Yükseköğretim ekosistemindeki “değişkenliği, belirsizliği, karmaşıklığı ve muğlaklığı” (VUCA dünyasını) dikkate alan, ortak akla dayalı, şeffaf bir liderlik anlayışıyla program geliştirme (tasarlama, değerlendirme ve güncelleme) sürecinde stratejik bir rol oynadığı düşünülen öğretim elemanlarının program liderliği düzeylerinin incelenebilmesi amacıyla beşli likert türünde derecelendirilen Program Liderliği Ölçeği’nin 150 madde ve tek boyuttan oluştuğu saptanmıştır. Bu araştırma kapsamında araştırma grubu belirlenirken amaçsal örnekleme yöntemine başvurulmuş olup kariyerlerinin herhangi bir döneminde idari görev üstlenen öğretim elemanlarına ulaşılmıştır. Veri analizi sonucunda açımlayıcı faktör analizi bulguları incelendiğinde, öz değeri birden büyük olan 31 faktörlü bir yapının ortaya çıktığı gözlenmiştir. Öte yandan ilgili alan yazında program liderliğine ilişkin çeşitli boyutların olduğunu öne süren araştırmalar bulunsa da bu boyutların iç içe geçmesi nedeniyle boyutlar arasında tam bir ayrımın yapılamadığı göz önünde bulundurularak bu araştırma kapsamında birinci ve ikinci öz değer oranı da incelenmiştir. Nitekim birinci ve ikinci öz değer oranının üçten büyük olması nedeniyle tek boyutlu bir yapının ortaya çıktığı sonucuna varılmıştır. Tek boyutluluğun temel ve katı olmak üzere ikiye ayrıldığı göz önünde bulundurularak bu ölçekte öz değeri birden büyük olan ikincil minör faktörlerin bulunması nedeniyle ölçek yapısının temel tek boyutluluğa uygun olduğu düşünülmüştür. Tek faktörlü bu yapının toplam varyansın %45.312’sini açıkladığı bulgulanmıştır. Bununla birlikte ölçeğin tek faktörlü yapısını test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş olup veri analizi sonucunda uyum indekslerinin (GFI=.88, AGFI=.89, CFI=.96 ve RMSEA=.06) kabul edilebilir aralıkta olduğu saptanmıştır. Ayrıca bu araştırma kapsamında madde sayısının fazla olması nedeniyle Madde Tepki Kuramı çatısı altında yer alan Rasch analizinden yararlanılmış olup model-veri uyumunun sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan ölçek güvenirliğinin belirlenebilmesi noktasında hesaplanan Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı 0.951 olarak bulgulanmıştır. Sonuç olarak Program Liderliği Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik değerlerinin yüksek düzeyde olduğu saptanmış olup elde edilen bulgular, öğretim elemanlarının program liderliği düzeylerini belirlemeye yönelik ilk ölçme aracı olma özelliği taşıyan bu ölçeğin öğretim elemanlarının program liderliği düzeylerini belirleme noktasında geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu ortaya koymuştur.
SDK-2023-12538
It had been determined that the Curriculum Leadership Scale, which was rated in five-point likert type, consisted of 150 items and a single dimension in order to examine the curriculum leadership level of lecturers, who were considered to play a strategic role in the curriculum development (design, evaluation and revision) process with a transparent leadership approach based on common sense, taking into account the “volatility, uncertainty, complexity and ambiguity” (VUCA world) in the higher education ecosystem. While determining the research group, lecturers who undertook administrative duties at any time in their careers were reached by applying the purposive sampling method. As a result of the data analysis, when the exploratory factor analysis findings were examined, it was observed that a 31-factor structure with an eigenvalue greater than one emerged. Even though there were studies suggesting that there were various dimensions of curriculum leadership in the relevant literature, considering that a complete distinction could not be made between the dimensions due to the intertwining of these dimensions, the first and second eigenvalue ratio were also examined in this study. As a matter of fact, it was concluded that a unidimensional structure emerged since the first and second eigenvalue ratios were greater than three. Considering that unidimensionality was divided into two categories as essential and strict, it was assumed that the scale structure was suitable for essential unidimensionality due to the presence of secondary minor factors with eigenvalues greater than one in this scale. It was found that this unidimension structure explained 45.312% of the total variance. In addition, confirmatory factor analysis was performed to test the unidimension structure of the scale, and as a result of the data analysis, it was determined that the fit indices (GFI=.88, AGFI=.89, CFI=.96 and RMSEA=.06) were within the acceptable range. In addition, due to the high number of items in the scale, Rasch analysis was utilised and it was concluded that model-data fit was ensured. On the other hand, the Cronbach alpha internal consistency coefficient, which was calculated to determine the scale reliability, was found to be 0.951. As a result, the validity and reliability values of the Curriculum Leadership Scale were found to be at a high level, and the findings revealed that this scale, which was the first measurement tool to determine the curriculum leadership level of the lecturers, was a valid and reliable tool for determining the curriculum leadership level of the lecturers.
Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (SDK-2023-12538)
SDK-2023-12538
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Yükseköğretim Çalışmaları (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Proje Numarası | SDK-2023-12538 |
Yayımlanma Tarihi | 20 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 11 Mayıs 2025 |
Kabul Tarihi | 26 Temmuz 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 3 |
Articles published in the Journal of University Research (Üniversite Araştırmaları Dergisi - ÜAD) are licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) License .