Güzel Sanatlar Liseleri Flüt Ders Kitapları: Öğretmen Bakış Açılarına Dayalı Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 37 Sayı: 1, 211 - 240, 30.04.2024

Aze Bölek , Ajda Şenol Sakin

https://doi.org/10.19171/uefad.1393321

Öz

Bu araştırmada 2019 yılında kullanılmaya başlanan güzel sanatlar lisesi flüt ders kitaplarının öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda kullanılma durumu, kitapların içeriği, kitaplarda karşılaşılan sorunlar ve bu konu hakkındaki önerilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu oluşturulurken kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Buna bağlı olarak araştırmanın çalışma grubunu Güzel Sanatlar Liselerinde görev yapmakta olan dokuz flüt öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanabilmesi amacıyla literatür taraması sonrası yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve flüt eğitimi alanında üç uzmanın görüşü alınmıştır. Tüm bu görüşler doğrultusunda görüşme formuna son şekli verilmiştir. Araştırmada veriler yüz yüze ve çevrimiçi ortamda toplanmış, elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerden elde edilen tema ve kodların haritalanmasında MAXQDA nitel ve karma yöntemler için profesyonel veri analizi yazılımı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlarda; katılımcıların flüt ders kitaplarını kullandıkları, flüt ders kitaplarını önceki basımlara göre daha başarılı ve yeterli bulduğu, egzersizleri “sayısal yeterlilik” açısından yetersiz buldukları belirlenmiştir. Bunun yanı sıra egzersizleri “içerik, çeşitlilik ve sistematiklik” açısından yeterli bulan katılımcılar olduğu gibi yetersiz bulan katılımcılar da vardır. Ayrıca katılımcılar etütleri “içerik, sayısal yeterlilik, çeşitlilik ve sistematiklik” açısından yetersiz, eserleri “sayısal yeterlilik, tür çeşitliliği ve sistematiklik” açılarından yetersiz, “dönem çeşitliliği ve orijinallik” açılarından yeterli bulmaktadırlar. Bunun yanı sıra çoğunlukla her döneme ait eser olduğu ancak çağdaş ve Türk bestecilerinin eserlerine az yer verildiği, kitaplarda daha fazla görsele ve orijinal edisyonlara yer verilmesi gerektiği, en yaygın sorunun ise seviye uygunsuzluğu/eser seviyesi olduğu gibi sonuçlara da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Flüt eğitimi, Flüt ders kitapları, Güzel sanatlar lisesi, Müzik

Fine Arts High Schools’ Flute Textbooks: An Examination Based on Teacher Perspectives

Öz

This research aimed to determine the usage status of the flute textbooks used in Fine Arts High Schools, which started to be used in 2019, in line with the opinions of the teachers, the content of the books, the problems encountered in the books, and the suggestions on this subject. At the same time, creating the study group of the research, a convenience sampling method was used. Accordingly, the study group of the research consists of nine flute teachers working in Fine Arts High Schools. In the study, to collect data, a semi-structured interview form was prepared after a literature review, and the opinions of three experts in the field of flute education were taken. In line with all these opinions, the interview form was given its final form. In the research, data were collected face to face and online, and the data obtained were analyzed using the content analysis method. MAXQDA was used to map the themes and codes obtained from the data and professional data analysis software was used for qualitative and mixed methods. In the results obtained; It was determined that the participants used the flute textbooks, found the flute textbooks more successful and sufficient than the previous editions, found the exercises inadequate in terms of “numerical proficiency”. In addition, there are participants who find the exercises sufficient in terms of “content, diversity and systematicity”, while there are also participants who find them inadequate. The participants find the studies inadequate in terms of “content, numerical adequacy, diversity and systematicity,” the works insufficient in terms of “numerical adequacy, genre diversity and systematicity,” and sufficient in terms of “period diversity and originality.” In addition, it has been concluded that there are mostly pieces from all periods, but the pieces of contemporary and Turkish composers are rarely included; more visuals and original editions should be included in the books, and the most common problem is the level of the students or the level of the pieces.

