PROBLEMS OF TRANSLATION OF MEDIA TEXTS FROM TURKISH TO RUSSIAN

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 19, 31.03.2024

Hüseyin Parlak

https://doi.org/10.37999/udekad.1370367

Öz

Translation is a cultural and communicative activity that goes back a long way, while today the translation of texts published in mass communication tools evolving with technology is also important. Our study examined media texts and focused on expressions that could compel translators and students studying foreign languages during the translation of media texts from Turkish to Russian. In addition to the difficulties that translators may encounter, it was mentioned that both written and oral texts in mass media and media should be translated by considering translation methods and strategies. Students studying language and translation at Turkish universities should have sufficient knowledge in all areas of the language as they can be expected to be equipped translators. Educators, students, translators and researchers are intended to benefit from this study, which addresses the challenges faced in translating media texts and issues to look out for. The study highlighted the difficulty of translating media texts and recommended work on translating media texts. In the preparation of our study, works written on this topic were examined using methods of interpreting, generalizing and scientific explanation of written and oral media texts. As a result, we have been told that expressions that will compel both students and a qualified translator during the translation of media texts are usually due to the limitation of time during oral translation and the availability of source language-specific structures such as slang, jargon, proverb and phrase. It is recommended that enough time is allocated to translate media texts in language education to address these challenges.

Anahtar Kelimeler

Russian, Turkish, Media Texts, Translation

MEDYA METİNLERİNİN TÜRKÇEDEN RUSÇAYA ÇEVİRİ SORUNLARI

Öz

Çeviri, geçmişi oldukça eskiye uzanan kültürel ve iletişimsel bir faaliyettir, günümüzde ise teknolojiyle gelişen kitlesel iletişim araçlarında yayımlanan metinlerin çevirisi ayrıca önem taşımaktadır. Çalışmada medya metinleri incelenmiş olup medya metinlerinin Türkçeden Rusçaya çevirisi esnasında çevirmenleri ve yabancı dil eğitimi alan öğrencileri zorlayabilecek ifadeler üzerinde durulmuştur. Çevirmenlerin karşılaşabileceği zorlukların yanı sıra kitle iletişim araçları ve medyada yer alan gerek yazılı gerekse sözlü metinlerin çeviri yöntemleri ve stratejileri dikkate alınarak çevrilmesi gerektiğinden bahsedilmiştir. Türkiye üniversitelerinde dil ve çeviri eğitimi alan öğrencilerden donanımlı çevirmen olmaları beklenebileceği için dilin her alanında yeterli bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Medya metinlerinin çevirisinde karşılaşılan zorluklar ve dikkat edilmesi gereken hususların ele alındığı bu çalışmadan eğitimcilerin, öğrencilerin, çevirmenlerin ve araştırmacıların faydalanması amaçlanmıştır. Çalışmada medya metinlerinin çevirilerinin zorluğu öne çıkarılmış ve medya metinlerinin çevirisine yönelik çalışmalar yapılması önerilmiştir. Araştırma hazırlanırken bu konu üzerine yazılmış eserler, yazılı ve sözlü medya metinleri yorumlama, genelleme ve bilimsel açıklama yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Sonuç olarak verilen örneklerin de bizlere gösterdiği üzere medya metinlerinin çevirisi esnasında hem öğrencileri hem de nitelikli bir çevirmeni zorlayacak ifadelerin genelde sözlü çeviri esnasında zamanın kısıtlı olmasından ve metinlerde kaynak dile özgü argo, jargon, atasözü, deyim gibi yapıların bulunmasından kaynaklandığı kanısına ulaşılmıştır. Bu zorlukların giderilebilmesi için dil eğitiminde medya metinlerinin çevirisine yeterince vakit ayrılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rusça, Türkçe, Medya Metinleri, Çeviri

