Lamba Parlaklığını Etkileyen Değişkenler ile Değişkenleri Belirlemenin Öğretiminde Analoji Kullanımının Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 32 Sayı: 1, 93 - 119, 08.06.2019

Gonca Harman Aytekin Çökelez

https://doi.org/10.19171/uefad.447228

Öz

Bu araştırmada lamba parlaklığını etkileyen
değişkenler ile değişkenleri belirlemenin öğretiminde analoji kullanımının
öğrenme ve kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi incelenmiştir.
Araştırmaya ortaokul beşinci sınıfta öğrenim görmekte olan 98 öğrenci
katılmıştır. Araştırmada yarı deneysel yöntem çeşitlerinden eşitlenmemiş
kontrol gruplu ön ve son test yöntemi kullanılmış, yarı yapılandırılmış
görüşmeler yapılmıştır. Uygulama sürecinde deney grubunda analoji, kontrol
grubunda ise analoji kullanılmadan ders işlenmiştir. Araştırmada 9 sorudan
oluşan bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik
analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda analoji kullanımının öğrenme ve
kavram yanılgılarının giderilmesi üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Analoji, Değişkenleri Belirleme, Lamba Parlaklığını Etkileyen Değişkenler

The Effect of Using Analogy on the Teaching of Varıables Affecting on the Brightness of a Bulb with Identifying Variables

Öz

This study was investigated the effect of using
analogy on the teaching of variables affecting on the brightness of a
bulb, identifying variables, learning and elimination misconceptions. The study
was conducted with the participation of 98 fifth grade students attending the
middle school. The unmatched control group pretest and posttest method was used
in this study, interviews were done with the students. Analogy was used in the
experimental group and analogy was not used in the control group in the
implementation process. A data collection form consisting of 9 questions was
used in this study. Data were analyzed using content analysis. As a result of
this research, it was determined that the using of analogy is effective on the
learning and elimination of misconceptions.

