SEZGİN KAYMAZ’IN “ATEŞ CANINA YAPIŞSIN” ROMANINDA NARSİSTİK UNSURLAR

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1032 - 1047, 30.09.2025

Ahmet Faruk Güler

https://doi.org/10.37999/udekad.1679381

Öz

Sigmund Freud ile başlayan psikanalitik eleştiri edebî metinleri incelerken kullanılan kuramlardan biri olarak öne çıkmaktadır. Lacan, Kohut, Kernberg gibi önemli psikologların alan yazına sunduğu katkılar neticesinde gelişen psikanalitik eleştiri yöntemi edebî metinleri inceleme açısından hayli geniş imkânlar sunmaktadır. Çağdaş Türk edebiyatından romanlarıyla öne çıkan yazarlarından biri olan Sezgin Kaymaz’ın metinlerinde fantastik ve paranormal unsurlar dikkat çekmektedir. Bu yapı, yazarın muhayyilesi için daha özgür bir ortam oluşturmaktadır. Böylece bilinçaltına ve insana dair önemli ipuçları metin düzeyinde okurun karşısına çıkarılarak gerek yazarı gerekse insanı tanıma ve anlamaya dair oldukça etkili olmaktadır. Ateş Canına Yapışsın adlı roman, inanç sistemlerinde ve kadim metinlerde anlatılan Âdem’in yaratılışı, yasak meyveyi yiyip cennetten kovulması ile aynı zamanda Azazil’in İblis’leşmesini kurgusal dünyada bir konu olarak ele almaktadır. Tematik düzlemde Narsisizm’i Azazil’den hareketle anlatan yazar, bu kadim hikâyeye farklı bir perspektiften bakarken aynı zamanda insan davranışlarında görülen ve patolojik bir rahatsızlık olarak tedavi edilen Narsisizm’in davranış ve bilinç düzleminde nasıl ortaya çıktığını göstermesi açısından önemlidir. Amerikan Psikoloji Derneği’nin yaptığı toplantılarda Narsisizm’e dair dokuz maddelik davranış şekilleri genel kabul görmüştür. Bu çalışmada psikanalitik edebiyat kuramlarının imkânlarından yararlanarak Narsistik davranış şekilleri olarak benimsenen dokuz maddeden hareketle Sezgin Kaymaz’ın Ateş Canına Yapışsın eseri değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Narsisizm , Sezgin Kaymaz , Azazil , Âdem , Ateş Canına Yapışsın , Psikanalitik Eleştiri

NARCISSISTIC ELEMENTS IN SEZGİN KAYMAZ’S NOVEL “ATEŞ CANINA YAPIŞSIN”

Öz

The psychoanalytic criticism method, which started with Sigmund Freud, stands out as one of the theories used in analysing literary texts. Developed as a result of the contributions of
important psychologists such as Lacan, Kohut, and Kernberg to the literature, the psychoanalytic criticism method offers a wide range of possibilities in terms of analysing literary texts. In the texts of Sezgin Kaymaz, one of the important novelists of contemporary Turkish literature, fantastic and paranormal elements come to the fore. The author, who narrates narcissism on the thematic plane with reference to Azazil, is important in terms of showing how narcissism, which is seen in human behaviour and treated as a pathological disorder, emerges on the plane of behaviour and consciousness while looking at this ancient story from a different perspective. In the meetings held by the American Psychological Association, the nine-item behavioural patterns of Narcissism have been generally accepted. In this study, by making use of the possibilities of psychoanalytic literary theories, the reflections of narcissism at the character level in the novel “Ateş CanınaYapışsın” are tried to be evaluated based on these nine items adopted as narcissistic behavioural patterns.

Anahtar Kelimeler

Narcissism , Sezgin Kaymaz , Azazil , Adam , Ateş Canına Yapışsın , Psychoanalytic Criticism

Kaynakça

• Alanka, Ö. & Cezik, A. (2016). Dijital Kibir: Sosyal Medyadaki Narsistik Ritüellere İlişkin Bir İnceleme. TRT Akademi Dergisi, 1 (2), 549-569. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trta/issue/23620/252167
• Anlı, İ. (2010). Psikanalizde Narsisizm. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Arıcan, O. & Hatıl, İ. (2019). Sezgin Kaymaz’ın Poetikasını Oluşturan Temel Kavramlar. Turkish Studies Dergisi, 14 (1), 35-56. https://turkishstudies.net/turkishstudies?mod=sayi_detay&sayi_id=391
• Balık, M. (2015). Süha ve Pervin’de Narsist Kimliğin Görünümleri, Asos Journal (Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi), 11, 160-175. https://asosjournal.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=33167
• Bolat, Y. & Ülker, M. & Demir, C. G. (2016). Kavramsal Açıdan Narsisizm ve Eğitimde Narsistik Kişilik, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 46 (9), 482-492. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/kavramsal-aidan-narsszm-ve-etmde-narsstk-klkconceptually-narcissism-and-narcissist-personality-in-education.pdf
• Brooks, P. (2014). Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Campbell, J. (2000). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Kabalcı Yayınları.
• Derhem, E. G. (2023). Türk Romanında Narsisizm. Günce Yayınları.
• Direk, Z. (2015). Çirkin Ördek Yavrusu: Narsisizm ve Yaratıcılık. https://zeynepdirek.wordpress.com/2015/08/16/cirkin-ordek-yavrusu-narsisizm-ve-yaraticilik-2/
• Eldoğan, D. (2016). Hangi Narsizm? Büyüklenmeci ve Kırılgan Narsizmin Karşılaştırılmasına İlişkin Bir Gözden Geçirme, Türk Psikoloji Yazıları Dergisi, 19 (37), 1-10. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpy1301996120160000m000052.pdf
• Freud, S. (2012). Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası. Metis Yayınları.
• Han, B. (2024). Şeffaflık Toplumu. Metis Yayınları.
• Kaymaz, S. (2023). Ateş Canına Yapışsın. İletişim Yayınları.
• Kernberg, O. (2023). Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm. Metis Yayınları.
• Kohut, Heinz (1998). Kendiliğin Çözümlenmesi. Metis Yayınları.
• Özaktaş, G. S. (2022). Sezgin Kaymaz’ın Romanlarında Fantastik Unsurlar. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kilis 7 Aralık Üniversitesi.
• Schimdt, A. (2019). Kernberg ve Kohut’un Narsisistik Kişilik Bozukluğu Kuramlarının Karşılaştırması. (Rewiew Article) Türk Psikiyatri Dergisi. 2019;30(2):137-41. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C30S2/tpd_c30_s2_137-141.pdf
• Tükel, R. (2012). “Freud’un Metinlerinde Ego İdeali” Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası. Metis Yayınları.
• Tüzer, İ. & Hüküm, M. (2022). Edebiyat Sosyolojisi. Akçağ Yayınları.