The Neoliberal Scale of Nutrition and Biopolitics: Healthy Eating as an Opportunity

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 13, 109 - 125, 30.06.2024

Pınar Sarıgöl

https://doi.org/10.35235/uicd.1329238

Öz

In this article, nutrition shall be problematized in the light of Michel Foucault's theory conceptualized as biopolitics and the instrumentalized daily practices and values of neoliberal governmentality. More specifically, the article shall highlight true and temperate nutrition as a governmental tool within the scope of daily practices and values. The article points out how the norms of healthy, correct and measured nutrition are normalized by neoliberal rationality and the governmental art of body. It focuses on the criteria of proper nutrition and how the subject-bodies govern each other through these criteria.
The article also evaluates excessive and unhealthy nutrition, which neoliberal rationality excludes or falsifies with the construction of normal, by reasoning the government of body and population with the very disciplinary and regulatory practices that should be learned with 'healthy eating'.

Anahtar Kelimeler

Neoliberal governmentality, biopolitics, body discipline, healthy nutrition, biopolitical authorities/ experts.

Beslenmenin Neoliberal Ölçeği ve Biyopolitika: Bir İmkân Olarak Sağlıklı Yemek Yemek

Öz

Bu makalede, beslenme Michel Foucault’nun biyopolitika olarak kavramsallaştırdığı teorisi ile neoliberal yönetimselliğin araçsallaşan gündelik pratikleri ve değerleri ışığında sorunsallaştırılacaktır. Daha özelde ise, makale gündelik pratikler ve değerler kapsamında doğru ve ölçülü beslenmeyi yönetimsel bir araç olarak öne çıkartacaktır. Bunu yaparken sağlıklı, doğru ve ölçülü beslenme normlarının neoliberal aklın beden yönetimi ile nasıl herkes için yapılabilir bir normallik olduğunu işaret edecektir. Doğru beslenme kıstasları ile özne-bedenlerin birbirini nasıl yönettiği üzerinde de duracaktır.
Makale, neoliberal akılsallığın beden ve nüfus yönetimini ‘sağlıklı yemek’ ile öğrenilmesi gereken, disipline edici ve düzenleyici pratikler ile dışladığı veya normalin inşasıyla yanlışladığı ölçüsüz, sağlıksız beslenmeyi de değerlendirecektir.

Anahtar Kelimeler

Neoliberal yönetimsellik, biyopolitika, beden disiplini, sağlıklı beslenme, biyopolitik otoriteler/uzmanlar.

