INVESTIGATION OF ABSENTEEISM AND PRESENTEEISM ATTITUDES OF EMPLOYEES: A CASE STUDY OF ZONGULDAK TURKEY HARD COAL ENTERPRISES

Yıl 2017, Sayı: 19, 249 - 276, 03.07.2017

Öznur Yavan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.265442

Öz

In the literature, it is accepted that the reliable
working conditions and human health occur with the optimum organizational
outputs.  The unhealthy and insecure
environment with high risk of accidents, injuries and occupational illness affects
the tendency of absenteeism, presenteeism , motivation and performance
afterwards.In this study, the mining sector was selected as a research area.
Occupational health and work safety are important productivity and performance
factors in the mines which is one of the risky and dangerous industries. Miners
who are constantly in psychological and social interaction with their
colleagues around the workplace, can show a tendency to participation, job
satisfaction, absenteeism, presenteeism tendencies depending on the
organizational atmosphere. These factors are important criteria affecting the
performance of miners. Absenteeism and presenteeism tendencies are part of the
safety performance in the mining industry.This research investigates the
miners’ working in Turkey Hard Coal Enterprises (Üzülmez, Karadon, Kozlu,
Amasra, Armutcuk) absenteeism and presenteeism dimensions, the factors
affecting the subject dimensions and the relationship the subject tendencies
with efficiency. The risk perceptions, job safety perceptions, environmental
support and fatalism attitudes of the miners do affect the subject tendencies. 

Anahtar Kelimeler

Absenteeism, Presenteeism, Safety, Mining, Risk

ÇALIŞANLARIN İŞE GİTMEME İLE VARMIŞ VE ÇALIŞIYORMUŞ GİBİ YAPMA EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ: ZONGULDAK TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU ÖRNEĞİ

Öz

Literatürde, sağlıklı çalışma ortamlarının ve insan
sağlığının, optimum örgüt çıktıları ile sonuçlandığı kabul edilmektedir. Kaza,
yaralanma ve meslek hastalığı riskinin yüksek olduğu sağlıksız ve güvensiz
çevre işe gitmeme davranışını, varmış ve çalışıyormuş gibi görünme eğilimini,
motivasyonu ve sonrasında performansı etkilemektedir. Bu çalışmada araştırma
alanı olarak madencilik sektörü seçilmiştir. Riskli ve tehlikeli endüstri
kollarından biri olan maden ocaklarında işçi sağlığı ve iş güvenliği olgusu önemli
bir verimlilik ve performans unsurudur. İşyeri çevresinde meslektaşları ile
sürekli olarak psikolojik ve sosyal etkileşim halinde olan madenciler, oluşan
örgüt atmosferine bağlı olarak katılım, iş tatmini, personel devri, işe
gitmeme, varmış ve çalışıyormuş gibi görünme eğilimlerini gösterebilmektedir.
Bu unsurlar, madencilerin performansını etkileyen önemli kriterlerdir. İşe
gitmeme, varmış ve çalışıyormuş gibi görünme eğilimleri madencilik sektöründe
güvenlik performansının bir parçasıdır. Çalışma Zonguldak'ta bulunan Türkiye
Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) (Üzülmez, Karadon, Kozlu, Amasra, Armutcuk) aktif
olarak yeraltında çalışan madenciler üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Madencilerin işe gitmeme, varmış ve çalışıyormuş gibi görünme eğilimlerinin
boyutu, bu eğilimleri etkileyen unsurlar ve son olarak bu eğilimlerin
verimlilik ile ilişkileri analiz edilmiştir. Madencilerin risk algısı, iş
güvenliği algısı, çevresel destek algısı ve kadercilik tutumlarının bu
eğilimleri etkilediği görülmüştür..

