Türkiye Devlet Üniversitelerinin Öğrenci Memnuniyetinin Trend Analizi (2020-2024)

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 407 - 421, 20.09.2025

Mesut Polatgil

https://doi.org/10.32329/uad.1682324

Öz

Bu çalışma, Türkiye'deki üniversitelerde öğrenci memnuniyetinin 2020-2024 yılları arasındaki değişimini incelemektedir. UniAr tarafından her yıl gerçekleştirilen Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması (TÜMA) verileri kullanılarak, altı temel memnuniyet alanı analiz edilmiştir: Öğrenim Deneyiminin Tatminkârlığı, Yerleşke ve Yaşamının Doyuruculuğu, Akademik Destek ve İlgi, Kurumun Yönetim ve İşleyişinden Memnuniyet, Öğrenme İmkân ve Kaynaklarının Zenginliği ve Kişisel Gelişim ve Kariyer Desteği.
Sonuçlar, genel memnuniyetin yüksek olduğunu ancak yıllar içinde azalma trendi gösterdiğini ortaya koymuştur. Özellikle "Kurumun Yönetim ve İşleyişi" alanında belirgin bir düşüş gözlenmiştir. “Yerleşke ve Yaşam Doyuruculuğu” değişkeni bakımından ise yüksek memnuniyet olduğu ve yıllara göre durumun değişmediği gözlemlenmiştir. Abdullah Gül Üniversitesi, 2020-2022 yıllarında en yüksek memnuniyet puanına sahip üniversite olarak öne çıkarken, 2023-2024'te İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Yıldız Teknik liderliği almıştır. Kruskal Wallis testi, yıllar arasında genel memnuniyet ve alt boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir. 2020 yılı, diğer yıllara göre daha yüksek memnuniyetle dikkat çekmiş; bu durum, COVID-19 pandemisinin uzaktan eğitime geçiş gibi etkilerine bağlanmıştır.
Ayrıca, "Öğrenim Deneyiminin Tatminkârlığı" ile "Akademik Destek ve İlgi" arasında %88’lik yüksek bir korelasyon bulunmuş, akademik desteğin öğrenme deneyimini olumlu etkilediği vurgulanmıştır. Çalışma, üniversitelerin öğrenci odaklı iyileştirmelere odaklanması gerektiğini öne sürmektedir. Türkiye’deki genç nüfus dikkate alındığında, memnuniyet analizlerinin düzenli yapılması, yükseköğretim politikaları için kritik önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

