VEDAT NEDİM TÖR'ÜN RESİM ÖĞRETMENİ ROMANI ÜZERİNDEN SANATÇI CEMAL BİNGÖL'ÜN EĞİTİMCİ KİMLİĞİ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1004 - 1020, 30.09.2025

Mustafa Çapar , Sinem Alpaslan

https://doi.org/10.37999/udekad.1667970

Öz

Vedat Nedim Tör (1897-1985), iktisat, kültür ve sanat alanlarında etkin olmuş, literatüre çeşitli yazın çalışmaları kazandırmıştır. Bunlardan biri Resim Öğretmeni adlı romandır. Roman, 1930’ların sonlarında Yozgat’ta görev yapan bir resim öğretmeninin öğrencileri, öğretmen arkadaşları ve halk ile olan etkileşimini ele almaktadır. Öğrencilerine resim dersini sevdiren ve onların sanatsal anlamda gelişim göstermelerini sağlayan resim öğretmeni, kitapta belirtilmese de sanatçı ve öğretmen Cemal Bingöl (1912-1993)’dür ve roman, onun meslek yaşamından izler taşır. Araştırmanın amacı, Resim Öğretmeni romanı üzerinden Cemal Bingöl’ün eğitimci yanını ve öğrencileri ile elde ettiği başarıların arka planını incelemektir. Onun yaklaşımının temeli, öğrencilerinin kendi sanatsal potansiyellerini, yaratarak geliştirmelerine olanak sağlamaktır. Romanda, öğrencilerine inanan, onların başarılı olmaları için elinden gelen her şeyi yapan resim öğretmeni Cemal Bingöl’ün hem öğrencileri hem de toplumla ilgilenen yenilikçi bir öğretmen ve aydın olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cemal Bingöl , Resim Öğretmeni Romanı , Vedat Nedim Tör , Resim Dersi , Halkevleri

ARTIST CEMAL BINGOL'S EDUCATOR IDENTITY THROUGH VEDAT NEDIM TOR'S PAINTING TEACHER NOVEL

Öz

Vedat Nedim Tör (1897-1985) was active in the fields of economics, culture, and art and contributed various literary works to the literature. One of these is the novel The Painting Teacher. The novel deals with the interaction of an art teacher working in Yozgat in the late 1930s with his students, fellow teachers, and the public. Although it is not mentioned in the book, the painting teacher who makes his students love painting lessons and helps them develop artistically is the artist and teacher Cemal Bingöl (1912-1993), and the novel bears traces of his professional life. The study aims to examine Cemal Bingöl's side as an educator and the background of his achievements with his students through the novel The Painting Teacher. The basis of his approach is to enable his students to develop their artistic potential by creating. In the novel, Cemal Bingöl, an art teacher who believes in his students and does everything in his power to help them succeed, is seen to be an innovative teacher and intellectual who is interested in both his students and society.

Anahtar Kelimeler

Cemal Bingöl , The Painting Teacher Novel , Vedat Nedim Tör , Painting Lesson , People

