Etik İlkeler ve Yayın Politikası

ETİK İLKELER

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yayın etiğini uygulamada Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen standartları benimser. Bu çerçevede kötüye kullanım veya yayın etiğinin ihlali durumlarında COPE tarafından geliştirilen yayın etiği akış şemalarını referans alır. Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, COPE tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Yazarların Etik Görev ve Sorumlulukları

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
  • Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
  • Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
  • Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
  • Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir; böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
  • Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
  • Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
  • Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne gönderilemez.
  • Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
  • Dergide değerlendirilmesi için etik kurul gerektiren çalışmalar için(anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar, insan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması, insanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar) “Etik Kurul İzni” alınmalıdır.
  • Yazar(lar) başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi, kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi editörleri, açık erişim olarak COPE tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde etik görev ve sorumluluklara sahiptir. Editörler, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki görev ve sorumlulukları taşımaktadır:
  • Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.
  • Editörler; dergide yayınlanan her makalenin derginin “yayın politikaları ve uluslararası standartlara” uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
  • Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin “kişisel verilerin korunmasını” sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
  • Editörler; değerlendirilen çalışmalarda “insan ve hayvan haklarının korunmasını” sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
  • Editörler; olası “suistimal ve görevi kötüye kullanma” işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
  • Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
  • Editörler; yayınlanan tüm makalelerin “fikri mülkiyet hakkını korumakla”, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
  • Editörler; dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
  • Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına “cevap hakkı” tanımalıdır. Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
  • Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen “şikayetleri” dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
  • Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, “editörlerin bağımsız karar almalarını” etkilemez.
  • Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki “çıkar çatışmalarını” göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
  • Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
  • Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir. Yayın kapsamına uygun olan çalışmaları ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır. Çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir. Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir. "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir. Yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir. Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
  • Editörler, Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir. Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür. Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır. Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır. Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir. Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir. Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir. Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır. Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir. Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.
  • Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır. Bunun yanında editörler; yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır. Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir. Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir. Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır. Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.
Hakemlerin Etik Görev Sorumlulukları

Tüm çalışmaların "Körleme Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
  • Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
  • Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
  • Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
  • Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
  • Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
  • Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
  • Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.
Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir:
  •  Çalışma belirtilen makale türüne uygunluğu nasıldır?
  • Çalışmanın bilime katkısı yönünden özgün değeri nasıldır?
  • Çalışma konu ve içerik itibarı ile akademik bir dergide yayımlanmaya uygunluğu nasıldır?
  • Çalışmada içerik- başlık uyumu nasıldır?
  • Özetin çalışmayı yansıtma düzeyi nedir?
  • Türkçe ve İngilizce özlerin uyumluluğu nasıldır?
  • Makalenin bilimsel özgünlük seviyesi nedir?
  • Giriş bölümünde çalışmanın konu amaç ve öneminin vurgulanmış mıdır?
  • (Çalışma uygulamaya dayalı ise) Nitel ve/veya nicel araştırma yönteminin doğruluğu nasıldır?
  • Çalışma, makale hazırlama sistematiğine uygunluk açısından (Özet, giriş, önem, gelişme, hipotez bulgular, sonuç, öneriler, kısıtlar, yazım kuralları vb.) nasıldır?
  • Çalışma, dil ve ifade yönünden yeterliliği nasıldır?
  • Şekil resim ve tabloların anlaşılırlığı uygunluk ve gereklilik derecesi nasıldır?
  • Kaynakların yeterliliği, gereklilik ve güncellik derecesi yeterliliği nasıldır?
  • Çalışmanın yazına getirdiği katkı nedir?
Yayıncının Etik Görev Sorumlukları

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yayıncısı olan Uşak Üniversitesi, kâr amacı gütmeyen bir devlet üniversitesidir. Bu bağlamda Uşak Üniversitesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi ile ilgili aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
  • Editörler, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'ne gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
  • Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
  • Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.
Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşma
Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi'nde yukarıda bahsedilen tüm süreçlerde karşılaşabilecek etik sorumluluklar, etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen sosyaldergi@usak.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

