Öğretmen Adaylarının Tarihi Görselleri Analiz Düzeyleri

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 87 - 112, 24.10.2015

İbrahim Turan , Hasan Aslan

https://doi.org/10.17497/tuhed.185638

Öz

Görsel kaynaklar tarih araştırmalarında ve öğretiminde büyük bir öneme sahiptir. Tarih eğitiminde görsel kaynaklar doğası gereği soyut olan tarihi bilgiyi somutlaştırarak onu yeni kuşaklar için daha anlaşılır bir hale getirmekte aynı zamanda öğrencilerin yaratıcı düşünce ve hayal gücünün gelişmesinde yardımcı olmaktadır (Smirnova ve Romanov, 2007:  1). Öğrencilerin görsel analiz becerilerini geliştirmek sadece tarih derslerindeki kavrama ve başarı düzeyleri açısından değil aynı zamanda yaşam boyu öğrenme becerilerinin gelişimi açısından da önemlidir. Çünkü bu alanda iyi olan bir kişi, çevresinde gördüğü eylemlerin, objelerin ve sembollerin farklılığını anlayabilmekte ve onları daha doğru yorumlayabilmektedir (Alpan, 2008: 76-77). Öğrencilerin görsel analiz becerilerinin gelişiminde en önemli unsur tabi öğretmenlerdir. Görsellerin öğretmenler tarafından tarih derslerinde doğru kullanımı öğrencilerin görsel analiz ve görsel okuryazarlık becerilerini olumlu yönde etkileyecektir. 

Bu araştırmanın amacı tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görsel analiz düzeylerini tespit etmektir. Çalışmada nitel durum araştırması yöntemi ve iç içe geçmiş tek durum deseni kullanılmıştır. Çalışma grubuna Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi ve Sosyal Bilgiler Eğitimi son sınıf öğrencileri dâhil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış “Görsel Analiz Düzeyi” çalışma kâğıdı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun tarihsel görselleri analiz ederken tanımlama düzeyindeki görevlerde dahi zorlandıkları, görseller hakkında derinlemesine ve detaylı analizler yapamadıkları, genellikle kısa ifadeler ve açıklamalar kullandıkları, akademik bir tavır sergileyemeyerek kaynağa duygusal bir bakış açısı ile taraflı bir şekilde yaklaştıkları dolayısıyla sergiledikleri görsel analiz becerilerinin aldıkları eğitime kıyasla yeterli olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:  Tarihi Görseller, Görsel Analiz,  Görsel Okuryazarlık, Görsel Yorumlama

 

TEACHER CANDIDATES’ ANALYSIS LEVELS of HISTORICAL IMAGES

Abstract:  Visual resources has a great importance in historical research and teaching. Visual resources makes historical knowledge, which is abstract by nature, more understandable for new generations by making it concrete at the same time help students develop creative thinking and imagination (Smirnova ve Romanov, 2007: 1). Helping students develop visual analysis skills is necessary not only in terms of comprehension and achievement levels, but also important for the development of lifelong learning skills. A person who is good in visual analysis can easily understand the diversity of actions, objects and symbols he/she witnesses in daily life and interpret them more correctly (Alpan, 2008: 76-77). The most important element in the development of visual analysis skills of students are the teachers. The proper usage of the visuals in history lessons by teachers will have a positive impact on students’ visual analysis and visual literacy skills.

            The aim of this research is to determine History and Social Studies teacher candidates’ level of visual analysis skills. An embedded single-case design was used in this qualitative case study. The senior students from two departments, History Education and Social Studies Education, at Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty were set as study population for his research. Required data for this study were gathered by “visual analysis level worksheet” prepared by the researchers. The results show that while analyzing historical images the majority of teacher candidates had hard time seven at identification level tasks, unable to perform in-depth and detailed analysis, use short phrases and explanations, approach resources with an non-academic, emotional and biased perspective therefor their analysis skills are inadequate compared to their level of education.

Keywords:  Historical Images, Visual Analysis, Visual Literacy, Visual Interpretation

Anahtar Kelimeler

Tarihi Görseller, Görsel Analiz, Görsel Okuryazarlık, Görsel Yorumlama

Kaynakça

• Alpan, G. (2013). Görsel okuryazarlık eğitiminin öğretmen adaylarının problem çözme yaklaşımlarına etkisi: Gazi Üniversitesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), ss.111-130.
• Ata, B. (2002). Müzelerde ve tarihi mekânlarda tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bell-Russel, D. (2011). Beyond typescript and photographs: Using primary sources in different formats. Teaching with Primary Sources Quarterly, Primary Source Formats, 4(2), Fall 2011, ss.2-7.
• Bleed, R. (2005). Visual literacy in higher education. Educause Learning Initiative Explorations, August 2005, ss. 1-11. Erişim: http: //net.educause.edu/ir/library/pdf/eli4001.pdf
• Brown, J. S. (2000). Growing up digital: The Web and a new learning ecology. Change, March/April 2000, ss.10–20.
• Burke, P. (2001). Eyewitnessing: the uses of images as historical evidence. Londra: Reaktion Books.
• Craver, K.W. (1999). Using internet primary sources to teach critical thinking skills in history. London: Greenwood.
• Coventry, M., Felton, P., Jaffee, D., O‟Leary, C. & Weis, T. with McGowan, S. (2006). Ways of seeing: Evidence and learning in the history classroom. Journal of American History, 30(6), ss.1371-1377.
• Demircioğlu, İ.H. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı.
• Howells, R. & Matson, R. (2009). Using visual evidence. Berkshire: Open University.
• İşman, A. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem.
• Jaffe, D. (2006). Thinking visually as historians: incorporating visual methods. Journal of American History. Erişim: http: //www.journalofamericanhistory.org/textbooks/2006/jaffee.html
• Kılıç, A., Seven, S. (2004). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem.
• Mahir, B. (2012). Osmanlı minyatür sanatı. 1. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
• Mitchell, W. J. T. (1994). Picture theory: Essays on verbal and visual representation. Chicago: University of Chicago.
• -
• Levy, F., & Murnane, R. (2004). The new division of labor: How computers are creating the next job market. Princeton: Princeton University.
• Library of Congress (t.y.) Analyzing primary sources: Photograhs and prints tutorial. http://www.loc.gov/teachers/professionaldevelopment/selfdirected/analyzingprimarysources/index.html, Erişim: 14.09.2015.
• Oblinger, D. (2003). Boomers & gen-xers millenials: Understanding new students. Educause, July/August 2003, ss.37-47.
• Özmen, H. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. N. Yiğit (Ed.) Öğretim Araç Gereçlerinin Teorik Temelleri, Trabzon: Derya Kitabevi, ss.71-98.
• Pegler-Gordon, A. (2006). Seeing images in history. Perspectives on History, February 2006, 44, ss.28-31.
• -
• Sezer, A. (2006). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim teknolojileri ve materyalleri. A. Tanrıöğen (Edt) Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, İstanbul: Lisans.
• Smirnova, E. I., Romanov, P. (2010). Visual sources in teaching history and gender in social work, http: //www.hse.ru/data/2010/03/06/1231505380/SocialWork_Iarskaia Smirnova_Romanov.pdf , adresinden 18.03.2012’de alınmıştır.
• Stradling, R. (2003). 20. Yüzyıl Avrupa tarihi nasıl öğretilmeli? İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Şimşek, A. (2014). Tarih öğretiminde basılı görsellerin kullanımı. İ.H. Demirciğolu ve İ. Turan (Ed.) Tarih Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem.
• Tally, B. & Goldenberg, L.B. (2005). Fostering historical thinking with digitized primary sources. Journal of Research on Technology in Education, ss-1-21.
• Uşun, S. (2012). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Nobel.
• Yıldırım, A., Şimşek A. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 8. Baskı, Ankara: Seçkin.
• Yin, R.K. (2003). Case study research: Design and methods. California: Sage.
• Waters, S. & Russell, W.B. (2013). Digital visual literacy in the social studies classroom. In W.B. Russell (Ed.), Digital Social Studies. Charlotte: Information Age, ss.7-20.
• Web-1: http://www.ekopangea.com/wp-content/uploads/2015/05/galatakoprusu.jpg
• Web-2: http://www.gursanteknik.com//resimler/sayfalar/album_resim/3788072bc807037.png
• Web-3: http://www.allposters.com/-sp/Halt-the-Hun-Buy-US-Government-Bonds-Third-Liberty-Loan-War-Propaganda-Art-Print-Poster-Posters_i8841935_.htm
• Wineburg, S. S. (1991). Historical problem solving: a study of cognitive processes used in the evaluation of documentary and pictorial evidence. Journal of Educational Psychology, V. 83, ss.73-87.