Zihinsel Yetersizlik Gösteren Öğrencilerin Eğitiminde Bilgisayar Kullanımı İle İlgili Öğretmen Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 33 Sayı: 1, 37 - 66, 16.04.2020

Kadriye Yıldız , Ahmet Yıkmış

https://doi.org/10.19171/uefad.492553

Cited By: 3

Öz

Eğitimde teknoloji
kullanımın yaygınlaşması ile birlikte teknolojinin öğrenci, öğretmen ve ortam
açısından incelenmesinin önemini ortaya çıkarmıştır. Hangi teknolojik araç ne
kadar etkili ve verimli olmaktadır, sorusu eğitimin kalitesini belirmeye
çalışmaktadır. Bu araştırmada bu sorulara yanıt bulmak için zihinsel
yetersizlik gösteren öğrencilerin eğitiminde bilgisayar kullanımı ile ilgili
öğretmen görüşlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma tasarımı
ve fenomenoloji desenine göre düzenlenen araştırma 2015-2016 öğretim yılında Ankara’da
bulunan III. kademe özel eğitim kurumlarında çalışan 19 özel eğitim
öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle gerçekleştirilmiştir.
Görüşmeler ‘‘içerik analizi’’ tekniğine göre incelenmiştir. Araştırma bulguları
özel eğitim öğretmenlerinin derslerde bilgisayar ile öğretim uygulaması
hakkındaki görüşlerinin olumlu olduğunu göstermiştir. Özel eğitim
öğretmenlerinin bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak materyal, program,
içerik ve uzman görüşü alma konularında özellikle uzman görüşü alınması
gerekliğinin önemine vurgu yaptıkları tespit edilmiştir. Özel eğitim
öğretmenleri bilgisayarı okuma-yazma, beceri ve kavram öğretiminde; sosyal
beceri öğretimi, dil ve konuşma becerilerinin öğretimi ve meslek dersleri için
faydalı bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, bilgisayar, bilgisayar, bilgisayar, bilgisayar, özel eğitim öğretmeni, özel eğitim öğretmeni, özel eğitim öğretmeni, özel eğitim öğretmeni

Zihinsel Yetersizlik Gösteren Öğrencilerin Eğitiminde Bilgisayar Kullanımı İle İlgili Öğretmen Görüşleri

Öz

Eğitimde teknoloji kullanımın yaygınlaşması ile birlikte teknolojinin öğrenci, öğretmen ve ortam açısından incelenmesinin önemini de ortaya çıkmıştır. Bu nedenle hangi teknolojik araç eğitimde ne kadar etkili ve verimli olmaktadır, sorusu eğitimin kalitesini de belirlemeye çalışmaktadır. Bu araştırmada bu sorulara yanıt bulmak için zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilerin eğitiminde bilgisayar kullanımı ile ilgili öğretmen görüşlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma tasarımı ve fenomenoloji desenine göre düzenlenen bu araştırmada 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Ankara’da bulunan III. kademe özel eğitim kurumlarında çalışan 19 özel eğitim öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle gerçekleştirilmiş ve görüşmeler ‘‘içerik analizi’’ tekniğine göre incelenmiştir. Araştırma bulguları özel eğitim öğretmenlerinin derslerde bilgisayar ile öğretim uygulaması hakkındaki görüşlerinin olumlu olduğunu göstermiştir. Özel eğitim öğretmenlerinin bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak materyal, program, içerik ve uzman görüşü alma konularında özellikle uzman görüşü alınması gerekliğinin önemine vurgu yaptıkları tespit edilmiştir. Özel eğitim öğretmenleri; bilgisayarı okuma-yazma, beceri ve kavram öğretimi sosyal beceri öğretimi, dil ve konuşma becerilerinin öğretimi ve meslek dersleri için faydalı bulmaktadır