Kaynakça

• 1gai (2023, Eylül 10). https://1gai.ru/blog/live/525609-20-kreativnyh-zagolovkov-i-zametok-iz-gazet-raznyh-vremen-kotorye-cepljajut-vzgljad-chitatelej.html
• Akşehirlioğlu, M. (2023). Televizyon dizilerinde yabancı kelime ve dil bilgisi öğelerinin kullanımı. Dil Araştırmaları Dergisi, 32, 239-256.
• Alav, O. (2020). Kitle iletişim araçları medya: Medya’nın birey ve toplumsal yapıya etkileri. Hiperyayın.
• Almasoodi, A., T., R. (2021). Habere ulaşmada geleneksel medyadan yeni medyaya geçiş. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• ATV (2023, Eylül 15). https://www.atv.com.tr/atv-ana-haber/9203-bolum/izle
• Ayduttu, S. (2011). Dizilerin Türk diline olumsuz etkileri. IJSES Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilgiler Dergisi, I(I), 31-34.
• Gözcü, B.S ve Yalçın, P.(2023). ‘Candide, oul’optimise’ eserinin Türkçe çevirilerinin erek odaklı kuram ve çeviri stratejileri açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Culture and Civilization Dergisi, 51-70.
• Haberself. (2023, Eylül 10). http://www.haberself.com/h/50108/
• İzlesene. (2023, Eylül 10). https://www.izlesene.com/listeler/akillardan-cikmayan-40-gazete-manseti/57b47f539e7210d2238b45cc
• Kalinina, M.V. (2018). Jargonizmı, prostareçiye i yazıkavaya agresiya v televizionnıh SMİ. İzvestiya VGPU, 117-121.
• Kanal D (2023a, Eylül 15). https://www.kanald.com.tr/kanal-d-ana-haber/bolumler/kanal-d-ana-haber-01-09-2023
• Kanal D (2023b, Eylül 23). https://www.kanald.com.tr/kanal-d-ana-haber/bolumler/kanal-d-ana-haber-20-09-2023
• Koç, K.K. (2018). Gerçeklik, dil, medya ve manipülasyon. Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergis, C.11(56), 398-402.
• Kormilitsına, M.A. &Sirotinina, O.B. (2015). Reçevoy etiket v SMİ kak faktor vliyaniya na reçevuyu kulturu rasiyskava obşestva. Jurnalistika, T. 15 (1), 5-9.
• Kozan, O. (2014). Rus ve Türk gazete haber başlığı dili, kültür dilbilimsel yaklaşım. Gazi Kitabevi.
• Kozan, O. (2017). Çağdaş çeviri kuramı ve uygulamaları çerçevesinde Rusça-Türkçe çeviri sorunları ve çeviri stratejileri.(Yayınlanmamış doktora lisans tezi).Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mikoyan, A.S. (2023, Ağustos 20). Problemı perevoda tekstov v SMİ. Yazık SMİ kak abyekt mejdistiplinarnogo isledovaniye, Uçebnoye pasobiye.
• Ridus. (2023, Eylül 10). https://www.ridus.ru/10--smeshnyh-zagolovkov-iz-rossijskih-smi-kotorye-nevozmozhno-ne-kliknut-365158.html
• Sabah (2023a, Temmuz 15). https://www.sabah.com.tr/galeri/dunya/fransadaki-gosteriler-artarak-devam-ediyor-pariste-yagmacilik-patlak-verdi-gozalti-sayisi-2-bini-buldu/3
• Sabah (2023b, Temmuz 20). https://www.sabah.com.tr/galeri/spor/son-dakika-fenerbahce-transfer-haberi-fenerbahceye-transferde-gunes-dogdu-milli-yildizdan-mujdeli-haber-geldi
• Show TV (2023a, Eylül 17). https://www.showtv.com.tr/show-ana-haber/show-ana-haber-01092023-818499
• Show TV (2023b, Eylül 18). https://www.showtv.com.tr/show-ana-haber/show-ana-haber-04092023-818733
• Star TV (2023, Eylül 16). https://www.startv.com.tr/program/star-haber/bolumler/1-eylul-2023-ana-haber
• Şakar, R. (2021). Dilde uluslararasılaşma ve çağdaş Rus dilinde medya kelime yapım yolları (Türk dili ile karşılaştırmalı bir değerlendirme). International Journal of Language Academy, v.9 (1).
• Şesterneva, L. (2007). Ostorojna! Jargon v SMİ. Jurnalistika, 267-269.
• Yıldız, T. (2005). Spor basınında futbol anlatım dili: Manşet ve başlıklar.Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 93-106.
• Zlobin, A., N. & Puzakov, A., V. (2015). Perevod tekstov SMİ s angliyskogo i s nemetskogo yazıkov naruski. Elektronnoye uçebno-metadiçeskoye pasobiye. İzdatelstvo MGU im. N. P. Ogaryova.