Fransız Resim Sanatının Türk Resim Sanatına Etkisi Üzerine Karşılaştırmalı Örnek Eser İncelemeleri

Yıl 2015, Frankofoni Özel Sayısı, 153 - 168, 01.01.2016

Tolga Şenol

https://doi.org/10.19171/uuefd.14859

Öz

Osmanlı’nın 1829 yılında başta Paris olmak üzere Avrupa’nın başkentlerine sanat öğrencileri göndermesi Türk resim sanatına yeni ve çağdaş yaklaşımlı bir boyut kazandırmıştır. Paris’te sanat eğitimi alma eğilimi cumhuriyet sonrası Türkiye’sinde de devam etmiştir.
Fransız ressamların etkisiyle eserler üreten Türk ressamlarının resimlerinde; konu, ifade biçimi ve renk-biçim-yüzey ilişkisi bağlamında yeni resimsel yaklaşımlar görülmektedir. Resimlerde natürmort, peyzaj ve realist figür betimlemelerinin kullanılmasının yanı sıra yenilikçi sanat akımlarının takibiyle Türk resmi bir değişim ve gelişim sürecine girmiştir. Bu süreç içinde gerçekçi figürü Türk resminin konuları arasına alan Osman Hamdi, izlenimci resim anlayışıyla eserler üreten Nazmi Ziya Güran ve farklı teknikler kullanarak çağdaş sanat örnekleri sunan Zeki Faik İzer Türk resmi için önemli sanatçılardır.
Bu çalışma; batılılaşma sürecinde farklı dönemlerde Paris’te sanat eğitimi almış Türk ressamlar olan Osman Hamdi, Nazmi Ziya Güran ve Zeki Faik İzer’in resimlerindeki Fransız ressamlara ait resimlerin biçimsel-içeriksel özellikleri açısından etkilerini belirterek oluşan benzerlik - farklılıkları vurgulama ve Türk resminde Fransız resminin etkisini gösteren örnek bir çalışma oluşturma amacıyla yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak sanat tarihsel ve sanat eleştirisel inceleme kapsamında literatür tarama, eser analizi ve karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır. Eser analizi için seçilmiş eserler; Jean Leon Gerome’a ait “Saray Terasında”, Osman Hamdi’ye ait “Haremden”, Claude Monet’e ait “Argenteuil’de Köprü”, Nazmi Ziya Güran’a ait “Peyzaj”, Eugene Delacroix’ya ait “Halka Yol Gösteren Özgürlük” ve Zeki Faik İzer’e ait “İnkılap Yolunda” adlı sanat eserleridir. Çalışmada birer Türk ve Fransız ressama ait eserin karşılaştırılarak incelenmesi sonucu elde edilen veriler betimleyici tanımlarla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular çalışmanın önemi açısından tartışılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Türk Resmi, Fransız Resmi, İnceleme, Karşılaştırma.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Antmen, A., 2010. Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20.Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar (3. Baskı). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Arseven, C. E., 1994. Sanat ve Siyaset Hatıralarım, Ankara: İletişim Yayınları.
• Berk, N.,1943. Türkiye’de Resim. İstanbul. Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları.
• Cezar, M., 1995. Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi. (1.Cilt). İstanbul. Anadolu Sanat Yayınları
• Cumming, R., 2008. Görsel Rehberler Sanat. Çev. Önol A. I. ve Çetinkaya, A. Çin: İnkılap Kitabevi.
• Dıranas. A. M., 1940. Resimde Hümanizma- Birinci Devlet Resim ve Heykel Sergisi Münasebetiyle. Güzel Sanatlar, Mayıs, 137.
• Dixon, A. G. (Ed.), 2010. Sanat Atlası. Çev. Sabuncuoğlu, A., Kovulmac, B., Gür, E., Savcı, A. ve Savcı, F., İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Duben, İ., 2007. Türk Resmi ve Eleştirisi (1880-1950). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erol, T., 1982. Nurullah Berk’in Sanat Yaşamımızdaki Yeri, Sanatçı Kişiliği. Milliyet Sanat Dergisi, Şubat, 47, 14-17.
• Gombrich, E.H.,1999. Sanatın Tüm Öyküsü. (2. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eyüboğlu, B. R.,1943. Adsız Sanatçılarımız. Ülkü Milli Kültür Dergisi. 52, 7.
• Farthing, S., 2014. Sanatın Tüm Öyküsü (2. Baskı). Çev. Aldoğan, G. ve Çulcu, F. C. Çin: Hayalperest Yayınevi.
• Gökkaya, E. K., 2012. Türk Resminde Öncü Bir İsim Nazmi Ziya Güran Dönemi, Hayatı. Karabük: Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2, 1, 94-106.
• İrepoğlu, G., 2005. Zeki Faik İzler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Little, S., 2010. İzmler Sanatı Anlamak (3.Baskı). Çev. Özer, D. N. İstanbul: Yem Yayınları.
• Poyraz.E., 2013. Haziran. Devrimi Kopyalamak-Zeki Faik İzer ve Delacroix. Altüst Dergisi. 11.2014 tarihinde http://www.altust.org adresinden alınmıştır.
• Tansuğ, S., 1991. Çağdaş Türk Sanatı ( 2. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Thompson, J., 2014.Modern Resim Nasıl Okunur Modern Ustaları Anlamak (1.Baskı). Çev. Çulcu, F. C. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Turani, A., 2011. Dünya Sanat Tarihi (15.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Walther, I. F.(Ed.), 2005. Masterpieces of Western Art. WolumeII- From the Romantic Age to the Present Day. China: Taschen.