Analysis of Studies That Were Carried Out Using Chemistry Textbooks: A Meta-Synthesis Study

Yıl 2022, Cilt: 35 Sayı: 3, 623 - 646, 22.12.2022

Gamze Dolu

https://doi.org/10.19171/uefad.1169708

Öz

This is a meta-synthesis of studies that used chemistry textbooks approved by the Ministry of National Education (MoNE). The study was carried out using the document review method, one of the qualitative research designs, and involved 32 articles and 36 theses published between 2001-2020 that had been selected based on the criteria specified. The data were collected using the "coding form", and the frequency values were evaluated in depth and presented in tables and a graph. The study revealed that in Turkey, most of the studies that used chemistry textbooks were in 2010 and 2011 and that the studies mostly used qualitative research methods. It was also found out that the textbooks purpose was highest frequency "to examine the characteristics of the textbooks", and that the units/topics examined in the chemistry textbooks were very diverse. It is thought that the results obtained within the scope of the study will serve as a guide for the researchers who will use chemistry textbooks in their future studies.

Anahtar Kelimeler

Chemistry textbooks, Document review, Meta-Synthesis

Kimya Ders Kitapları Kullanılarak Yapılan Çalışmaların Analizi: Bir Meta Sentez Araştırması

Öz

Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından onaylanmış kimya ders kitaplarının kullanıldığı çalışmaların bir meta sentezidir. Nitel araştırma yöntemlerden biri olan doküman inceleme yöntemi kullanılarak yürütülen çalışmada, 2001-2020 yılları arasında yayınlanmış ve belirlenen kriterlere göre seçilen 32 makale ve 36 tez yer almıştır. Veriler "kodlama formu" kullanılarak toplanmış ve frekans değerleri derinlemesine değerlendirilerek tablo ve grafik halinde sunulmuştur. Araştırma, Türkiye'de kimya ders kitaplarının kullanıldığı çalışmaların çoğunun 2010 ve 2011 yıllarında yapıldığını ve araştırmalarda en çok nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığını ortaya koymuştur. Ayrıca ders kitaplarının amacının en yüksek frekansta "ders kitaplarının özelliklerini incelemek" olduğu ve kimya ders kitaplarında incelenen ünite/konuların çok çeşitli olduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçların bundan sonraki çalışmalarında kimya ders kitaplarını kullanacak araştırmacılara yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Meta-Sentez, Kimya ders kitapları, Doküman inceleme

