TURİSTLERİN SEYAHAT MOTİVASYONLARININ DESTİNASYON İMAJI VE DAVRANIŞSAL NİYETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 60 - 95, 31.05.2024

Elvan Tatık

Öz

İtme ve çekme motivasyonları destinasyonların kendilerini geliştirmesi ve geleceğe yönelik doğru planlamalar yapılabilmesi noktasında en önemli yardımcı unsurlar arasındadır. Diğer yandan seyahat deneyimleri sonucunda turistlerin sahip olduğu olumlu veya olumsuz memnuniyet gelecekteki davranışlarında belirleyici rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı itme ve çekme motivasyon faktörlerinin destinasyon imajı ve davranışsal niyet üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda Muğla iline gelen 405 turistten anket tekniğiyle veri toplanmıştır. Analiz sonuçları itici ve çekici motivasyon faktörlerinin destinasyon imajı ve davranışsal niyeti olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Çalışma sonuçlarının hem literatüre hem de destinasyon yöneticilerine bazı çıkarımları söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

İtici motivasyonlar, Çekici motivasyonlar, Destinasyon imajı, Davranışsal niyet

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
• Akay, B., & Yılmaz, O. (2019). Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Hediyelik Eşyalara Yönelik Tutumları ve Satın Alma Niyetleri Üzerindeki Etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 2163-2186.
• Aksoy, M., & Çekiç, İ. (2019). Algılanan Mutfak İmajının Davranışsal Niyet Üzerindeki Etkisi: Hatay İli Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2839- 2854.
• Akyol, C., & Zengin, B. (2020). Destinasyon Kavramının Yeniden Yapılandırılması Üzerine Düşünsel Bir İnceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2472- 2485.
• Albayrak, A. (2013). Kış Turizmi Turistlerinin Seyahat Motivasyonları. Kayseri 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, 144-164. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Arcana, K. T. P. (2017). Etkinlik Turizminin Seyahat Motivasyonu ile İlişkisi ve Bali'nin Destinasyon İmajına Etkisi. Otelcilik ve Turizm İşletmeciliği Dergisi, 3(1), 127- 146.
• Ayaz, N., & Apak, Ö. C. (2017). Kış Turizmine Katılan Yerli Turistlerin Seyahat Motivasyonları ve Seyahat Memnuniyetleri. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS(IV), 79-94.
• Baloglu, S., & McCleary, K. W. (1999). A Model of Destination Image Formation. Annals of Tourism Research, 26(4), 868-897.
• Baloğlu, S., & Uysal, M. (1996). Market Segments of Push and Pull Motivations: A Canonical Correlation Approach. İnternational Journal of Contemporary Hospitality, 8(3), 32-38.
• Baniya, R., & Paudel, K. (2016). An Analysis of Push and Pull Travel Motivations of Domestic Tourists in Nepal. Journal of Management and Development Studies, 27(1), 16-30.
• Barakazı, M. (2019). Turistik Tüketim ve Turizm Faaliyetlerinin Turizmi Tüketmesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi (SAKSAD) 2, (2), 138-149.
• Beerli, A., & Martı́n, J. D. (2004). Tourists’ Characteristics and The Perceived Image of Tourist Destinations: A Quantitative Analysis: A Case Study of Lanzarote, Spain. Tourism Management, 25(5), 623-636.
• Bezirgan, M. (2014). Destinasyon İmajı Algılanan Değer Aidiyet ve Davranışsal Niyetler Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi: Bir Araştırma. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Bogazzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On The Evaluation of Structural Equation Models, Journal of The Academy of Marketing Science, 16, 74-94.
• Buhalis, D. (2000). Marketing The Competitive Destination of The Future. Tourism Management, 21(1), 97-116.
• Cha, S., McCleary, K. W., & Uysal, M. (1995). Travel Motivations of Japanese Overseas Travelers: A Factor-Cluster Segmentation Approach. Journal of Travel Research, 34(1), 33-39.
• Chang, J. C. (2007). Travel Motivations of Package Tour Travelers. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 55(2), 157-176.
• Crompton, J. L. (1979). Motivations for Pleasure Vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408-424.
• Çetin, B., & Perçin, Ş. N. (2021). Japon Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Turist Memnuniyeti ve Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Üzerine Etkisi: Kapadokya Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 598-623.
