1. Yayın Etiği

Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD), tüm yayın süreçlerinde tarafsızlık, saygı ve bilimsel yöntemlere uygunluk ilkelerine sıkı sıkıya bağlıdır. Bilginin doğru bir şekilde yayılmasını sağlayarak bilimsel gelişmeye katkı sunmayı hedefler. Yayın sürecine dahil olan tüm taraflar (yazarlar, hakemler, baş editör, baş editör yardımcısı, editör kurulu ve editör danışma kurulu) etik sorumluluklara uygun hareket etmek zorundadır.

Aşağıdaki etik görev ve sorumluluklar, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından hazırlanan rehber ve politikalar ışığında yazılmıştır.

1.1. Yazarların Etik Sorumlulukları
Üniversite Araştırmaları Dergisi'ne makale gönderen yazarların aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenir:

• Orijinallik ve Özgünlük: Yazarlar, yalnızca daha önce yayımlanmamış ve orijinal çalışmalarını sunmalıdır. Çalışmalarda başka kaynaklardan yararlanılıyorsa, atıflar doğru ve eksiksiz bir şekilde yapılmalıdır.
  
• Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, makalelerindeki çıkar çatışmalarını veya kişisel ilişkileri beyan etmekle yükümlüdür. Potansiyel çıkar çatışmaları net ve açık bir şekilde açıklanmalıdır.
  
• Veri Sunumu ve Doğruluğu: Yazarlar, makalelerinde kullandıkları verilerin doğru ve güvenilir olduğundan emin olmalı, talep edilmesi durumunda ham verileri sağlama konusunda hazırlıklı olmalıdır.
  
• Katkı Beyanı: Makaleye önemli katkısı olmayan kişilerin yazar olarak gösterilmesi kabul edilemez. Tüm yazarlar, makalede belirtilen her katkı için sorumluluk üstlenmelidir.
  
• İzin ve Onaylar: Araştırmalarında insan veya hayvan denek kullanan yazarlar, gerekli tüm etik kurul onaylarını almış olmalı ve katılımcılardan rıza belgelerini sağlamalıdır.
  
• Hataların Bildirilmesi: Yayımlanmış veya yayımlanmakta olan çalışmalarda bir hata fark eden yazarlar, derhal editöre bilgi vermekle yükümlüdür. Hatalı çalışmalar için düzeltme veya geri çekme süreçlerine katkıda bulunmalıdırlar.
  
• Tekrar Yayın: Aynı çalışma birden fazla dergiye gönderilemez. Makale başka bir dergide yayımlandıysa veya yayımlanma aşamasında ise, ÜAD’ye sunulmamalıdır.
  
• Yazar Sıralaması ve Değişiklikler: Makalede belirtilen yazar sıralaması, inceleme süreci başladıktan sonra değiştirilemez.
  

1.2. Baş Editör, Baş Editör Yardımcısı ve Editör Kurulunun Etik Sorumlulukları
Üniversite Araştırmaları Dergisi'nde (ÜAD), baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, derginin bilimsel kalite ve etik ilkeler doğrultusunda yayınlanmasını sağlamak için birlikte çalışırlar.Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD) baş editörü, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" kılavuzlarına dayanarak aşağıdaki etik sorumlulukları üstlenir:

1.2.a. Tarafsızlık ve Bağımsızlık

• Bilimsel Yeterlilik ve Özgünlük: Baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, makaleleri yalnızca bilimsel kriterler ve özgünlük temelinde değerlendirir. Yazarların kişisel kimlikleri (cinsiyet, etnik köken, din, siyasi görüş gibi faktörler) değerlendirmenin hiçbir aşamasında dikkate alınmaz.
  
• Yayın Sürecinde Objektiflik: Baş editör ve diğer editörler, inceleme ve hakem değerlendirme süreçlerinde herhangi bir kişisel veya kurumsal çıkarın süreci etkilemesine izin vermemelidir. Kararlar tamamen bilimsel yeterlilik ve derginin yayın politikasına uygunluk temelinde alınır.

