Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi

Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (TUAD) ilgili ulusal ve uluslararası alanyazına katkıda bulunmak, alanda çalışan araştırmacılar, uygulayıcılar ve karar vericiler için disiplinlerarası bilgi ve deneyim paylaşımını artırıcı bir rol oynamak amacıyla yayın hayatına 2018 yılı Nisan ayında başlamış çift-kör hakem denetimli bir dergidir.

Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki sayı olarak yayımlanan TUAD kapsamında yayın dili Türkçe ve İngilizce olan, ağırlıklı olarak niceliksel, niteliksel veya her iki yöntemin de kullanıldığı, daha önce yayımlanmamış, yayımlanmak üzere kabul almamış, değerlendirme sürecinde olmayan ve başka yerde yayımlanmayacak olan bilimsel araştırma, derleme ve vaka/olay incelemesi türü eserler değerlendirilmektedir.

TUAD, genel olarak disiplinlerarası bir bakış açısıyla karayolu, demiryolu, havayolu gibi trafik ve ulaşım ortamlarında güvenlik, tasarım, yapılanma ve denetim gibi konulara ilişkin; bu ortamlardaki yol ve seyahat güvenliği ile ilgili insan, araç, fiziksel ve sosyal çevre gibi etmenleri konu alan bilimsel çalışmalar yayımlamayı amaçlamaktadır. TUAD açık erişim politikasını destekleyerek yayımladığı içeriğe ücretsiz erişim sunan bir dergidir.

Aşağıda TUAD kapsamında değerlendirilebilecek bazı genel araştırma konularına örnekler sunulmaktadır:

Trafik ve ulaşım ortamlarında insan, araç ve çevre faktörleri

Trafik ve ulaşım alanında politika, planlama ve karar alma süreçleri

Karşı önlem uygulama ve değerlendirmesi

Kaza verilerinin modellemesi ve istatistiksel analizi

Kaza ve yaralanma epidemiyolojisi

Trafik ve ulaşım ortamlarında acil durum ve olay planlaması

Trafik ve ulaşım ortamlarında travma

Akıllı Ulaşım Sistemleri

Aşağıda TUAD kapsamında değerlendirilebilecek bazı genel araştırma konularına örnekler sunulmaktadır:

Trafik ve ulaşım ortamlarında insan, araç ve çevre faktörleri

Trafik ve ulaşım alanında politika, planlama ve karar alma süreçleri

Karşı önlem uygulama ve değerlendirmesi

Kaza verilerinin modellemesi ve istatistiksel analizi

Kaza ve yaralanma epidemiyolojisi

Trafik ve ulaşım ortamlarında acil durum ve olay planlaması

Trafik ve ulaşım ortamlarında travma

Akıllı Ulaşım Sistemleri

Yazım Kuralları

UYARI: Makalelerin bu sayfada belirtilen yazım kurallarına uygun olarak gönderilmesi gerekmektedir. Kabul alan makalelerin TUAD yayın formatına uygun hale getirilmesi işlemi, hakem değerlendirme aşaması tamamlandıktan sonra TUAD mizanpaj ekibi tarafından gerçekleştirilecektir.

Sayfa sırası:
1. Kapak sayfası / Title page
2. Türkçe Öz / Turkish Abstract
3. İngilizce Öz / English Abstract
4. Giriş / Introduction
5. Yöntem / Method
6. Bulgular / Results
7. Tartışma / Discussion
8. Kaynakça / References
9. Ekler / Appendix

sırasıyla ilerlemelidir.

• Türkçe Öz, İngilizce Öz, Giriş, Kaynakça, ve Ekler kısımları yeni bir sayfada başlamalıdır.
• Tablolar ve Figürler bölümler ayrı bir başlık altında toplanmadan metnin içinde ilgili bölümlerde bulunmalıdırlar.
• Kapak sayfası, Öz, İngilizce Öz, Giriş, Yöntem, Sonuçlar, Tartışma ve Kaynakça bölümleri taslak makalede zorunlu olarak bulunması gereken bölümlerdir.

Sayfa ve Yazı Biçimlendirilmesi:
Aşağıda bahsedilen istisnai durumlar dışında makalenin tüm sayfaları 2.0 satır aralıklı, 12 punto, Times New Roman karakterinde olmalı ve metin her yönden (aşağı, yukarı, sağ, sol) 2.54 cm (1 inç) boşluk bırakılarak sayfaya yerleştirilmelidir. Kapak başlığı birinci sayfa olmak üzere tüm sayfalarda sağ üst köşede sayfa numarası yer almalıdır. Kapak başlığı dahil olmak üzere tüm sayfalarda sol üst köşede makalenin kısa başlığı büyük harflerle yazılmış şekilde bulunmalıdır.

Font ve yazı karakterinde dikkat edilmesi gereken istisnai durumlar şunlardır:
• Figürlerde yazı karakteri sans serif karakterlerden (Calibri, Ariel vb.) biri olarak seçilmeli ve punto 8-14 aralığında tercih edilmelidir.
• Makalede bilgisayar kodlamasına yer veriliyorsa bu kısımda 10 punto Lucida Console veya 10 punto Carier New gibi puntolar kullanılmalıdır.

Satır aralığında dikkat edilmesi gereken istisnai durumlar aşağıdaki gibidir:
• Kapak sayfasında kapak ve yazarın adının verildiği kısım arasında iki kere 2.0 satır aralıklı boşluk bırakılmalıdır. Bununla birlikte, kapak sayfasındaki kurumlar kısmında son kurum ile yazarın notu arasında en az bir adet 2.0 satır aralıklı boşluk bulunmalıdır.
• Tablolardaki hücreler ve figürlerdeki yazılar için en etkili satır aralığı yazar tarafından belirlenebilir.
• Dipnotlar eğer ayrı bir başlık altında toplanmıyorsa sayfa sonuna iliştirilen dipnotlar 1.0 satır aralıklı olmalıdır. Dipnotlar için yeni bir sayfaya geçildiyse tüm sayfalarda olduğu gibi 2.0 satır aralıklı olmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken diğer hususlar aşağıdaki gibidir:
• Paragraflar arasında fazladan boşluk bırakılmamalıdır.
• Satır sonuna sığmayan kelime, DOI veya URL bölünmemelidir.
• Her paragrafın ilk satırı 1.27 cm (0.5 inç) sola yaslanmalıdır.
• Kapak sayfasında başlık, yazar veya yazarlar, ve kurumlar sayfanın ortasında olacak şekilde ayarlanmalıdır.
• Öz ve İngilizce Öz’ün ilk satırı tamamen sola yaslanmalıdır.
• Tablo veya Şekil numaraları satırı tamamen sola yaslanmalıdır.
• Kaynakçadaki her maddenin ilk satırı 1.27 cm (0.5 inç) sola yaslanmalıdır.

Başlıklar ve Alt Başlıklar:
Başlıklar APA yazım kuralları çerçevesince beş düzeyden oluşmaktadır. Taslak makalenin başlığı olan ana başlık birinci düzey başlık olarak kabul edilir. Ardından gelen başlıklar, bu birinci düzey başlık ile aynı önem düzeyinde ise birinci düzey, eğer birinci düzey başlığın alt başlığı olarak oluşturuluyorsa ikinci düzey kabul edilir. Metnin devamındaki başlık veya alt başlıkların, aynı yöntem kullanılarak (önem düzeyine göre) başlık düzeyine karar verilir.
Kapak sayfasındaki ana başlık giriş sayfasında ilk harfleri büyük olacak şekilde sayfaya ortalanıp tekrar yazılır. Giriş sayfasında “Giriş” başlığı atılmaz. Bunun dışındaki tüm bölümler için (Yöntem, Kaynakça vb.) birinci düzey başlık kullanılır. Tüm başlıklar birinci başlıktan itibaren numaranlandırılmalıdır (Örn: 1, 1.1., 1.1.2.).

Başlık düzeylerine göre kurallar aşağıda belirtilmiştir:

Birinci Düzey Başlık: İlk harfler büyük, koyu renk, ortalanmış. Sonrasında gelen yazı yeni bir paragrafta başlar.

İkinci Düzey Başlık: İlk harfler büyük, koyu renk, sola yaslanmış. Sonrasında gelen yazı yeni bir paragrafta başlar.

Üçüncü Düzey Başlık: İlk harfler büyük, italik (eğik), koyu renk, sola yaslanmış.

Dördüncü Düzey Başlık: Paragraf boşluğu bırakılmış (1.27 cm), ilk harfler büyük, koyu renk ve sonunda nokta konularak bitirilmelidir. Sonrasında gelen yazı yeni bir paragrafa geçmeden başlık bitiminden devam eder.

Beşinci Düzey Başlık: Paragraf boşluğu bırakılmış (1.27 cm), ilk harfler büyük, koyu renk, italik (eğik) ve sonunda nokta konularak bitirilmelidir. Sonrasında gelen yazı yeni bir paragrafa geçmeden başlık bitiminden devam eder.

Kapak Sayfası:
Kapak sayfasında makale başlığı sayfanın ortasında bulunacak şekilde kalın ve ilk harfleri büyük olarak yazılır. Başlık, çalışmanın ana konusunu özetler nitelikte olmalıdır. İki adet 2.0 satır aralıklı boşluk bırakıldıktan sonra başlığa ortadan hizalı bir biçimde yazar isimleri yazılır. Tüm yazarlar aynı kurumda ise yazar numaralandırılması yapılması gerekmemektedir. Yazarlar farklı kurumlarda ise yazarlar numaralandırılarak kurumlarla eşlenmelidir. Bir adet 2.0 satır aralıklı boşluk bırakılarak hizalı bir şekilde yazarların bağlı olduğu kurumlar yazılır. Yazarın notuna kapak sayfasının sonunda ve en son kurum isminden en az bir adet 2.0 satır aralıklı boşluk uzaklıkta olacak mesafede yer verilir. Kapak sayfasından başlayarak her sayfada sol üst tarafta makalenin kısa başlığı büyük harflerle ve sağ üst tarafta kapak sayfası birinci sayfa olacak şekilde sayfa numarasına yer verilir.

Öz: Kapak sayfasından sonra gelen bu kısım, ortalanarak yazılmış “Öz” başlığının ardından, paragraf başı yapılmadan yazılmalı ve 150-250 kelimeden oluşan kapsamlı bir özeti içermelidir. Temel olarak çalışmanın amacı, incelenen değişkenler ya da ilişkiler, katılımcılara ilişkin kısa bilgi, izlenen yöntem ve sonuçlar “Öz” kısmının içeriğini oluşturmalıdır. Metin içerisinde verilmeyen herhangi bir bilgi, “Öz” içinde bulunmamalı ve “Öz” kısımda başka kaynaklardan alıntılara yer verilmemelidir. Öz kısmının altına, beş sözcüğü ya da sözcük grubunu geçmeyecek şekilde, anahtar sözcükler eklenmelidir. İngilizce öz çalışmanın özünün İngilizce versiyonudur ve çalışmanın İngilizce başlığını da içermelidir.

Kaynakların Belirtilmesi (Kaynakça):
Makalenin sonunda, varsa ekler kısmından önce, atıf yapılan bütün kaynaklar, yazarların soyadına göre alfabetik sırada olmak üzere liste haline getirilmelidir. Kaynakların belirtilmesi konusunda APA 7 ve Türkçe yazım kurallarına dikkat edilmelidir.
APA 7’ye göre alıntılar doğrudan ya da başka sözcüklerle yapılabilir.

1.Alıntı Türleri
1.1. Doğrudan Alıntı
Doğrudan alıntılar başka bir eserden kelimesi kelimesine yapılmış alıntılardır ve bu tip alıntılar hiçbir değişiklik yapılmadan metin içine yerleştirilmelidir. Kırk kelimeden az alıntılara tırnak işareti içinde ve metne gömülü şekilde yer verilir. Kırk veya daha fazla kelimeden oluşan alıntılara ise metnin içinde soldan girintili şekilde ve blok halinde yer verilmelidir. Kaynağın yazarı, tarihi ve sayfa numarası parantez içinde belirtilir. Doğrudan alıntı yapılan kaynak sayfası birden fazla ise (ss. 23-25) şeklinde verilirken tek sayfa (s.32) şeklinde verilmelidir. İngilizce kaynaklarda “s” yerine “p” kullanılmalıdır.

1.2. Başka Sözcüklerle Anlatma
Makale yazarının, kaynağı ve tarihini parantez içerisinde belirterek, kendi cümlelerini kullanarak açıkladığı alıntılardan oluşur.

Kaynakların Metin İçinde ve Kaynakçada Gösterimleri
Alıntı yapılan kaynakların, metin içerinde belirtilmesi, yazar sayısına, yazar soyadlarına, yayın tarihlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Farklı şekilleri aşağıda örneklenmiştir.

Tek Yazarlı Çalışmalarda:
Metin İçi:
Kessler (2003) …
Kessler’a (2003) göre…
… (Kessler, 2003).
Kaynakça:
Beck, A. T. (1961). An inventory for measuring depression. Archieves of General Psychiatry, 4, 561–571.

İki Yazarlı Çalışmalarda:
Metin İçi:
Walker ve Allen (2004)….
Walker ve Allen’a (2004) göre…..
…. (Walker ve Allen, 2004).
Kaynakça:
Neal, J. A. ve Edelmann, R. J. (2003). The etiology of social phobia: Toward a developmental profile. Clinical Psychology Review, 23, 761–786.

Üç ve daha fazla yazarlı çalışmalarda:
Çalışmada belirtilen sıraya göre “ilk yazar ve arkadaşları” olarak atıf yapılmalıdır.
Metin İçi:
Kisangau, ve arkadaşları (2007) …
Kisangau ve arkadaşları (2007),….
….(Kisangau ve arkadaşları, 2007).
Kaynakça:
Herbert, J. D., Hope, D. A. ve Bellack, A. S. (1992). Validity of the distinction between generalized social phobia and avoidant personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 101, 332–339.

Aynı Soyadını Taşıyan Yazarlı Çalışmalarda:
Eğer yayın yılları farklı olsa da kaynakçada soyadları aynı olan iki farklı yazarın yayınları mevcut ise metin içinde ilk yazarların ilk isimlerinin baş harfi de yazılır.
Metin İçi:
M. A. Light ve Light (2008)… ve I. Light (2006) …
Kaynakça:
Light, I. (2006). Deflecting immigration: Networks, markets, and regulation in Los Angeles. New York, NY: Russell Sage Foundation.
Light, M. A. ve Light, I. H. (2008). The geographic expansion of Mexican immigration in the United States and its implications for local law enforcement. Law Enforcement Executive Forum Journal, 8, 73–82.

Birden fazla yazarın ortak olduğu çalışmalarda:
Eğer atıfta bulunulan iki farklı kaynağın kısa versiyonu aynı oluyorsa iki çalışmanın farklı olduğunu belirtmek için yeterli olacak kadar yazarın ismi verilir.
Örneğin, alıntı yapılan kaynaklardan birinin yazarları, Ireys, Chernoff, DeVet ve Kim (2001), diğer kaynağın yazarları, Ireys, Chernoff, Stein, DeVet ve Silver (2001) ise; iki kaynak şu şekilde belirtilir:
Ireys, Chernoff, DeVet ve arkadaşları (2001)… ve Ireys, Chernoff, Stein ve arkadaşları (2001)…

Aynı yazarın farklı yıllardaki çalışmalarına bir arada atıfta bulunurken:
Aynı cümle içinde, yazarın farklı yıllardaki iki veya daha fazla çalışmasına atıfta bulunulduğunda, yazarın isminden sonra her çalışmanın yılı, virgül ile ayrılarak sıralanır. Eğer baskıda olan bir yayın bulunuyorsa o en sona eklenir.
Örneğin; (Department of Veterans Affairs, 2001, 2003) ve Önceki çalışmalar (Gogel, 1990, 2006, baskıda)

Aynı yazarın (veya aynı sıradaki aynı iki veya daha fazla yazarın) aynı tarihli birden fazla çalışmasının bulunması durumunda:
Bu durumda, ayrım sağlayabilmek için, çalışmaların yıllarının sonuna alfabetik sıra ile bir harf eklenir.
Metin İçi:
(Bednarik, 2003a, 2003b)
Bednarik (2003a)………….
Kaynakça:
Bednarik, R. G. (2003a). Concerns in rock art science. Aura Newsletter, 20(1), 1–4.
Bednarik, R. G. (2003b). A figurine from the African Acheulian. Current Anthropology, 44(3), 405–413.

Birden Fazla Yayına Aynı Anda Atıfta Bulunma:
Aynı cümle içinde, farklı yazarlara ait çalışmalara atıfta bulunulduğunda, yazar soyadları alfabetik sıra ile yazılır.
Örneğin; … (Miller, 1999; Shafranske ve Mahoney, 1998).

İkincil Kaynaktan Atıf:
Farklı nedenlerle orijinal kaynağa ulaşamadığımız zaman metin içerisinde ikincil kaynağa aşağıdaki şekilde atıfta bulunulur.
Örneğin; White (1996), ………………… (Akt., Nicholson, 2003).
Ya da; ………………………………… (White, 1996, aktaran Nicholson, 2003).
Makalenin kaynakça kısmında ise sadece ikincil kaynak yer alır.

Çeviri kaynaklar:
Metin içerisinde çevirisi yapılmış kaynaklara atıf yaparken metnin orijinal yayın tarihi başta olmak üzere hem orijinal yayın tarihi hem de çeviri tarihi yazılır.
Metin içi:
White (1996/2003) …….
Kaynakça:
Freud, S. (1953). The method of interpreting dreams: An analysis of a specimen dream (J. Strachey, Çev. ve Ed.). The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud, 4, 96–121. http://books.google.com/books (Orijinal çalışma basım tarihi 1900)

Kurum Yazarlığı:
Kurum yazarlığı metinde kaynağa yapılan ilk göndermede şu şekilde belirtilir:
… (National Institude of Mental Health [NIMH], 2003).
Sonraki atıflarda sadece kısaltma kullanılır:
(NIMH, 2003)

Kitap Başlığına Gönderme:
Metin içinde başlığa gönderme yapılırken, basım sayısı parantez içinde verilir:
Freud, Uygarlığın Huzursuzluğu (2. basım) adlı eserinde…

Kaynakça Bölümü Genel Kurallar:
• Yazarın belirli olmadığı durumlarda, çalışma başlığı yazar isminin yerine konularak, alfabetik sıraya uygun şekilde kaynakça listesine dahil edilir.
• Yirmi veya daha az yazar olduğunda, bütün yazar isimleri belirtilir.
• Yirmi veya daha fazla yazar olduğunda ilk on dokuz yazarın ismi verildikten sonra üç nokta konarak son yazarın adı ile bitirilir.

Sürekli Yayınlar:
Kaynakça kısmında, metin içinde atıfta bulunulan sürekli yayınlar verilirken aşağıdaki genel format kullanılır:
Yazar, A. A., Yazar, B. B. ve Yazar, C. C. (yıl). Makalenin Başlığı. Sürekli Yayının İsmi, Cilt, Dergi Sayısı, Sayfa aralığı. doi:xx.xxxxxxxxxx (linkin tamamı)

1. Doi numaralı dergi makalesi:
Herbst-Damm, K. L. ve Kulik, J. A (2005). Volunteer support, marital status, and the survival times of terminally ill patients. Health Psychology, 24(12), 225–229. https://doi.org/10.1037/0278-6133.24.2.225

2. Doi numaralı dergi makalesi, 20 yazardan fazla olduğunda:
Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M., Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Chelliah, M., Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J., Mo, K. C., Ropelewski, C., Wang, J., Leetmaa, A.,…Joseph, D. (1996). The NCEP/NCAR 40-Year Reanalysis Project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77(3), 437–472. https://doi.org/fg6rf9

3. Doi numarasız dergi makalesi:
Light, M. A. ve Light, I. H. (2008). The geographic expansion of Mexican immigration in the United States and its implications for local law enforcement. Law Enforcement Executive Forum Journal, 8(1), 73–82.

4. Gazete Yazısı
Schwartz, J. (30 Eylül 1993). Obesity affects economic, social status. The Washington Post, A1, A4.

Kitaplar
Kaynakça kısmında, metin içinde kitaplara atıfta bulunulurken aşağıdaki genel format kullanılır:
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. Yayınevi.
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. http://www.xxxxx
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. https://doi.org/:xxxxx (linkin tamamı)
Editör, E. E. (Yıl). Başlık.Yayınevi.

1. Tüm Kitap
Shotton, M. A. (1989). Computer addiction? A study of computer dependency. Taylor & Francis.

2. Kitap Bölümü:
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor, B. Editor ve C. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). Basım Yeri: Yayınevi.
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor ve B. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). URL
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor, B. Editor ve C. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). Yayınevi. https://doi.org/:xxxxx
Haybron, D. M. (2008). Philosophy and the science of subjective well-being. M. Eid ve R. J. Larsen (Ed.), The science of subjective well-being içinde (ss. 17-43). Guilford Press.

Yüksek Lisans ve Doktora Tezi
Yazar, A. (Yıl). Doktora veya yüksek lisans tezinin başlığı [yayımlanmamış doktora tezi veya yüksek lisans tezi]. Üniversite.
Durkee, S. M. (2010). The effect of simulation attributes on driver perception and behavior [yayımlanmamış doktora tezi]. Montana State University.

Yazarsız Web sayfası
Başlık. (son güncelleme tarihi; bilinmiyorsa (t.y.) yazılmalıdır). Web sitesi başlığı. URL
Six sites meet for comprehensive anti-gang initiative conference. (Kasım/ Aralık, 2006). OJJDP News @ a Glance. http://www.ncjrs.gov/htmllojjdp/news_acglance/216684/topstory.htm

Teknik Raporlar ve Araştırma Raporları
1. Yazarı belli olan rapor:
Yazar, A A, (Yıl). Rapor Başlığı. Kurrum veya Kuruluş. URL
Fried, D. ve Polyakova,A A. (2018). Democratic defense against disinformation. Atlantic Council. Https://www.atlanticcouncil.org/images/publications/Democratic Defense Against Disinformation.FINAL.pdf
2. Yazarı belli olmayan rapor:
Kurum veya Kuruluş. (Yıl). Rapor başlığı. URL
T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (2020). Çok Ciddi Deniz Kazası Nihai İnceleme Raporu. Https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/deniz

Konferanslar, Sempozyumlar ve Poster Sunumları
Yazar, A.A, (Yayın Yılı, Gün Ay). Çalışmanın başlığı [Konferans sunumu/Sözlü bildiri/Poster sunumu/ Sempozyum]. Etkinliğin Başlığı, Yer, Ülke.
Fistek, A., Jester, E. ve Sonnenberg, K. (2017, 12-15 Temmuz). Everybody's got a little music in them: Using music therapy to connect, engage, and motivate [Konferans sunumu]. Autism Society National Conference, Milwaukee, WI, United States.

