SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ HUKUK OKURYAZARLIĞINA İLİŞKİN ALGILARI

Yıl 2020, , 372 - 388, 20.08.2020

Tuba Cengelci Köse , Sercan Bursa

https://doi.org/10.19171/uefad.609049

Cited By: 6

Öz

Hukuk, toplum yaşamını düzenleyen temel unsurlardan biridir. Hukuk okuryazarlığı ise hukuk sistemi, hukukla ilgili temel kavramlar ve hukuki sistemin işleyişi ile ilgili bilgi sahibi olarak bu bilgileri kullanmayı içeren çok boyutlu bir yapı sergilemektedir. Hukuk okuryazarlığı 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan temel becerilerden biridir. Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlığına ilişkin algılarını belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında olgubilim deseni kullanılmıştır. Çalışmaya 2017-2018 öğretim yılında bir devlet üniversitesinde Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programında öğrenim gören 12 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler tümevarım analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adayları hukuk kavramını kurallar, hak ve düzen temaları çerçevesinde tanımlamaktadır. Araştırma sonuçları Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlığını hukukla ilgili temel kavramları bilme, hukuki işleyişi bilme ve haklarını kullanabilme biçiminde tanımladıklarını göstermektedir. Araştırma verileri Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlığı konusundaki görüşlerini biçimlendiren üç temel kaynak olduğunu göstermektedir. Bu kaynaklar öğretmen adaylarının öğrenim yaşamlarında aldıkları dersler, yaşam deneyimleri ve güncel olaylardır. Sosyal Bilgiler öğretmen adayları Sosyal Bilgiler dersinin öğrencilere hukuk okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması açısından önemli bir rol oynadığını düşünmektedirler. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, öğretmen adayı, hukuk okuryazarlığı

Destekleyen Kurum

Anadolu Üniversitesi

Proje Numarası

Proje No: 1805E146, 2019

Teşekkür

Bu çalışma Anadolu Üniversitesi tarafından Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında desteklenmiştir [Proje No: 1805E146, 2019].

PRE-SERVICE SOCIAL STUDIES TEACHERS’ PERCEPTIONS OF LEGAL LITERACY

Öz

Law is one of the basic elements that regulate social life. Legal literacy is a multidimensional concept that includes the basic concepts and information related to law and the legal system. Legal literacy is included as a skill in the 2018 Social Studies Curriculum. This study aims to understand pre-service social studies teachers’ perceptions of legal literacy. The research adopted a qualitative phenomenological design. 12 pre-service teachers studying in the Social Studies Teacher Training Program of the Faculty of Education at a state university in the 2017-2018 academic year participated in the study. A semi-structured interview was used as a data collection tool in the research. Data were analyzed through inductive analysis. Findings showed that pre-service teachers defined the concept of law under the themes of rules, rights and order. Findings also revealed that pre-service teachers defined legal literacy in the form of knowing basic information about law, knowing legal processes and exercising their rights. Three main sources were found that shaped the views of pre-service teachers about legal literacy. Specifically, courses, life experiences and current events. Pre-service social studies teachers thought that social studies course had a significant role in teaching legal literacy to students.

Anahtar Kelimeler

social studies, pre-service teacher, legal literacy

Proje Numarası

Proje No: 1805E146, 2019

Kaynakça

• Bilder, M. S. (1999). The lost lawyers: Early american legal literates and transatlantic legal culture. Yale Journal of Law and the Humanities, 11, 47-112.
• Bilge, N. (1997). Hukuk başlangıcı hukukun temel kavram ve kurumları. (12. baskı). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Çengelci Köse, T . (2017). Hukuk ve adalet dersi öğretim programı ve öğretim materyelinde değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 656-664.
• Çengelci Köse, T. Gürdoğan Bayır, Ö. Köse, M., & Yıldırım Polat, A. (2019). Öğretmen adaylarının bakış açısıyla adalet değeri. KALEM International Journal of Education and Human Sciences, 9(1), 67-93.
• Davies, T. A. (2009). The worrisome state of legal literacy among teachers and administrators. Canadian Journal for New Scholars in Education, 2(1), 1-9.
• Dural, M. & Sarı, S. (2009). Türk özel hukuku Cilt I. temel kavramlar ve medeni kanunun başlangıç hükümleri. (4. baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Görmez, E. (2018). Güncellenen sosyal bilgiler programının politik okuryazarlık becerisi bakımından yeterliliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(STEMES’18), 109-114.
• Kara, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Kara, H. & Tangülü, Z. (2017). Sosyal bilgiler öğretim programında hukuk ve politik okuryazarlığı üzerine bir durum incelemesi. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 2(1), 1-28.
• Klenke, K. (2016). Qualitative research in the study of leadership. (2nd ed.). Howard House, UK: Emerald Group Publishing Limited. https://ebookcentral.proquest.com/lib/anadolu/reader.action?docID=4500561
• Marzooghi, R., Sadeghi, M. H., Mohammadi, M., Karimi, M. H., & Hammadzadeh, K. M. (2016). Comparative study of legal literacy level of the elementary and secondary school teachers. Journal of Politics and Law, 9(9), 119-125.
• Mirabile, C. (2013). A comparison of legal literacy among teacher subgroups. Doctorate Dissertation, Virginia Commonwealth University, USA.
• Moswela, B. (2008). Knowledge of educational law: An imperative to the teacher’s practice. International Journal of Lifelong Education, 27(1), 93–105.
• Oğuz, S. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler eğitimi çerçevesinde hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztan, B. (2006). Medeni hukuk’un temel kavramları. (21. baskı). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Schimmel, D. & Militello, M. (2007). Legal literacy for teachers: A neglected responsibility. Harvard Educational Review, 77(3), 257-284.
• Stewart, D. (1998). Legalisation of education: Implications for principals’ professional knowledge. Journal of Educational Administration, 36(2), 129–147.
• White, J. B. (1983). The invisible discourse of the law: Reflections on legal literacy and general education. University of Colorado Law Review, 54, 143-159.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.