Kaynakça

• Ofiste Sağlıklı Beslenme Önerileri. Acıbadem Hayat. Son Erişim: 01.04.2023 https://www.acibadem.com.tr/hayat/ofiste-saglikli-beslenme-onerileri/
• Bell, D. ve J. Hollows. (2011). From River Cottage to Chicken Run: Hugh Fearnley-Whittingstall and the class politics of ethical consumption. Celebrity Studies, 2(2), 178-191.
• Carney, M. A. (2014). The biopolitics of 'food insecurity': towards a critical political ecology of the body in studies of women's transnational migratio. Journal of Political Ecology, 21(1), 1-18.
• Crawshaw, P. (2014). Changing Behaviours, Improving Outcomes? Governing Healthy Lifestyles Through Social Marketing. Sociology Compass, 8(9), 1127–1139.
• Deleuze, G. (1992) ‘Postscript on the Societies of Control’. October, 59, 3-7.
• Elias, N. (2004). Uygarlık Süreci Sosyo-Oluşumsal ve Psiko-Oluşumsal İncelemeler Cilt 1 Batılı Dünyevi Üst Tabakaların Davranışlarındaki Değişmeler. (E. Ateşman, Çev.). İstanbul: İletişim yayınları.
• Foucault, M. (1995). Discipline and Punish: The Birth of Prison. (A.Sheridan, Çev.). New York: Vintage Books. Foucault, M. (1998), The History of Sexuality: The Will to Knowledge, Volume 1. (R.Hurleys, Çev.). London: Penguin books.
• Foucault, M. (2003) Society must be Defended. (D. Macey, Çev). London: Penguin Books.
• Foucault, M. (2007) Security Territory Population Lectures at the College de France 1977–1978. (G. Burchell, Çev.). New York: Palgrave Macmillan
• Foucault, M. (2008) Birth of Biopolitics. (G. Burchell, Çev.). New York: Palgrave Macmillan
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji.(H. Özel, Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları İstanbul.
• Gözener, S. (18 Nisan 2022). Derin yoksulluk en çok çocukları etkiledi: Beslenme çantaları boş. Cumhuriyet. Son Erişim: 01.04.2023, https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/derin-yoksulluk-en-cok cocuklari-etkiledi-beslenme-cantalari-bos-1926854
• Gürkan, C. ve Karahanoğulları ,Y. (2014). Neoliberalizmin Krizi ve Kamu Maliyesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 1-19.
• Gürkan, C. (2019). Kemer Sıkmanın Eleştirel Bir Politik Sosyolojisi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 2 (4), 196-211.
• Ferreira, F. R., Prado, S.D., Carvalho, M.C.V. ve Kraemer, F.B. (2015). Biopower and biopolitics in the field of Food and Nutrition. Revista de Nutrição, Campinas, 28(1),109-119.
• Heyes, C.J. (2007). Self-Transformations: Foucault, Ethics, and Normalized Bodies, Oxford ve New York: Oxford University Press.
• Hollows, J. ve Jones, S. (2010). ‘At least he’s doing something’: Moral entrepreneurship and individual responsibility in Jamie’s Ministry of Food. European Journal of Cultural Studies, 13(3), 307–322.
• Hormer-Nadesan M. (2008). Governmentality, Biopower, and Everyday Life, New York ve London: Routledge. Kümeli, T. (22 Ağustos 2021). Paketli gıdayı azaltmanın 10 yolu. Cumhuriyet. Son erişim: 1/04/2023 https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/paketli-gidayi-azaltmanin-10-yolu-1861659
• Mayes, C. R. ve Thompson, D. (2015). What Should We Eat? Biopolitics, Ethics, and Nutritional Scientism. Bioethical Inquiry, 12, 587–599
• Piper, N. (2013). Audiencing Jamie Oliver: Embarrassment, voyeurism and reflexive positioning. Geoforum, 45, 346–355.
• Puig de la Bellacasa, M. (2017). Matters of Care: Speculative Ethics in More than Human Worlds. Minneasota ve London: University of Minnesota Press.
• Rose, N.(2007). The Politics of Life Itself: Biomedicine, power and subjectivity in the Twenty-First Century. Princeton ve Oxford: Princeton University Press.
• Sarıgöl, P. (2022a). Foucault, Sexuality and Biopolitics. Dokuz Eylül Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 245-259.
• Sarıgöl, P. (2022b). A Socio-Political Evaluation on the Subjectivity in the Neoliberal Governmentality. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 23(51), 140-155 .
• Sarıgöl, P. (2022c). María Puig De La Bellacasa’nın “Bakım Meseleleri: İnsandan Öte Dünyalarda Kurgusal Etik” Kitabı Üzerine Eleştirel Notlar. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 265-274.
• Selmeczi, A. (2007). Biopolitics of Hunger-Understanding Contemporary World Hunger Through the concepts of Michel Foucault and Giorgio Agamben. Master’s Dissertation: Central European University, Budapest/Hungary.
• Sennett, R. (2008). Karakter Aşınması-Yeni Kapitalizmde İşin kilişik Üzerindeki Etkileri. (B.Yıldırım, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Simmel, G. (1996). Metropol ve Zihinsel Yaşam. Cogito, 8, 81-89.
• Treitel, C. (2008). Max Rubner and the Biopolitics of Rational Nutrition. Central European History, 41, 1–25. Yazgünoğlu, Y. (t.y). Sağlıklı Beslenme. Bilkent Üniversitesi-Sağlık Merkezi
• Son Erişim: 01.04.2023 http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/Ay2003/June03/sagliklibeslenme.html