017.01.010
• Sucuoğlu, B. & Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları yaklaşımlar yöntemler teknikler. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Şahin, H. (2008). Kişisel rehberlik ve Psikolojik Danışma. Alim, K. (Ed.) Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (Üçüncü Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. 171-201.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Basın Yayın Dağıtım.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Teke, D., & Sözbilir, M. (2021). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik öz yeterliklerini belirlemek için ölçek geliştirme. Eurasian Journal of Teacher Education, 2(1), 55-68.
• Tekin H. (1977). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Mars Matbası.
• Temel, Z. F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Turhan, C. (2007). Kaynaştırma Uygulaması Yapılan İlköğretim Okuluna Devam Eden Normal Gelişim Gösteren Öğrencilerin Kaynaştırma Uygulamasına İlişkin Görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
• Türk Eğitim Derneği [TED] (2009). Öğretmen Yeterlilikleri: Özet Rapor. TED: Ankara.
• Walls, S. D. (2007). Early childhood preservice training and perceived teacher efficacy beliefs concerning the inclusion of young children with disabilities, Retrieved from PreQuest Dissertations & Theses. (EX-07- CM-015), Auburn University, USA.
• Walther-T, C., Korinek, L., McLaughlin, V.L., & Williams, B.T. (1999). Collaboration for inclusive education. Boston: Allyn and Bacon.
• Wilkins, T., & Nietfeld, J. L. (2004). The effect of a school-wide inclusion training programme upon teachers' about inclusion. Journal of Research in Special Education Needs, 4, 115-121.
• World Bank, (2005). Learning to teach in the knowledge society. Final Report. by Task Manager Juan Manuel World Bank.
• Yıkmış, A., & Gözün, Ö. (2004). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği. Özel Eğitimden Yansımalar. 13. Ulusal Özel Eğitim Bildirileri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774.
• Yücebaş, A. (2018). Kaynaştırma öğrenci velilerinin kaliteli eğitim beklentileri (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.