ÖRGÜTSEL PERFORMANSIN ÖNCÜLLERİ OLARAK ETİK LİDERLİK VE KARİYERİZM ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA / A Research On Ethical Leadership And Careerism As Antecedents Of Organizational Performance

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 183 - 198, 23.10.2019

Anıl Liman Meral Elçi Gülay Murat

https://doi.org/10.29216/ueip.553059

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, etik liderlik
davranışları ve olumsuz bir çalışan eğilimi olan kariyerizm ile çalışanların
algıladıkları örgütsel performans arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Ayrıca
etik liderlik davranışları ile algılanan örgütsel performans arasındaki
ilişkide kariyerizm yöneliminin aracı etkisi de incelenmiştir. Araştırmanın
amacı doğrultusunda İstanbul il sınırları içinde, kamu veya özel sektörde
çeşitli departmanlarda çalışan 189 katılımcıya gönüllü katılım esasına dayanan
anket çalışması uygulanmıştır. Katılımcılar sektör farkı gözetilmeksizin rassal
olarak belirlenmiştir. Elde ettiğimiz verilerin analizi SPSS versiyon 23 programı
vasıtasıyla yapılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda etik liderlik
davranışlarının, algılanan örgütsel performans üzerinde istatistiki olarak
anlamlı ve pozitif yönlü; kariyerizm yöneliminin ise algılanan örgütsel
performans üzerinde istatistiki olarak anlamlı ve negatif yönlü bir etkisinin
olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca etik liderlik davranışları ile algılanan
örgütsel performans arasındaki ilişkide kariyerizm yöneliminin, istatistiki
olarak anlamlı ve negatif yönlü kısmi aracı değişken rolü olduğu sonucuna
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Performans, Etik Liderlik, Kariyerizm, Kariyerizm

A RESEARCH ON ETHICAL LEADERSHIP AND CAREERISM AS ANTECEDENTS OF ORGANIZATIONAL PERFORMANCE / Örgütsel Performansın Öncülleri Olarak Etik Liderlik Ve Kariyerizm Üzerine Bir Araştırma

Öz

The purpose of
this study is to examine the effects of ethical leadership and a negative
employee behavior careerism on the organizational performance perceived by
employees. This study also investigates the mediator effect of careerism on the
relationship between ethical leadership and organizational performance
perceived by employees. The sample of the study consists of 189 people working
in the public or private sectors in İstanbul in Turkey. The analysis is
conducted via SPSS version 23. As a result of the analysis, it was determined
that the ethical leadership had a statistically significant and positive effect
on all dimensions of organizational performance perceived by employees and careerism
had a statistically significant and negative effect on all dimensions of
organizational performance perceived by employees. Furthermore, results showed
us that careerism is a negative effect partial mediator on the relationship
between ethical leadership and all dimensions of organizational performance
perceived by employees.