Anahtar Kelimeler

İşe Gitmeme, İş güvenliği, Madencilik, Çalışıyor gibi görünme, Risk

Kaynakça

• Akçakoca vd. (2006). Labour Productivity Model (WPMR system) and It’s Application to The Stripping Area of Garp Lignite Enterprise in Turkey,” Mining Technology, Cilt 115, Sayı 1, s. 12-23.
• Boden, Leslie I. (2006). Occupational Injury and Illness Meet the Labor Market Lessons from Labor Economics about Lost Earnings, New York Academy of Sciences, doi: 10.1196/annals.1371.011, s. 858-870.
• Bonnie, Richard J., Carolyn E. Fulco ve Catharyn T. Liverman (1999). Reducing the Burden of Injury – Advancing Prevention and Treatment, Institute of Medicine, National Academy Press, Washington, D.C.
• Boysan, Murat (2006). Çok Örneklemli Yapısal Eşitlik Modelleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi-Fen Bilmleri Enstitüsü, Van.
• Bruhn, John G. Ve Stewart Wolf (1986). Stress, Satisfaction, and Morale in Relation to Health and Productivity, Occupational Stress – Health and Performance, PSG Publishing Company, Massachusetts.
• Caplan, Arthur L. (2003). Hidden Costs, Value Lost – Uninsurance in America, Institute of Medicine of the National Academies The National Academies Press, Washington, D.C.
• Coleman, Patrick J. ve John C. Kerkering (2007). Measuring Mining Safety with Injury Statistics: Lost Workdays as Indicators of Risk, Journal of Safety Research 38 (2007), s. 523–533.
• Çakır, Vesile ve Vedat Çakır (2012). Televizyon Reklamlarının Algılanan Değeri ve Reklam Tutumu İlişkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modeli, İletişim Fakültesi Dergisi, s.37-58, http://perweb.firat.edu.tr/personel/yayinlar/fua_1667/1667_ 52806.PDF, (Erişim Tarihi: 10.08.2012).
• Çetinkaya, Ali Şükrü ve Mehmet Şerif Şimşek (2008). Bilişim Teknolojilerinin İşletme Performansına Etkileri: Beş Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Araştırma, IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Belek-Antalya, s. 3-22.
• Çiftçi, Birgül (2010). İşte Var Ol(Ama)Ma Sorunu ve İşletmelerin Uygulayabileceği Çözüm Önerileri, Çalışma ve Toplum, 2010/1, s.153-174.
• Danna, Karen ve Ricky W. Griffin (1999). Health and Well-Being in the Workplace: A Review and Synthesis of the Literature, Journal of Management, Cilt 25, Sayı 3, s. 357–384.
• Eastman, Crystal (1969). Work Accidents and The Law, Arno & The New York Times, New York.
• Esparza, Oscar A. (2005). Factors Derived from Fatalism Scales and Their Relationship to Health-Related Variaibles, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, The University of Texas At Al Paso - Department of Psychology, UMI Number: 1430930.
• Farooqui, Rizvan Ul-Hakue (2011). Achieving Zero Accidents – A Strategic Framework for Continious Safety Improvement in Constructing Industry, Fllorida International University, s. 248.
• Lamm, Felicity, Claire Massey ve Martin Perry (t.y.). Is There a Link Between Workplace Health & Safety & Firm Performance & Productivity?, The University of Auckland, New Zealand, s. 5.
• Ford, Robert (1979), Why Jobs Die & What to Do About It, Amacom (A Division of American Management Association), NewYork.
• Freeman ve diğerleri (2004). Faktor Leading to Successful Workplace Integration of Employees Who Have Experienced Mental Illness, Employee Assistance Quarterly, Cilt 19, Sayı 4, s. 51-58.
• Greasley, David (1990). Fifty Years of Coal-Mining Productivity: The Record of the British Coal Industry before 1939, The Journal of Economic History, Cilt 50, Sayı 4, s. 877-902.
• Gruenspecht, Howard K. ve Lester B. Lave (1988). “The Economics of Health, Safety and Environmental Regulation,” Handbook of Industrial Organization Volume II, Edt.: Richard Schmalensee ve Robert D. Willing, Elsevier Science Publishers, North Holland. s.1507-1550.
• Günbeyi, Murat ve Tarkan Gündoğdu (2010), Polis Teşkilatının “İşkolik” Çalışanları, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1) 2010, s.56-63.
• Gürbüz, Esen vd. (2008). Algılanan Hizmmet Kalitesinin Tatmin ve Davranışsal Niyet Üzerine Etkisi: Niğde İlindeki Süpermarketler Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Ege Akademik Bakış 8 (2) 2008, s. 785-812.
• Gyekye, Seth Ayim (2003). Causal Attributions of Ghanaian Industrial Workers for Accident Occurrence: Miners and Non-miners Perspective, Journal of Safety Research, Cilt 34, Sayı 5, s. 533–538.
• Jöreskog, Karl ve Dag Sörbom (2001). Prelis 2: User’s Reference Guide, United States of America.
• Jöreskog, Karl, Dag Sörbom, Stephen du Toit ve Mathilda du Toit (2000). LISREL 8: New Statistical Features, United States of America.