Genel Bilgilendirme:
Alıntı ve kaynakları belirtmeye ilişkin daha fazla bilgiyi https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/paper-format/sample-papers adresinden ulaşabilirsiniz.

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (TUAD), bilginin bilimsel yöntemle yansız bir şekilde üretilmesini ve paylaşılmasını temel ilke olarak benimsemiştir. Bu ilke doğrultusunda, dergimiz yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamaya özen gösterir. Süreçlerin sözü edilen doğrultuda uygulanması, dergimiz kapsamında değerlendirilen çalışmalara doğrudan yansımaktadır. Süreçlerin yayın etiğine uygun şekilde ilerleyebilmesi için, editörler, hakemler, yazarlar ve diğer tüm paydaşların etik ilkelere uymaları gerekmektedir. Bu nedenle, TUAD’ın yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından yayınlanan kılavuzlar ve politikalar (örneğin, Yayın Etiği Komitesi Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzları) doğrultusunda tüm paydaşların etik ilkelere uymasını zorunlu kılmaktadır. Editörler ile yayın kurulu, hakemler ve yazarların uyması beklenen etik ilke ve standartlar aşağıda belirtilmektedir.

Editör(ler)in ve Yayın Kurulunun Sorumlulukları

Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
Editörler, TUAD kapsamında yayımlanacak olan makalelerin özgün olmasına; makalelerin alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkıda bulunacak yayınlar olmasına özen gösterirler.
Editörler, makalelerle ilgili değerlendirme yaparken, makalelerin derginin amaç ve kapsamı dahilinde olması, alana özgün katkılarının olması, kullanılan araştırma yöntemlerinin geçerliliğine ve güvenirliğine, yazım dilinin açıklığına dikkat ederler.
Editörler, başvurusu yapılan makaleleri mümkün olduğunca ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundururlar.
Editörler, yayın politikalarına uygun şekilde, kör hakemlik ve değerlendirme süreçlerini uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
Editörler, makaleler için hakem seçiminde bulunurken hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alır, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmadığını göz önünde bulundururlar.
Editörler, hakem havuzunun farklı alanlardan bilim insanlarını dahil edecek şekilde oluşturulması ve bu temelde sürekli güncellenmesi için çalışmalar yaparlar.
Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmelerin aktarımını engellerler.
Editörler, yayın sürecinde görev alan tüm paydaşlarla etkili iletişim kurup belirli aralıklarla toplantılar düzenleyerek bu iletişimi korurlar.
Editörler, dergi kapsamında değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunduğundan emin olur; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
Editörler; dergi kapsamında değerlendirilen makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterir, çalışmaya katkı sağlayan katılımcıların açık onayının belgelendirilmesini önemser, makalenin etik kurul onayı sunulmadığı takdirde makaleyi reddederler.
Editörler, değerlendirmeye tabi tutulan metinlerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar.
Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alır, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
Editör Kurulu, yayın, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi çeşitli konulara yönelik dergi politikalarının belirlenmesi, uygulanması ve güncellenmesini sağlar. Ayrıca değerlendirme ve yayın süreçlerinde fikri mülkiyet haklarının ihlali, bilimsel/etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf istismarına karşı gerekli önlemleri alma konularında sorumludur.
Editörler Kurulu, yazar(lar)ın ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında kullanabilecekleri bir “Hakem Değerlendirme Formu” hazırlar. Kurul, bu formları yeni gelişen ihtiyaçlar temelinde sürekli günceller.
Editör Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı, okuyucuları ve diğer tüm paydaşları güdüleyici politikalar belirler.
Editör Kurulu, her makalenin belgelerini, kolayca erişilebilir şekilde elektronik olarak arşivler.

Hakemlerin Sorumlulukları

TUAD makale değerlendirme sürecinde, çift kör hakemlik ilkesi uygulanır. Bu uygulama kapsamında yazarlar hakemlerin, hakemler yazarların kim olduğu bilgisine sahip değildir. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramazlar; hakemilerin makale değerlendirme formları, düzeltme istekleri ve notları dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a anonim şekilde iletilir.
TUAD’a başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler aşağıdaki etik sorumluluklara sahiptir:
Hakemler yalnızca uzmanlık alanlarına uygun makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Hakemler, makaleleri değerlendirirken yansızlığa ve gizliliğe önem vermelidir. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinin sonunda imha etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dini inanç, siyasal duruş ve ticari kaygılar, değerlendirmeye etki etmemelidir.
Hakemler, çıkar çatışması ya da çıkar birliği olduğunu fark ettikleri takdirde makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve editörlere duruma ilişkin bilgi vermelidir.
Hakemler, değerlendirme yaparken akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dil kullanmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
Hakemler, değerlendirmeyi kabul ettikleri takdirde makaleye ilişkin görüşlerini kendilerine tanınan süre dahilinde iletmelidir.

Yazarların Sorumlulukları

Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri herhangi bir makaleyi TUAD kapsamında değerlendirilmek üzere gönderemezler.
Yazar(lar)ın, TUAD’a gönderdikleri makaleler özgün makaleler olmalıdır.
Etik ilkeler doğrultusunda yazar(lar), makale yazımında faydalandıkları kaynaklara doğru biçimde atıf yapmalıdır.
Makaleye yeterli katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak eklenmemeli, değerlendirme için gönderilen bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme talep edilmemelidir.
Değerlendirme için gönderilen makaleyle ilgili çıkar çatışması ya da çıkar birliği olan kişiler editörlere bildirmelidir.
Yazar(lar), değerlendirme sürecinde kendilerinden makalelerine ilişkin herhangi bir bilgi ya da ham veri talep edilmesi halinde, istenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da araştırmalarına dahil olan katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
Yazar(lar)ın, değerlendirmedeki, erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makaleleriyle ilgili herhangi bir hata fark etmeleri halinde bilgilendirme, düzeltme ya da geri çekme için Editörle iletişime geçmesi beklenmektedir.
Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren, insan veya hayvan katılımcıların yer aldığı deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle yürüttükleri veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı almak zorundadırlar. Bu onaya sahip olduklarını, etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı bilgileri ile değerlendirme için TUAD’a gönderilen makale metninin son sayfasında, varsa yazar notlarından sonra, kaynakçadan önce ve yöntem bölümünde belirtmelidirler. Bununla birlikte, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidirler. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere gösterdikleri özenin örneklerini (örneğin, başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar. Makalelerde tüm süreçlerin araştırma ve yayın etiğine, fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uygun şekilde işletildiği belirtilmelidir. Araştırmanın insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş olması halinde, araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar ve benzeri standartlara uygun şekilde gerçekleştirildiği belirtilmelidir.
Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte, etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, sözü edilen kararın gerekmediği, makalenin son sayfasında ve yöntem bölümünde açıklanmalıdır.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

TUAD’ın makale gönderme veya değerlendirme aşamasında herhangi bir konu, kişi veya olay ile ilgili veya değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayınlanmış herhangi bir makale ilgili etik olmayan herhangi bir durumla karşılaşılması durumunda; tuad@metu.edu.tr adresine e-posta gönderilerek gerekli bilgilendirmenin yapılması gerekmektedir. Bildirilen durumlar yayın kurulu tarafından incelenecektir ve yayın kurulu ilgili etik kurullara bilgilendirme yapma hakkına sahiptir.