İstenmeyen Öğrenci Davranışları: Bir Erkek Lisesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 57 - 68, 23.06.2020

Esra Tekel

Öz

Bu araştırmanın amacı istenmeyen öğrenci davranışlarının nedenlerini ve okul yönetiminin bu davranışları çözmek için yaptığı uygulamaları analiz etmektir. Araştırma durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırma İstanbul ilinin düşük sosyo-ekonomik düzeye sahip ilçesi Sultangazi’de yer alan bir erkek lisesinde yürütülmüştür. Veriler homojen örnekleme yöntemiyle belirlenen 6 öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşme ve okulda tutulan 441 disiplin suçunu içeren doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre istenmeyen öğrenci davranışlarının temel nedeni aile tutumudur. Daha sonra sırasıyla öğretmen, eğitim sistemi, öğrencinin kendisi, okul ve okul yönetimi istenmeyen öğrenci davranışlarına neden olmaktadır. Okul yönetimi istenmeyen davranışları çözmek ve en aza indirmek için (i) nasihat etme, (ii) öğrenciden söz alma, (iii) sınıf öğretmenlerinin öğrenci ile görüşmesi, (iv) rehberlik servisinin öğrenci ile görüşmesi, (v) velilerin durumdan haberdar edilmesi, (vi) öğrenciye yazılı uyarı verilmesi, (vii) gerektiğinde öğrencinin sınıfının veya sınıf öğretmeninin değiştirilmesi, (viii) velinin ikna edilerek öğrencinin başka okula naklinin yapılması ya da açık liseye aldırılması, ve (ix) kulüp faaliyetlerinin yapılması gibi uygulamalar yapmaktadır. Araştırma sınırlılıklar ve sonraki araştırmalara önerilerle sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

istenmeyen öğrenci davranışları, lise, durum çalışması

Kaynakça

• Akar, İ. (2003). Öğrenci davranışlarını etkileyen etmenler. Sınıf yönetimi içinde (Ed. Zeki Kaya). Ankara: Pegem Akademi
• Akar, N. (2006). Ortaöğretim kurumlarında karşılaşılan disiplin sorunları ve eğitim yöneticilerinin çözüm yaklaşımları (Denizli örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Balay, R., & Sağlam, M. (2008). Sınıf içi olumsuz davranışlara ilişkin öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-24.
• Başaran, E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Ekinoks Eğitim
• Berg, B. L. & Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (çev. Edt. Prof. Dr. Asım Arı). Konya: Eğitim Yayınevi
• Bull, S. L., & Solity, J. E. (1996). Classroom management: Principles to practice. London and New York: Routledge.Burden, P. E. (1995). Classroom management and discipline: methods to facilitate cooperation and ınstraction. USA: Longman Publishers.
• Charles, C.M. (1992). Building classroom discipline: from models to practice. London: Longman.
• Çelik, V. (2003). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Davis, H. A. (2001). The quality and impact of relationships between elementary school children andteachers. Journal of Contemporary Educational Psychology, 26, 431–453.
• Erdoğan, İ. (2003). Sınıf yönetimi: ders, konferans, panel ve seminer etkinliklerinde başarının yolları. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Erkesici, E. (2005). Meslek liselerinde öğrencilerin disipline aykırı davranışlarda bulunma nedenleri (Ankara ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Fields, M. V., & Fields, D. (2006). Constructive guidance and discipline: Preschool and primary education. Prentice Hall.
• Jones, V. & Jones, L. (2007). Comprehensive Classroom Management: Creating Communities of Support and Solving Problems. USA: Pearson Education, Inc.
• Kahveci, N. (2012). Genel liselerde karşılaşılan disiplin sorunlarının uzamsal incelenmesi: İstanbul’dan bir ilçe örneği. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(1), 64-92.
• Kazu, H. (2007). Öğretmenlerin sınıfta istenmeyen davranışların önlenmesi ve değiştirilmesine yönelik stratejileri uygulama durumları. Milli Eğitim Dergisi, 175(5), 7-66.
• Kavanagh, S. (2000). A total system of classroom management: consistent, flexible, practical and working. Pastoral Care in Education, 18(1), 17-21.
• Kilimci, S. (2009). Teachers’ perceptions on corporal punishment as a method of discipline in elementary schools. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (8), 242- 251.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Edt. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir). Ankara: Pegem Akademi
• Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 67-80.
• Tunç, B., Yıldız, S., & Doğan, A. (2015). Meslek liselerinde disiplin sorunları, nedenleri ve çözümü bir durum analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 384-403.
• Türnüklü, A. (2000). Sınıf içi davranış yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(21), 141-152.
• Wentzel, K. R. (1999). Social-motivational processes and interpersonal relationships at school: Implicationfor understanding motivation at school. Journal of Educational Psychology, 91, 76–97.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and method. Thosand Oaks, CA: Sage.