• Karabağ, Solmaz Filiz (2008). Strateji ve Endüstrinin Firma Performansına Etkisi: Türkiye’nin Öncü Sanayi İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Karadağ, Engin, Nuri Baloğlu ve Sedat Yüksel (2009). Yapılandırmacı Düşünce ve Stresle Başa Çıkma: Bir Yapısal Eşitlik Modelleme Çalışması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, s. 99-122.
• Kemppilä, Sari veAntti Lönnqvist (t.y.). Subjective Productivity Measurement, Institute of Industrial Management, Tampere University of Technology, Finland, s. 1-8.
• Kessler, R.C., Ames, M., Hymel, P.A., Loeppke, R., McKenas, D.K., Richling, D., Stang, P.E., Üstün, T.B. (2004). Using the WHO Health and Work Performance Questionnaire (HPQ) to Evaluate the Indirect Workplace Costs of Illness, Journal of Occupational and Environmental Medicine, Cilt 46, Sayı 6, s. 23-S37.
• Kessler, R.C., Barber, C., Beck, A.L., Berglund, P.A., Cleary, P.D., McKenas, D., Pronk, N.P., Simon, G.E., Stang, P.E., Ustun, T.B., Wang, P.S. (2003). The World Health Organization Health and Work Performance Questionnaire (HPQ), Journal of Occupational and Environmental Medicine, Cilt 45 Sayı 2, s. 156-174.
• Kucuker, Hudaverdi (2006). Occupational Fatalities Among Coal Mine Workers in Zonguldak, Turkey, 1994–2003, Occupational Medicine, Cilt 56, s. 144–146.
• Lamm, Felicity, Claire Massey ve Martin Perry (t.y.) Is There a Link Between Workplace Health & Safety & Firm Performance & Productivity?, A Literature Review, [e-mail], The University of Auckland, New Zealand.
• Lancaster, Jamie L. (2011). Coal Mine Characteristics Associated with Progressive Coal Worker’s Pneumoconiosis, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Walden University, s. 1–111.
• McCaughey, Deirdre (2008). Workplace Safety, Job Stress, and Employee Outcomes: When Caring Compromises Personal Well-Being, Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Manitoba, Canada, ProQuest Dissertations and Theses.
• Meydan, Cem Harun ve Harun Şeşen (2011) Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Morgan, Hilary Stevens (2007). Personality Traits as Risk Factors for Occupational Injury in Health Care Workers, Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Florida.
• Neville, Haig (1998). Workplace Accidents: They Cost More Than You Might Think, Industrial Management, Jan/Feb 1998, 40, 1, s. 7-9.
• Riedel, John E. vd. (2001). The Effect of Disease Prevention and Health Promotion on Workplace Productivity: A Literature Review, The Science of Health Promotion, Cilt 15, Sayı 3, s. 167-191.
• Rundmo, Torbjorn ve Andrew R. Hale (2003). Managers’ Attitudes Towards Safety and Accident Prevention, Safety Science 41 (2003), s.557–574.
• Samwel, Emad (2007). Total Shipping Costs Keep Rising, The Journal of Commerce, s. 44.
• Savall, Henri (1981). Work and People, Clarendon Press – Oxford.
• Sayıl, Melike, Ayşen Güre, Zehra Uçanok ve Elizabeth Puhn Pungello (2009). Çalışan ve İlk Kez Anne Olan Kadınların Bebeklerinin Bakımı ve İşe Geri Dönme Süreci: İleriye Dönük Çoklu Etkiler, Türk Psikoloji Dergisi, Aralık 2009, Cilt 24, Sayı 64, s. 1-14.
• Schultz, Alyssa B. Chin-Yu Chen ve Dee W. Edington (2009). The Cost and Impact of Health Conditions on Presenteeism to Employers, A Review of the Literature - Review Article, Pharmacoeconomics, Cilt 27, Sayı 5, Michigan USA, s. 365-378.
• Schumacker, Randall E. Ve Richard G. Lomax (2004). A Beginners Guide toStructural Equation Modeling, Second Edition, Lawrence Erlbaum Associates, Inc., New Jersey.
• Seamonds, Bonnie C. (1986). The Control of Absenteeism, Occupational Stress – Health and Performance, Edt.: Stewart G. Wolf, Jr., Albert J. Finestone, PSG Publishing Company, Massachusetts.
• Şimşek, Ömer Faruk (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş – Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ekinoks, Ankara.
• Tarhan, Şebnem, Ergin Kahraman, H.Hakan Erdem, Cemalettin Sığırcı, Fatih Bülent Taşkın, (2012). Tam Mekanize Çayırhan Yeraltı Linyit İşletmesinde 2008-2011 Yılları Arasında Meydana Gelen İş Kazalarının Değerlendirilmesi, Türkiye 18. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 06-08 Haziran 2012, Zonguldak, s. 369-382.
• Treiber, Linda Ann (2005). Workplace Organization, Labor Process Control and Occupational Health, Yayınlanmamış Doktora Tezi, North Carolina State University.
• Wyatt, Judith ve Chauncey Hare (1997), Work Abuse – How to Recognize and Survive It, Schenkman Books, Vermont.
• Zhang, Wei vd. (2011). Measuring Time Input Loss Among Patients With Rheumatoid Arthritis Validity and Reliability of The Valuation of Lost Productivity Questionnaire, JOEM _ Cilt 53, Sayı 5.