Anahtar Kelimeler

özel eğitmi, bilgisayar, özel eğitim öğretmeni, teknoloji

Kaynakça

• Alkan, C. 1997. Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akturan, U, ve Esen, A. 2008. Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.), Nitel araştırma yöntemleri NVivo 7.0 ile nitel veri analizi (83-98), Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Armutçu, A. O. 2008. Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere word belgesi üzerine yazı yazma becerisinin kazandırılmasında eşzamanlı ip ucu işlem süreci ile yapılan öğretimin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aruk, İ. (2008). Bilişim Teknolojilerinin Zihinsel Engellilerin E-Eğitiminde Kullanılması ve Örnek Bir Uygulama Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Baykoç- Dönmez, N. ve Şahin, S. 2011. Özel gereksinimli çocukların değerlendirilmesi. N. Baykoç (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve eğitimleri (53-68). Ankara: Eğiten Kitap.
• Balcı, A. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Caharp, S. 1988. Computer technology ın education- how to make İt viable. R. Lewis an E. D. Tagg (Ed.), Informatics and education ( V 1- V 32). U. S.A: Elsevier Science Publishing Company.
• Carmien, S. ve Wohldman, E. (2008). Mapping Images To Objects By Young Adults With Cognitive Disabilities. Research in Developmental Disabilities 29, 149–157.
• Çatak, A. A. ve Tekinarslan, E. 2008. Powerpoint programında hazırlanan okuma yazma materyalinin 12-13 yaşlarında kaynaştırma programına devam eden hafif düzeyde engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 107-124.
• Delavarian, M., Bokharaeian, B., Towhidkhah, F. Ve Gharibzadeh, S. 2015. Computer-based working memory training in children with mild intellectual disability. Early Child Development and Care, 185(1), 66-74.
• Doğan, İ. (2012). Özel eğitimde bilgisayar destekli öğretim: Üç durum çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Doğan, S. (2015). Teknoloji ile zenginleştirilmiş ders dışı faaliyetlerinin zihinsel engelli öğrencilerin üzerinde etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirci, S. ve Köseli, M. 2014. İkincil veri ve içerik analizi. K. Böke (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (231-366). (4. Baskı). İstanbul: Alfa Basım
• Demirkıran, V. A. (2005). Özel eğitim kurumlarında bilgisayar kullanımı ile özel eğitim meslek elemanlarının bilgisayar destekli eğitime ilişkin görüşleri ile bilgisayar tutumlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Engin, A. O.,Tösten, R. ve Kaya, M. D. 2010. Bilgisayar destekli eğitim. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 69-80.
• Erdemir, N., Bakırcıoğlu, H. ve Eyduran, E. 2009. Öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanabilme özgüvenlerinin tespiti. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6 (3), 99-108.
• Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi Araştırma Tasarımları, Niteliksel ve İstatiksel Yöntemler (3. Baskı). Ankara: Erk Yayınları.
• Fichten, C. S., Asuncion, J. V., Barile, M., Fossey, M. E., & Robillard, C. 2001.Computer technologies for postsecondary students with disabilities I: Comparison of Student and Service Provider Perspectives. Journal ofPostsecondary Education and Disability, 15(1), 28-58.
• Flanagan, S., Bouck, C. E. ve Rıchardson, J. 2013. School special education teachers perceptions and use of assistive technology in literacy instruction. assistive technology 25, 24–30.
• Grice, B. L. ve Blampied, M. N. (1997). Learning to use ivdeo recorders and personal computers with ıncreasing assistance prompting. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 9(1), 18-30.
• Gökmen, C. Erkan Tekinarslan, E. ve Tekinarslan, Ç. İ. (2015). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere bilgisayarda eğitsel cd izleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 190-217.
• İşman, A. ( 2011). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. (4. Baskı). Ankara: Pegam Akademi.
• İpcioğu, M. ( 2001). Bilgisayar destekli tarih eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıçaslan, Y., Uçar, Ö., Güner, S. E. ve Bal, K., (2006). Otistik ve zihinsel engelli çocuklar için doğal dil işleme tabanlı bir yardım aracı: Bir başlangıç çalışması. Trakya Univ J Sci, 7(2): 101-108, 2006 ISSN 1305–6468 DIC: 210OUET720612060107Mechling, L.,& O'Brien, E. (2010). Computer-based video instruction to teach students with intellectual disabilities to use public bus transportation. Education andTraining in Autism and Developmental Disabilities, 230-241.
• Odabaşı, F. (1998). Bilgisayar Destekli Eğitim. Y. Hoşcan (Ed.), Bilgisayar (132-147). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı.
• Özak, H. (2008). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ip ucuyla öğretimin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özdamar, Ö. (2016) Öğretmenlerin özel eğitim sınıflarında yardımcı teknoloji kullanıma ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir
• Parsons, S.,Daniels, H., Porter, J., ve Robertson, C. (2008). Resources, staff beliefs and organizational culture: Factors in the use of ınformation and communication technology for adults with ıntellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21, 19–33.
• Punch, F. K. (2011). Sosyal araştırmalara giriş, nicel ve nitel yaklaşımlar. (Çev. Dursun Bayrak, H. Bader Arslan ve Zeynep Akyüz). Zeliha Etöz (Düzelti Ed.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Polloway, E. A., Patton, J. R. and Serna, L. (2014). Strategies for teaching learners with special needs, özel gereksinimi olan öğrenciler için öğretim stratejileri. Ş. Y. Özkan (Çev. Ed.). (10. Basımdan Çeviri). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Robertson, G. L. ve Hix, D. (2002). Making the computer accessible to mentally retarded adults. Communication Of The Acm, 45(4), 171-183.
• Raouf, M. S. A., Alenizi, M. A. K. ve Khaled Ahmed Mahmoud Attiya, K. A. M. (2016). Effectiveness of an educational program using a computer in the development of some of the mathematical concepts among mentally retarded educable students and modifying their adaptive behavior. International Journal of Humanities and Cultural Studies, 3(2), 1-23.
• Singh, A., Agarwal, A. ve Singh, Y. P. (2012). Remediating self-help skill deficits of mentally retarded children through computer aided instruction. BRICS Journal of Educational Research, 2(2-3).
• Singh, Y. P. ve Agarwal, A. (2013). Teaching mathematics to children with mental retardation using computer games.file:///C:/Users/gazi/Downloads/educationiaconfab_jan13%20(1).pdf. Erişim Tarihi: 24.08.2016
• Şen, M. (2013). Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin bilgisayara ilişkin kaygı düzeyleri ile bilgisayar özyeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Usta, E. ve Korkmaz, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar yeterlikleri ve teknoloji kullanımına ilişkin algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi7(1), 1335-1349. file:///C:/Documents%20and%20Settings/gu/Belgelerim/Downloads/1281-3857-1-PB.pdf.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Wood, P. W. (2003). Commonse methods for children with special education needs strategies for the regular classroom.