SOSYAL HİZMET ve POZİTİVİST OKUL EKSENİNDE SUÇ OLGUSUNA ELEŞTİREL YAKLAŞIM

Yıl 2017, Cilt: 28 Sayı: 1, 227 - 246, 18.05.2017

Merve Deniz Pak

Öz

Kriminoloji, suç bilimi olarak tanımlanmakta olup suç olarak
değerlendirilen tüm davranışları odak alan ve bu kavramlarla ilgili konuları
etraflıca inceleyen bir disiplindir. Pozitivizm ise verilere dayanan olguların
tarafsız bir yöntem aracılığıyla ölçülebilir hale getirilerek aralarında
neden-sonuç ilişkisinin kurulması gerektiğini savunan bir akımdır. Bu bakış
açısı kriminoloji disiplinini pozitivist okulun kurulmasıyla beraber etkilemiş
olup suç kavramı ve suçun nedenlerine ilişkin faktörleri ortaya koyan bir
düşünce akımı olarak doğmuştur. Adli alanda çalışan sosyal hizmet uzmanlarının
yapacakları müdahalelerde kanıta dayalı uygulamalar gerçekleştirmek için
eklektik bilgi temelini kullanmaları önemlidir. Bu yönden de suçun nasıl
işlendiği kadar “suçun neden işlendiği” konusunda kriminolojide yeni bir akım
başlatan pozitivist okulun suç olgusuna yönelik görüşleri ile sosyal hizmet
mesleğinin ilke, değer ve işlevleri yönünden suç olgusuna bakış açısının
karşılaştırılması bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu kapsamda
çalışmada suç olgusu tartışılarak kriminolojide yer alan pozitivist okul ile sosyal
hizmet mesleğinin suça yönelik bakış açısına ilişkin değerlendirme self determinasyon,
kabul etme ve yargılayıcı olmayan tutum, damgalama ve dışlama ve çevresi içinde
birey yaklaşımı temel alınarak yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adli Sosyal Hizmet, Suç, Kriminoloji, Pozitivist Okul, Eleştirel Yaklaşım

A Critical Approach to the Crime Concept under the Scope of Social Work and Positivist School

Öz

Criminology is a discipline defined as criminal
science, which focuses on all the behaviours that are judged as
criminal and thoroughly examines the issues related to these concepts.
Positivism is a movement that advocates making case-based events measurable by
an impartial method and a cause-and-effect relationship between them must be
established.This perspective has been influenced by the establishment of a
positivist school of criminology discipline and has emerged as a movement of
thought that sets out the factors related to the concept of crime and causes of
crime.It is important that forensic social workers use the foundation of
eclectic knowledge to perform evidence based applications in their
interventions. In this respect, the main aim of this research is to compare the
views of the positivist school, which started a new trend in criminology
concerning not only how the crime was committed but also “why the crime was
committed", on crime and the view of crime in terms of principles, values
and functions of social worker. Under this scope, the crime concept is discussed
and interrelated to social work profession considering self-determination,
acceptance and non-judgmental attitude, labelling and exclusions and individual’s
approach in his environment. 