1.2.b. Yayın Sürecinin Yönetimi

• Hakem Sürecinin Organize Edilmesi: Baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, her makale için uygun uzmanlık alanlarına sahip hakemleri atar ve çift kör hakemlik sürecinin tarafsız bir şekilde işlemesini sağlar.
  
• Gizlilik: Tüm değerlendirme süreci gizli tutulur. Editörler, gönderilen makalelerle ilgili bilgileri yalnızca hakemler ve ilgili editörler arasında paylaşabilir. Makale yayımlanmadan önce yazarın izni olmaksızın üçüncü taraflarla bilgi paylaşımı yapılmaz.
  
• Etik Süreçlerin Yönetimi: Baş editör ve editör kurulu, intihal, veri manipülasyonu veya etik ihlallerle karşılaşıldığında derhal müdahale etmeli ve COPE (Committee on Publication Ethics) yönergelerine uygun olarak gerekli soruşturmayı başlatmalıdır.

1.2.c. Çıkar Çatışmalarının Yönetimi

• Kişisel veya Kurumsal Çıkarlar: Baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, kendi çıkarları ile yayın süreci arasında potansiyel bir çatışma olup olmadığını değerlendirir. Bir çıkar çatışması tespit edilirse, ilgili editör makalenin değerlendirme sürecine dahil olmaz ve süreci başka bir editör yönetir.
  
• Şeffaflık: Editörler, makale değerlendirme süreçlerinde karşılaştıkları çıkar çatışmalarını şeffaf bir şekilde beyan etmekle yükümlüdür. Gerekirse bu duruma ilişkin uygun tedbirler alınmalıdır.

1.2.d. Hakem ve Yazarlarla İlişkiler

• Yazarlarla Şeffaf İletişim: Baş editör ve editör kurulu, yazarlarla süreç boyunca açık ve şeffaf bir iletişim kurar. Yazarlar, makalelerinin kabul veya reddedilme nedenlerine ilişkin gerekçeli geri bildirim almalıdır.
  
• Hakemlerin Yönlendirilmesi: Editörler, hakemlere makalelerin nasıl değerlendirileceğine dair net yönergeler sunar ve bilimsel kaliteyi artıracak geri bildirimlerin sağlanmasını teşvik eder. Hakemlerin tarafsız ve bilimsel değerlendirmeler yapmasını sağlamak editörlerin sorumluluğundadır.

1.2.e. Yayın Kararlarının Alınması

• Yayın Kararlarında Bağımsızlık: Baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, hakem raporlarını dikkatle inceleyerek yayın kararlarını alır. Kararlar, bilimsel kalite, özgünlük ve derginin yayın politikalarıyla uyumluluk temelinde verilmelidir. Hakem raporlarının objektif olması ve makalenin bilimsel değerini ön planda tutması zorunludur.
• Revizyon ve Kabul Kararları: Makalelerde revizyon talep edilmesi veya makalenin kabul edilmesi durumunda, yazarların hakem geri bildirimlerine yanıt vermesi beklenir. Editörler, revizyon taleplerinin adil ve bilimsel gerekçelere dayalı olmasını sağlar.
  

1.2.f. Bilimsel Kalite ve Etik Standartların Korunması

• Bilimsel Katkı ve İfade Özgürlüğü: Editörler, yayımlanacak makalelerin literatüre katkı sağlamasını ve bilimsel özgürlüğün korunmasını sağlar. Farklı bakış açıları veya eleştiriler içeren çalışmalar, bilimsel kaliteye sahip oldukları sürece reddedilmemelidir.
  
• Düzeltme ve Geri Çekme Prosedürleri: Yayımlanmış makalelerde ciddi hatalar veya etik ihlaller tespit edildiğinde, baş editör ve editör kurulu makalenin geri çekilmesi veya düzeltilmesi sürecini derhal başlatır. Bu süreç şeffaf bir şekilde yürütülmeli ve kamuoyuna duyurulmalıdır.

