Antik Mısır’dan Orta Çağ İslam Dünyası’na Kısa Matematik Tarihi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: Özel Sayı, 59 - 70, 30.12.2021

İrem Aslan Seyhan

https://doi.org/10.32329/uad.977492

Cited By: 2

Öz

Matematiğin kökenlerinin ne olduğu matematik felsefecileri ve matematik tarihçilerinin ortak araştırma konusudur. İlk gelişen matematiksel konseptin sayı sayma olgusu olduğu düşünülmektedir. İnsanların sayı saydığına ilişkin arkeolojik kanıtlar yazının keşfinden çok daha öncesine dayanmaktadır. Yüzyıllar içinde matematik, uygarlıklar arası etkileşimin bir sonucu olarak, insanlığın atmosfer sınırlarının dışına çıkmasına olanak sağlayacak hale gelmiştir. Bu makalede Antik uygarlıklardan başlanarak Orta Çağ İslam Dünyası’na kadar matematiğin gelişim serüveni ele alınacaktır. Makalenin yazılış amacı bu aralıktaki matematiksel gelişmelerle ilgili genel bir tablo sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Antik Mısır matematiği;, Antik Mısır’da dört işlem;, Mezopotamya matematiği;, Zenon paradoksları;, Antik Çağın meşhur problemleri;, Rakamların tarihi;, Orta Çağ İslam Dünyası’nda matematik.

Concise History of Mathemathics from Ancient Eygpt to the Medieval Islamic World

Öz

The discussion about the origins of mathematics is the joint investigation of philosophers of mathematics and the historians of the mathematics. It is thought that the first mathematical concept of history was the counting. There are archeological evidences which displays that people were counting before they discovered the writing. As a result of interactions between the civilizations during the centuries, mathematics enables human beings to reach beyond the atmosphere. In this article, the development of mathematics will be discussed, starting from the ancient civilizations to the Middle Ages Islamic World. The aim of this article is to depict a general picture of mathematical developments in this range.

Anahtar Kelimeler

Ancient Egyptian mathematics, Four operations in Ancient Egypt, Mesopotamian mathematics, Zeno paradoxes, Famous problems of the Antiquity, History of the numbers, Mathematics in the Medieval Islamic World

Kaynakça

• Aslan Seyhan, İ. (2016). Orta Çağ İslam Dünyasında V. Postulat Geleneği. Türkiye Alim Kitapları.
• Aslan Seyhan, İ. (2017). Osmanlılarda Koni Kesitleri: Seyyid Ali Paşa (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslan Seyhan, İ. (2020). “Eukleides’in Aksiyomatik Sistemi”. Bilim ve Ütopya Sayı 315, Yıl 26, Eylül. Ankara: Sonsöz Matbaacılık. s.12- 16.
• Benner C.V. (1971). “Hindu Arabic Numeration System”, Historical Topics for the Mathematics Classroom, Washington: National Council of Teachers of Mathematics. s.46-49.
• Berggren, L. (1986). Episodes in the Mathematics of Medieval Islam. New York: Springer-Verlag.
• Brahma Sphuta Siddhanta Sanskrit (1966). C. 1, Editor Acharya Ramswarup Sharma. New Delhi: Indian Institute of Astronomical and Sanskrit Research.
• Cajori, F. (2014). Matematik Tarihi. Ankara: ODTÜ yayıncılık.
• Cantor, M (1894). Vorlesungen über geschichte der mathematik. Leipzig: B. G. Teubner.
• Dzielska, M. (1999). İskenderiyeli Hypatia. Çev. Gamze Deniz. İstanbul: Berfin Yayınları.
• Folta, J. “Věstonická Vrubovka, Sloužil paleolitický předmět k bijekci medzi prvky dvou množin?”, Vesmír, 76, 1997/6, s. 310 - 312.
• Heath, T. L. (1921). A History of Greek Mathematics (C. 1). Londra: Oxford at the Clarendon Press.
• Heath T. L. (1968). The Thirteen Books of Euclid’d Elements. (C. 1). Cambridge: University Press.
• Heiberg, J. L. (1898). Syntaxis Mathematica by Ptolemy. Lipsiae: B. G. Teubneri.
• Ifrah, G. (1996). Rakamların Evrensel Tarihi, C.2&3, Ankara: Tübitak.
• Joseph, G. G. (2011). The Crest of the Peacock: Non-European Roots of Mathematics (Third Edition). Princeton.
• Kökçü, A. (2019). Bir Zamanlar Geometri. Ankara: Nobel.
• Merick, L. C (1971). “Origin of Zero”, Historical Topics for the Mathematics Classroom, Washington: National Council of Teachers of Mathematics. s.49-50.
• Neugebauer, O. (1957). Exact Sciences in Antiquity. U.S.A: Harper Torchbooks
• Sayılı, A. (1966). Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp. Ankara: TTK yayınevi.
• Struik, D. (1948). Concise History of Mathematics. New York: Dover Publication.
• Tekeli S., Kâhya E., Dosay M., Demir R., Topdemir H., Unat Y., Koç Aydın A., (2011). Bilim Tarihine Giriş. Ankara: Nobel Yayınları.
• Veter, Q. (1933). “Problem 14 of the Moscow Mathematical Papyrus”. The Journal of the Egyptian Archeology (Mayıs 1933), 19, No 1-2, s.16-18