Beceri Temelli Matematik Soruları: Ortaokul Matematik Öğretmenleri Ne Düşünüyor, Nasıl Uyguluyor?

Yıl 2021, , 151 - 186, 05.02.2021

Mahmut Kertil , Hande Gülbağcı Dede , Emine Gülen Ulusoy

https://doi.org/10.16949/turkbilmat.774651

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul matematik öğretmenlerinin “yeni nesil” diye bilinen, PISA tarzı beceri temelli sorulara ilişkin düşüncelerini, sınıf içerisinde nasıl uyguladıklarını ve mesleki gelişim ihtiyaçlarını ortaya koymaktır. Karma yöntem metodunun kullanıldığı araştırmada ilk olarak 10 ortaokul matematik öğretmeni ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla nitel veriler elde edilmiştir. Daha sonra, nitel bulgular temel alınarak oluşturulan anket, tarama yöntemiyle İstanbul genelinde 217 ortaokul matematik öğretmenine uygulanarak nicel veriler elde edilmiştir. Nitel ve nicel bulgularda öğretmenlerin beceri temelli soruların doğasına ilişkin olumlu görüşler belirttikleri görülmüştür. Öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarında bu sorulara yer verme oranı 8. sınıf düzeyinde artmakta ve genellikle haftada bir uygulandığı görülmektedir. Bu soruların sınıflarda uygulama şekli genellikle ödev verip kontrol etme, sınıf tartışması yaptırma ve öğrencilerden gelen soruları bireysel çözme şeklinde olup çalışılan okul türüne göre farklılıklar gösterse de, bu farklılık istatistiksel olarak manidar değildir. Öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kaynak olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan beceri temelli soruları kullandıkları ve bu soruları nitelik olarak olumlu buldukları görülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı ders kitaplarında bu tür soruların nicelik olarak yetersizliğine ve özel yayınevleri tarafından yayımlanan kitaplardaki soruların ise niteliğine yönelik bazı eleştiriler ortaya çıkmaktadır. Öğretmenlerin çoğunluğunun beceri temelli sorulara ilişkin soru yazımı, problem çözme becerisini geliştirme gibi çeşitli konularda hizmet içi eğitim faaliyetine ihtiyaç duyduğu görülmektedir. Beceri temelli soruların LGS gibi merkezi sınavlarda kullanılıyor olması, öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarını etkilemekte fakat bu etkinin olumlu yönde olduğunu söylemek henüz mümkün görünmemektedir.

Anahtar Kelimeler

Beceri temelli sorular, Liselere Giriş Sınavı (LGS), matematik öğretmenleri, merkezi sınavlar, PISA tipi sorular

Teşekkür

Çalışmaya katılan ve görüşlerini bizimle paylaşan öğretmenlerimize teşekkür ederiz.

Skill-based Mathematics Questions: What Do Middle School Mathematics Teachers Think about and How Do They Implement Them?

Öz

This study aims to investigate middle school mathematics teachers’ opinions about PISA-like skill-based mathematics questions, ways of implementing these questions during their in-class practices, and needs for a professional support. Adopting a mixed-method approach, at first, we collected the qualitative data through semi-structured interviews with 10 middle school mathematics teachers. Later, a questionnaire was developed depending on the qualitative data, and by using a survey method we collected the quantitative data from 217 middle school mathematics teachers working in Istanbul. The qualitative and quantitative data show that teachers have positive ideas about the nature of the skill-based mathematics questions. The frequency of using these questions in mathematics classes increases by the eighth grade and teachers generally use these questions once a week. Teachers’ ways of implementing these questions in mathematics classes appears generally as giving homework and checking, classroom discussion, and privately solving the questions coming from students. Although teachers’ ways of implementing these questions have some differentiations according to school types, but this differentiation is not statistically significant. Most of the teachers use the questions released by Ministry of National Education (MoNE) monthly and they evaluate the quality of these questions as suitable. Teachers evaluate the mathematics textbooks served out by MoNE as insufficient in terms of the quantity of involving these questions. In addition, some criticism appeared about the quality of the questions involved in the supplementary resources released by private publishers. The study also revealed that most of the teachers need a professional development course about the skill-based questions such as writing quality questions and developing their problem solving skills. The usage of PISA-like, skill-based questions in high-stakes testing (e.g., high school entrance examination) have been affecting teachers’ in-class practices, yet it is difficult to say that this effect is on the true way.

Anahtar Kelimeler

Skill-based questions,, High school entrance examination (LGS),, Mathematics teachers, High-stakes testing, PISA, PISA-like questions

Kaynakça

• Aktepe, V., Tahiroğlu, M. ve Acer, T. (2015). Matematik öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 127-143.
• Aksit, N. (2007). Educational reform in Turkey. International Journal of Educational Development, 27(2), 129-137. Baştürk, S. (2011). Üniversiteye giriş sınavına hazırlanma sürecinin öğrencilerin matematik öğrenmeleri üzerine olumsuz yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 69-79.
• Blazar, D., & Pollard, C. (2017). Does test preparation mean low-quality instruction? Educational Researcher, 46(8), 420-433. Breakspear, S. (2012). The policy impact of PISA: An exploration of the normative effects of international benchmarking in school system performance. OECD Education Working Papers. doi:10.1787/5k9fdfqffr28-en.
• Breakspear, S. (2014). How does PISA shape education policy making? Why how we measure learning determines what counts in education. Seminar Series 240. Melbourne: Centre for Strategic Education.
• Creswell, J. & Plano Clark, V. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çepni, S. (2019). PISA ve TIMSS sınavlarında başarıyı yakalamak için Türkiye ne yapmalı? S. Çepni (Ed.), PISA ve TIMSS mantığını ve sorularını anlama (2. baskı, ss. 393-404) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Çepni, S. ve Kaya, A. (2002). ÖSS sınavının liselerdeki fizik eğitim-öğretimine etkileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 39-48.
• Çetin, A. ve Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323.
• Diamond, J.B. (2007). Where the rubber meets the road: Rethinking the connection between high-stakes testing policy and classroom instruction. Sociology of Education, 80(4), 285-313.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecindeki karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 67-81.
• Gay L.R., Mills, G.E., & Airasian, P. (2006). Educational Research (8th ed.). Ohio: Pearson.
• Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11(3), 255-274.
• Grek, S. (2009). Governing by numbers: The PISA ‘effect’ in Europe. Journal of Education Policy, 24 (1), 23-37.
• Gürbüz, M. Ç. (2019).Uluslararası sınavların ve bazı ülkelerin merkezi sınav sistemlerinin ve soru örneklerinin tanıtımı. S. Çepni (Ed.), PISA ve TIMSS mantığını ve sorularını anlama (2. baskı, ss. 45-110) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Gürlen, E., Demirkaya, A. S. ve Doğan, N. (2019). Uzmanların PISA ve TIMSS sınavlarının eğitim politika ve programlarına etkisine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 287-319.
• Güler, M., Arslan, Z. ve Çelik, D. (2019). 2018 Liselere Giriş Sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 337-363.
• Güler, H. K. ve Ülger, B. B. (2019). PISA, TIMSS ve TEOG sınavlarının temel aldığı öğrenme kuramları. S. Çepni (Ed.) PISA ve TIMSS mantığını ve sorularını anlama (2. baskı, ss. 111-153) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Kabael, T. (2019). Matematik Okuryazarlığı ve PISA. T. Kabael (Ed.), Matematik okuryazarlığı ve PISA (ss.11-43) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karip, E. (2020). PISA’da okuma performansı ve öğrencilerin okul yaşamı. 29.06.2020 tarihinde https://tedmem.org/download/pisada-okuma-performansi-ogrencilerin-okul-yasami adresinden erişildi.
• Koretz, D. (2005). Alignment, high stakes, and the inflation of test scores [Report 655]. Los Angeles, CA: National Center for Research on Evaluation, Standards, and Student Testing (CRESST) Center for the Study of Evaluation (CSE) Graduate School of Education & Information Studies, University of California
• Kumandaş, H. ve Kutlu, Ö. (2014). Yükseköğretime öğrenci seçmede ve yerleştirmede kullanılan sınavların oluşturduğu risk faktörlerinin okul başarısı üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Dergisi, 29(74), 15-31.
• Linn, R. L. (2000). Assessments and accountability. Educational Researcher, 29(2), 4-16.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expande sourcebook. (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Miller, M. D., Linn, R. L. & Gronlund, N. E. (2009). Measurement and assessment in teaching (10th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Mi̇llî eği̇ti̇m i̇stati̇sti̇kleri̇, örgün eğitim 2018/'19. Ankara: Yazar.
• Nichols, S. L. (2007). High-stakes testing: Does it increase achievement? Journal of Applied School Psychology, 23(2), 47-64.
• OECD. (2018). Preparing our youth for an inclusive and sustainable world. The OECD PISA global competence framework. https://www.oecd.org/education/Global-competency-for-an-inclusive-world.pdf
• Ormancı, Ü. (2019). Türkiye’de ulusal sınavların tanıtımı. S. Çepni (Ed.) PISA ve TIMSS mantığını ve sorularını anlama (2. baskı, ss. 33-44) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Özer Özkan, Y. ve Acar Güvendir, M. (2018). Merkezi sınavların öğretmenler üzerindeki öğretimsel ve duyuşsal etkilerini belirlemeye yönelik öğretmen ölçeğinin geliştirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 189-204. DOI: 10.17679/inuefd.394383
• Resnick, L. B., & Resnick, D. P. (1992). Assessing the thinking curriculum: New tools for educational reform. In B. G. Gifford & M. C. O'Conner (Eds.), Changing assessments: Alternative views of aptitude, achievement and instruction (pp. 37-75). Boston: Kluwer Academic Publishers
• Smith, M. L., & Rottenberg, C. (1991). Unintended consequences of external testing in elementary schools. Educational Measurement: Issues and Practice, 10, 7-11.
• Stetcher, B. (2002). Consequences of large-scale, high-stakes testing on school and classroom practice. In L. Hamilton, B. Stetcher, & S. Klein (Eds.), Making sense oftest-based accountability in education (pp. 79-100). Santa Monica, CA: RAND.
• Taş, U. E., Arıcı, Ö., Ozarkan, H. B., ve Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara: MEB.
• Teddlie, C., & A. Tashakkori. (2009). Foundations of mixed methods research: Integrating quantitative and qualitative approaches in the social and behavioral sciences. Thousand Oaks: Sage.
• TEDMEM (2017). PISA’nın dönüşümü. 10.02.2020 tarihinde https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/pisanin-donusumu adresinden erişildi.
• Temizöz, Y. ve Özgün-Koca, A.S. (2008). Matematik öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri ve buluş yoluyla öğrenme yaklaşımı konusundaki görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(149), 89-103.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zembat, İ. Ö. (2010). A micro-analysis of unified mathematics curricula in Turkey. ZDM Mathematics Education, 42, 443-455.