1.2.g. Editöryal ve Bilimsel Gelişimi Destekleme

• Derginin Sürekli Gelişimi: Baş editör, baş editör yardımcısı ve editör kurulu, derginin akademik kalitesini ve uluslararası standartlara uyumunu sürekli olarak iyileştirmek için çalışır. Yeni yayın politikaları ve prosedürler geliştirilirken, derginin bilimsel itibarı korunur.

1.3. Editör Danışma Kurulunun Etik Sorumlulukları 
Editör Danışma Kurulu, derginin akademik ve etik standartlarını korumak ve geliştirmek amacıyla faaliyet gösterir. Bu kurulun temel sorumlulukları şunlardır:

• Yayın Politikalarının Geliştirilmesi: Derginin yayın politikalarını geliştirmek ve akademik standartları yükseltmek için baş editör ve editör kuruluna önerilerde bulunmak.
  
• Etik Danışmanlık: Yayın süreçlerinde etik ihlallerin önlenmesi için baş editör ve editör kuruluna danışmanlık yapmak, olası ihlallere karşı önlemler önerme.
  
• Yayın Sürecine Katkı: Derginin bilimsel kalitesini artırmak için baş editör ve editör kuruluna rehberlik etmek ve ulusal ve uluslararası bilimsel ağlarla ilişkilerin güçlendirilmesine katkı sağlamak.
  
• Bağımsızlık ve Tarafsızlık: Yayın süreçlerinde tarafsız hareket etmek ve çıkar çatışmalarından kaçınmak.
  
• Etik Şikayetlerde Destek: Etik ihlallerin değerlendirilmesi sürecinde baş editöre ve editör kuruluna rehberlik sağlamak.
  

1.4. Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Hakemler, Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD)'nde yayımlanacak makalelerin bilimsel kalitesini ve bütünlüğünü sağlamak açısından kritik bir rol üstlenirler. Aşağıda hakemlerin temel etik sorumlulukları belirtilmiştir:

• Tarafsız Değerlendirme: Hakemler, makaleyi bilimsel kriterlere dayanarak tarafsız bir şekilde değerlendirmelidir. Yazarların kişisel özellikleri (kimlik, cinsiyet, ırk, din, siyasi görüş) değerlendirme sürecini etkilememelidir.
  
• Gizlilik: Hakemler, değerlendirme sürecinde kendilerine sunulan makaleleri gizli tutmakla yükümlüdür. Makale hakkındaki bilgileri üçüncü taraflarla paylaşmamalıdır.
  
• Çıkar Çatışmalarının Beyanı: Hakemler, makale değerlendirmesi sırasında çıkar çatışması olduğunu fark ederlerse bunu derhal editöre bildirmelidirler. Bu durumda makaleyi değerlendirmekten çekilmelidirler.
  
• Zamanında Değerlendirme: Hakemler, kendilerine verilen süre içinde değerlendirme yapmalıdır. Değerlendirmeyi zamanında tamamlayamayacaklarsa editöre bilgi vermelidirler.
  
• Yapıcı ve Bilimsel Geri Bildirim: Hakemler, değerlendirme sürecinde yapıcı ve bilimsel geri bildirim sağlamalı, kişisel eleştirilerden kaçınmalıdır. Amaç, makalenin kalitesini artırmaya yönelik yapıcı öneriler sunmaktır.
  
• Etik İhlal Bildirimi: Hakemler, makalede intihal, veri manipülasyonu veya başka bir etik ihlal tespit ettiklerinde bunu editöre bildirmekle yükümlüdür.

1.5. Yayıncının Etik Sorumlulukları
Yayıncının etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Editoryal Bağımsızlığın Sağlanması: Yayıncı, baş editörün ve editör kurulunun bağımsız olarak karar verebilmesi için gerekli koşulları sağlar. Bilimsel kararlar, ekonomik ya da siyasi çıkarlar doğrultusunda etkilenmemelidir.
• Bilimsel Suistimalin Önlenmesi: Yayıncı, intihal, veri manipülasyonu ve diğer etik ihlallerle mücadele etmek için gerekli önlemleri alır. İntihal tespiti için teknolojik araçlar kullanılır ve ihlal durumlarında düzeltme veya geri çekme süreçleri başlatılır.
• Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Yayıncı, dergide yayımlanan tüm makalelerin bilimsel ve etik standartlara uygun olmasını gözetir. Şikayet ve itiraz süreçlerinin şeffaf ve adil bir şekilde yönetilmesini sağlar.
  