Anahtar Kelimeler

Forensic Social Work, Crime, Criminology, Positivist School, Critical Approach

Kaynakça

• Akels, R. L. (2010). Social Learning And Social Structure: A General Theory Of Crime And Deviance. New Jersey: Transaction Yayınları.
• Akpolat, Y. (2007). Durkheim’dan Giddens’a Pozitivist Sosyoloji. Atatürk Ünıversitesi Sosyal Bilimler Enstıtüsü Dergisi,10(2), 53-87.
• Andrews, D. A. ve Bonta, J. (2015). The Psychology Of Criminal Conduct. Abingdon: Taylor& Francis Yayınları.
• Atila Demir, S. (2009). Sosyal Bilimlere Eleştirel Bir Bakış: Frankfurt Okulu Ve Pozitivizm Eleştirisi. Sakarya Üniversitesi Dergisi, 2, 59-73.
• Avcı, M. (2008). Tutuklu Çocuklar Üzerine Bir Araştırma: Çocukların Suça Yönelmesinde Etkili Olan Toplumsal Nedenler ve Çözüm Önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,11(1), 49-73.
• Aytaç Doğan, P. (2014). Çocuk Mahkemeleri. Erişim Tarihi: 2 Kasım 2015 http://www.sosyalhizmetuzmani.org/cocukmahkemelerishuz.doc
• Bandura, A. (1971). Social Learning Theory. New York: General Learning Corporation.
• Beirne, P. (1987). Adolphe Quetelet And The Origins Of Positivist Criminology. American Journal Of Sociology, 92(5), 1140-1169.
• Beşe, E. (2013). İnsan Niçin Suç İşler? Suçun Nedenselliğine İlişkin Temel Yaklaşımlar. E. Beşe, A. Geleri, & F. Tepecik (Düzenleyen) içinde, Suç Önleme Modelleri (S. 2-34). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Bozdağ, B. (2015). Tutuklu Ve Hükümlü Sayısını Açıklandı. Erişim Tarihi: 26 Kasım 2015. http://www.hurriyet.com.tr/bozdag-tutuklu-ve-hukumlu-sayisini-acikladi
• Burkay, S. (2008). Teorik Çerçevede Suç. Ethos: Felsefe Ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 2(4), 1-15.
• Burkay, S. (2009). Sosyal Problem Görünümüyle Sapma Ve Suç. (Ediör; N. Adak) İçinde, Sosyal Problemler Sosyolojisi (S. 287-323). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Buz, S. ve Akçay, S. (2015). Sosyal Hizmet Araştırmasında Etik. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 26(1), 149-161.
• Cohen, S. (2014). Kriminolojinin Başarısızlıkları. (Düzenleyen: T. Topcuoğlu) Ceza Hukuku Ve Kriminoloji Dergisi, 269-280.
• Comer, R. J. (1995). Abnormal Psychology. New York: W. H. Freeman Yayınları.
• Cordella, P. ve Siegel, L. (1996). Readings in Contemporary Criminological Theory. Virginia: Northeastern Üniversitesi Yayınları.
• Danış, M. Z. ve Şahbikan, İ. (2014). Suça Sürüklenmiş Çocukların Yeniden Toplumsallaşma Sürecinde Ve İnsan Hakları Bağlamında Sosyal Hizmet Yaklaşımlarının Yeri Ve Önemi. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 627-651.
• Demirbaş, T. (2002). Suçun Nedenleri – Suç Etolojisi.Erişim Tarihi:24 Kasım 2015http://www.kriminoloji.com/sucun_nedenleri_sosyolojik_ve_sosyopskolojik_nedenler-timur_demirbas.html
• Dolu, O. (2009). Rasyonel Bir Tercih Olarak Suç: Klasik Okul Felsefesinin Suçu Açıklama Ve Önleme Kapasitesinin Değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 89-120.
• Dolu, O. (2012a). Suç Teorileri (Cilt 4. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Dolu, O. (2012b). Kriminolojinin Dünü, Bugünü ve Geleceği: Kriminoloji Bilimine Giriş. Düzenleyen: O. Dolu, A. Geleli , & F. Tepecik) İçinde, Suç Önleme Modelleri (S.13). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Dönmezer, S. (2002). Kriminolojinin Tarihi. Erişim Tarihi:1 Kasım 2015 htttp://www.kriminoloji.Com/Kriminolojinin_Tarihi-Sulhi_Donmezer.Html
• Durkheim, E. (2002). İntihar. (Çevirmen: Ö. Ozankaya) İstanbul: Cem Yayınları.
• Duyan V., Sayar, Ö.Ö. ve Özbulut, M. (2008). Sosyal Hizmeti Tanımak Ve Anlamak. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Genel Merkezi Yayınları.
• Duyan, V. (2012). Sosyal Hizmet; Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayınları.
• Elgaz, Y. (2009). Sosyolojik Suç Teorileri.Erişim Tarihi: 24 Kasım 2015 Suç ve Sosyoloji: http://yusufelgazblogu.blogspot.com.tr/2009/10/sosyolojik-suc-teorileri.html