Kaynakça

• Anonim (1942). C.H.P. halkevleri ve halkodaları 1932-1942.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana: Edebiyat teorisinden dil felsefesine seçme yazılar. (Çev: C. Soydemir). Ayrıntı Yayınları.
• Balcı, Y. (2002). Türk romanında aydın problemi (1908-1950). T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bingöl, C. (1938). Lise resim sergisi dolayısıyla. Bozok Yozgat Halkevi Dergisi, 4, 9-10.
• Bingöl, C. (1945). Çocuk resimleri ve yetişkinler. Ülkü - Milli Kültür Dergisi, 9 (97), 15-16.
• Bingöl, C. (1975). Resim nedir, nasıl yapılır, nasıl öğrenilir? Milli Eğitim Basımevi.
• Bingöl, O. (2024). Cemal Bingöl’e dair… Bir mekân iki ressam – Ankara devlet güzel sanatlar galerisinin tanıkları (1963-1990): Cemal Bingöl-Osman Zeki Oral sergisi kataloğu içinde. https://arhm.ktb.gov.tr/brochures/detail/2222/bir-mekan-iki-ressam-ankara-devlet-guzel-sanatlar-galerisinin-taniklari-1963-1990-cemal-bingol-osman-zeki-oral-sergisi-katalogu
• Bingöl, O. (2025). Cemal Bingöl resim öğretmeni – ressam (1912-1993). otobiyografi, http://cemalbingol.com/cb06a.htm
• Bowen, H. (10 Temmuz 1943). Türk çocuklarının sergisi. Ulus Gazetesi, 3.
• Bozdoğan, S. (2012). Modernizm ve ulusun inşası: erken cumhuriyet Türkiyesi'nde mimari kültür. Metis Yayınları.
• British Council (1943). Exhibition of paintings by Turkish children from Yozgat secondary school. http://www.cemalbingol.com/cocukresim_sergileri.htm
• Burton, D. (2006). Exhibiting student art: The essential guide for teachers. Teachers College Press.
• Çavdar, T. (1983). Cumhuriyet dönemi Türkiye ansiklopedisi. İletişim Yayınları.
• Dikmen, B. A. (2023). İnkılabı nakşedecek resimler: tek-parti döneminde resim ve siyaset. İletişim Yayınları.
• Doğan, M. C. (2017) Birikimi özümseyen ve yeni bir kuşağı temsil eden bir sanat dergisi: Ar. Türk Dili, CX (781), 37-44.
• Dupuis, A. M. (1966). Philosophy of education in historical perspective. Rand McNally & Company.
• Ersel, H. (2014). Kazım Taşkent, yapı kredi ve kültür sanat. Yapı Kredi Yayınları.
• Gurbetoğlu, A., & Tomakin, E. (2011). Sevilen ve sevilmeyen öğretmen davranışlarına ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 261-276.
• İskender, K. (1983). Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’nde resim - Cumhuriyet dönemi Türkiye ansiklopedisi, 6. Cilt. İletişim Yayınları.
• Kaptan, A. (1940, 14 Ekim). Sanat aleminde: Ankara’da Yozgat lisesinin resim sergisi. Ulus Gazetesi, 6.
• Kaya, M. (2014). Halide Edib Adıvar'ın ideal öğretmen tipi tatarcık. Varlık, 1281, 53-56.
• Kelly, D. (2004). Uncovering the history of children's drawing and art. Praeger Publishers.
• Neary, M. (2016). Critical pedagogy, participatory art, and higher education—a new measure and meaning of the common(s) in against value in the arts and education. Rowman & Littlefield International.
• Öndin, N. (2023). Cumhuriyet’in kültür politikası ve sanat. Hayalperest Yayınevi.
• Örik, N. S. (1940). Mekteplilerin sergisinde. Ülkü-Halkevleri ve Halkodaları Dergisi, 16 (93), 284-286.
• Özyürek, L. (1981). Ulusal kalkınma ve yenileşmede Atatürk'ün öğretmenleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 14 (1), 25-29.
• Ravi, S. S. (2021). Philosophical and sociological bases of education. PHI Learning Pvt.
• Read, H. (10 Temmuz 1943). Edinburg üniversitesi güzel sanatlar fakültesi profesörü mr. Herbert Read’in söylediği açış nutku. Ulus Gazetesi, 3.
• Rona, Z. (1997). Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Süha, B. (1942, 18 Ağustos). Yozgatlı küçük sanatkârlar. Ulus Gazetesi, 4.
• Tanpınar, A. H. (1952, 6 Ağustos). Çocuk ve resim, Cumhuriyet Gazetesi, 2.
• Tantuğ, T. (1942, Ocak). Dördüncü devlet resim ve heykel sergisi. Yücel Aylık Sanat ve Fikir Mecmuası, 94, 83.
• Tör. V. N. (1942, Ağustos). Yozgat’ın resim hocası. Ulus Gazetesi, 4.
• Tör, V. N. (1943a). Resim öğretmeni. Akba Kitabevi.
• Tör, V. N. (1943b). Londra’da Yozgat çocuklarının sergisi. Hep Bu Topraktan, (2), 62-67.
• Tör, V. N. (2010). Yıllar böyle geçti. Yapı Kredi Yayınları.
• Türkeş, M. (1999). Kadro hareketi, ulusçu sol bir akım. İmge Kitabevi.
• Üren, E. (1942). İki sergi. Ülkü - Milli Kültür Dergisi, 2 (24), 9-11.
• Varlık, M. B. (1995). Hep bu topraktan. Kebikeç Yayınları.
• Yücel, H. A. (1940, Kasım). Yozgat Lisesi orta kısım talebesinin resim sergisi. Maarif Vekilliği Tebliğler Dergisi, 3 (94), 54.
• Görsel Kaynakça
• Resim 1: 18 Mart 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4. https://www.gastearsivi.com/gazete/ulus/1943-03-18/4
• Resim 2: 13.11.1937-14.10.1943 Yozgat. http://www.cemalbingol.com/2023foto.html
• Resim 3: 13.11.1937-14.10.1943 Yozgat. http://www.cemalbingol.com/2023foto.html
• Resim 4: 1937-1938 Yozgat Ortaokulu Ayhan Güven 2-B No.: 824. http://www.cemalbingol.com/resim%20dersleri.htm
• Resim 5: 1942-1943 Celal Ulusoy II-B No.: 563. http://www.cemalbingol.com/resim%20dersleri.htm
• Resim 6: 10 Temmuz 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5. https://www.gastearsivi.com/gazete/ulus/1943-07-10/5