Anahtar Kelimeler

Analogy, Identifying Variables, Variables Affecting on The Brightness of a Bulb

Kaynakça

• Akdeniz, A. R., 2011. Problem Çözme, Bilimsel Süreç ve Proje Yönetiminin Fen Eğitiminde Kullanımı, (Ed.), Salih Çepni, Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, Ankara, Pegem Akademi. (ss. 154-179).
• Anagün, S. Ş. ve Yaşar, Ş., 2009. İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 8(3), 843-865.
• Ateş, S., 2005. Öğretmen adaylarının değişkenleri belirleme ve kontrol etme yeteneklerinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 21-39.
• Ateş, S. ve Bahar, M., 2002. Araştırmacı fen öğretimi yaklaşımıyla sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bilimsel yöntem yeteneklerinin geliştirilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara.
• Ayas-Kör, S., 2006. İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinde “Yaşamımızdaki Elektrik” Ünitesinde Görülen Kavram Yanılgılarının Giderilmesinde Bütünleştirici Öğrenme Kuramına Dayalı Geliştirilen Materyallerin Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Aydoğdu, B., 2012. Fen bilgisi öğretmen adaylarının hipotez kurma ile değişkenleri belirleme ve kontrol etme becerilerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
• Bağcı-Kılıç, G., Yardımcı, E. ve Metin, D., 2009. Fen öğretiminde değişkenler nasıl adlandırılabilir?. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 13-26.
• Bakırcı, H., Subay, S., Midyatlı, F. ve Ünsal, N., 2010. İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bazı fen kavramlarıyla ilgili düşüncelerinin sınıf seviyesine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 31-48.
• Blake, A., 2004. Helping young children to see what is relevant and why: Supporting cognitive change in earth science using analogy. International Journal of Science Education, 26(15), 1855-1873.
• Borges, A. T. and Gilbert, J. K., 1999. Mental models of electricity. International Journal of Science Education, 21(1), 95-117.
• Bozkurt, O. ve Olgun, Ö. S., 2005. Fen ve Teknoloji Eğitiminde Bilimsel Süreç Becerileri, (Ed.), Mustafa Aydoğdu ve Teoman Kesercioğlu, İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi, Ankara, Anı Yayıncılık. (ss. 56-70).
• Böyük, U., Tanık, N. ve Saraçoğlu, S., 2011. İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim, 4(1), 20-30.
• Çakır, C. ve Azizoğlu, N., 2012. Maddeyi oluşturan tanecikler konusunun analojilerle destekli öğretiminin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. IV. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 4-7 Mayıs 2012, İstanbul.
• Çepni, S. and Keleş, E., 2006. Turkish students' conceptions about the simple electric circuits. International Journal of Science and Mathematics Education, 4(2), 269-291.
• Çıray, F. ve Erişti, B., 2014. Disiplinler arası analoji tabanlı öğretimin farklı düzeylerde akademik başarılı ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi öğrenme düzeyleri üzerindeki etkisi. İlköğretim Online, 13(3), 1049-1064.
• Demirci-güler, M. P. ve Yağbasan, R., 2010. Fen ve teknoloji dersinde analoji kullanımının öğrencilerin başarı, tutum ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. International Science and Technology Conference, 27-29 October 2010, Turkish Republic of Northern Cyprus.
• Duit, R., 1991. On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75(6), 649-672.
• Durmaz, H. ve Mutlu, S., 2012. 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik bir çalışma örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 6(1), 124-150.
• Ekici, E., Ekici, F. ve Aydın, F., 2007. Fen bilgisi derslerinde benzeşimlerin (analoji) kullanılabilirliğine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri ve örnekleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(1), 95-113.
• Eskandar, F-A., Bayrami, M., Vahedi, S. and Ansar, V. A. A., 2013. The effect of instructional analogies in interaction with logical thinking ability on achievement and attitude towards chemistry. Chemistry Education: Research and Practice, 14, 566-575.
• Erökten, S. and Kahraman-Gökharman, H., 2013. The effect of analogy method on student achievement in the unit “the structure and properties of matter” çivril sample. World Applied Sciences Journal, 23(6), 744-750.
• Fleer, M., 1994. Determining children's understanding of electricity. The Journal of Educational Research, 87(4), 248-253.
• Gentner, D., 1983. Structure-mapping: A theoretical framework for analogy. Cognitive Science, 7(2), 155-170.
• Glynn, S. M. and Takahashi, T., 1998. Learning from analogy-enhanced science text. Journal of Research in Science Teaching, 35(10), 1129-1149.
• Griffiths, A. K. and Thompson, J., 1993. Secondary school students’ understandings of scientific process: An interview study. Research in Science & Technological Education, 11(1), 15-26.
• Kaya, V. H. ve Gödek-Altuk, Y., 2010. İlköğretim öğrencilerinin basit elektrik devresi konusu ile ilgili kavram yanılgıları. I. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir.
• Keser, Ö. F. ve Başak, M. H., 2013. Yaşamımızdaki elektrik ünitesine yönelik öğrenci kazanım düzeylerinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2), 116-137.
• Kesercioğlu, T., Yılmaz, H., Huyugüzel-Çavaş, P. ve Çavaş, B., 2004. İlköğretim fen bilgisi öğretiminde analojilerin kullanımı: Örnek uygulamalar. Ege Eğitim Dergisi, 5, 35-44.
• Kobal, S., Şahin, A. ve Kara, İ., 2013. Fen ve teknoloji dersinde analojilere dayalı öğretimin öğrencilerin başarıları ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 46-61.
• Laçin-Şimşek, C., 2010. Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji ders kitaplarındaki deneyleri bilimsel süreç becerileri açısından analiz edebilme yeterlilikleri. İlköğretim Online, 9(2), 433-445.
• Ocak, İ. ve Tümer, H., 2014. İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine sahip olma düzeyleri (Afyonkarahisar İli Örneği). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14, 1-21.
• Osborne, R., 1981. Children’s ideas about electric circuits. New Zealand Science Teacher, 29, 12-19.
• Osborne, R., 1983. Towards modifying children’s ideas about electric current. Research in Science and Technological Education, 1(1), 73-82.
• Pardhan, H. and Bano, Y., 2001. Science teachers' alternate conceptions about direct-currents. International Journal of Science Education, 23(3), 301-318.
• Saka, A., 2012. Öğretmen adaylarının nedensel süreç becerileri açısından değerlendirilmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
• Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü., Babacan, T., Çiçek, T. ve Koparan, S., 2010. Analoji ve araştırma temelli öğrenme yaklaşımına dayalı rehber materyal uygulaması ile buna yönelik öğrenci görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-53.
• Şeker-Gökulu, A. and Geban, Ö., 2014. Facilitating conceptual change in atom, molecule, ion and matter concepts. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 304-322.
• Şenpolat, Y., Seven, S. ve Düzgün, B., 2005. Fen bilgisi öğretiminde analoji kullanımının öğrenci başarısına ve derse yönelik tutumlarına etkisinin araştırılması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 94-101.
• Temiz, B. K. ve Tan, M., 2009. Lise 1. sınıf öğrencilerinin değişkenleri belirleme ve hipotez kurma becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 195-202.
• Türkoğuz, S. ve Cin, M., 2013. Argümantasyona dayalı kavram karikatürü etkinliklerinin öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 155-173.
• Wichaidit, S., Wongyounoi, S., Dechsri, P. and Chaivisuthangkura, P., 2011. Using analogy and model to enhance conceptual change in thai middle school students. US-China Education Review, 8(3), 333-338.
• Yeşilyurt, M., 2006. İlköğretim ve lise öğrencilerinin elektrik kavramı ile ilgili düşünceleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 41-59.
• Yıldırım, H. İ., Yalçın, N., Şensoy, Ö. ve Akçay, S., 2008. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin elektrik akımı konusunda sahip oldukları kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 67-82.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., 2011. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. ve Huyugüzel-Çavaş, P., 2006. 4-E öğrenme döngüsü yönteminin öğrencilerin elektrik konusunu anlamalarına olan etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(1), 2-18.
• Yürümezoğlu, K. ve Çökelez, A., 2010. Akım geçiren basit bir elektrik devresinde neler olduğu konusunda öğrenci görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 147-166.
• Yazarlar (2015).
• Yazarlar (2016).