• Ergun, D. (2013). 100 Soruda Sosyoloji El Kitabı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Erikson, K. T. (1962). Notes On The Sociology Of Deviance. The Society For The Study Of Social Problems, 9(4), 307-314.
• Ersoy Yılmaz, S. (2015). Sosyal Hizmet Etiğine İlişkin Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 122-136. Geleri, A. (2012). Suç Önlemede Temel Yaklaşımlar. (Düzenleyen: O. Dolu, A. Geleli , & F. Tepecik) İçinde, Suç Önleme Modelleri (S. 34-58). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Gibson, M. (2002). Born To Crime: Cesare Lombroso And The Origins Of Biological Criminology. West Port: Praeger Yayınları.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (Düzenleyen: H. Özel, & C. Güzel) Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gökçearslan Çifci, E. (2008). Kapkaç Suçundan Hüküm Giyenlerin, Sosyo-Demografik Özellikleri, Sosyal Dışlanma Süreçleri, Suç Ve Diğer Sapma Davranışlar Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Göksu, T. ve Karakaya, M. (2001). Polisin Sapma Davranışlarının Etiketleme Kuramı Açısından Değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 27-43.
• Gökulu, G. (2010). Kent Güvenliği Kentleşme Ve Suç İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 209-226.
• Greenwood, B. (2010). What Is A Social Worker's Position İn Criminal Justice?Erişim Tarihi: 12 Kasım 2015 http://work.chron.com/social-workers-position-criminal-justice-23582.html
• Hagan, F. E. (2012). Introduction to Criminology: Theories, Methods, And Criminal Behavior (8. Baskı). California: Sage Publications.
• Hagan, J. ve Palloni, A. (1999). Sociological Criminology And The Mythology Of Hispanic Immigration And Crime. Society For The Study Of Social Problems, 617-632.
• İçağasıoğlu Çoban, A. ve Akgün, R. (2011). Ankara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Kalan Kadın Hükümlülerin Psikososyal Durumlarının Saptanması Ve Sosyal Desteklerinin Belirlenmesi. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 22(2), 63-78.
• Karakehya, H. (2008). Modern Cezalandırma Sistemlerinin Büyük Anlatıları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 116(1), 87-108.
• Kaya, Ö. F. (2014). Suç Alanı Ve Sosyal Hizmet. Erişim Tarihi: 13 Kasım 2015 http://www.yalihuyuk.com/2014/01/10/suc-alan-ve-sosyal-hizmet/
• Keyman, S. (1978). Hukuki Pozitivizm. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 78(1), 17-55.
• Kızmaz, Z. (2005). Kriminolojide Yeni Yönelimler: Bütünleşik (Integrated) Suç Kuramları-I. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 349-377.
• Knepper, P. ve Ystehede, P. J. (2013). The Cesare Lombroso Handbook. Londra: Taylor& Francis Yayınları.
• Köni, B. (1956). Kriminoloji. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 11(2), 76-90.
• Kuş, E. (2007). Sosyal Bilim Metodolojisinde Paradigma Dönüşümü Ve Psikolojide Nitel Araştırma. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 19-41.
• Marcel, H. (1953). Psychoanalysis And Social Work. Oxford: International Universities Press.
• Morrison, W. (1995). Theoretical Criminology From Modernity To Post-Modernism. Londra: Cavendish Publishing.
• Morrison, W. (2006). Criminology, Civilisation And The New World Order. Abingdon: Taylor& Francis Yayınları.
• O'Brien, M. ve Yar, M. (2008). Criminology: The Key Concepts. Londra: Taylor& Francis Yayınları.
• Ogden, T. H. (1992). The Dialectically Constituted/Decentred Subject Of Psychoanalysis: I. The Freudian Subject. The International Journal Of Psychoanalysis, 73(3), 517-526.
• Ozansoy, C. (1998). Bilimde Değer Sorunu Ve Pozitivizm İlişkisi Üzerine Bazı Gözlemler. nkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 47(1), 37-48.
• Öktem, N. (1959). Hukuksal Pozitivizm Akımı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 271-299.
• Özateş, A. (2010). Sosyal Hizmet Etiğinin Felsefi Temelleri. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 21(1), 85-97.
• Özben, M. (2013). Suç ve Toplum. Erişim Tarihi:22 Kasım 2015 www.ataturkuni.net/.../attachment_2861
