STK’LARDA STRATEJİLER VE TEMEL KRİTERLER: İZMİR İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, 17. UİK Özel Sayısı, 613 - 626, 04.07.2018

Ali Köstepen , Nezih Metin Özmutaf

https://doi.org/10.18092/ulikidince.439289

Öz

Sivil toplum kuruluşları baskı unsuru olarak son yıllarda ciddi bir önem kazanmıştır. Günümüzde sivil toplum kuruluşlarının (STK) yönetim yaklaşımlarından git gide daha fazla faydalandıkları ifade edilebilecektir. Bu STK’ların doğasıyla bütünleştiğinde ise başarılı sonuşların ortaya çıkabileceği belirtilebilecektir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, sürece katkı sağlaması açısından STK’larda stratejilerin belirlenmesinde temel kriterlere yönelik üye (yönetici ve yönetici olmayan) algılarının belirlenmesi olarak ortaya konulmuştur. Hazırlanan anket formu Ocak 2018-Mart 2018 tarihleri arasında İzmir ilinde 96 STK kapsamında 127 STK üyesine uygulanmıştır. STK’larda stratejik boyut ve gönüllülük boyutu ve içerdikleri önermeler temel kriterler olarak önemsenmektedir. İki boyut arasında pozitif yönde yüksek bir ilişki vardır. Analiz sonuçlarına göre STK’larda stratejiler ya da stratejik yönetim süreci gönüllülükten yüksek düzeyde etkilenecektir. Ancak katılımcılar Türkiye’deki STK’larda yönetsel süreçlerde stratejik yaklaşım düzeyinin çok yetersiz olduğu algısına sahiptirler.

Anahtar Kelimeler

STK, Strateji, Gönüllük

Kaynakça

• Antalya, G. (2000). Tüzel Kişilikler ve Bunun İçinde Gönüllü Kuruluşlar. STK’lar ve Yasalar, Etik, Deprem, STK Sempozyumları. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Balser, D. ve McClusky, J. (2005). Managing Stakeholder Relationship and Nonprofit Organization Effectiveness. Nonprofit Management & Leadership, 15(3), 295-315.
• Berlan, D. (2018). Understanding Nonprofit Missions as Dynamic and Interpretative Conceptions. Nonprofit Management and Leadership, 28(3), 413-422.
• Chatterjee, A. ve Rai, A. (2018). Strategic Philanthropy and Its Challenges in India: A Multiple Case Study of Grantmaking Organizations. Nonprofit Management and Leadership, 28(3), 399-411.
• Courtney, R. (2001). Strategic Management for Voluntary Nonprofit Organizations, Florence, USA.
• David F. R. (2011). Strategic Mnagement: Concepts and Cases. Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Dinçer Ö. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası (1.baskı). Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd Şti., İstanbul.
• Dinçer, M. (1996). Çevre Gönüllü Kuruluşları. Türkiye Çevre Vakfı Yayını. TÇV Yayın No: 110. Önder Matbaa. Ekim, Ankara
• Doğan, İ. (2002). Sivil Toplum (1.baskı). Alfa Yayınları, İstanbul.
• Doğan S. ve Demiral, Ö. (2008). İşletmelerde Stratejik Yönetimin Etkinliğini Artırmada Önemli Bir Araç: Benchmarking. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 1-5.
• Drucker, F. P. (1990). Managing The Nonprofit Organization. HarperCollins Publishers, New York, USA.
• Drucker, F. P. (1995). Gelecek İçin Yönetim (1.baskı). (Çeviren: Fikret Üçcan). Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Drucker, P. (2000). Yeni Gerçekler (1.baskı). (Çeviren: Birtane Karanakçı). Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Erogul, C. (1992). Çok Partili Düzenin Kuruluşu: 1945-1971. I.C. Schick ve E. A. Tonak (Ed.). Geçis Sürecinde Türkiye. Belge Yayınları, İstanbul.
• Ellis, S. J. (2002). Preparing For The Volunteer’s First Day, Erişim Adresi: http://www.energizeinc.com/hot/02mar.html.
• Güder, N. (2005). Sivil Toplumcunun El Kitabı. STGP Yayınları, Ankara.
• Güzel, M. S. (2004). Türkiye’de İsçi Hareketi 1808-1984, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1996’den aktaran Aslan, M. ve Kaya, G., 1980 Sonrası Siyasal Katılımda Sivil Toplum Kuruluşları, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 5(1), 219 .
• İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Kent ve Yaşam: Sivil Toplum Örgütleri. Erişim Adresi: http://www.izmir.bel.tr/StandartPages.asp?menuID=1478&Menu&Name. İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği. Bağlı Odalarımız. Erişim Adresi: http://www.iesob.org.tr/content/view/425/106/.
• Kaldor, M. (2003). Civil Society and Accountability. Journal of Human Development, 4(1), 5-27.
• Kaplan, R. S. (2001). Strategic Performance Measurement and Management in Nonprofit Organizations. Nonprofit Management & Leadership, 11(3), 68-75.
• Kent Haber. İzmir İli Sivil Toplum Kuruluşları Listesi. Erişim Adresi: http://www.kenthaber.com/ege/izmir/Dizin/sivil-toplum-kuruluslari/Listesi.
• Keyman, F. (2004). Sivil Toplum, Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye, Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları 4, İstanbul Bilgi Üniversitesi. Erişim Adresi: http://stk.bilgi.edu.tr/docs/keyman_std_4.pdf.
• Koçel, T. (2013). İşletme Yöneticiliği (1.baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Korkmaz, Ö. (2002). Tarihsel Sürecinde Evrensellik Düşüncesi. D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 170.
• Lewis, D. (2000). Management og Non-Governmental Organizations: Catalysis, Partner and Implementors, Florence, USA.
• Mandeville, J. (2005). The Nonprofit Sector: A Partner with Government, Patimes, Spesial Section, 6.
• Maranville, S. J. (1999). Requisite Variety of Strategic Management Modes A Cultural Study of Strategic Actions in a Deterministic Environment, the Nonprofit Sector. Nonprofit Managemenet & Leadership, 9(3), 277-291.
• Narlı, N. (2001). STK’larda Örgüt İçi Demokrasi ve Gönüllülük Konusunda Bilimsel Yaklaşımlar. STK’larda Gönüllülük ve Gençlik, IX. Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları Sempozyumu, 2-3 Haziran 2001, İstanbul.
• Özmutaf, N. M. ve Kayalar, M. (2008). Sivil Toplum Kuruluşlarında Lider Performans Profili: İstatistiksel Bir Yaklaşım. Ege Akademik Bakış, 8(2), 565-587.
• Sivil Toplum Kuruluşları Rehberi. (2005). Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Tucker, P., Thorne, H. ve Gurd, B. (2013). Uncharted Waters Exploring the Relationship between Strategy Processes and Management Control Systems in the Nonprofit Sector. Nonprofit Managemenet & Leadership, 24(1), 109-133.
• Werker, E. ve Ahmed Z. (2007). What Do Non-Governmental Organizations Do?, Journal of Economic Perspectives. Erişim Adresi: http://www.hbs.edu/research/pdf/08-041.pdf.
• Yanay, V. G. ve Yanay, N. (2008). The Decline of Motivation? From Commitment To Dropping Out Of Volunteering. Nonprofit Management & Leadership, 9(1), 68-75.
• Yıldırım, İ. (2004). Demokrasi, Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim. Seçkin Yayınları, Ankara.
• Yıldırım, M. (2005). Sivil Örümceğin Ağında. Ulus Dagı Yayınları, Ankara.