Status of Sheep Breeds by Regions in Turkey: Central Anatolia Region

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 4, 97 - 105, 30.11.2022

Çağrı Kandemir , Turgay Taşkın

Öz

The aim of this study; to determine the situation on the basis of provinces with the data of 2021, taking into account the yield, tail shape, and origin of the sheep breeds raised in the Central Anatolia Region. The provinces in the Central Anatolia Region were evaluated according to the number of sheep they have. The breeds of sheep in the region; yield (meat-wool, progeny, milk, fur, wool and milk), tail shapes (thin, fatted, semi-fatted), and origin (imported or domestic). The total number of sheep breeds bred in thirteen provinces in the Central Anatolia Region is 38, and the total number of sheep in the region is 10.120.431 heads. The province with the highest number of sheep breeds is Konya (2.566.610 heads), while the lowest value is Nevşehir (208.452 heads). This article will be a useful resource on the real numbers of breeds and their distribution in the provinces in regional sheep breeding studies. This article will be a useful resource on the real numbers of breeds and their distribution in the provinces in sheep breeding studies. In this study for the Central Anatolia Region, the preparation of sheep breeding maps for all regions in Turkey as soon as possible will be beneficial in the preparation of regional and national improvement projects.

Anahtar Kelimeler

Central Anatolia region, sheep number, yield type, tail type

Türkiye’de Koyun Irklarının Bölgelere Göre Durumu: İç Anadolu Bölgesi

Öz

İç Anadolu Bölgesinde yetiştirilen koyun ırklarının verim yönü, kuyruk yapısı ve orijin dikkate alınarak 2021 yılı verileriyle iller bazında durum tespiti yapmak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. İç Anadolu Bölgesinde yer alan iller, sahip oldukları koyun sayılarına göre değerlendirilmiştir. Bölgedeki koyunların ırkları; verim yönlerine (et-yapağı, et-süt, döl, süt, kürk ve yapağı), kuyruk şekillerine (ince, yağlı, yarım yağlı) ve orijinlerine (ithal ya da yerli) göre gruplandırılmıştır. İç Anadolu Bölgesinde on üç ilde yetiştirilen koyun ırklarının toplam sayısı 38 ve bölgedeki toplam koyun varlığı ise 10.120.431 baştır. Koyun ırkı en fazla olan il Konya (2.566.610 baş) iken en düşük il Nevşehir’dir (208.452 baş). İller bazında koyun varlığına ait güncel verilerin analiz edilerek durumun ortaya konulması, bölgesel koyun ıslah çalışmalarına önemli bir katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Bu çalışma, koyun ıslah çalışmalarında ırkların varlıkları ile illerdeki dağılımı konusunda yararlı bir kaynak oluşturacaktır. İç Anadolu Bölgesi için yapılan bu çalışmanın Türkiye’de tüm bölgeler için koyunculuk haritalarının en kısa sürede çıkarılması, bölgesel veya ülkesel ıslah projelerin hazırlanmasında faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İç Anadolu Bölgesi, koyun varlığı, verim yönü, kuyruk yapısı

Kaynakça

• Alpar, R., 2013. Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Detay Yayıncılık, Ankara.
• BDUTAE, 2008. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü. http://www.bahridagdas.gov.tr. (Erişim:10.06.2021).
• Boz, İ., Akbay, C., Budak, D.B. & Baş, S., 2008. Doğu akdeniz bölgesinde hayvancılık yapan tarım işletmelerinde yeniliklerin benimsenmesi ve yayılması. Proje No:106O352, Kahramanmaraş.
• Can, H.H. & Gündüzöz, İ., 2011. Türk mahalli idarelerinin mali yapısı: gelir ve giderlere analitik yaklaşım, borçlanma sistemlerinin ab ülkeleri ile mukayesesi. Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara.
• Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., Ünalan, A., Çınar, M., Serbester, U., Akyol, E. & Yılmaz, E., 2015. Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(2):60-68.
• Ertuğrul, M., Dellal, G., Elmacı, C., Akın, A.O., Pehlivan, E., Soysal, M.İ. & Arat, S., 2010. Hayvan genetik kaynaklarının muhafazası ve sürdürülebilir kullanımı. Ziraat Mühendisleri Odası VII. Teknik Kongresi, Kitabı, 11-15 Ocak, Ankara, s. 179-198.
• Ertuğrul, M., Dellal, G., Soysal, İ., Elmacı, C., Akın, O., Arat, S., Barıtçı, İ., Pehlivan, E. & Yılmaz, O., 2009. Türkiye yerli koyun ırklarının korunması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 97-119.
• FAO, 2020. FAO Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture Assessments. http://www,fao,org/3/CA3129EN/CA3129EN,pdf (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2021).
• Gürer, B. & Ulutas, Z., 2021. TR71 Bölgesinde işletmelerin koyun yetiştiriciliği faaliyetine devam etme olasılığını etkileyen faktörlerin analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 36(1):63-72.
• Haygem, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı, Hayvancılık Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/HAYGEM.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2021)
• Kalaycı, Ş., 2006. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, ISBN 975-9091-14-3, 426s.
• Karakuş, F. & Akkol, S., 2013. Van ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu ve verimliliği etkileyen sorunların tespiti üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1-2):9-16.
• Özsayın, D. & Everest, B., 2019. Koyun yetiştiriciliği yapan üreticilerin sosyo-ekonomik yapısı ve koyunculuk faaliyetiyle ilgili uygulamaları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 22(Ek Sayı 2): 440-448.
• Sönmez, R., Kaymakçı, M., Eliçin, A., Tuncel, E., Wassmuth, R. & Taşkın, T., 2009. Türkiye koyun ıslahı çalışmaları. Uludağ Üni Ziraat Fakülte Dergisi, 23(2): 43-65.
• TAGEM, 2009. Türkiye Evcil Hayvan Genetik Kaynakları Tanıtım Kataloğu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, https://www.tarimorman.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/Katalog20T%C3%BCrk%C3%A7e,pdf (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2021)
• Tamer, B. & Sarıözkan, S., 2017. Yozgat merkez ilçede koyunculuk yapan işletmelerin sosyo-ekonomik yapısı ve üretim maliyetleri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(1): 39-47.
• Tüfekçi, H. & Olfaz, M., 2015. Kastamonu ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin sorunları ve çözüm önerileri. Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7): 577-582.
• TÜİK, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim ve Hayvancılık İstatistikleri. www,tuik,gov,tr , (Erişim 15 Kasım 2020).
• Tüney Bebek, D. & Keskin, M., 2018. Mersin ilinde koyun yetiştiriciliğinin mevcut durumu bazı verim ve yapısal özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (2), 315-323.
• Yıldırır, M., Sezenler, T., Erdoğan, İ., Yüksel, M.A., Soysal, D. & Ceyhan, A., 2011. The present studies on animal genetic resources in Bandırma Sheep Research Station: A review. Journal of Animal Science Advances 1(2): 73-78.
• Yilmaz, O., Sezenler, T., Sevim, S., Cemal, İ., Karaca, O., Yaman, Y. & Karadağ, O., 2015. Genetic relationships among four Turkish sheep breeds using microsatellites. Kafkas Universitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 1411(46): 576-58.