YAYIN POLİTİKASI

  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yılda iki kez (Haziran ve Aralık) olmak üzere Türkçe ve İngilizce dillerinde yazılmış çalışmaları çevrim içi (online) yayımlanan, ücretsiz, açık erişimli, hakemli, uluslararası bir dergidir. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi daha önceden yayımlanmamış ya da başka bir dergiye değerlendirilmek üzere gönderilmemiş özgün araştırma ve derleme çalışmalarını kabul etmektedir.
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisine gönderilen çalışmalar öncelikle dergi yazım kuralları, kapsam ve şekil yönünden ön incelemeye tabi tutulmaktadır. Dergi kapsamına girmeyen, yazım kurallarına uymayan ve şablona uygun olarak hazırlanmayan yazılar değerlendirme sürecine alınmamaktadır.
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisine gönderilen çalışmalara ilişkin telif hakkı beyanı, yazarlık katkı oranı beyanı, çıkar çatışması beyanı, etik kurul izin beyanı hakkında bilgi sunulması zorunludur. Eğer bilimsel çalışma tezden üretilmiş ya da bir kongre/sempozyumda sunulmuş ise çalışmada belirtilmelidir.
  • Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar için “Etik Kurul İzni” alınması gerekmektedir. Etik kurul izni ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği çalışmada belirtilir.
  • Yazarlar, makaleye ilişkin Yazar Beyan Formunu imzalamakta yükümlüdürler. Yazar(lar)ın telif hakları ve yayın hakları saklıdır. Yazarlar makalenin dergide yayımlanmak üzere kabul edilmesi durumunda, Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY NC 4.0) lisansı altında lisanslanacağını beyan etmektedirler.
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisine sunulan her çalışmaya ilişkin yazarların intihal tarama yazılımları (Turnitin, iThenticate vb.) kullanılarak benzerlik raporlarını yüklemeleri zorunludur. Benzerlik oranı kaynakça hariç %20'den düşük olan çalışmalar incelemeye alınmaktadır. Benzerlik oranı yüksek olan aday makaleler, editör kontrolü sonrasında yazara iade edilmektedir.
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yönetimi gönderilen makaleleri yayımlayıp yayımlamama, gerekli gördüğü durumlarda makaleler üzerinde düzeltmeler yapma hakkına sahiptir. Dergide yayımlanmış bir yazının hukukî sorumluluğu yazarına aittir, yazar, bu hususu dergiye makale göndermekle kabul etmiş sayılır.
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi çift taraflı kör (anonim) hakemlik politikasını benimsemektedir. Bilimsel çalışmanın inceleme sürecinde yazarların, editörlerin ve hakemlerin herhangi bir çıkar çatışması yaşamamasına önem vermektedir. Editörler tarafından kapsam, içerik ve şekil bakımından uygun bulunan çalışmalar bilimsel değerlendirme için alanında uzman en az iki hakeme gönderilir. Dergiye gönderilen aday makalede yazarları tüm bilgileri yazar isimleri ve kurumları, vb) gizli tutularak/körlenerek hakemlere gönderilir. Çalışmaların bilimsel incelenmesinde körleme hakemlik sistemi kullanılmaktadır. Hakem değerlendirme sonucunda iki yayımlanabilir raporu alan makale, dergi yönetimince uygun görülen bir sayıda yayımlanır. Hakem raporlarının birisinin olumlu, diğerinin olumsuz olması durumunda makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Bu durumda makalenin yayımlanıp yayımlanmamasına üçüncü hakemin raporuna göre karar verilir.
  • Dergiye gönderilen makaleler, editöryal süreçlerden başarıyla geçtiği takdirde, kör hakemlik sürecine dahil edilerek değerlendirme sürecine alınmaktadır. Dergimizde makalelerin gönderim tarihinden itibaren hakem değerlendirmesi ve editör kararı için gerekli süre ortalama 30 gündür. 
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisine gönderilen çalışmalarda etik kural ihlalin tespit edilmesi halinde çalışma yazara iade edilir. Daha önce Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayımlanmış bir makalede etik kural ihlalinin olduğunun tespit edilmesi halinde çalışmaya ilişkin düzeltme, geri çekme, kaygı beyanı ya da bilgilendirme notunun yayınlanması şeklinde gerekli işlemler yapılır. Bildirilen her etik olmayan yayıncılık davranışı eylemi, yayımdan yıllar sonra keşfedilse bile incelemesi yapılır.
Yayın Ücret Politikası

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi açık erişimli ücretsiz bir dergidir. Makale gönderimi aşamasında, değerlendirme süresince ve yayımlanma aşamasında herhangi bir gerekçe ile yazarlardan hiçbir ücret talep edilmemektedir.

İntihal Politikası

  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne gönderilen her çalışmaya ilişkin yazarların intihal tarama yazılımları (Turnitin, iThenticate vb.) kullanılarak benzerlik raporlarını yüklemeleri zorunludur.
  • Benzerlik oranı kaynakça hariç %20'den düşük olmalıdır. İntihal raporu sunulmayan çalışmalar incelemeye alınmamaktadır.
  • Editör kurulu intihal denetimi sonrasında benzerlik oranı yüksek çıkan çalışmalar için sorumlu yazardan hataların düzeltilmesi talep edilir ve çalışma yazara iade edilir.
Açık Erişim Politikası

  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi açık erişim sağlama politikasını benimsemiştir. Açık erişim bilginin küresel değişimini artırarak insanlık için yararlı sonuçlar doğurmaktadır. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi aynı zamanda Budapeşte Açık Erişim Girişimi'ni desteklemektedir. 
  • Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan tüm makaleler "Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı" ile lisanslanmıştır. Bu lisans; yayınlanan tüm makaleleri, veri setlerini, grafik ve ekleri kaynak göstermek şartıyla veri madenciliği uygulamalarında, arama motorlarında, web sitelerinde, bloglarda ve diğer tüm platformlarda çoğaltma, paylaşma ve yayma hakkı tanır. Bu nedenle USBBD makalelerine daha çok erişim ve daha şeffaf bir değerlendirme süreci sunarak bilimsel çalışmalara katma değer sağlamaktadır.

Adres: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Telefon: 0276 221 21 60 Faks :0276 221 21 61
E-posta: sosyaldergi@usak.edu.tr