Anahtar Kelimeler

Organizational Performance, Ethical Leadership, Careerism, Careerism

Kaynakça

• Aksoy, S. (2012). Etik Liderlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Örgütsel Performansa Etkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Al-Hakim, L. A. Y. ve Hassan, S. (2011). The Role of Middle Managers in Knowledge Management Implementation to Improve Organizational Performance in the Iraqi Mobile Telecommunication Sector. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(5), 948-965.
• Altuntaş, G. ve Dönmez, D. (2010). Girişimcilik Yönelimi ve Örgütsel Performans İlişkisi: Çanakkale Bölgesinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 50-74.
• Aryee, S. ve Chen, Z. X. (2004). Countering the Trend Towards Careerist Orientation in the Age of Downsizing: Test of a Social Exchange Model. Journal of Business Research, 57(4), 321-328.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
• Bratton, V. K. ve Kacmar, K. M. (2004). Extreme Careerism: The Dark Side of Impression Management. The Dark Side of Organizational Behaviour, 291-308.
• Brown, M. E., Treviño, L. K. ve Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A Social Learning Perspective for Construct Development and Testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117- 134.
• Chay, Y. W. ve Aryee, S. (1999). Potential Moderating Influence of Career Growth Opportunities on Careerist Orientation and Work Attitudes: Evidence of the Protean Career Era in Singapore. Journal of Organizational Behaviour, 613-623.
• Chiaburu, D. S., Diaz, I. ve De Vos, A. (2013a). Employee Alienation: Relationships with Careerism and Career Satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 28(1), 4-20.
• Chiaburu, D. S., Muñoz, G. J. ve Gardner, R. G. (2013b). How to Spot a Careerist Early on: Psychopathy and Exchange Ideology as Predictors of Careerism. Journal of Business Ethics, 118(3), 473-486.
• Crawshaw, J. R., Van Dick, R. ve Brodbeck, F. C. (2012). Opportunity, Fair Process and Relationship Value: Career Development as a Driver of Proactive Work Behaviour. Human Resource Management Journal, 22(1), 4-20.
• De Hoogh, A.H.B. ve Hartog, D.N.D. (2008). Ethical and Despotic Leadership, Relationships with Leader's Social Responsibility, Top Management Team Effectiveness and Subordinates' Optimism: A Multi-Method Study. The Leadership Quarterly, 19, 297–311.
• Elçi, M. ve Alpkan, L. (2008). The Impact of Percevied Organizational Ethical Climate On Work Satisfaction. Journal of Business Ethics. 84(3), 297–311.
• Elitaş, C. ve Ağca, V. (2006). Firmalarda Çok Boyutlu Performans Değerleme Yaklaşımları: Kavramsal Bir Çerçeve. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 343- 370.
• Eren, E., Alpkan, L. ve Ergün, E. (2003). Kültürel Boyutlar Olarak İşletmelerde İçsel Bütünleşme ve Dışsal Odaklanma Düzeyinin Performansa Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (1), 55-70.
• Feldman, D. C. ve Weitz, B. A. (1991). From the Invisible Hand to the Gladhand: Understanding a Careerist Orientation to Work. Human Resource Management, 30(2), 237-257.
• Frazier, P. A., Tix, A. P. ve Barron, K. E. (2004). Testing Moderator and Mediator Effects in Counseling Psychology Research. Journal of Counseling Psychology, 51(2), 115-134.
• Güney, S. (2004). Açıklamalı Yönetim-Organizasyon ve Örgütsel Davranış Terimler Sözlüğü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• İrmiş, A. ve Bayrak, S. (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Kariyer Yönetimi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(2), 177-186.
• Kanungo, R. N. (2001). Ethical Values of Transactional and Transformational Leaders. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 18(4), 257-265.
• Karaman, A. E. ve Kale, S. (2009). Bilgi Yönetimi Sağlayıcıları ve İnşaat Firmalarının Performansı. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 28- 41.
• Khandwalla, P.N. (1977). The Design of Organisations. New York: Harcourt Brace Iovanovich.
• Khuntia, R. ve Suar, D. (2004). A Scale to Assess Ethical Leadership for Indian Private and Public Sector Managers. Journal of Business Ethics, 49, 13-26.
• Koh, H. T. (2010). Achieving High Organizational Performance: An Examination of the Importance of Formulation-Implementation Balance, Receptive Culture and Proactive Capabilities. (PhD Thesis). The University of Adelaide, Business School, Australia.
• Lin, C. Y. ve Kuo, T. H. (2007). The Mediate Effect of Learning and Knowledge on Organizational Performance. Industrial Management & Data Systems, 107(7), 1066-1083.
• McKinnon, D. P., Fairchild, A. J. ve Fritz, M. S. (2010). Mediation Analysis. Annual Review of Psychology, 58, 593–614.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory: 2d Ed. McGraw-Hill.
• Özgener, Ş. (2009). İş Ahlakının Temelleri: Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Piccolo, R. F., Greenbaum, R., Hartog, D. N. D. ve Folger, R. (2010). The Relationship Between Ethical Leadership and Core Job Characteristics. Journal of Organizational Behaviour, 31(2‐3), 259-278.
• Rubin, R. S., Dierdorff, E. C. ve Brown, M. E. (2010). Do Ethical Leaders Get Ahead? Exploring Ethical Leadership and Promotability. Business Ethics Quarterly, 20(2), 215-236.
• Sobel, M. E. (1982). Asymptotic Confidence Intervals for Indirect Effects in Structural Equations Models. In S. Leinhart (Ed.), Sociological Methodology, 13, 290-312.
• Thiroux, J. (1998). Ethics Theory and Practise. NJ: R.R. Donneley & Sons Company.
• Tuna, M., Bircan, H. ve Yeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(2), 143-156.
• Turhan, M. (2007). Genel ve Mesleki Lise Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Okullardaki Sosyal Adalet Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Elazığ.
• Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD). (2009). Dünyada ve Türkiye'de İş Etiği ve Etik Yönetimi. Yayın No: TÜSİAD/T-2009-06-492, Haziran
• Ural, Tülin (2003). İşletme ve Pazarlama Etiği. Ed. Cemal Yükselen, 1.Baskı, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Üzüm, B. (2018). Kariyerizm Bir Davranış Eğilimi Olarak Negatif Midir? Pozitif Midir? International Social Sciences Studies Journal, 4(25), 5351-5354.
• Yıldız, B. (2015). The Antecedents of Constructive and Destructive Deviant Workplace Behaviors. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Yıldız, B. ve Alpkan, L. (2015). A Theoretical Model on the Proposed Predictors of Destructive Deviant Workplace Behaviours and the Mediator role of Alienation. Procedia-Social and Behavioural Sciences, 210, 330-338.
• Yıldız, B. ve Ayaz Arda, Ö. (2018). İyi Bir Asker Mi? İyi Bir İllüzyonist Mi? Kariyerizm ile Zorunlu Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkide İşten Ayrılma Niyetinin Rolü. Business and Economics Research Journal, 9(1), 151-167.
• Yıldız, B., Yıldız, H. ve Alpkan, L. (2015). Olağandışı İşyeri Davranışlarının Bir Öncülü Olarak Kariyerizm. 3. Örgütsel Davranış Kongresi, 684-689, Tokat.
• Yukl, G., Mahsud, R., Hassan, S. ve Prussia, G. A. (2013). An Improved Measure of Ethical Leadership. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1), 38–48.
• Zincirkıran, M., Çelik, G.M., Ceylan, A.K. ve Emhan, A. (2015) İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, İş Stresi ve İş Tatmininin Örgütsel Performans Üzerindeki Etkisi: Enerji Sektöründe Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(600), 59-71.