• Özkalp, E. (2002). Sosyolojinin Ortaya Çıkışı Ve Kuramsal Yaklaşımlar. E. Özkalp İçinde, Davranış Bilimlerine Giriş (S. 23-29). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Özkan, Y. ve Gökçearslan Çifci, E. (2012). Sosyal Hizmette Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sosyal Hizmet Eğitimi Açısından İrdelenmesi. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 23(1), 149-160.
• Öztürk, A. B. (2009). Sosyal Hizmet Etiğinde Farklı Yaklaşımlar. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 20(1), 105-115.
• Peters, T. (2012). Playing God?: Genetic Determinism And Human Freedom. New York: Taylor& Francis Yayınları.
• Polat, G. (2007). Kanıta Dayalı Sosyal Hizmet Uygulaması. Sağlık Ve Toplum Dergisi, 17(3), 34-42.
• Shoham, S. G. ve Rahav, G. (1982). The Stigma Theory Of Crime And Social Deviance. National Criminal Justice Reference Service, 258.
• Sönmez, V. (2010). Auguste Comte (1798-1857): Pozitivizm (Olguculuk). Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(3), 161-163.
• Sözer, M. A. (2012). Kriminolojinin Dünü, Bugünü Ve Geleceği: Kriminoloji Bilimine Giriş. A. Dolu İçinde, Kriminoloji (S. 2-18). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Şahin, F. (2009). Sosyal Hizmette Kendi Kaderini Tayin Hakkı. Aile Ve Toplum, 87-97.
• Şeker , A. (2012). Sosyal Hizmet Alanları 2. İ. Tomanbay İçinde, Sosyal Hizmete Giriş (S. 100-118). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Taylor, I., Walton, P. ve Young, J. (2013). The New Criminology: For A Social Theory Of Deviance (40.Baskı). New York: Routledge Press.
• Topçuoğlu, T. (2014). Kriminolojide Pozitivist Okul. Erişim Tarihi: 1 Kasım 2015 http://hukuk.istanbul.edu.tr/wp-content/.../kriminoloji-1_30ekim2014.pdf
• Tutar, E. (2002). Kriminoloji Nedir? Erişim Tarihi: 16 Kasım 2015 http://www.kriminoloji.com/ Adresinden Alındı
• Tümerkan, S. (1982). Klasik, Pozitivist Okullarda Ve Toplumsal Savunma Hareketinde Ceza Sorumluluğunun Esası. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 48(1), 51-71.
• Türkçapar, H. M. (2002). Şiddet Ve Düşünce. Erişim Tarihi: 22 Kasım 2015 http://www.kriminoloji.com/siddet_ve_dusunce-hakan_turkcapar.htm Türkçe Bilgi Ansiklopedisi. (2004).
• Erişim Tarihi: 2 Kasım 2015 http://www.turkcebilgi.com/pozitivist_okul Amerikan Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği. (NASW) (1996).
• Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Etik Kodlar. https://www.socialworkers.org/pubs/code/code.asp
• Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu. (IFSW). (2001). http://ifsw.org/sosyal-hizmet-nedir/ Adresinden Alındı
• Ulusoy, D. (2006). Gençlerin Sapma Davranışlara Yönelmelerinde Etiketlenmenin Etkisi: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 21-31.
• Vito, G. F. ve Maahs, J. R. (2012). Criminology: Theory, Research, And Policy. Sudbury: Jones& Barlett Learning Yayıncılık.
• Vold, G. B. (1958). Theoretical Criminology. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
• Walklate, S. (2005). Criminology: The Basics. New York: Taylor&Francis Yayınları.
• Ward, T. ve Johnstone, G. (2010). Law And Crime. Hull: Sage Publications.
• Wikipedia. (2013). Wikipedia Özgür Ansiklopedi. Erişim Tarihi: 22 Kasım 2015 https://en.wikipedia.org/wiki/criminaloid
• Wortley, R. (2011). Psychological Criminology: An Integrative Approach. Abingdon: Taylor& Francis Yayınları.
• Wright, T. R. (1986). The Religion Of Humanity: The Impact Of Comtean Positivism On Victorian Britain. Cambridge: Cambridge University Press.
• Yıldırım, A. (2014). Sosyo-Kültürel Yapı Ve Suç Olgusu Arasındak İlişki: Malatya İli Örneği. Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16, 1-7.
• Yılmaz, G. (2006). Türkiye'de Suç Ve Suçluluk Olgusunun Kentleşme Bağlamında İrdelenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi. Yücel, M. T. (2008). Kriminoloji. Ankara: Afşar Matbaacılık.
• Zastrow, C. (2010). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.