TÜMA , Üniversite memnuniyeti , Öğrenci memnuniyeti , Yükseköğretim

Kaynakça

• Altunbaş, A. (2020). Türkiye’de Yaşayan Göçmenlerin Üniversite Eğitiminden Memnuniyetlerinin Konya’daki Suriyeli Öğrenciler Örneği Üzerinden Değerlendirilmesi. Journal of University Research, 3(2), 64–74. https://doi.org/10.32329/uad.772646
• Alvarez Jr., A., & Corcuera, L. (2021). The Webinar Experiences of Higher Education Instructors in the Time of Emergency Remote Education. International Journal of Scholars in Education, 4(2), 134–145. https://doi.org/10.52134/ueader.983093
• Astin, A. W. (1993). What matters in college? Four critical years revisited. In What matters in college? Four critical years revisited. Jossey-Bass/Wiley.
• El Refae, G. A., Kaba, A., & Eletter, S. (2021). Distance learning during COVID-19 pandemic: satisfaction, opportunities and challenges as perceived by faculty members and students. Interactive Technology and Smart Education, 18(3), 298–318. https://doi.org/10.1108/ITSE-08-2020-0128
• Elliott, K. M., & Healy, M. A. (2001). Key Factors Influencing Student Satisfaction Related to Recruitment and Retention. Journal of Marketing for Higher Education, 10(4), 1–11. https://doi.org/10.1300/J050v10n04_01
• Ercan Gül, Ü. Y., & Koşan, B. N. (2022). Üniversite Memnuniyeti ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Academic Social Science Studies, 15(89), 21–30. https://doi.org/10.29228/JASSS.57458
• Erduran, Y., & Engin, M. (2024). Akademik aidiyetın ünıversite öğrencilerinin eğitim memnuniyeti üzerindeki etkisi. Turan: Stratejik Arastirmalar Merkezi, 16(63), 146–159.
• Ergün, Y., Islattı Mutlu, Ç., Demir, D., Berker, E., & Anık, G. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin Eğitimden Beklentileri ve Memnuniyet Düzeyleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 799–808. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.748093
• Günel, Y., & Güler, A. (2021). Koronavirüs (covid-19) sürecinde üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim uygulamasına yönelik memnuniyet algılarının incelenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(2), 54–73. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijerdergisi/issue/87566/1560857
• Harvey, L. (2003). Student Feedback [1]. Quality in Higher Education, 9(1), 3–20. https://doi.org/10.1080/13538320308164
• Işık, M. (2020). Kariyer Uyumunun Üniversite Yaşam Tatminine Etkisinde Sosyal Desteğin Rolü. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(1), 21–38.
• Karadağ, E., & Belenkuyu, C. (2020). Kalitenin Standardını Belirlemek: Türk Üniversite Sıralama Sistemlerinin Berlin Prensiplerine Göre İncelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 10(3), 260–268. https://doi.org/10.2399/yod.19.020000
• Karadag, E., Su, A., & Ergin-Kocaturk, H. (2021). Multi-level analyses of distance education capacity, faculty members’ adaptation, and indicators of student satisfaction in higher education during COVID-19 pandemic. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 18(1), 57. https://doi.org/10.1186/s41239-021-00291-w
• Karadağ, E., & Yücel, C. (2017). Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması [TÜMA-2017]: Rapor Özeti. Yükseköğretim Dergisi, 7(2), 132–144.
• Karakaş, H., & Sayan, İ. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim Ortamlarının Kullanımına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(2), 116–124. https://doi.org/10.32329/uad.1126226
• Misanew, A., & Tadesse, M. (2014). Determinants of Student and Staff Satisfaction with Services at Dilla University, Ethiopia: Application of Single and Multilevel Logistic Regression Analyses. Social Indicators Research, 119, 1571–1587. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145770762
• Okçabol, R. (2016). Türkiye’de Üniversitelerin Temel Sorunları. In Toplum ve Demokrasi Dergisi, 8(17), 23–49. Özkan, U. B. (2020). Öğrencilerde Eudaimonianın ve Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Düzey. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 344–359.
• Polatgil, M., & Güler, A. (2024). The use of Different Criteria Weighting and Multi-Criteria Decision Making Methods for University Ranking: Two-Layer Copeland. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 7(1), 60–73. https://doi.org/10.32329/uad.1398302
• Rogowska, A. M., Ochnik, D., Kuśnierz, C., Jakubiak, M., Schütz, A., Held, M. J., Arzenšek, A., Benatov, J., Berger, R., Korchagina, E. V, Pavlova, I., Blažková, I., Konečná, Z., Aslan, I., Çınar, O., & Cuero-Acosta, Y. A. (2021). Satisfaction with life among university students from nine countries: Cross-national study during the first wave of COVID-19 pandemic. BMC Public Health, 21(1), 2262. https://doi.org/10.1186/s12889-021-12288-1
• Şahin, A. E. (2009). Eğitim Fakültesinde Hizmet Kalitesinin Eğitim Fakültesi Öğrenci Memnuniyet Ölçeği (EF-ÖMÖ) ile Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37), 106–122.
• Şahin, İ., Zoraloğlu, Y. R., & Fırat, N. Ş. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Amaçları, Eğitsel Hedefleri Üniversite Öğreniminden Beklentileri ve Memnuniyet Durumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 429–452. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10327/126608
• Starynska, O., Spivak, L., Osmanova, A., & Revutska, O. (2023). Social Intelligence as a Factor of Socio-Psychological Adaptation of University Students with Special Educational Needs during Distance Learning due to the COVID-19. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 15(1), 441–462. https://doi.org/10.18662/rrem/15.1/705
• ÜniAR. (2024). Türkiye üniversite memnuniyet araştırması 2024.
• Yakut, S. (2021). Üniversite öğrencilerinde memnuniyet algısının dinamikleri: bozok üniversitesi ilahiyat fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Journal of International Social Research, 14(78), 311–327. https://research.ebsco.com/linkprocessor/plink?id=62dc5f5a-79dd-3d1c-9988-2832737cb8a6
• Yaman, A., & Özdemir, S. (2016). Yükseköğretim Yönetici Görüşlerine Göre Yükseköğretimde Yeniden Yapılanma İhtiyacı. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 2–37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iauefd/issue/46931/588488
• Yangın, H. B., & Kırca, N. (2013). Antalya Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin Memnuniyet Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 78–94.
• Yüksel, C. A., Bilgen, İ., & Yaşbay Kobal, H. (2018). Yükseköğretim Kurumlarında Memnuniyet Kavramı: Kuramsal Bir Derleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(3), 1582–1591. https://doi.org/10.15869/itobiad.405334