• İfade Özgürlüğünün Desteklenmesi: Yayıncı, bilimsel tartışma ve ifade özgürlüğünü destekler. Bilimsel bulguların serbestçe paylaşılmasını ve tartışılmasını teşvik eder.
  
• Etik Kuralların Uygulanması: Yayıncı, dergide belirlenen etik ilkelerin tüm paydaşlar tarafından benimsenmesini ve uygulanmasını sağlar. Etik ihlalleri ile ilgili süreçlerin COPE (Committee on Publication Ethics) ilkelerine uygun şekilde yürütülmesini gözetir.

1.6. Etik İhlallerin Bildirilmesi ve Süreci
Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD), etik ihlallerin derhal bildirilmesini ve şeffaf bir şekilde soruşturulmasını teşvik eder. Dergi, etik standartların korunmasını sağlamak amacıyla aşağıdaki süreci uygular:

• Etik İhlal Bildirimi: Tüm paydaşlar (yazarlar, hakemler, editörler ve okuyucular), yayın süreciyle ilgili olası etik ihlalleri bildirmekle yükümlüdür. İhlaller baş editöre yazılı olarak bildirilmelidir. Bu ihlaller arasında intihal, veri manipülasyonu, yanlış bilgi verme ve çıkar çatışmaları sayılabilir.
  
• İnceleme Süreci: Etik ihlal bildirimi alındığında, baş editör ve editör kurulu derhal olayı incelemeye alır. Gerekirse bağımsız danışmanlardan veya etik kurullardan görüş istenebilir. İnceleme, tarafsız bir şekilde yürütülmeli ve tüm tarafların görüşleri dinlenmelidir.
  
• Sonuçların Bildirilmesi: Etik ihlal tespiti yapılırsa, ihlal eden taraflar bilgilendirilir ve gerekli önlemler alınır. Bu önlemler arasında makalenin geri çekilmesi, düzeltme yayımlanması veya ilgili yazarın dergiden belirli bir süre boyunca uzaklaştırılması gibi kararlar yer alabilir.
  
• Düzeltme ve Geri Çekme: Yayımlanan bir makalede ciddi bir etik ihlal tespit edilirse, makale geri çekilir veya ilgili hata düzeltilir. Geri çekme veya düzeltme, kamuoyuna açık bir şekilde duyurulur ve sürecin şeffaflığı korunur.
  
• Şikayet Süreci: Eğer etik ihlallerin soruşturulmasında veya yönetilmesinde taraflarca bir itiraz olursa, bu durum baş editör tarafından bağımsız bir değerlendirme ile tekrar ele alınır. Şikayetlerin çözümü sürecinde COPE ilkelerine uygun hareket edilir.

2. Yayın Süreci ve Kalite Güvencesi

2.1. Yayın Süreci ve Karar Aşamaları
Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD), gönderilen makalelerin titizlikle değerlendirildiği bir yayın süreci yürütür. Tüm makaleler, bilimsel yeterlilik, özgünlük ve etik ilkelere uygunluk açısından incelenir. Baş editör veya baş editör yardımcısı tarafından yönlendirilen bu süreçte, Editör Kurulu ve hakem raporları doğrultusunda makalenin kabulüne, revizyonuna veya reddine karar verilir. Yayın sürecinin her aşamasında şeffaflık ve tarafsızlık esastır. Hakem değerlendirme süreciyle ilgili detaylı bilgiler, derginin ilgili sayfasında yer almaktadır. Hakem değerlendirme süreciyle ile ilgili sayfadan detaylı bilgiler yer almaktadır.

