An Alternative Activity Proposal for Teaching of the Subject of First Turkish States: Concept Puzzles

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 19 - 32, 30.06.2018

Halil Tokcan , Soner Mehmet Özdemir

Öz

The purpose of this study is to develop conceptual puzzles as an
alternative activity for the teaching of the subjects of the first Turkish
states which are suitable for the use of social studies teachers and teacher
candidates. Three concept
puzzles were prepared by the researchers for this purpose. Two of them are crossword
and one is a word hunt puzzle. One of the crosswords was related to the general
characteristics of the first Turkish states whereas the other was prepared for
the culture and adaptation of the first Turkish states. The word hunt puzzle is
encrypted and prepared. When answers of all the questions are found, the words
generate a password except for the answers. Despite the many benefits of using
puzzles in education, research on the use of puzzles in education in Turkey is quite
scarce. Since the elementary education level is the basis for the teaching of
concepts in particular, it is necessary to consider the concepts of social studies
in the primary education stage. Concept teaching constitutes one of the visions
of the re-developed social studies programs and emphasis is placed on the
overall goals of the program. The three basic dimensions in the renewed social
studies program are concept, skill and value teaching. In this respect, it is
very important to acquire the determined concepts in the curriculum. This study
was thought to be a source for researchers who are considering using concept
puzzles in education.

Anahtar Kelimeler

Concept puzzles, Turkish world, social studies course

İlk Türk Devletleri Konularının Öğretimine Uygun Alternatif Etkinlik Önerisi: Kavram Bulmacaları

Öz

Bu çalışmanın amacı; özellikle
sosyal bilgiler öğretmenleri ile öğretmen adaylarının kullanımına uygun ilk
Türk devletleri konularının öğretimine yönelik alternatif bir etkinlik olarak
kavram bulmacaları geliştirmektir. Çalışmada bu amaçla araştırmacı tarafından
üç adet kavram bulmacası hazırlanmıştır. Bunlardan iki tanesi çengel bir tanesi
ise kelime avı bulmacasıdır. Çengel bulmalardan birisi İlk Türk devletlerinin
genel özellikleri ile ilgiliyken diğeri ise ilk Türk devleri kültür ve
uygarlığına yönelik hazırlanmıştır. Kelime avı bulmaca ise şifreli hazırlanmış
olup. Tüm soruların cevapları bulunduğunda cevaplar haricinde kelimeler bir
şifre oluşturmaktadır. Eğitimde bulmaca kullanımının birçok faydası olmasına
rağmen, Türkiye’de eğitimde bulmaca kullanımı
konusunda araştırmalar oldukça az sayıdadır. Özellikle ilköğretim
kademesi kavram öğretimine temel teşkil ettiğinden sosyal bilgilere ait
kavramların ilköğretim kademesinde önemle ele alınması gerekir. Kavram öğretimi
yeniden hazırlanan sosyal bilgiler programlarının vizyonlarından birini
oluşturmakta ve programın genel hedeflerinde de üzerinde önemle durulmaktadır.
Yenilenen sosyal bilgiler programında 3 temel boyut kavram, beceri ve değer
öğretimidir. Bu bakımdan programda belirlenen kavramların kazanılması çok
önemlidir. Bu çalışmanın ayrıca eğitimde kavram
bulmacası kullanmayı tasarlayan araştırmacılara da kaynaklık etmesi
düşünülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Kavram bulmaca, Türk dünyası, sosyal bilgiler dersi

Kaynakça

• Alkış, S. (2008). Sosyal bilgiler programı “insanlar, yerler ve çevreler” öğrenme alanıyla ilgili kavram bulmacaları. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 180, 68-79.
• Alkış, S. (2014). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. . M. Safran (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde 69-92), Ankara: Pegem Akademi.
• Altıntaş Eren G. (1998). İlköğretim okullarının 4. sınıf fen bilgisi öğretiminde araç-gereç (deney yaprakları) ve bulmaca tekniğinin öğrencilerin akademik başarısına katkısı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Aslan, S. (2012). 8.sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkcülük dersi kavramlarının öğretiminde bulmacaların öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Aslan, S. (2012). 8.sınıf t.c. inkılap tarihi ve atatürkcülük dersi kavramlarının öğretiminde bulmacaların öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Aydemir, E. (2012). Çevrimiçi Bulmaca Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Ve Öğrenmenin Kalıcılığına Etkisi. . Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Bakla, A. ve Sarıçoban, A. (2015). Interactive Puzzles in Vocabulary Instruction: Teachers and Learners as Designers. Journal of Graduate School of Social Sciences, 19(1), 129-143.
• Gürdal, A., Öztuna, A. ve Önen, F. (2015). Oluşturmacı Yaklaşımda Kullanılan Yöntem ve Teknikler. Çevrim-içi: http://www.f2e2-ogretmen.com/in-service/SeminerİCalistaylar/Yontemİteknikleri.pdf Erişim tarihi: 09 Ocak 2016.
• Kaymakçı, S. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Bulmaca Kullanıyorum. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 2(2), 86-99.
• Kızıl, Ö. (2015). Sosyal bilgiler 6. sınıf “ülkemizin kaynakları” ünitesinin kavram bulmacası etkinlikleri yoluyla öğretiminin akademik başarı üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Korkmaz, H.(2004),Fen ve Teknoloji Eğitiminde Alternatif Değerlendirme Yaklasımları, Ankara, Yeryüzü Yayınevi.
• MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden 10 Şubat 2018 tarihinde alınmıştır.
• Namlı, ş. (2016). Sudoku, futoshiki ve kakuro bulmacalarının 8. sınıf öğrencilerinin denklemler ve eşitsizlikler konusundaki başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Saxena, A., Nesbitt, R., Pahwa, P., & Mills, S. (2009). Crossword puzzles: active learning in undergraduate pathology and medical education. Archives of pathology & laboratory medicine, 133(9), 1457-1462.
• Shah, S., Lynch, L. M., & Macias-Moriarity, L. Z. (2010). Crossword puzzles as a tool to enhance learning about anti-ulcer agents. American journal of pharmaceutical education, 74(7), 117.
• Songur, A. (2006). Harfli ifadeler ve denklemler konusunun oyun ve bulmacalarla öğrenilmesinin öğrencilerin matematik başarı düzeylerine etkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Taşlı, İ. (2005). 4.-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Programı Üniteleri İle İlgili Kavram Bulmacaları Örnekleri. Milli Eğitim, 166.
• Tikbaş, F. (2011). Kültür, eğitim ve kültür ekonomisi kapsamında bulmacaların işlevleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tokcan, H. (2017). Sosyal Bilgilerde Bir Etkinlik Türü Olarak Kavram Bulmacaları. R. Turan&H.Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar III içinde (58-93), Ankara: Pegem Akademi.
• Tosun, C. ve Doğan, R. (2005). İlköğretim 6., 7. Ve 8. Sınıflar için din kültürü ve ahlak bilgisi ğretiminde kavram haritaları. Ankara: Öğreti Yayınları.
• Ülgen, G. (2004), Kavram Geliştirme Kuramlar ve Uygulamalar (4. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Web1: http://www.tdk.gov.tr/