COVID-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNİN DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 63 - 98, 01.07.2021

Çağıl Hale Özel İpek Itır Can

Öz

Toplumları ekonomik, sosyolojik ve psikolojik açıdan etkileyen COVID-19 Pandemisi
sürecinde yürütülen bu çalışmanın amacı, sağlıklı ve bağımsız yaşayan emekli bireylerin boş zaman
aktivitelerinin pandemi sürecinde geçirdiği dönüşümün ortaya konması, pandemi öncesinden
pandemi sonrasına kadar geçen süreçte boş zaman aktivitelerinin faydalarının ve yaşam doyumuna
olan etkilerinin nasıl bir değişim geçirdiğinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, nitel
araştırma tasarımı planlanmış, İstanbul’da ikamet eden ve emekli olan 20 katılımcı ile yarı
yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada olasılık temelli olmayan örnekleme
yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Çalışmanın verileri, 28 Kasım 2020 -
26 Aralık 2020 tarihleri arasında telefon veya sanal platformlar aracılığıyla toplanmıştır.
Katılımcılara yarı yapılandırılmış görüşme formu ile sekiz adet açık uçlu soru sorulmuştur.
Görüşmelerden elde edilen veriler deşifre edilerek içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir.
Görüşmeler neticesinde, pandemi öncesindeki dönemde en çok tercih edilen boş zaman
aktivitelerinin sırasıyla fiziki, entelektüel ve sosyal aktiviteler olduğu; pandemi esnasındaki
dönemde ise sırasıyla modern, pratik ve entelektüel aktiviteler olduğu anlaşılmıştır. Pandemi
sürecinde boş zaman aktivitelerinden uzak kalmak kişileri olumsuz yönde etkilemiş, buna karşın
boş zaman aktiviteleri pandemi sürecine (dolayısıyla ev içine) uyarlandığında kişilerin güçlü
kalmasını sağlayan bir unsur haline gelmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre boş zaman aktiviteleri
emekli bireylere psikolojik, fizyolojik ve sosyal açıdan önemli faydalar sağlamakta ve onların
yaşam doyumlarını olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Boş zaman aktiviteleri, covid 19, emekliler, içerik analizi, yaşam doyumu

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
• Akgül, B. (2011). Farklı Kültürlerdeki Bireylerin Boş Zaman Aktivitelerine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi: Ankara- Londra Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: T.C. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Akgül, B. M., Ertüzün, E. & Karaküçük, S. (2018). Rekreasyon Fayda Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 25-34.
• Akyıldız, M. (2013). Boş Zamana" Ciddi" Bir Bakış: Boş Zaman Araştırmalarında Ciddi Boş Zaman Teorisi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(2).
• Ardahan F. & Yerlisu Lapa, T. (2011). Açıkalan Rekreasyonu: Bisiklet Kullanıcıları ve Yürüyüşçülerin Doğa Sporu Yapma Nedenleri ve Elde Ettikleri Faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1327–1341.