Kaynakça

• Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). Evaluation of 6 th grade mathematics textbooks along with the teacher opinions. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 12, 97-113. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/787134
• Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Education and Science, 35(158), 216-231. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/663/232
• Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36(5), 258-267. https://doi.org/10.3102/0013189X07306523
• Basuki, R. (2020). 1. Sınıf kimya öğrencilerinin yükseltgenme sayısı vermede yaşadıkları kavramsal zorluklar: lise kimya ders kitaplarından bir örnek olay. Indonesian Journal of Chemistry, 20(1), 223-236. https://doi.org/10.22146/ijc.36695
• Bayraktar, Ş. (2001). A Meta-analysis of the effectiveness of computerassisted instruction in science education. Journal of Research on Technology in Education, 34(2), 173-188, https://doi.org/10.1080/15391523.2001.10782344
• Bostan Sarıoğlan A., Dolu G., & Yılmaz, İ. (2021). Fen eğitimi konu alanında yayınlanmış makalelerin içerik analizi: Fen bilimleri öğretimi dergisi örneği. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 9(1), 101-119. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1629859
• Calik, M., Unal, S., Costu, B., & Karatas, F. O. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, 24(1), 23-45. https://openriver.winona.edu/eie
• Cohen, L., Manion L. and Morrison, K. (2007). Research methods in education (6 th ed.). British Library Cataloguing in Publication Data. ISBN 0-203-02905-4 Master e-book ISBN
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Dede, S. Ç., & Arslan, S. (2019). Türkiye’de 2002-2018 yılları arasında matematik ders kitapları üzerine yapılmış tezlerin ve makalelerin analizi. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 13(1), 176-195. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.546301
• Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190.
• Dolu, G., Ürek, H. (2015). Identification and elimination of several misconceptions of university level students regarding the misconceptions in science course. Croatian Journal of Education 17(2), 353-382. https://doi.org/10.15516/cje.v17i2.888
• Dolu, G. (2018). Kimyada kavram yanılgıları (1. Baskı). Pegem Akademi
• Efe, H. A., Efe, R., & Yücel, S. (2012). Ortaöğretim biyoloji ders kitaplarında yer alan etkinliklerin bilimsel süreç becerileri açısından analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversity Journal of the Faculty of Education, 1(24), 1-20. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181329
• Eroğlu Doğan, E., Ekinci, R., & Doğan, D. (2020). Fen bilimleri ders kitapları ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi. Journal of Human and Social Sciences Research, 9(5), 3479-3499. https://doi.org/10.15869/itobiad.734864
• Gegios, T., Salta, K., & Koinis, S. (2017). Investigating high-school chemical kinetics: the Greek chemistry textbook and students' difficulties. Chemistry Education Research and Practice, 18(1), 151-168. https://doi.org/10.1039/C6RP00192K
• Goktas, Y., Hasancebi, F., Varisoglu, B., Akcay, A., Bayrak, N., Baran, M., & Sozbilir, M. (2012). Trends in educational research in Turkey: A Content analysis. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 455-460. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ978453.pdf
• Gökçek, T., & Çelik, S. (2020). A Meta-synthesis study of research about mathematic textbooks. Pegem Journal of Education and Instruction, 10(4), 1247-1288. https://doi.org/10.14527/pegegog.2020.038
• Günay, R., & Aydın, H. (2015). Inclinations in studies into multicultural education in Turkey: A content analysis study. Education and Science, 40(178), 1-22. https://doi.org/10.15390/EB.2015.3294
• Kabataş Memiş, E.,(2017). Türkiye’de argümantasyon konusunda gerçekleştirilen tezlerin analizi: bir metasentez çalışması. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 6(1), 47-65. https://doi.org/10.30703/cije.321436
• Kandemir, M. A., & Yıldız, Y. (2019). Ortaokul matematik ders kitaplarının incelenmesinde kullanılan kavramsal çerçeveler. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 13(2), 1273-1304. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.646009
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Educational Administration: Theory and Practice, 16(1), 49-71. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108243
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Sage.
• MoNE. (2017). 2017-Kimya dersi öğretim programı [Chemistry course curriculum]. Ministry of National Education.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli kimya öğretmenlerinin ortaöğretim kimya ders kitaplarını kullanımlarının incelenmesi. Ahi Evran University Journal of Kırşehir Education Faculty, 10(1), 91-101. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1494911
• Overman, M., Vermunt, J. D., Meijer, P. C., Bulte, A. M., & Brekelmans, M. (2013). Textbook questions in context-based and traditional chemistry curricula analysed from a content perspective and a learning activities perspective. International Journal of Science Education, 35(17), 2954-2978. https://doi.org/10.1080/09500693.2012.680253
• Özcan, E. Ş. (2019). Lise yeni 12. sınıf biyoloji ders kitabında kullanılan metaforlar ve analojiler üzerine bir araştırma. (Yayın No. 563590) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Park, C. G., Hwang, J., & Gwak, D. (2011). A comparative analysis of instructional objectives of laboratory work in Korean and US high school biology textbooks according to Bloom's revised taxonomy. The Journal of Curriculum Studies, 15(1), 27-43. https://doi.org/10.24231/rici.2011.15.1.27
• Pedrosa, M. A., & Dias, M. H. (2000). Chemistry textbook approaches to chemical equilibrium and student alternative conceptions. Chemistry Education Research and Practice, 1(2), 227-236. https://doi.org/10.1039/A9RP90024A
• Polat, S. (2015). The evaluation of qualitative studies in Turkey about critical thinking skills: A meta-synthesis study. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 229-243. http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2015.02.022
• Polat, S., & Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme [Meta-synthesis: A conceptual analysis]. Journal of Qualitative Research in Education - JOQRE, 4(2), 52-64. http://dx.doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.4c2s3m
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Education and Science, 39(173), 430-453. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/3278/720
• Tabuk, M. (2019). Lisansüstü tezlerde bilgisayar destekli matematik öğretimi uygulamaları: Meta-sentez çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 656-677.
• Thiele, R. B., & Treagust, D. F. (1994). The nature and extend of analogies in secondary chemistry textbooks. Instructional Science, 22(1), 61-74. https://doi.org/10.1007/BF00889523
• Thiele, R. B., Venville, G. J., & Treagust, D. F. (1995). A comparative analysis of analogies in secondary biology and chemistry textbooks used in Australian schools. Research in Science Education, 25(2), 221-230. https://doi.org/10.1007/BF02356453
• Topsakal, U. U., Çalık, M., & Çavuş, R. (2012). What trends do turkish biology education studies indicate?. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639-649.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2004). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB lise 1. sınıf fizik ders kitabının eleştirel olarak incelenmesi. Turkish Journal of Educational Sciences, 2(3), 305-321. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/256417
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık