Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KIRGIZ TÜRKÇESİNDE SES UYUMLARININ SEBEP OLDUĞU SES DEĞİŞMELERİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 11, 20.06.2017
https://doi.org/10.30563/turklad.318145

Öz

Dillerde
ünlü ve ünsüzlerde meydana gelen değişmelerin çeşitli sebepleri vardır. Bu
değişimlerin bir bölümü, münasebette bulunulan diller, kültürler, iklim ve
coğrafya gibi dilin “dış tarihi” ile
ilgilidir.  Diğer önemli bir kısmı ise,
dilin iç dinamiklerinden kaynaklanan “dilin
iç tarihi”
ile ilgili değişme ve gelişmelerdir.

  Türk dilinde ünlüler ile ilgili “kalınlık-incelik ve düzlük-yuvarlaklık”,
ünsüzlerle ilgili de “tonluluk-tonsuzluk
uyumu adı verilen önemli ve özel bir uyum sistemi bulunmaktadır.        Çağdaş Türk yazı dillerinde bu uyum
sistemlerinin durumu önemli farklılıklar göstermektedir. Kırgız Türkçesi,
çağdaş Türk yazı dilleri arasında ünlü ve ünsüz uyumlarını en ileri düzeye
taşıyan ve en sağlam biçimde işleten yazı dilidir. Bu uyum sistemleri
geliştikçe, dil kendi doğası gereği, kelime tabanlarında ve ekleşme durumunda
karşılaştığı uyuma aykırı biçimleri değiştirip dönüştürerek uyuma uygun hale
getirmektedir.





Türk
yazı ve konuşma dillerinin tümünde bulunmakla birlikte, ünlü ve ünsüz
uyumlarına bağlı ses değişmelerinin en karakteristik ve yaygın örnekleri,
Kırgız Türkçesinde görülmektedir. Onun için bu bildiride “ses uyumlarının sebep olduğu ses değişmeleri” Kırgız Türkçesi
özelinde incelenmeye çalışılmıştır.

Kaynakça

  • BAŞDAŞ, C.-KUTLU, A. (2004). Kırgız Türkçesi Grameri. Diyarbakır.
  • BİYALİYEV, A., (2002). Kırgız Adabiy Tili Cana Anın Adabiy Norması. Bişkek.
  • BURAN,A.-ALKAYA E., (2014). Çağdaş Türk Yazı Dilleri-3. Ankara: Akçağ Yay.
  • CUMAKUNOVA, G., (2008). Kırgız Türkçesinde Arapçadan Alıntı Kelimeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları. Y. 5, S. 9, Güz, s. 101-117.
  • ÇENGEL, H.K., (2005). Kırgız Türkçesi Grameri. Ankara: Akçağ Yay.
  • DAVLATOV. C- KUDAYBERGENOV C., (1980). Azırkı Kırgız Tili. Firunze
  • DOĞAN, Levent vd. (2007). Çağdaş Türk Lehçeleri El Kitabı. İstanbul: Kriter Yay.
  • GÜLENSOY, T., (2004). Kırgız Türkçesi Grameri. Kayseri.
  • NASKALİ, E. G., (1997). Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu. Ankara: TDK Yay.
  • ÖNER, M., (1998). Bugünkü Kıpçak Türkçesi. Ankara: TDK Yay.
  • TINISTAN UULU, K., (1998). Ene Tilibiz 1-2. İstanbul.
Toplam 11 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Ahmet Buran

Yayımlanma Tarihi 20 Haziran 2017
Gönderilme Tarihi 1 Haziran 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Buran, A. (2017). KIRGIZ TÜRKÇESİNDE SES UYUMLARININ SEBEP OLDUĞU SES DEĞİŞMELERİ. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 1(1), 1-11. https://doi.org/10.30563/turklad.318145

Cited By

BİR İNGİLİZ GEZİ REHBERİNDE TÜRK DİLİNİ ARAMAK
İnönü University International Journal of Social Sciences (INIJOSS)
https://doi.org/10.54282/inijoss.1138439

LİSANS

TÜRKLAD'ın içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.   E-ISSN: 2587-1293

Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü – Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Rektörlük Yerleşkesi ELAZIĞ-TÜRKİYE / Telefon: +90 424 237 00 00 – 3525 / 3637; Belgeç: +90 424 233 00 62; elmek: uluturklad@gmail.com

13220  13225 13228 13230 13231 13234 13239 13241132411323813235132271438414444  16761