Pazarlama alan yazınında Covid-19 ile ilgili çalışmaların araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 58 - 71, 30.06.2021

Buket Özoğlu

Öz

Covid-19 pandemisini yavaş yavaş geride bıraktığımız, ancak dünyanın farklı bölgelerinde halen sona ermediği ve gelecekte pek çok salgının yaşanmasının olası olduğu uzmanlar tarafından bildirilmektedir. Her toplumun aynı düzeyde etkilenmediği ve tam olarak aynı tepkileri vermediği ancak iş yapma biçimlerinden insan davranışlarına kadar pek çok faktörü değiştiren pandemi ile ilgili Türkiye’de pazarlama alan yazınına katkı sağlayan çeşitli akademik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı tüm dünyayı farklı düzeylerde ancak derinden etkileyen Covid-19 pandemisiyle ilgili Türkiye’de pazarlama alanında yapılan çalışmaların sistematik bir alan yazını taraması ile incelenmesidir. Yapılan alan yazını taramasıyla Covid-19 pandemisini pazarlama açısından ele alan çalışmaların hizmet pazarlaması konusunda yoğunlaştığı, bunu tüketici davranışları ve dijital pazarlama konularının takip ettiği belirlenmiştir. Araştırmaların yöntemine bakıldığında ampirik çalışmaların çoğunlukta olduğu, araştırma tasarımı olarak ise; nitel çalışmalara yoğunlaşıldığı görülmüştür. Araştırmaların yayımlandığı dergiler incelendiğinde; bazı dergilerin Covid-19 özel sayısı yayınlamış olmalarına rağmen pazarlama alan yazınına katkı sağlayan makale sayıları açısından dergiler arasında belirgin bir fark tespit edilememiştir. Araştırmacıların kurumları hakkında ise belirgin bir eğilimin söz konusu olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemi, Pazarlama, Sistematik Alan Yazını Taraması

Investigation of Covid-19 related studies in marketing literature

Öz

It is reported by experts that we have gradually left the Covid-19 pandemic behind, but that it has not yet ended in different parts of the world and it is possible to experience many more epidemics in the future. Various studies have been carried out and contributed to the marketing literature in Turkey regarding the pandemic period which not every society was affected at the same level and did not give exactly the same reactions but affected many factors from the way of doing business to human behavior. The aim of this study is to examine the studies conducted in the field of marketing in Turkey regarding the Covid-19 pandemic, which affects the whole world at different levels but deeply, with a systematic literature review. It has been determined that the studies dealing with the Covid-19 pandemic in terms of marketing concentrate on service marketing, followed by consumer behavior and digital marketing. When we look at the methodology of studies, empirical studies are in the majority, and the focus was on qualitative studies as a research design. When the journals where the studies are published are examined, no significant difference has been found between the journals in terms of the number of articles contributing to the marketing literature although some journals have published special issues of Covid-19. It was observed that there was no clear trend about the institutions of the researchers.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, Marketing, Systematic Literature Review

Kaynakça

• Acar Şentürk, Z. ve Mutlu, A. (2020). Covid – 19 Sürecinde Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın kişisel imaj ögelerini belirlemeye yönelik bir saha araştırması. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(32), 4875-4906. DOI:10.26466/opus.817635
• Ammirato, S., Linzalone, R. ve Felicetti, A. M. (2020). Knowledge management in pandemics. A critical literature review. Knowledge Management Research & Practice, DOI: 10.1080/14778238.2020.1801364
• Bakır, N. O. (2013). Pazarlama Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Kategorik Olarak Değerlendirilmesi (1994-2012). Öneri Dergisi, 10(40),1-13.
• Bao, W. (2020). COVID‐19 and online teaching in higher education: A case study of Peking University. Human Behavior and Emerging Technologies, 2(2), 113-115. https://doi.org/10.1002/hbe2.191
• Bayraktar, A. (2020). COVID 19 pandemisinin finansal etkileri: BİST imalat sektörü uygulaması. Turkish Studies, 15(8), 3415-3427. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.46807
• Bettiol, M., Capestro, M., Di Maria, E. ve Micelli, S. (2021). Reacting to the COVID-19 pandemic through digital connectivity with customers: the Italian experience. Ital. J. Mark. https://doi.org/10.1007/s43039-021-00031-y
• Bozyiğit, S. ve Yaşa, E. (2012). Araştırmacıların Pazarlama Alanına Bilimsel Katkıları: Pazarlama Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlere İlişkin Bir Araştırma. 17. Pazarlama Kongresi (Balıkesir), 54-110.
• Branswell, H. ve Joseph, A. (2020). WHO declares the coronavirus outbreak a pandemic. Erişim Tarihi: 02.02.2021, https://www.statnews.com/2020/03/11/who-declares-the-coronavirus-outbreak-a-pandemic/
• Carnevale, J. B. ve Hatak, I. (2020). Employee adjustment and well-being in the era of COVID-19: Implications for human resource management. Journal of Business Research, 116, 183-187. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.05.037
• Carrillo, C. ve Flores, M. A. (2020). COVID-19 and teacher education: a literature review of online teaching and learning practices. European Journal of Teacher Education, 43(4), 466-487, DOI: 10.1080/02619768.2020.1821184
• Chang, C. L., McAleer, M. ve Wong, W. K. (2020). Risk and financial management of COVID-19 in business, economics and finance. J. Risk Financial Manag., 13(5), 102.
• Chang, H. (2021). What the COVID-19 Pandemic has Taught Me about Teaching Literature in Hong Kong. Changing English, DOI: 10.1080/1358684X.2021.1923396
• Chowdhury, P., Paul, S. K., Kaisar, S. ve Moktadir, M. A. (2021). COVID-19 pandemic related supply chain studies: A systematic review. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 102271. https://doi.org/10.1016/j.tre.2021.102271
• Demirdöğmez, M., Taş, H. Y. ve Gültekin, N. (2020). Koronavirüs’ ün (Covid-19) E-Ticarete Etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (29).125-144.
• Ding A. W. ve Li, S. (2021).National response strategies and marketing innovations during the COVID- 9 pandemic. Business Horizons, 64, 295-306.
• Donna, F. D., Golicic, S. L., Boerstler, C. N., Choi, S. ve Oh, H. (2013). Does marketing research suffer from methods myopia? Journal of Business Research, 66(9), 1245-1250.
• Goodell, J. W. (2020). COVID-19 and finance: Agendas for future research. Finance Research Letters, 35, 101512.
• Gössling, S., Scott, D. ve Hall, C. M. (2021). Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of COVID-19. Journal of Sustainable Tourism, 29(1), 1-20, DOI: 10.1080/09669582.2020.1758708
• He, H. ve Harris, L. (2020). The impact of Covid-19 pandemic on corporate social responsibility and marketing philosophy. Journal of Business Research, 116, 176-182.
• Hoekstra J. C. ve Leeflang P. S. H. (2020). Marketing in the era of COVID-19. Italian Journal of Marketing, 249–260.
• Jiang, Y. ve Wen, J. (2020). Effects of COVID-19 on hotel marketing and management: a perspective article. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 32(8), 2563-2573. https://doi.org/10.1108/IJCHM-03-2020-0237
• Kang, J., Diao, Z. ve Zanini, M. T. (2020). Business-to-business marketing responses to COVID-19 crisis: A business process perspective. Marketing Intelligence and Planning. 39(3), 454-468. https://doi.org/10.1108/MIP-05-2020-0217
• Karli, H. ve Tanyaş, M. (2020). Pandemi durumunda tedarik zinciri risk yönetimine ilişkin öneriler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 174-190.
• Kavak, B. ve Sunaoğlu, Ş. K. (2020). Pazarlama Bilim Dalında Yazılmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Profilinin İncelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(4), 2997-3021.
• Kotler, P. (2020). The Consumer in the Age of Coronavirus. The Sarasota Institute (6 Nisan), Erişim Tarihi: 02.02.2021. https://sarasotainstitute.global/the-consumer-in-the-age-of-coronavirus/
• Mahmood, S. (2021). Instructional strategies for online teaching in COVID‐19 pandemic. Human Behavior and Emerging Technologies, 3(1), 199-203. https://doi.org/10.1002/hbe2.218
• Mende, M. ve Misra, V. (2021). Time to Flatten the Curves on COVID-19 and Climate Change. Marketing Can Help. Journal of Public Policy & Marketing, 40(1), 94-96.
• Mollenkopf, D. A., Ozanne, L. K. ve Stolze, H. J. (2020). A transformative supply chain response to COVID-19. Journal of Service Management, 32(2), 190-202. DOI 10.1108/JOSM-05-2020-0143
• Öztürk, M. ve Gök, S. (2020). Covıd-19 Döneminde Yönetim Yazınındaki Araştırma Trendlerinin Bibliyometrik Analiz Yöntemi İle İncelenmesi. Kapadokya Akademik Bakış, 4 (2), 73-89. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/car/issue/58937/832792
• Sekreter, S. M. ve Akyüz, G. (2003). Pazarlama Araştırmalarında Kullanılan Ölçeklere İlişkin Bir Yazın Taraması (1995-2002). Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 123-150.
• Senir, G. ve Büyükkeklik, A. (2020). The Effects of COVID-19 Outbreak on Supply Chains and Logistics Activities. Reflections on the Pandemic, 623. İçinde Reflections on the pandemic in the future of the world. Ed: Seker, M., Ozer, A. ve Korkut, C. Turkish Academy of Sciences Publications.
• Seyfi, M. ve Şıvgın Z. M. (2021). Sosyal Medya Pazarlama Aktiviteleri Algısı ile Covıd19 Korkusu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 11 (2), 606-616.
• Sharma, A., Adhikary, A. ve Borah, S. B. (2020). Covid-19′ s impact on supply chain decisions: Strategic insights from NASDAQ 100 firms using Twitter data. Journal of Business Research, 117, 443-449. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.05.035
• Sheth, J. (2020). Business of business is more than business: Managing during the Covid crisis. Industrial Marketing Management, 88, 261-264. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2020.05.028
• Sigala, M. (2020). Tourism and COVID-19: Impacts and implications for advancing and resetting industry and research. Journal of business research, 117, 312-321. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.06.015
• Singh, S., Kumar, R., Panchal, R. ve Tiwari, M. K. (2021). Impact of COVID-19 on logistics systems and disruptions in food supply chain. International Journal of Production Research, 59(7), 1993-2008. https://doi.org/10.1080/00207543.2020.1792000
• Škare, M., Soriano, D. R. ve Porada-Rochoń, M. (2021). Impact of COVID-19 on the travel and tourism industry. Technological Forecasting and Social Change, 163, 120469. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2020.120469
• Stewart, D. W. (2021). Uncertainty and Risk Are Multidimensional: Lessons from the COVID-19 Pandemic. Journal of Public Policy & Marketing, 40(1), 97-98. doi:10.1177/0743915620930007
• Taleb, N. (2008). The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable. Çeviri: Derya Yüksek, Varlık Yayınları.
• Tektaş, Ö. Ö. (2010). Uluslararası Pazarlama Alanında Yapılan Araştırmaların Kategorik Olarak Değerlendirilmesi: 1995-2010 Yılları Arası Literatür Taraması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 15-174.
• Tektaş, Ö. Ö. (2011). Endüstriyel Pazarlama Alanında 2000-2010 Yılları Arasında Yapılan Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(2), 121-168.
• Thomas, M. ve Bryson, J. R. (2021). Combining proximate with online learning in real-time: ambidextrous teaching and pathways towards inclusion during COVID-19 restrictions and beyond. Journal of Geography in Higher Education, DOI: 10.1080/03098265.2021.1900085
• Tuğrul, T. Ö., Doğan, E. ve Çavuşoğlu, L. (2017). Pazarlama Alanındaki Sosyal Medya Konulu Bilimsel Çalışmalar Üzerine Keşifsel Bir Araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 189-220.
• Tuna, A. A. ve Çelen, O. (2020). İşletmelerin insan kaynakları yönetimi uygulamaları üzerinde COVID-19 pandemisinin etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2710-2759.
• Turunç, Ö. ve Yetkin D. Y. (2020). Covıd-19 Kaynaklı Pandemi Döneminde Tüketici Davranışları: Perakendeci Markalı Ürünler Üzerine Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 457-471.
• Uğurlu Yıldırım, E. (2021). Covid-19 Pandemi ve 2008 Ekonomik Kriz Dönemlerinde Riskten Kaçınma Düzeyinin ABD ve BRIC Piyasa Entegrasyonu Üzerindeki Değişen Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 185-208 . DOI: 10.25095/mufad.866684.
• Verma, S. ve Gustafsson, A. (2020). Investigating the emerging COVID-19 research trends in the field of business and management: A bibliometric analysis approach. Journal of Business Research, 118, 253-261. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.06.057
• Yıldırım, C. ve Cerit, A. G. (2020). Ulusal Pazarlama Kongresi Yayınlarında Stratejik Pazarlama Yazını Analizi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 26, 379-408.