İlköğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Mağduriyetin Yordayıcıları

Yıl 2013, Cilt: 26 Sayı: 1, 105 - 122, 01.04.2013

Sırrı Akbaba Yüksel Eroğlu

Öz

The purpose of this research is to examine the predictors of cyberbullying and victimization in elemantary school students. 231 elementary school students (54,5 % female, 45,5 % male) were involved in this research. Data were gathered through Personal Information Form and Cyber Victim and Bullying Scale. Results of this study revealed that children’s perception of their mothers’ and fathers’

Anahtar Kelimeler

-

İlköğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Mağduriyetin Yordayıcıları

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim öğrencilerinde siber zorbalık ve mağduriyetin yordayıcılarını belirlemektir. Araştırmaya 231 231 (% 54,5’i kız, % 45,5’i erkek) ilköğretim öğrencisi katılmıştır. Veriler Kişisel Bilgi Formu ve Siber Mağdur ve Zorbalık aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonuçları anne ve babanın eğitim düzeyi, çocukların anne ve babalarının internet becerisine ilişkin algısı ve ebeveyn denetiminin siber zorbalığı yordadığını göstermiştir. Siber mağduriyeti ise yalnızca cinsiyet yordamıştır. Sonuçlar alanyazın doğrultusunda tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Siber Zorbalık, siber mağduriyet, çoklu regresyon analizi

Kaynakça

• Akbaba, S. 2012. Psikolojik sağlığı koruyucu rehberlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Akbulut, Y., Şahin, Y.L., and Erişti, B. 2010. Cyberbullying victimization among Turkish online social utility members. Educational Technology and Society, 13(4), 192-201.
• Anderson, T. and Sturm, B. 2007. Cyberbullying from playground to computer. Young Adult Library Services, 5(2), 24-27.
• Arıcak, O.T. 2009. Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184.
• Arıcak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoğlu, A., Sarıbeyoğlu, S., Çıplak, S., Yılmaz, N. ve diğerleri. 2008. Cyberbullying among Turkish students. Cyberpsychology and Behavior, 11(3), 253-261.
• Arslan, S., Savaşer, S., Hallett V., and Balcı, S. 2012. Cyberbullying among primary school students in Turkey: self-reported prevalance and associations with home and school life. Cyberpsychology Behavior, and Social Networking, 15(10), 527-533.
• Ayas, T. ve Horzum, M.B. 2012. İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma yaygınlığı. İlköğretim Online, 112, 369-380.
• Belsey, B. 2008. Cyberbullying. Retrieved February 28, 2008, from http://www.cyberbullying.ca/pdf/feature_dec2005.pdf.
• Beran, T. and Li, Q. 2007. The relationship between cyber-bullying and school bullying. Journal of Student Wellbeing, 1(2), 15-33.
• Bjorkqvist, K., Lagerspetz, K., and Kaukiainen, A. 1992. Do girls manipulate and boys fight? Developmental trends in regard to direct and indirect aggression. Aggressive Behaviour, 18, 117-127.
• Breivik, K. and Olweus, D. 2006. Children of divorce in a Scandinavian welfare state: Are they less affected than US children? Scandinavian Journal of Psychology, 47, 61-74.
• Buss, A.H. and Perry, M. P. 1992. The Agression Questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology, 63, 452-459.
• Campbell, M.A. 2005. Cyber bullying: An old problem in a new guise? Australian Journal of Guidance and Counselling, 15(1), 68-76.
• Can, S. 2002. Aggression Questionnaire adlı ölçeğin Türk popülasyonunda geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yayımlanmamış uzmanlık tezi, Genelkurmay Başkanlığı, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servis Şefliği, İstanbul.
• Crick, N.R. and Grotpeter, J.K. 1995. Relational aggression, gender, and social-psychological adjustment. Child Development, 66, 710-722.
• Çetin, B., Eroğlu, Y., Peker, A., Akbaba, S., ve Pepsoy, S. 2012. Ergenlerde ilişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu, siber zorbalık ve psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 637-653.
• Çetin, B., Peker, A., Eroğlu, Y., ve Çitemel, N. 2011. Siber zorbalığın bir yordayıcısı olarak ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar. Ergenler için bir ön çalışma. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1064-1080.
• Çetin, B., Yaman, E., and Peker, A. 2011. Cyber victim and bullying scale: A study of validity and reliability. Computers and Education, 57(4), 2261-2271.
• Dilmaç, B. 2009. Sanal zorbalığı yordayan psikolojik ihtiyaçlar: Lisans öğrencileri için bir ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, 1291-1325.
• Dilmaç, B. and Aydoğan, D. 2010a. Parental attidutes as a predictor of cyberbullying among primary school childen. International Journal of Human and Social Sciences, 79, 547-553.
• Dilmaç, B. and Aydoğan, D. 2010b. Values as a predictor of cyberbullying among secondary school students. International Journal of Human and Social Sciences, 5, 185-188.
• Erdoğan, Ö. ve Uçukoğlu, H. 2011. İlköğretim okulu öğrencilerinin anne- baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 51-72.
• Erdur-Baker, Ö. 2010. Cyberbullying and its correlation to traditional bullying, gender, and frequent and risky usage of internet-mediated communication tools. New Media Society, 12(1), 109-125.
• Erdur-Baker, Ö. and Kavşut, F., 2007. Cyberbullying: A new face of peer bullying. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
• Eroğlu, Y. 2011. Koşullu öz-değer, riskli internet davranışları ve siber arasındaki zorbalık/mağduriyet Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. ilişkinin incelenmesi.
• Eroğlu, Y., Çetin, B., Güler, N., Peker, A., and Pepsoy, S. 2011. From cybervictimization to coping ways of stres: Gender as moderator. In L.G. Chova, D.M. Belenguer, A.L. Martinez, (Eds.), Proceedings of EDULEARN11 Conference (pp.2699-2707). Barcelona, Spain.
• Eroğlu, Y. ve Peker, A. 2011. Aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek ve siber mağduriyet: Yapısal eşitlik modeliyle bir inceleme. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-20.
• Franek, M. 2006. Foiling cyberbullies in the new wild west. Association for Supervision and Curriculum Development, 63(4), 39-43.
• Hinduja, S. and Patchin, J.W. 2009. Bullying beyond the school yard: Preventing and responding to cyber bullying. California: Carwin Press.
• Hinduja, S. and Patchin, J.W. 2006. Cyberbullying emotional and psychological consequences. Retrieved December 11, 2011, from http://www.cyberbullying.us/cyberbullying_emotional_consequence.
• Katzer, C., Fetchenhauer, D., and Belschak, F. 2009. Cyberbullying: Who are victims? A comparison of victimization in Internet chatrooms and victimization in school. Journal of Media Psychology, 21, 25- 36.
• Keith, S. and Martin, M. 2005. Cyberbullying: Creating a culture of respect in a cyber world. Reclaiming Children and Youth, 13(4), 224-228.
• Kowalski, R.M. and Limber, S. P. 2007. Electronic bullying among middle school students. The Journal of Adolescent Health: Offical publication of the Society for Adolescent. Medicine, 41(6), 22-30.
• Kowalski, R.M., Limber, S.P., and Agatston, P.W. 2008. Cyberbullying: Bullying in the digital age. Malden, MA: Blackwell Publishing.
• Mesch, G.S. 2009. Parental mediation, online activites, and cyberbullying. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 12(4), 387-393.
• Mitchell, K.J., Finkelhor, D., and Wolak, J. 2005. Protecting youth online: Family use of filtering and blocking software. Child Abuse and Neglect, 29, 753-765.
• Olweus, D. 1999. Norway. In P.K. Smith, Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano, P. Slee (Eds.), The nature of school bullying: A cross-national perspective (pp. 7-27). London: Routledge.
• Ortega, R., Elipe, P., Mora- -Merchán, J.A., Calmaestra, J., and Vega, E. 2009. The emotional impact on victims of traditional bullying and cyberbullying: A study of Spanish adolescents. Journal of Psychology, 217(4), 197-204.
• Pornari, D. and Wood, J. 2010. Peer and cyber aggression in secondary school students: The role of moral disengagement, hostile attribution bias, and outcome expectations. Aggressive Behavior, 36, 81-94.
• Peker, A. ve Eroğlu, Y., 2010. Erkek öğrencilerde siber zorba ve kurban olmanın yordayıcısı olarak internet bağımlılığı. İçinde A.M. Sünbül, İ.Şahin (Eds.), 4. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu Kitabı (pp. 862-867). Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. 2012. Boyun eğici davranışlar ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkide cinsiyetin aracılığının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 205-221.
• Raskauskas, J. and Stoltz, A.D. 2007. Involvement in traditional and electronic bullying among adolescents. Developmental Psychology, 43, 564-575.
• Rigby, K. 2002. New perspectives on bullying. London: Jessica Kingsley.
• Rigby, K. 1997. Bullying in schools, and what to do about it. London: Jessica Kingsley.
• Rosen, C. 2007. Virtual Friendship and the New Narcissism. Journal of Technology and Society, 15-31.
• Sarak, Ö. 2012. Lise öğrencilerinde siber zorbalık. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Serin, H. 2012. Ergenlerde Siber Zorbalık/Siber Mağduriyet Yaşantıları ve Bu Davranışlara İlişkin Öğretmen ve Eğitim Yöneticilerinin Görüşleri. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Shariff, S. 2008. Cyberbullying. Issues and Solutions for the school, the classroom, and the home. New York: Routledge.
• Slonje, R. and Smith, P.K. 2008. Cyberbullying: Another main type of bullying? Scandinavian Journal of Psychology, 49, 147-154.
• Smith, P.K, Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S. Russell, S., and Tippett, N. 2008. Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49, 376-385.
• Smith, P.K. and Sharp, S. (Eds.). 1994. School bullying: Insights and perspectives. London: Routledge.
• Sourander, A., Brunstein, K.A., Ikonen, M., Lindroos, J., Luntamo, T., Koskelainen, M. et al. 2010. Psychological risk factors associated with cyberbullying among adolescents: a population-based study. Archives of General Psychiatry, 67(7), 720-728.
• Suler, J. 2004. The Online Disinhibition Effect. Cyberpsychology and Behavior, 7(3), 321-326.
• Topçu, Ç. 2008. The relationship of cyberbullying to emphaty, gender, traditional bullying, internet use, and adult monitoring. Unpublished master dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Topçu, Ç., Erdur-Baker, Ö., and Çapa-Aydın, Y. 2008. Examination of cyberbullying experiences among Turkish students from different school types. Cyberpsychology and Behavior, 11(6), 643-648.
• Uçanok, Z., Karasoy, D. ve Durmuş, E. 2011. Yeni bir akran zorbalığı türü olarak sanal zorbalık: Ergenlerde yaygınlığı ve önemi. Yayınlanmamış TÜBİTAK Proje Raporu, Proje No: 108K424. Ankara: TÜBİTAK.
• Underwood, M.K.. 2002. Sticks and stones and social exclusion: Aggression among girls and boys. In P.K. Smith, C.H. Hart (Eds.), Blackwell handbook of childhood social development (pp.533-548). Oxford: Blackwell.
• Vandebosch, H. and Van Cleemput, K., 2009. Cyberbullying among youngsters: Profiles of bullies and victims. New Media and Society, 11, 1349-1371.
• Varjas, K., Henrich, C., and Myers, J. 2009. Urban middle school students’ perceptions of bullying, cyberbullying, and school safety. Journal of School Violence, 8, 159-176.
• Whitney, I. and Smith, P.K. 1993. A survey of the nature and extent of bullying in junior/middle and secondary schools. Educational Research, 35, 3-25.
• Yaman, E., Eroğlu, Y., ve Peker, A. 2011. Başa çıkma stratejileriyle okulda zorbalık ve siber zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Ybarra, M.L., Diener-West, M., ve Leaf, P.J. 2007. Examining the overlap in Internet harassment and school bullying: Implications for school intervention. Journal of Adolescent Health, 41, 42-50.
• Ybarra, M.L., Espelage, D.L., and Mitchell, K.J. 2007. The co-occurence of internet harassment and unwanted sexual solicitation victimization and perpetration: Associations with psychosocial indicators. Journal of Adolescent Health, 41(6), 31-41.
• Ybarra, M.L. and Mitchell, K.J.2004. Online aggressor/targets, aggressor, and targets: a comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316. Başvuru: 08.11.2012
• Yayına Kabul: 02.05.2013