2.2. İntihal ve Orijinallik Kontrolü
ÜAD, intihale karşı sıfır tolerans politikası izler. Yazarlar, makalelerinin özgün olduğunu ve başka bir yerde yayımlanmadığını veya yayımlanma sürecinde olmadığını beyan etmelidir. Makaleler, intihal tespit yazılımları ile taranarak benzerlik oranı kontrol edilir. %20’den fazla benzerlik oranına sahip makaleler doğrudan reddedilebilir veya yazar(lar)dan gerekli düzeltmeleri yapmaları talep edilebilir.

• Kendi Kendine İntihal (Self-Plagiarism): Yazarlar, daha önce yayımlanmış çalışmalarını önemli bir oranda tekrar kullanamaz. Her yeni makalenin bilimsel katkı sunması beklenir.
• Alıntı ve Atıf Kuralları: Başka çalışmalardan yapılan alıntılar, doğru ve eksiksiz bir şekilde kaynak gösterilerek yapılmalıdır. Kaynakça bölümünde eksik ya da hatalı atıf gösterilmesi etik ihlal sayılacaktır.

2.3. Düzeltme, Geri Çekme ve Şikayet Prosedürleri
Yayınlanan makalelerde önemli bir hata veya etik ihlal tespit edildiğinde, yazar(lar) ve editörler tarafından hızlı bir şekilde harekete geçilir. Düzeltme veya geri çekme süreci şu adımları takip eder:

• Düzeltme: Yayınlanan bir makalede bilimsel veya teknik bir hata tespit edildiğinde, editörler tarafından yazarla iletişime geçilerek bir düzeltme yayımlanması talep edilir.
  
• Geri Çekme: Yayınlanan bir makalede ciddi bir etik ihlal veya bilimsel sahtecilik tespit edilirse, makale geri çekilir ve bu durum derginin ilgili sayısında duyurulur.
  
• Şikayet Prosedürleri: Yazarlar, hakemler veya okuyucular, dergi sürecinde etik olmayan bir davranış veya hata fark ettiklerinde, dergi yönetimine şikayette bulunabilirler. Şikayetler, dergi yönetimi tarafından titizlikle incelenir ve gerektiğinde düzeltici adımlar atılır.
  

2.4. Kişisel Bilgilerin Korunması
ÜAD, yazarlar, hakemler ve okuyucuların kişisel bilgilerini gizli tutar. Makale değerlendirme sürecinde yazarların ve hakemlerin kimlikleri çift kör hakemlik ilkesi gereğince gizli tutulur. Yayınlanan makalelerde yer alan katılımcıların veya üçüncü şahısların gizliliği de korunur.

• Veri Gizliliği: Araştırmada kullanılan veri setleri ve katılımcılara ait bilgiler, gerekli izinler alınmadan paylaşılmaz veya yayımlanmaz.
  
• Gizlilik İhlali: Kişisel bilgilerin ifşa edilmesi durumunda, dergi yönetimi tarafından gerekli yasal adımlar atılacaktır.

2.5. Bilimsel Bütünlük ve Şeffaflık
ÜAD, yayın sürecinde bilimsel bütünlük ve şeffaflık ilkesini benimser. Yazarlar, çalışmalarında elde ettikleri tüm verileri doğru bir şekilde raporlamakla ve yanıltıcı bilgi sunmamakla yükümlüdür. Editörler, hakemler ve yayın kurulu, bilimsel süreçlerin şeffaf ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlar.

• Araştırma Verilerinin Şeffaflığı: Yazarlar, kullandıkları veri setlerini açıkça belirtmeli ve gerekirse araştırma verilerine erişim sağlanmalıdır.
  
• Finansman ve Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, makalelerinde varsa finansman kaynaklarını ve çıkar çatışmalarını açıkça belirtmelidir.