• Dagustani, D., Kartini, D., Oesman, Y. M., & Kaltum, U. (2018). Destination Image of Tourist: Effect of Travel Motivation and Memorable Tourism Experience. Etikonomi, 17(2), 307-318.
• Dann, M. S. (1977). Anomie, Ego-Enhancement and Tourism. Annals of Tourism Research, 5(4), 184-194.
• Davras, Ö., & Demircioğlu, A. (2021). Destinasyon Marka Değerinin Ağızdan Ağıza Pazarlamaya Etkisi: Fethiye Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(2), 201-211.
• Dean, D., & Suhartanto, D. (2019). The Formation of Visitor Behavioral İntention to Creative Tourism: The Role of Push–Pull Motivation. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 24(5), 393-403.
• Doll, W. J., Xia, W., & Torkzadeh, G. (1994), A Confirmatory Factor Analysis of The End- User Computing Satisfaction Instrument, MIS Guarterly, 453-461.
• Ermawati, F., & Prihandono, D. (2018). The Influence of Destination Image, Push and Pull Travel Motivation Towards Tourist Loyalty Through Tourist Satisfaction. Management Analysis Journal, 7(4), 414-425.
• Farmaki, A., Khalilzadeh, J., & Altinay, L. (2019). Travel Motivation and Demotivation within Politically Unstable Nations. Tourism Management Perspectives, 29(1), 118-130.
• Garda, B., & Karaçor, S. (2016). Yeni Turistik Eğilimler: Antalya İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 23(3), 605-622.
• Genç, V., Kaya, B., Eren, F., Genç, M., & Yıldırım, S. M. (2019). Spor Etkinliklerine Katılım Motivasyonunun, Destinasyon İmajı ve Seyahat Motivasyonlarına Etkisi: Uluslararası Batman Yarı Maratonu Örneği. Journal of Current Debates in Social Sciences, 2(1), 67-77.
• Gnoth, J. (1997). Tourism Motivation and Expectation Formation. Annals of Tourism Research, 24(2), 283-304.
• Hair, J., Tatham, R. L., Anderson, R. E., & Black, W. (1998). Multivariate Data Analysis. Prentice Hall.
• Harman, S. (2014). Bağımsız Seyahat Eden Yerli Gezginlerin Seyahat Motivasyonları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(21), 107-128.
• Iso-Ahola, S. E. (1982). Toward A Social Psychological Theory Of Tourism Motivation: A Rejoinder. Annals Of Tourism Research, 9(2), 256-262.
• İçöz, O., & Başarır, A. (1996). Seyahat ve Turizm Araştırmalarında Anket Tekniğinin Kullanımı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 14-23.
• İmamoğlu, H. (2020). Destinasyon İmajı ve Destinasyon Kişiliğinin Davranışsal Niyet Üzerine Etkisi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Alanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• İştin, A. E., & Ertaş, Ç. (2023). The Mediation Effect of Satisfaction on The Relationship Between Travel Motivations and Behavioral Intentions. Journal of Recreation and Tourism Research, 10(3), 1-16.
• Jang, S., & Cai, L. A. (2002). Travel Motivations and Destination Choice: A Study of British Outbound Market. Journal of Travel & Tourism Marketing, 13(3), 111-133.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). Lisrel 8: User’s Reference Guide, Scientific Software International, 378 sayfa.
• Kalkan, F. & Şapçılar, M. C. (2023). Kültür Turizmine Katılan Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Memnuniyet ve Tavsiye Etme Durumuna Etkisi: Şeb-i Arûs Örneği, NEÜ GASTRO, 2(2), 99-118.
• Khan, M. J., Chelliah, S., & Ahmed, S. (2017). Factors Influencing Destination Image and Visit Intention Among Young Women Travellers: Role of Travel Motivation, Perceived Risks, and Travel Constraints. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 22(11), 1139-1155.
• Kim, H., Lee, S., Uysal, M., Kim, J., & Ahn, K. (2015). Nature-Based Tourism: Motivation and Subjective Well-Being. Journal of Travel & Tourism Marketing, 32(1), 76- 96.
• Kocatürk, E., & Artuğer S. (2019). Yabancı Turistlerin Çekici Seyahat Motivasyonlarının Tekrar Ziyaret Etme Niyetlerine Etkisi. Turizm Akademik Dergisi, 6(1), 147-159.
• Lam, T., & Hsu, C.H. (2006). Predicting Behavioral Intention of Choosing a Travel Destination. Tourism Management, 27(4), 589-599.
• Maghrifani, D., Liu, F., & Sneddon, J. (2022). Understanding Potential and Repeat Visitors’ Travel Intentions: The Roles of Travel Motivations, Destination Image, And Visitor Image Congruity. Journal of Travel Research, 61(5), 1121-1137.