Knidos and the Ionian Renaissance

Yıl 2022, Sayı: 30, 65 - 90, 30.06.2022

Aytekin Büyüközer

https://doi.org/10.22520/tubaar2022.30.001

Öz

As a result of Persian rule in Western Anatolia, construction activities came to a standstill in the 5th century BC. From the first quarter of the 4th century BC, the conditions changed, and the wars between the Athenians, Spartans and Persians ended in favor of the Persians. After the King’s Peace in 387/6 BC, Athens had to give up its desire to control Western Anatolia and Anatolia was completely under Persian control. The King's Peace started a new period of prosperity and stability under Persian rule, and as a result, Western Anatolia experienced one of the most advanced periods in the history of architecture, called the “Ionian Renaissance”, when the Archaic Ionian culture began to revive with the Hekatomnid Dynasty. In this process, Hecatomnus and his successors managed to keep their regions away from the mixed political environment during their rule, as a result, new cities were established in the region or existing cities were rearranged and large-scale structures were started to be built again.
The aim of this study is to determine the reflections of the period called “Ionian Renaissance” in Knidos. In this context, firstly, the examples of the Karian-Ionian lewis hole in the city with the double corner bond technique, which is one of the characteristic applications of the Ionian Renaissance, will be emphasized. It is thought that the details of the double corner bond technique applied in the towers of Knidos will make an important contribution to the historical development of this masonry. In addition to the characteristic applications, the general characteristics of the period in question in the city will also be briefly evaluated.

Anahtar Kelimeler

Karia, Knidos, Ionian Renaissance, Double Corner Bond, Karian-Ionian Lewis.

Knidos ve Ionia Rönesansı

Öz

Batı Anadolu’daki Pers hakimiyeti sonucunda MÖ 5. yüzyılda imar faaliyetleri neredeyse durma noktasına gelmiştir. MÖ 4. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren koşullar değişmiş, Atinalılar, Spartalılar ve Persler arasındaki savaşlar Perslerin lehine sonuçlanmıştır. MÖ 387/6 yılındaki Kral Barışı olarak bilinen antlaşmanın ardından Atina, Batı Anadolu’yu kontrol etme arzusundan vazgeçmek zorunda kalmış ve Anadolu tamamen Pers kontrolüne geçmiştir. Kral Barışı, Pers egemenliği altında yeni bir refah ve istikrar dönemi başlatmış ve Batı Anadolu, Arkaik Ionia kültürünün Hekatomnid Hanedanlığı ile yeniden canlanmaya başladığı “Ionia Rönesansı” olarak adlandırılan mimarlık tarihindeki en gelişmiş dönemlerden birini yaşamıştır. Bu süreçte Hekatomnos ve ardılları, yönetimleri süresince bölgelerini karışık siyasi ortamdan uzak tutmayı başarmış, bunun sonucunda bölgede yeni kentler kurulmuş veya varolanlar yeniden düzenlenerek tekrar büyük ölçekli yapılar inşa edilmeye başlanmıştır.
Bu çalışmanın amacı “Ionia Rönesansı” olarak adlandırılan dönemin Knidos’taki yansımalarını belirleyebilmektir. Bu kapsamda öncelikli ve ağırlıklı olarak bu dönemin karakteristik uygulamalarından olan “çift köşe bağı” tekniği ile “Karia-Ionia tipi kurtağzı kanca yuvalarının” kentteki örnekleri üzerinde durulacaktır. Knidos savunma kulelerinde uygulanan çift köşe bağı tekniği ile ilgili detayların, bu duvar örgüsünün tarihsel gelişimine önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Karakteristik uygulamalar dışında kentte, söz konusu dönemin genel özellikleri de çalışma kapsamında kısaca değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Karia, Knidos, Ionia Rönesansı, Çift Köşe Bağı, Karia-Ionia Tipi Kurtağzı Kanca Yuvası

Kaynakça

• ALTUNEL, E. / STEWART, S. / BARKA, A. / PICCARDI, L. 2003. “Earthquake Faulting at Ancient Cnidus, SW Turkey”, Turkish Journal of Earth Sciences 12, 137-151.
• ARISTOTALES Politika Atinalıların Devleti, (çev. F. Akderin), İstanbul, 2005.
• AYLWARD, W. 2014. “Lewis Holes at Claros”, (Ed. J.-C. Moretti): Le sanctuarie de Claros et son oracle. Lyon, 63-74.
• BALCER, J. M. 1991. “The East Greeks under Persian Rule: A Reassessment”, Akhaemenid History VI, Asia Minor and Egypt: Old Cultures in a New Empire, (Eds. H. Sancisi-Weerdenburg / A. Kuhrt), Leiden, 57-65.
• BAMMER, A. 1972. Die Architektur des jüngeren Artemision von Ephesos, Wiesbaden.
• BANKEL, H. 2004. “Knidos. Das Triopion. Zur Topographie des Stammesheiligtums der dorischen Hexapolis”, Macht Architectur, Architectur der Mach, Mainz am Rhein, (Eds. E. L. Schwandner/ K. Rheidt), 100-113.
• BANKEL, H. 2009. “Versatzmarken am Propylon des Heiligtums für Apollon Karneios in Knidos”, Byzas 9, 323-341.
• BARAN, A. 2010. Hekatomnidler Öncesinde Karia Mimarisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BEAN, G. E./ COOK, J. M. 1952. “The Cnidia”, BSA 47, 171-212.
• BERNS, C. 2003. “Untersuchungen zu den Grabbauten der frühen Kaiserzeit in Kleinasien”, Asia Minor Studien 51, 2003.
• BERTI, F. 2011. “L’agora di Iasos alla luce delle più recenti scoperte”, Labraunda and Karia, (Eds. L. Karlsson/ S. Carlsson), Boreas 32, 291-305.
• BLUMEL, W. 1997. “Vertrag zwischen Latmos und Pidasa”, EpigrAnat 29, 135–142
• BRIANT, P. 2020. “Akhaimenid Hâkimiyeti Altında Karia ve Karialılar”, Karialılar, Denizcilerden Kent Kuruculara, İstanbul, (Eds. O. Henry/ A. Belgin-Henry), 42-49.
• BRUNS-ÖZGAN, C. 2002. Knidos Antik Kent Rehberi, Konya: Pozitif Matbaacılık.
• BÜYÜKÖZER, A. 2019a. “Lagina ve Ionia Rönesansı: Tapınak ve Propylon’daki Uygulamalar Işığında Ionia Rönesansı’nın Kronolojik Tanımlamasına Yeni Bir Katkı”, Arkhaia Anatolika 2, 195-217.
• BÜYÜKÖZER, A. 2019b. “Knidos Liman Duvarları”, Cedrus VII, 215-237.
• BÜYÜKÖZER, A. 2020. “Knidos Kent Surları: Kap Krio Savunma Sistemi ve 56 Numaralı Kule (?)”, Olba 28, 165-206.
• CAHN, H. A. 1970. Knidos. Die münzen des 6. und 5.Jhs. v.Chr., Berlin.
• CARPENTER, J. R. 1970. The Propylon in Greek and Hellenistic Architecture, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pennsylvania Üniversitesi, Philadelphia.
• COOK J. M./ PLOMMER, W. H. 1996. The Sanctuary of Hemiteia at Kastabos, Cambridge.
• COOK, J. M. 1961. “Some Sites of the Milesian Territory”, BSA 56, 90-101.
• CORSO, A. 1997. “The Cnidian Aphrodite”, Sculptors and Sculpture of Caria ant the Dodecannese, (Eds. I. Jenkins/ G. B Wayvell), 91-98.
• CORSO, A. 2004. “Il Sostrato Storico-Politico Dell’Aphrodite Cnidia”, Annuario LXXXII, 343-364.
• ÇÖRTÜK, U. 2020. “Pladasa Kenti Savunma Mimarisi Üzerine Gözlemler”, Arkeoloji Dergisi XXV, 99-116
• DEMAND, N. 1989. “Did Knidos Really Move? The Literary and Epigraphical Evidence”, ClAnt, 8, 224-237.
• DEMİRTAŞ, B. 2010. “Karia-İonia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağı”, Metropolis Ionia II. Yolların Kesiştiği Yer. Recep Meriç İçin Yazılar, (Eds. S. Aybek/ A. K. Öz), İstanbul, 105-114.
• DEMİRTAŞ, B. 2015. “Karia-İonia Tipi Kurtağzı Kanca: Letoon, Leto Tapınağı Örnekleri”, Kum’dan Kente Patara Kazılarının 25 Yılı, (Eds. H. İşkan/ F. Işık), İstanbul, 133-144.
• DİLER, A. 2020. Mylasa Uzunyuva Hekatomneionu, İstanbul: Ege Yayınları.
• DINSMOOR, W. B. 1950. The Architecture of Ancient Greece, London: B. T. Batsford.
• DOKSANALTI, E. 2007. “Knidos- Kap Krio Yerleşim Alanı”, İdol 33, 8-17.
• ERHARDT, W. 2011. “Knidische Sakralbezirke im Hellenismus”, Kölner und Bonner Archaeologicia 1, (Eds. M. Bentz/ D. Boschung/ T. Fischer/ R. Förtsch/ M. Heinzelmann/ F. Rumscheid), 49-64.
• FABIANI, R./NAFISSI, M. 2013. “La pubblicazione dei decreti a Iasos: cronologia e topografia”, Iasos e il suo territorio, Archaeologica 170, (Eds. D. Baldoni/ F. Berti/ M. Giuman), 37-60.
• FEDAK, J. 1990. Monumental Tombs of the Hellenistic Age: A Study of Selected Tombs from the Pre-Classical to the Early Imperial Era, Toronto, University of Toronto Press.
• GARLAN, Y. 1974. Recherches de poliorcetique grecque, Athens: French Scholl at Athens.
• GİDER-BÜYÜKÖZER, Z. 2019. “Anadolu Dor Mimarisi: MÖ 4. Yüzyıl”, Arkhaia Anatolika 2, 102-165.
• GİDER-BÜYÜKÖZER, Z. 2020. “Knidos Dorik Stoa (Sostratos ?): Stilistik Değerlendirme”, Olba 28, 131-164.
• HEINZ, R. 2017. Das Mausoleum von Belevi: Bauforschungen, Wien.
• HELLMANN, M.C. 2002. L'archıtecture Grecque, 1: Les Prıncıpes De La Constructıon, Paris.
• HELLNER, N. 2002. Die Säulenbasen des zweiten Dipteros von Samos, Diss. TU München.
• HELLSTROM, P./ BLID, J. 2019. “The Andrones”, Labraunda 5, Stockholm.
• HELLSTROM, P./ THIEME, T. 1982. “The Temple of Zeus”, Labraunda Swedish Excavations and Researches, Vol. 1.3, Stockholm.
• HENRY, O. 2012. “Buildings the Mountain, The Isolated Settlement of Karapınar in Karia”, Stratonikeia’dan Lagina’ya, A.A. TIRPAN’a Armağan, . (Eds. B. Söğüt), 289-302.
• HENRY, O. 2020. “Karia Anıtsal Mezarları ve Maussolleionları Üzerine Bir Araştırma”, Karialılar, Denizcilerden Kent Kuruculara, (Eds. O. Henry/ A. Belgin-Henry), İstanbul, 296 – 320.