3. Etik Olmayan Davranışlarla Mücadele

3.1. İntihal, Veri Manipülasyonu ve Sahtecilik
Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD), bilimsel yayınlarda etik ihlallere karşı sıfır tolerans politikası uygular. Etik ihlaller, bilim dünyasına zarar verdiği gibi, araştırmacıların güvenilirliğini de olumsuz etkiler. Aşağıdaki ihlaller, ciddi etik sorunlar olarak değerlendirilir:

• İntihal: Yazar(lar), başkalarının çalışmalarından alıntı yaparken mutlaka kaynak göstermelidir. Başka araştırmacıların çalışmalarının izinsiz veya uygunsuz şekilde kullanılması intihal sayılır. İntihal tespit edilen çalışmalar, yayın sürecinden derhal çıkarılır.
  
• Veri Manipülasyonu: Verilerin kasıtlı olarak çarpıtılması, değiştirilmesi veya manipüle edilmesi etik dışı bir davranıştır. Yazarlar, elde ettikleri verileri olduğu gibi raporlamakla yükümlüdürler.
  
• Sahtecilik: Veri uydurma, yanıltıcı veya yanlış bilgiler sunma gibi bilimsel sahtecilik, ÜAD'de yayımlanacak makaleler için kabul edilemez. Bu tür eylemler, ilgili makalenin geri çekilmesine yol açar ve yazar(lar)a yaptırım uygulanır.

3.2. Akademik Bütünlüğü Sağlama Yükümlülüğü
Yazarlar, hakemler ve editörler, akademik bütünlüğü sağlamak için üst düzeyde sorumluluk taşır. Bilimsel yayıncılığın güvenilirliğini koruma amacıyla her bir taraf, dürüst ve tarafsız olmalıdır.

• Yazar Sorumluluğu: Yazarlar, makalelerinde yer alan tüm bilgilerin doğruluğunu ve orijinalliğini temin etmelidir. Yanıltıcı bilgi, veri eksikliği ya da çalışmanın amacıyla uyuşmayan iddialar etik ihlal kapsamına girer.
  
• Hakem Sorumluluğu: Hakemler, makaleleri değerlendirirken yalnızca bilimsel yeterlilik ve katkıyı dikkate almalı; kişisel veya akademik önyargılardan kaçınmalıdır. Hakemler ayrıca çıkar çatışmalarını bildirmelidir.
  
• Editör Sorumluluğu: Editörler, makalelerin tarafsız ve adil bir şekilde değerlendirildiğinden emin olmalıdır. Editörler, çıkar çatışmalarından kaçınmalı ve bilimsel bütünlüğü koruyacak şekilde hareket etmelidir.
  

3.3. Hakem, Editör ve Yazar Arasındaki Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışmaları, bilimsel süreçlerin tarafsızlığını zedeleyebilir. ÜAD, yazarlar, editörler ve hakemler arasında oluşabilecek çıkar çatışmalarını tespit etmek ve bu durumu şeffaf bir şekilde yönetmek için belirli protokoller uygular.

• Yazarlar: Yazarlar, makale gönderimi sırasında varsa finansal destekçilerini ve olası çıkar çatışmalarını açıkça beyan etmelidir. Bu, hem finansman kaynakları hem de kişisel veya kurumsal çıkarlar için geçerlidir.
  
• Hakemler: Hakemler, değerlendirdikleri çalışmanın yazarlarıyla çıkar çatışması içindeyse (yakın çalışma ilişkisi, ortak araştırma geçmişi, kişisel ilişki vb.) durumu editörlere bildirmelidir ve makaleyi değerlendirme sürecinden çekilmelidir.
  
• Editörler: Editörler, yazarlarla ilgili herhangi bir çıkar çatışmasına sahiplerse, ilgili makale ile ilgili değerlendirme sürecinden çekilmeli ve bu durumu başka bir editöre devretmelidir.
  

3.4. Etik Şikayetlerin Değerlendirilmesi
ÜAD, etik ihlallere dair tüm şikayetleri titizlikle değerlendirir. Şikayet süreci, tarafsız ve şeffaf bir şekilde yönetilir, ihlal tespit edildiğinde gerekli düzeltici adımlar atılır. Şikayetlerin değerlendirilme süreci şu adımları içerir:

• İhbar: Yazarlar, hakemler, okuyucular veya diğer üçüncü şahıslar etik ihlal tespit ettiklerinde ÜAD yönetimine şikayette bulunabilirler. Şikayetler, dergiye yazılı olarak iletilmelidir.
  
• İnceleme: Editörler ve ilgili komite, şikayeti detaylı bir şekilde inceleyerek, varsa kanıtlar toplanır. Gerektiğinde uzman hakemlerden görüş alınır.
  
• Sonuç: Etik ihlal tespit edilirse, ilgili makale geri çekilir, düzeltme yayımlanır ya da yazar(lar)a yaptırım uygulanır. İhlal durumu kamuoyuna duyurulur ve makale kayıtlardan kaldırılabilir.

4. Hayvan ve İnsan Deneklerle Yapılan Araştırmalar

4.1. Etik Kurul Onayı

Üniversite Araştırmaları Dergisi (ÜAD), insan ve hayvan deneklerin kullanıldığı araştırmalarda, ilgili etik kurullardan alınmış onayın bulunmasını zorunlu kılar. Bu tür çalışmaların yayımlanması için etik kurul onayı şarttır. Yazarlar, makalelerinde etik kurul onay numarasını ve onayın alındığı kurumu açıkça belirtmelidir.

• İnsan Deneklerle Yapılan Araştırmalar: İnsan katılımcıların yer aldığı çalışmalarda, uluslararası etik standartlar (örneğin, Dünya Tabipler Birliği Helsinki Bildirgesi (Declaration of Helsinki)) ve yerel yasalar doğrultusunda etik kurul onayı alınmalıdır. Çalışmanın başında etik kurul onayı beyan edilmeli ve katılımcıların rızası alınmalıdır.
  
• Hayvan Deneklerle Yapılan Araştırmalar: Hayvanların kullanıldığı çalışmalarda, yazarlar ulusal ve uluslararası hayvan hakları kurallarına uygun hareket etmek zorundadırlar. Hayvan refahını korumak amacıyla alınan etik kurul onayı makalede belirtilmelidir.

4.2. İnsan Katılımcıların Hakları
İnsan deneklerle yapılan araştırmalarda, katılımcıların haklarının korunması esastır. Yazarlar, katılımcılardan bilgilendirilmiş onam almalı ve bu durumu makalelerinde açıkça beyan etmelidir. İnsan katılımcıların mahremiyetine saygı gösterilmeli ve kişisel bilgilerin gizliliği korunmalıdır.

• Bilgilendirilmiş Onam: Katılımcılar, çalışmanın amacı, yöntemi, riskleri ve faydaları hakkında detaylı bilgilendirilmeli ve gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul etmelidir. Yazarlara, bu süreçlerin belgelendiği bilgileri dergiye sunmaları gerektiği hatırlatılmalıdır.
  
• Gizlilik ve Anonimlik: Katılımcıların kimlik bilgileri, makalede yer almamalı ve katılımcıların kişisel bilgilerinin gizliliği sağlanmalıdır. Katılımcıların anonimliği korunmadığında, bunun için açık izin alınmış olmalıdır.

4.3. Hayvan Refahı İlkeleri
Hayvan deneklerle yapılan araştırmalarda, hayvanların refahı ve etik standartlara uygun bir şekilde muamele görmesi temel bir gerekliliktir. Araştırmaların, hayvanların gereksiz acı veya strese maruz kalmaması için dikkatli bir şekilde planlanması ve uygulanması zorunludur.

• ARRIVE Yönergeleri: Hayvanlarla ilgili yapılan çalışmaların raporlanmasında ARRIVE (Animal Research: Reporting of In Vivo Experiments) yönergeleri kullanılmalı ve hayvanların refahını en üst düzeyde gözeten araştırma yöntemleri uygulanmalıdır.
  
• Minimizasyon İlkesi: Araştırmalar, mümkün olan en az sayıda hayvan kullanılarak ve en az zararla yapılmalıdır. Araştırma sırasında hayvanların sağlığı ve refahı sürekli olarak izlenmeli, hayvanlara gereksiz zarar verilmemelidir.