Anahtar Kelimeler

Education, Flute education, Flute textbooks, Fine arts high school, Music

Kaynakça

• Artaç, A. (2021). Konservatuvarların çalgı eğitimi müfredatlarında çağdaş Türk müziği eserlerinin yerinin incelenmesi. Akademik Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi. 14, 51-80. doi:10.34189/asd.2021.14.005
• Baran, B. (2019). Güzel sanatlar lisesi müzik alanı 9. sınıf piyano ders kitabının içeriğinin incelenmesi (Tez No. 565023) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=FgmkGchPKo23qQqBeqzVZrwarxHKKMVAGJcLXOuyKRNkTxc_biklY9GeyTThzC8k
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46796/586804
• Birgül, Y., ve Nacakcı, Z. (2017). Güzel sanatlar lisesi viyola eğitiminde kullanılan repertuvara yönelik öğrenci görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 413-427. https://dergipark.org.tr/en/pub/makusobed/issue/33082/350559
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö, E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22.Baskı). Pegem Akademi.
• Caf, G. (2018). Güzel sanatlar liselerinde flüt eğitiminde kullanılan etüt ve eserler (Tez No. 504161) [Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=MzP7PYssFqdb3WIjlroAkcLp4ucVOgy5k_1Qm_frRZGAmIoDJXfH-IsVCXndFJ0Z
• Caf, G. ve Angı, Ç. E. (2019). Güzel sanatlar liselerinde flüt eğitiminde kullanılan etüt ve eserler. EKEV Akademi Dergisi, (77), 221-240. https://dergipark.org.tr/en/pub/sosekev/issue/71512/1150416
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Ed. M. Bütün & S. B. Demir). Siyasal.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (7. Baskı). Celepler Matbaacılık.
• Çoban, S. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının bireysel çalgı eğitimi dersi dönem sonu sınavları ile ilgili düşünceleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 115-127. https://dergipark.org.tr/en/pub/deubefd/issue/25120/265258
• Demir, E. (2020). Güzel sanatlar lisesi keman kitaplarında yer alan eserlerin içerdiği kazanımlar ve teknik güçlükler bakımından incelenmesi (Tez No: 656546) [Yüksek lisans tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=wf-FPgY-5qjHEzEoOgvMsw3gqDLDho8qT0rgBNjx6h_uHw2JjPa9IwagexWrPLby
• Eke, Y. (2015). Güzel sanatlar liseleri flüt eğitiminde kullanılan E. Köhler op: 33 etüt kitaplarının flüt konçertolarına uygunluğu. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 4(17), 87-108. doi:10.7816/idil-04-17-06
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design research in education and evaluate research in education (8nd ed.). McGraw Hill.
• Göksel, Ö. G. (2022). Güzel sanatlar lisesi 9. sınıf viyola ders kitabının işlevselliğinin viyola öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi (Tez No. 748645) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=sELqxhTlFGAjsbjOuuiyCKq7AuBqf1E4MG-HjDRE6sUpd-KynIrnnOEmsidp4L7U
• Kolbaşı, G. (2020). Güzel sanatlar lisesi keman eğitimi sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri (Tez No. 643268) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fl0Kw4p1rmMDotyKRdYv1BHmwQjwU4_64gKAfYMMYU3FJfHtAhQobHBb6KfgZOs5
• Konakcı, N. (2010). Eğitim fakültesi güzel sanatlar eğitimi bölümü müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin bireysel çalgı eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Tez No. 264110) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYpBSx4nsXZBOvaGGQYf8OzR6DUXyBvok9p0cAwR4jEiZ
• Kurtaslan, H. (2010). Flüt eğitiminde çağdaş Türk flüt eserlerinin kullanımı ve örnek çalışma egzersizleri (Tez No. 264308) [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYnenspenFaHlurCkgStWrRd4GILK_hbxTZDYYZxcorWm
• Kurtaslan, H., ve Yağışan, N. (2011) Çağdaş Türk flüt eserlerinin flüt eğitiminde kullanım durumu. Fine Arts, 6(1), 114-128. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsafine/issue/19901/296898
• Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: The assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45(3), 214-222. doi:10.5014/ajot.45.3.214
• Merriam, S. B. (2018) Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.). Nobel. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016a). Öğretim kurumları yönetmeliği. http://ogm.meb.gov.tr/meb_ iys_dosyalar/2016_11/03111224_ooky.pdf Erişim tarihi: 10.03.2023.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016b). Güzel sanatlar lisesi, çalgı eğitimi flüt dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2019926925775%C3%87ALGI%20E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M%C4%B0%20FL%C3%9CT%209-10-11-12.pdf Erişim tarihi: 15.03.2023.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019a). Ortaöğretim güzel sanatlar lisesi çalgı eğitimi flüt 9 ders kitabı. https://www.mebders.com/dosya/6714-guzel-sanatlar-lisesi-9sinif-calgi-egitimi-flut-ders-kitabi-pdf-indir Erişim tarihi: 11. 03. 2023.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019b). Ortaöğretim güzel sanatlar lisesi çalgı eğitimi flüt 10 ders kitabı. https://www.mebders.com/dosya/6714-guzel-sanatlar-lisesi-9sinif-calgi-egitimi-flut-ders-kitabi-pdf-indir Erişim tarihi: 11. 03. 2023.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019c). Ortaöğretim güzel sanatlar lisesi çalgı eğitimi flüt 11 ders kitabı. https://www.mebders.com/dosya/6714-guzel-sanatlar-lisesi-9sinif-calgi-egitimi-flut-ders-kitabi-pdf-indir Erişim tarihi: 11. 03. 2023.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019d). Ortaöğretim güzel sanatlar lisesi çalgı eğitimi flüt 12 ders kitabı. https://www.mebders.com/dosya/6714-guzel-sanatlar-lisesi-9sinif-calgi-egitimi-flut-ders-kitabi-pdf-indir Erişim tarihi: 11. 03. 2023.
• Soytok, S. (2012). Güzel sanatlar ve spor liselerindeki flüt eğitiminin öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tez No. 313399) [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=RYan9_S-Z7Eir3xdWGXBiKRxWV9p_wTXCu_1ZNLcaCax1C_21D-QYflyHWpcn10k
• Soytok, S. (2014). Güzel sanatlar liselerinde öğrenim gören flüt öğrencilerinin flüt eğitimine ilişkin görüşleri. SED-Sanat Eğitimi Dergisi, 2(1), 196-216. doı:10.7816/sed-02-01-10
• Şenol Sakin, A. (2016). Geleneksel Türk halk müziğinde kullanılan aksak ölçülü türkülerin flüt eğitimindeki zorluklarının incelenmesi (Tez No. 429486) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=Br_XTptK8CZ70f0JGX9xElGFDu2HaBTqu1JnxcxHfYH33AnbmglaOm9XScIqMq4k
• Tur, M. A. (2022). Güzel sanatlar lisesi ut ders kitaplarının hedef davranışlar açısından incelenmesi ve ders öğretmenlerinin görüşleri (Tez No. 732970) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kScA8XnrRb0WogX-qPGFkgtgVcLgl7B1xk7SzkQv878YG3UTWcthYnbzaDBmvk7m
• Türkel, L. ve Şen, Y. (2015). Türkiye’de müzik eğitimi veren kurumlarda, çağdaş Türk müziği flüt öğretimi uygulamalarına yönelik uzman görüşleri. Sanat Eğitimi Dergisi, 3(3), 57-81. doı:10.7816/sed-03-02-04
• Üstün, E. (2012). Flüt eğitiminde temel beceriler ve dil teknikleri. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 1(01), 103-122. doi: 10.7816/idil-01-01-07
• Yağışan, N. (2016). Güzel sanatlar liselerinde 9. sınıf keman ders kitabının, öğrenci ve öğretmen açısından işlevselliğinin incelenmesi (Tez No. 430696) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=cbOXH84ZayrLjc0tI-QXKvXl5RCh8f9V8yGZxYgaLyiSIvmynGfiZ7dIOy1i5v_X
• Yeşil, Y. (2013). Güzel sanatlar ve spor liseleri 9. sınıf piyano ders kitabının öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. (Tez No. 347191) [Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=iTkOhwevEenJZ3onUvs52sXz3F3Gewz-S2yCYQWW9rvPAq9jb4coynSW1uz_H3Ha
• Yuvarlak, G. (2008). Çağdaş Türk bestecilerinin flüt repertuarı ve çağdaş Türk flütistler (Tez No. 226063) [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=Z0vbSUgrhM9fXoGkRe6Q-PGQlxUFIuk-djTBm-Z0NrOlLQfg9nByi1B1s7NN6Xn