Öğretmenlerin Uzman Öğretmenlik Sınavına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 137 - 1153, 28.06.2024

Duygu Yılmaz , Oğuzhan Sevim

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1457472

Öz

Bu çalışmada 2022 yılında tekrar uygulanmaya başlanan uzman öğretmenlik sınavına ilişkin öğretmen görüşleri incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomonoloji) deseni kullanılmıştır. Olgubilim, mevcut durumu açıklamayı amaçlar. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında devlet okullarında görev yapmakta olan okul öncesinden 4, ilkokuldan 4, ortaokuldan 4 ve liseden 4 öğretmen olmak üzere toplamda 16 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Uzman Öğretmenlik Sınavına İlişkin Öğretmen Görüşme Formu” ile toplanmıştır ve formda 5 görüşme sorusu yer almaktadır. Veriler Maxquda analiz programı ile içerik analizine tabi tutulmuştur. Programdan çıkan sonuçlar kodlanarak temalar elde edilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre öğretmenlerin uzman öğretmenlik sınavına ilişkin görüşlerinin genel olarak olumsuz olduğu, bununla birlikte olumlu görüş bildiren öğretmenlerin de olduğu anlaşılmıştır. Öğretmenlerin en çok olumsuz görüş bildirdiği konuların sınavın eğitim içeriğinin yoğun olması, öğretmenler arasında ayrımcılığa yol açması, mesleki gelişime katkıda bulunmaması, eğitmenlerin tekdüze anlatımı, farklı branşlara ilişkin içerik bilgisinin hem eğitim hem de sınav içeriğine yansıtılmaması ve lisansüstü eğitim muafiyeti olduğu; öğretmenlerin olumlu görüş bildirdiği konuların başında ise eğitimlerle yeni bilgilerin edilmesi ve ünvan değişikliğinin ekonomik olarak gelir artışı sağlaması gibi gerekçelerin geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

uzman öğretmenlik, kariyer basamağı, sınav

Teşekkür

Şimdiden teşekkürler.

Kaynakça

• Akert, N., & Martin, B. (2012). The role of teacher leaders in school improvement through the perceptions of principals and teachers, International Journal of Education, 4(4), 284‐99.
• Altunkaynak, M. (2023). Öğretmenler, Öğretmenlik Meslek Kanunu’yla tanımlanmış uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik hakkında ne düşünüyor?. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1438-1457. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1221851
• Armstrong, M. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice (13th ed.). UK: Ashford Colour Press.
• Arslan, K., & Taş, B., (2023). Uzman Öğretmenlik Eğitimleri Hakkında Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 137-149.
• Arslan, K., & Taş, B., (2023). Uzman Öğretmenlik Eğitimleri Hakkında Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 137-149.
• Baker, C., Wuest, J. & Stern, P.N. (1992). Method Slurring: The Grounded Theory/ Phenomenology Example. Journal of Advanced Nursing, 17(11), 1355-1360. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.1992.tb01859.x
• Bakioğlu, A., & Banoğlu, K. (2013). Öğretmenlikte Kariyer Basamakları Uygulamasına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Metaforlar ve Sosyal Ağ Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37 (37) , 28-55.
• Bakioğlu, A., & Hesapçıoğlu, M. (2013). Düşünmeyi öğretmekte öğretmen ve okul yöneticisinin rolü: düşünmek!. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(9), 49-78.
• Baş, B., Kibar Furtun, M. H., Kapusızoğlu, F., & Ulu Aslan, E. (2023). Öğretmenlik Kariyer Basamakları ve Yazılı Sınavına İlişkin Türkçe Öğretmenlerinin Görüşleri: Neyi, Nasıl Algılıyor, Yorumluyor ve Öneriyorlar?. Journal of Mother Tongue Education/Ana Dili Egitim Dergisi, 11(1).
• Burden, Paul, R. (1984). Are The Teacher Career Ladder Plans Feasible in Rural and Small Schools? 27.03.2024 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED257598.pdf
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (28. baskı). Ankara: Pegem A.
• Canatan Doğan, N. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu’na yönelik öğretmen ve yönetici görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Bilim Dalı Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi. Denizli. http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11499/45470/Naile%20CANATAN%20DOĞAN%20İsimli.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Cımbız, A. T., & Küçüker, E. (2015). Öğretmen kariyer basamakları uygulamasının okuldaki etkilerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), 689-701
• Coimbra, M. (2013). Supervision and Evaluation: Teachers’ Perspevtive. International Journal of Humanities and Social Science, 3(5), 65-71.
• Conley, S., & Odden, A. (1995). Linking teacher compensation to teacher career development. Educational Evaluation and Policy Analysis, 17(2), 219-237. https://doi.org/10.3102/01623737017002219
• Cranston, N. C. (2000). Teachers as leaders: A critical agenda for the new millennium. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 28(2), 123-131.
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları (3. baskı) (H. Ekşi, Çev.). İstanbul: Edam. (Orijinal çalışmanın basım tarihi 2012).
• Demir, S. B., & Karadeniz, Y. (2010). Öğretmen kariyer basamakları uygulamasının farklı kariyer basamaklarında bulunan öğretmenler tarafından değerlendirilmesi, Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II (16–18 Mayıs 2010), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Demirci, C. (2011). Okul öncesi yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan performans değerlendirme sistemleri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri üzerine ilişkisel bir araştırma. [Yüksek lisans tezi], Yeditepe Üniversites.
• E. Cil, S. Cepni & M. Besken-Ergisi (2014) Teaching profession career ladder programme in Turkey: implementation, outcomes and challenges, European Journal of Teacher Education, 37:2, 237-258, DOI: 10.1080/02619768.2014.882307
• Göksoy, S., Sağır, M., & Yenipınar Ş. (2014). Öğretmenlik Uygulamasının Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (49), 443-446.
• Groenewald, T., 2004. A phenomenological research design illustrated — international journal of qualitative methods, 3(1), pp.42-55.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. baskı). Seçkin İş, A., & Birel, F. K. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 21(84).
• Kandemir, A. (2023). İlkokul yönetici ve öğretmenlerinin uzman öğretmenlik/başöğretmenlik eğitimlerine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 229-248.
• Kaplan, İ., & Gülcan, M. G. (2020). Öğretmen kariyer basamaklarının oluşturulmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi: Karma Yöntem Araştırması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (3), 380-406. https://dx.doi.org/110.30855/gjes.2020.06.03.007
• Kayıran, D. & Avcı, A. (2023). Uzman Öğretmenlik Yetiştirme Programının Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(14), 1-11.
• Kabler, A. L. (2013). Understanding the relationship between school culture and teacher leadership. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Phoenix, Arizona: Grand Canyon University.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of Reliability and Validity in Ethnographic Research. Review of Educational Research, 52, 31-60.
• Mary A., Mitchell D., Nelson L., Timar T. (1988). An Evaluation Of The Utah Career Ladder System. 27.03.2024 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED299306.pdf
• MEB (2022). Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı, 10.12.2023 tarihinde https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_05/29144704_YONERGE_EK-1.pdf
• MEB Mevzuat (2022). 10.12.2023 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.7354.pdf
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Morse, J. M. (2000). Determining Sample Size. Qualitative Health Research, 10(1), 3- 5. https://doi.org/10.1177/104973200129118183
• Murphy, Michael, J. (1984). Teacher Career Ladders In Britain. 27.03.2024 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED257829.pdf
• Reddick, Thomas L.; Peach, Larry E. (1985). A Study of the State of Tennessee Career Ladder Program for Teachers. 27.03.2024 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED265120.pdf
• Reddick, Thomas L.; Peach, Larry E. (1986). Career Ladder Level II and Level III Teachers' Perceptions of the Effectiveness of the Tennessee Career Ladder Program. 27.03.2024 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED275652.pdf
• Uygun, K., & Karabulut, Ş. Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Ünvanlarına ve Sınavlarına İlişkin Görüşleri. Anasay, (27), 151-164.
• Tosun, İ., & Yengin Sarpkaya, P. (2014). Öğretmenlerin Kariyer Basamaklarına İlişkin Görüşleri. Turkish Studies, 9 (5), 1971-1985.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin.