Türkiye’de Yayınlanan Değerler Eğitimi Makalelerinin Niteliği Üzerine Bibliyografik Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 9, 11 - 32, 27.06.2020

Hasan Meydan Recep Kaymakcan Fatma Aktaş

Öz

Bu makale Türkiye’de yaklaşık otuz yıllık bir tarihi geçmişe sahip “değerler eğitimi” olgusu üzerine yazılmış makalelerin bilimsel-akademik arkaplanını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda 2017 yılı sonuna kadar tamamlanan değerler eğiitmi ile ilgili toplam 957 makale incelenmiştir. Makaleler yıl, kurum, akademik disipline ait yayın performansı; kullanılan yöntem ile ilgili hususlar, makalede incelenen konular ve bilimsel arkaplanı yapılandırmak için başvurulan teoriler, yaklaşımlar ve modeller gibi değişkenlere göre analiz edilmiştir. Çalışma betimsel doküman incelemesi modelinde yapılandırılmıştır. Veri analizinde hem nitel hem de nicel yöntemler kullanılmıştır. İncelemede araştırmacılar tarafından geliştirilmiş form kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, en yüksek makale yayın düzeyine 113 makale ile 2015 yılında ulaşıldığı makalelerin çok büyük kısmının (%70,7) eğitim alanında çalışan akademisyenler tarafından yazıldığı, ilahiyatçılar (%11,6), fen-edebiyat (%6,1) ve diğer alanların (4,5) makalelere yoğun olarak katkı verdiği anlaşılmaktadır. Üst düzey indekslerde (SSCI-SCI-AHCI) taranan dergilerde yayınlanan ve yabancı dilde yayınlanan makalelerin oranı oldukça düşük, iköğretim ve üniversiteyi örneklem alan çalışmalar oldukça yoğundur. En sık ele alanan konular değer tercihleri ve değer eğitimine ilişkin tutum ve değerlendirmelerdir. Makalelerin %22,7’sinde açık ve bağımsız olarak tekrarlanabilir bir bilimsel yöntem açıklaması yapılmamış, makalelerin %4,2’sinde araştımanın özgün değeri açıklanırken araştırma konusu, problem ve yöntemi ile örtüşmeyen açıklamalara yer verilmiş, makalelerin yarısında ise özgün değer hiç belirlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi araştırmaları, Akademide değerler eğitimi, Türkiye’de değerler eğitimi, Değerler eğitimi çalışmalarını izleme

Destekleyen Kurum

Değerler Eğitimi Merkezi (Türkiye'de Değerler Eğitimi Çalışmalarını İzleme Projesi)

A Bibliographic Review on the Qualification of Articles about Values Education in Turkey

Öz

The study aims to analyse the scientific academic background of the concept of ‘values education’ which has nearly twenty years historical background in Turkey. In this context, 957 articles completed by the end of 2017 regarding values education were examined. The articles in the research have been examined by considering variables such as publishing performance in terms of year, institution, department; distribution by method and related components, and according to the topics discussed; theory, approach, and models used in creating scientific background. The research is structured in descriptive document scanning model. Both qualitative and quantitative methods were used in data analysis. Examination forms developed by the researchers were used to analyse the articles. As a result of the examinations, it is carried out that the highest number of articles (113) was reached in 2015; while most of the articles (70.7%) are written by researchers working in the field of education, researchers from the fields of theology (11.6%), science-literature (6.1%) and other fields (4.5%) have also contributed extensively to the articles; the rate of articles scanned in high-level indexes (SSCI, SCI and AHCI) and articles in foreign languages was low; the studies which samples are from primary and higher education are more intense; the most addressed issues were the value preferences, and attitudes and evaluations regarding the values education; in 22.7% of the articles, a clear, understandable and independently followed and repeatable method was not specified; while the explanation of academic contribution of the article was found to be incompatible with the subject, problem and method, and scientifically problematic in 4.2% of the articles, no explanation about the academic contribution was specified in half of the articles.

Anahtar Kelimeler

Values education studies, Values education in academy, Values education in Turkey, Monitoring values Education

Kaynakça

• Adıgüzel, O. & Ergünay, O. (2014). Türkiye'de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme perspektifinden incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11(41), 18-33.
• Aydemir, C. (1989). Ömer Seyfettin ve hikâyelerinde eğitim değerleri. Uludağ Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 01-21.
• Baş, G. & Beyhan, Ö. (2012). Türkiye'de değerler eğitimi konusunda yapılmış lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 55-77.
• Beldağ, A. (2016). Values Education Research Trends in Turkey: A Content Analysis. Journal of Education and Training Studies, 4(5), 101-112. doi:10.11114/jets.v4i5.1325.
• Chi-Ming, A. L. & Taylor, M. J. (2013). Moral Education Trends over 40 Years: A Content Analysis of the Journal of Moral Education (1971–2011). Journal of Moral Education, 42(4), 399-429. doi:10.1080/03057240.2013.832666
• Dündar, H. & Hareket, E. (2016). Değerler Eğitimi Araştırmalarında Yönelimler: Değerler Eğitimi Dergisi Örneği. Akademik Bakış Dergisi, 55, 207-233. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/pages/view/guideForAuthors#focusAndScope, Accessed December 29 2018, 01:51 pm.
• Kasapoğlu, A. (2003). Kuran'ın İffet Anlayışı: Batılı Cinsel Ahlak Anlayışları İle Bir Mukayese. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 3(4), 2-125.
• Kelpetin Arpaguş, H. (2010). “Gelenek ve Şifahî Kültür Bağlamında Osmanlı Toplumunda Dinî Değerler: Otodidakt Eğitim Kurumları ve Kaynakları Örneği.” Değerler Eğitimi Dergisi, 2 (7-8), 81-126.
• Levent, F., Şehkar, F. & Kınık, F. (2017). Türkiye’de Eğitim-Öğretim Alanında Etik Konulu Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(1), 99–114.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2010). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı İlk Ders Genelgesi, vol. 53.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Sahib, H., Demirel, S. (2010). Islamic Values In a Multi-Cultural Society. Journal of Faculty of Theology, 22, 211-244.