TÜRKİYE GERÇEKLİĞİNDE SİVİL TOPLUM VE CEMAATLER

Yıl 2017, Sayı: 4, 9 - 22, 04.12.2017

Saffet Köse

Öz

• Bu
  araştırma modern bir kavram olan sivil toplum ile dini yapılanmaları temsil
  eden cemaat kavramı arasındaki ilişkiden yola çıkarak, bu kavramların sosyal
  hayattaki görünümleri ve yapısal durumlarını, ülkemiz gerçekliğinde incelemeyi
  amaçlamaktadır. Sivil toplum ve cemaat oluşumları arasındaki ilişkinin neliği
  ve yönünün tespitinden sonra, tüm toplum yapılarında olduğu gibi ülkemizde
  görülen cemaatlerin bugün karşılaştıkları bir takım sosyo-kültürel,
  sosyo-ekonomik ve dini sorunların yarına nasıl evrilebileceğini belirlemek ve
  çözüm önerileri sunmak bu araştırmanın bir başka temel amacıdır. Araştırmada
  birey-toplum ve devlet ilişkilerinde önemli role sahip olan sivil toplum ve
  cemaatler olgusu; kavramsal, kültürel, siyasi, sosyal ve tarihi perspektifler göz
  önünde bulundurularak açıklanmıştır. Araştırma neticesinde ülkemizde cemaatler
  üzerinden doğabilecek bazı sorunların olduğu ve bundan
  sonraki süreçte cemaatlerin ve dini grupların birbirleriyle ciddi sorunlar
  yaşayabileceği, galibinin olmayacağı bu süreçte, bundan tüm toplumun olumsuz
  yönde etkilenebileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sivil toplum, cemaat, dini gruplar, modernleşme, sekülerizm

CIVIL SOCIETY AND JAMĀʽAH IN THE REALITY OF TURKEY

Öz

This study aims at investigating two distinct concepts, that is the
modern concept of civil society on the one hand, and the concept of jamāʽah (religious
community) which constitutes religious structures on the other, their
manifestations and structural states in social life, in the context of today’s
Turkey. After determining the character of the relation of these two concepts
and its direction, one other chief objective of this study is to propose a
solution in regard to some of the existing socio-cultural, socio-economic and
religious challenges of the religious communities present in Turkey today, and
ultimately to try to assess their future evolution. Also, the cases of civil
society and religious community, as an important factor in
citizen/society-state interactions, will be explained in the light of all of
their conceptual, cultural, political, social and historical aspects. As a
final outcome of this study, it has been concluded that existing religious
communities and groups are harbouring some serious problems within their
organization, and that the possibility of the conflict between the interests of
different religious communities should be taken into account, especially
because of its potential negative impact on the society as a whole.

Anahtar Kelimeler

Civil society, jamāʽah, religious groups, modernization, secularism

Kaynakça

• Hâkim, N.âbûrî (1990). el-Müstedrek. Mustafa Abdulkadir Atâ (nşr.). (C.4). Beyrut.
• İbn Abidîn, M. E. (1992). Reddü’l-muhtar. (C.4), Beyrut.
• İbn Ebi’l-‘İzz, el-Hanefi (1997). Şerhu’l-‘Akîdeti’t-Tahaviye. (C. 2), Beyrut.
• İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. (1313). Müsnedü Ahmed b. Hanbel. Şu‘ayb el-Arnaût vd. (nşr). (C.3), Kahire.
• Köse, S. (2003). İslam hukuku açısından din ve vicdan özgürlüğü. İstanbul.
• Köse, S. (2013). Kardeşlik hukuku. Kutlu Doğum Haftası Sempozyum (21-22 Nisan 2012) Bildiriler Kitabı içinde. (ss. 123-148), Ankara.
• Ma‘mer b. Râşid. (1983). el-Câmi‘ el-Musannef içinde. Habibürrahman el-A‘zamî (nşr). (C.11). Beyrut.
• Müslim, Ebu'l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî. (1992). es-Sahîh. İstanbul: Çağrı.
• Nesai, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. (1992). es-Sünen. İstanbul: Çağrı.
• el-İsfahânî, R. (2007). ez-Zerîa ila Mekârimi’ş Şerî’a. Kahire: Daru’s-Selam.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemî. (1978). el-Câmi‘u’s-sahîh/Sünenü’t-Tirmizi. Ahmed Muhammed Şakir (thk &şerh). Kahire.